905. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) yana aytadilar: "œFasod paytida sunnatimni mahkam ushlaydigan ummatlarimning ajri yuzta shahidning ajri kabidir".

Aytishlaricha, Abdulloh ibn Mas’ud (r.a.) bunday deganlar: "œSizlarni kattalarni qaritadigan, kichiklarni katta qiladilan fitna qamrab olsa, odamlar ularga aldansalar, uni sunnat qilib olsalar, keyin o‘zgartirsalar va boshqasiga amal qilinsa, bu munkar ish, deb aytilsa,  nima qilasizlar?" Bir kishi so‘radi: "œEy Abu Abdurahmon, bu qachon bo‘ladi?" "œAgar ishonchlaringiz kamaysa, boshliqlaringiz ko‘paysa, faqihlaringiz kamaysa, qorilaringiz ko‘paysa,  oxirat amali bilan dunyo qo‘lga kiritilsa, dindan boshqa narsani yaxshi tushunsalar, ana shu vaqtda ustlaringizda bir boshliqlar bo‘ladiki, agar ularga itoat qilsanglar  adashasizlar, agar  osiylik qilsanglar, sizlarni o‘ldiradilar", dedilar Ibn Ma’sud. "œBizlarga nima buyurasiz, ey Abu Abdurahmon?" deb so‘rashdi. "œUyingda o‘tirib amal qil, unday qilmasang, olov yaxshidir", dedilar.

906. Faqih rivoyat qiladilar. Abdulloh ibn Amr ibn Os (r.a.) aytdilar: "œBizlarga Payg‘ambar (s.a.v.) xutba qilib dedilar: "œEy odamlar, sahobalarimni hurmat etinglar, ularga yaxshilik qilinglar, ularni yaxshi ko‘ringlar. Chunki odamlarning yaxshisi sahobalarimdir. Men  ularga  (payg‘ambar qilib) yuborilganimda, ular Allohga iymon keltirib, meni tasdiqlashdi, Allohdan nima hukm keltirgan bo‘lsam, hammasiga iymon keltirishdi va ularga amal qilishdi.

So‘ngra ulardan keyingi odamlarning yaxshisi ulardan keyingi  asrdagilar. Ular meni ko‘rishmasa ham, iymon keltirib, Alloh amriga ergashishadi. So‘ngra (odamlarning yaxshisi) ulardan keyingi asrdagilar. Ular ham menga iymon keltirishadi.

So‘ng ulardan keyin shunday kishilar kelishadiki, ular namozlarini zoe’  qiladilar, shahvatlarga ergashadilar, buyurgan narsalarimni tashlab, undan qaytarganlarimni qiladilar, dinning nafslariga yoqqan tomoninigina oladilar, odamlar orasida amallari bilan riyo qiladilar,  so‘ralmasa-da, qasam ichadilar, guvohlik so‘ralmasdan guvohlik beradilar, omonat berilsa, xiyonat qiladilar, omonatni ado etmaydilar, gapirganlarida yolg‘on gapiradilar, qilmaydigan narsalarini aytadilar, ulardan ilm va hilm ko‘tariladi, ularda johillik va buzuq ishlar zohir bo‘ladi, ulardan hayo va omonatdorlik  ko‘tariladi, ularda hiyonat va yolg‘onchilik, ota-onaga oq bo‘lish, qarindoshchilikni uzish, uzun-uzun orzular, baxillik, dunyoga hirs, ochko‘zlik,  hasad, zulm, yomon xulq, yomon qo‘shnichilik  ko‘payib yoyiladi. Ular dindan  kamondan o‘q chiqqanidek chiqib ketadilar, qiyomat faqat odamlarning yomonlari qolganda  qoim bo‘ladi. Agar sizlarni jannat kengligida va ne’matlarida turish xursand qilsa, sunnat va jamoatni mahkam tutinglar. Ishlarning yangilaridan saqlaninglar. Chunki har bir  yangi narsa bid’atdir va har bir bid’at zalolatdir. Albatta, Alloh taolo hech qachon Muhammadning ummatini zalolat ustiga birlashtirmaydi. Bas, kim toat ipini yechsa, jamoatdan ajralsa, Alloh amrlarini zoe’ qilsa va Alloh hukmlariga xilof bo‘lsa, g‘azab qilingan holda Allohga yo‘liqadi va Alloh uni do‘zaxga kirgizadi".

