429. Anas ibn Molik (r.a.) aytadilar: "Kim masjidga chiroq yoqsa, maloikalar va arshni ko‘tarib turuvchi farishtalar, o‘sha chiroq masjidda ekan, uning haqqiga istig‘for aytadilar"

430. Umar ibn Xattob (r.a.) aytadilar: "Masjidlar Allohning yerdagi uylaridir. Undagi namozxon Allohni ziyorat qiluvchidir. Mezbon ziyoratga kelgan kishiga ikrom ko‘rsatishga burchlidir".

Faqih aytadilar: Aytilishicha, masjidlarni hurmat qilish o‘n besh xislatdan iboratdir:
1. Kirgan vaqtda qavm o‘tirgan bo‘lsa, salom bermoq va agar hech kim bo‘lmasa yoki namozda bo‘lsalar, "Assalamu ‘alayna mir-Robbina va ‘ala ‘ibadillahis-solihin" (Rabbimizdan bizlarga va solih bandalarga salom bo‘lsin), deb aytmoq.
2. O‘tirmasdan oldin ikki rak’at namoz o‘qimoq.
431. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "Har narsaning haqqi bo‘ladi. Masjidning haqqi rak’at namozdir".
3. Masjidda oldi-sotdi qilmaslik.
4. Masjidda qilich yalang‘ochlamaslik.
5. Yo‘qolgan narsani unda e’lon qilmaslik.
6. Allohning zikridan boshqa vaqtda ovozni ko‘tarmaslik.
7. U yerda dunyo hodisalaridan hech narsani gapirmaslik.
8. Odamlarning ustidan hatlab o‘tmaslik.
9. Joy talashmaslik.
10. Safda biron kishini qattiq siqib qo‘ymaslik.
11. Namoz o‘qiyotgan kishining oldidan o‘tmaslik.
12. U yerda tupurmaslik.
13. Barmoqlarni qisirlatmaslik.
14. Masjidni bolalardan (ya’ni, u yerga kirib o‘ynashdan) va najosatlardan tozalamoq.
15. Allohning zikrini ko‘paytirmoq va g‘ofil qolmaslik.

432. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytadilarki: "Ummatimga bir zamonlar keladi. Ularning so‘zlari masjidlarda dunyo ishlari haqida bo‘ladi. Allohning ularga hojati yo‘qdir. Bas, ular bilan birga o‘tirmanglar".

433. Rasululloh sollallohu alayhi vasallam aytadilar: "Bu dunyoda g‘ariblar to‘rttadir: Zolimning ichidagi Qur’on; odam to‘plangan, lekin namoz o‘qilmagan masjid; uyda o‘qilmay turgan Mushaf; yomon qavm ichidagi solih kishi".

434. Anas ibn Molik (r.a.) rivoyat qiladilar. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Alloh taolo masjidlarni oq tuyalardek to‘playdi. Uning oyoqlari anbardan, bo‘yinlari za’farondan, boshlari muattar hidli mushkdan, yuganlari yashil zabarjaddandir. Uni muazzinlar yetaklab, imomlar haydab boradi. Ular bilan qiyomatning arosatidan chaqmoqdek o‘tadilar. Qiyomatda to‘planganlar: "Ular muqarrab maloikalarmi yoki anbiyolarmi yo rasullarmi?" deb so‘raydi. Ularga nido qilinadi: "Ey qiyomat ahli, ular muqarrab maloikalar ham, anbiyolar ham, rasullar ham emas. Ular Muhammad sollallohu alayhi vasallamning ummatlari. Ular jamoat namozini mahkam tutishgan", deb".

Vahb ibn Munabbah (rahmatullohi alayh) aytadilar: "Qiyomat kunida masjidlar dur va yoqutlar bilan o‘ralgan kemalarga o‘xshab keltiriladi va ahlini shafoat qiladi".

Ali ibn Abu Tolib (r.a.) aytadilar: "Odamlarga shunday bir zamon keladiki, Islomdan ismi qoladi, Qur’ondan surati qoladi, masjidlarni quradilar, ammo unda Allohning zikri bo‘lmaydi. U zamonning yomonlari ulamolaridir, fitna ulardan chiqib, yana o‘zlariga qaytadi".

_______________
Masjidlarning hurmati bobi hadislari

427-hadis. Muttafaqun alayh.
428-hadis. Hasan. Bayhaqiy, Qazoiy rivoyat qilgan.
429-hadis. Zaif. "œKashful xafo"ga qarang.
430-hadis. Hokim "œTarix"ida rivoyat qilgan.
431-hadis. 421-hadisning izohiga qarang.
432-hadis. Zaif. Sanadi mursal.
433-hadis. Mavzu’. "œZaiful jome’"ga qarang.
434-hadis. Sanadi topilmadi.

O‘TTIZ OLTINCHI BOB
SADAQANING FAZILATI

Faqih Abu Lays Samarqandiy (Alloh u kishini rahmat qilsin) aytadilar: Abu Zarr Fiforiydan (r.a.): "Qaysi sadaqa afzal?" deb so‘rashdi. "Sadaqaning ko‘prog‘i va kattarog‘i", dedilar va keyin bu oyatni o‘qidilar:
"Suygan narsalaringizdan infoq-ehson qilmaguningizcha hargiz yaxshilikka (jannatga) yetmaysiz" (Oli Imron, 92). "Agar kishida (yaxshi ko‘rgani) bo‘lmasa-chi?" deb so‘rashdi. "Molining ortiqchasidan sadaqa qiladi", dedilar. "Agar unda mol bo‘lmasa-chi?" deb so‘rashdi. "Taomining ozginasidan sadaqa qiladi", dedilar.
"U ham bo‘lmasa-chi?"
"Quvvati bilan yordam beradi".
"Quvvati bo‘lmasa-chi?"
"Agar yarimta xurmo berib bo‘lsa ham, do‘zaxdan saqlaninglar".
"Buni ham qilolmasa-chi?"
"O‘zini tiysin, odamlarga zulm qilmasin".

435. Abu Dardo (r.a.) aytadilar: Payg‘ambar (s.a.v.): Quyosh chiqqanida ikki tomonga nido qilish uchun ikkita farishta yuboriladi. Ularning nidolarini insonlar va jinlardan boshqa hamma yer ahli eshitadilar: "Ey odamlar! Parvardigoringizga kelinglar, albatta, ozgina bo‘lib, kifoya qilgan mol ko‘p bo‘lib, mashg‘ul qilib qo‘ygan moldan yaxshidir". Ikki farishta yana nido qilib: "Ey Parvardigor, infoq qilgan kishining moli o‘rniga molni tezroq ber va mumsikning molini tezroq halok qil", deb aytadi", dedilar.

436. Ibn Abbos (roziyallohu anhumo) aytadilar: Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam bir kuni Ka’baning yopinchig‘iga osilib turgan bir kishining oldidan o‘tdilar. U odam: "Sendan bu uyning hurmati bilan so‘raymanki, gunohlarimni kechir", der edi. Shunda Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Ey Allohning bandasi! O‘zingning