907. Arboz ibn Soriya Salamiy (r.a.) aytadilar: "œBizlarga Rasululloh (s.a.v.) ta’sirchan bir xutba  qildilar. Uning sababidan ko‘zlar yoshga to‘ldi, qalblar eridi. Sahobalardan bir kishi: "œEy Allohning elchisi, bu vidolashuv mav’izasi bo‘ldi. Bizlarni nimaga buyurasiz?" deb aytdi.  Nabiy: "œAllohga taqvo qilishga,  eshitish va toatga buyuraman. Chunki mendan keyin  ko‘p ixtiloflarni ko‘rasizlar. Ishlarning yangilaridan saqlaninglar. Chunki u adashishdir. Kim o‘sha vaqtga yetsa, mening sunnatimni va to‘g‘ri yo‘ldagi xalifalarimning yo‘lini mahkam tutsin. Ularni oziq  tishlaringiz bilan tishlanglar", dedilar.

908. Abu Said Xudriy (r.a.) Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) rivoyat qiladilar: "œKim halol yesa, sunnatga amal qilsa, odamlar uni yomonligidan omon bo‘lsalar, jannatga kiradi". "œEy Alohning elchisi, bunday  kishilar odamlar orasida ko‘p-ku?" deyishdi. Aytdilar: "œMendan keyingi asrlarda ular kamayadi".

909. Abdulloh ibn Mas’ud (r.a.) aytadilar: "œPayg‘ambar (s.a.v.) menga bir chiziq chizdilar va bu Allohning yo‘lidir", dedilar. So‘ng uning o‘ng va chapiga qaratib, bir necha chiziq chizdilar.  Aytdilarki:  "œBu yo‘llarning ustida shayton bor va o‘zining yo‘liga chaqiradi". So‘ng ushbu oyatni o‘qidilar:

"œAlbatta, mana shu mening to‘g‘ri yo‘limdir. Bas, bu yo‘lga ergashinglar. Boshqa yo‘llarga  ergashmangizlar-ki, ular sizlarni Uning yo‘lidan uzib qo‘yar, shoyad, taqvo qilsangiz, deb sizlarni mana shu narsalarga buyuradi" (An’om, 153-oyat)

910. Payg‘ambardan (s.a.v.) rivoyat qilinadi: "œHar narsaning ofati bordir. Bu dinning ofati hoyu havasdir".

Mujohid (r.a.) aytadilar: "œMenga Allohning ikki ne’matidan qay biri Islomga hidoyat etganimi yoki hoyu havasdan salomat qilganimi, ulug‘roq ekanini bilmayman".

911. Abu Zarr (r.a.) Payg‘ambardan (s.a.v.) rivoyat qiladilar. U zot aytdilar: “Kim  jamoatga bir qarich xilof qilsa, Islom ahdini bo‘ynidan yechibdi”.

Uvays Qaraniy Xaram ibn Hayyonga vasiyatida aytadilar: “Jamoatdan ajralishdan saqlan, chunki o‘zing bilmagan holda diningdan ajralib qolasan.  So‘ngra qiyomat kuni do‘zaxga kirasan.
Alloh biluvchiroqdir.

_________________
Sunnatga amal qilish bobi hadislari

900-hadis. Sahih. Molik rivoyat qilgan.
901-hadis. Zaif.
902-hadis. Sahih-mavquf. Doramiy, Hokim rivoyat qilgan.
903-hadis. Hasan. “As-sahiha”ga qarang.
904-hadis. Hasan. Termiziy rivoyat qilgan.
905-hadis. Juda zaif.
906-hadis. Boshqasiga ko‘ra, sahih. Termiziy rivoyat qilgan.
907-hadis. Sahih. Ahmad, Abu Dovud rivoyat qilgan.
908-hadis. Zaif. Termiziy, Hokim rivoyat qilgan.
909-hadis. Sahih. Ahmad, Hokim rivoyat qilgan.
910-hadis. Juda zaif. “Za’iful-jome’”ga qarang.
911-hadis. Sahih. Ahmad va Abu Dovud rivoyat qilgan.

SAKSON UCHINCHI BOB
OXIRAT ISHLARIGA QAYG‘URISH

Faqih Abu Lays Samarqandiy aytadilar. Sobit ibn Xajjoj Umar ibn Xattobning (r.a.) bunday deganlarini rivoyat qildilar: "œO‘lchanishlaringizdan avval o‘zlaringizni o‘lchanglar, hisob  berishingizdan oldin o‘zlaringizni sarhisob qilinglar. Ro‘para bo‘linadigan ulug‘ kun uchun ziynatlaninglar. U  kun qiyomat kunidir.

"œO‘sha kunda sizlar (hisob-kitob uchun Allohga) ro‘para qilinasizlar,  sizlarning biron siringiz maxfiy qolmas" (Al-Haqqa, 18-oyat).

912. Faqih aytadilar: Abu Zarr (r.a.) Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) Alloh taoloning shunday deganini rivoyat qilganlar: "œEy bandalarim, men zulmni o‘zimga  harom qildim. Sizlarning oralaringizda ham harom qildim. Bir-biringizga zulm qilmanglar. Ey bandalarim, hidoyat qilganlarimdan boshqalaringiz  adashguvchisiz. Mendan hidoyat so‘rangizlar, hidoyat qilaman. Ey bandalarim, men taomlantirganlarimdan boshqalaringiz ochsizlar. Mendan taom berishimni so‘ranglar, sizlarni oziqlantiraman. Ey bandalarim, hammalaringiz yalang‘ochsiz, faqat men  kiyintirganlar  yalang‘och emas. Mendan kiyim kiydirishimni so‘ranglar, kiyintiraman. Ey bandalarim, sizlar kechasiyu kunduzi xato qilasizlar. Men hamma gunohlarni kechiraman. Mendan gunohlaringizni kechirishimni so‘ranglar, sizlarni  kechiraman.

Ey bandalarim, agar avvalgilaringizu oxirgilaringizning,  insonlaru jinlarning taqvosi  bir kishining qalbida bo‘lsa, o‘sha narsa Mening mulkimda hech narsani ziyoda qilmaydi.

Ey bandalarim, agar avvalgilaringizu  oxirgilaringizning, jinlaru  insonlarning fujuri  bir kishining qalbida bo‘lsa, u narsa Mening mulkimdan hech narsani kamaytirmaydi.  Ey bandalarim, agar avvalgilaringizu oxirgilaringiz,  insonu  jinlaringiz bir tepalikda turib, har biri hojtini Mendan  so‘rasa va ularga bersam, huzurimdagi hech narsani kamaytirmaydi. Kamaytirsa ham, bitta igna  dengizga bir botirilib, keyin undagi suvdan olib chiqqanchalik kamaytiradi. Ey bandalarim, albatta,  bular sizlarning amallaringiz, ularni sizlar uchun saqlab qo‘yaman va qiyomat kuni o‘zingizga qaytaraman. Bas, kim yaxshilik topsa, Allohga hamd aytsin, kim undan boshqasini topsa, faqat o‘zini malomat qilsin".

913. Abu Said Xudriy (r.a.) Payg‘ambarimizdan (s.a.v.) rivoyat qiladilar. Nabiy aytdilar: "œKasallarni ziyorat qilinglar, janozalarga qatnashinglar,  u sizlarga oxiratni eslatadi".

 Hakim zotlardan biri tobut orqasidan mayyit haqqiga rahmat so‘rayotgan  kishilarni ko‘rdi. Shunda u: "œAgar o‘zlaringizga rahmat so‘rasangiz  yaxshi bo‘lardi. Chunki  u o‘ldi va uch narsadan qutildi: o‘lim farishtasini ko‘rishdan, o‘limning  achchig‘idan, yomon xotima topish xavfidan", dedi.

 Aytishlaricha, Abu Dardo (r.a.) tobut  orqasidan bir kishining: "œBu kim edi?" degan so‘zlarini eshitdilar. Shunda unga  Abu Dardo: "œBu sensan, agar  karih  ko‘rsang, u menman. Alloh taolo:
 
"œ(Ey Muhammad) hech shak-shubhasiz, siz ham o‘lguvchidirsiz, ular ham o‘lguvchidirlar" (Zumar, 30-oyat), deb aytgan", dedilar.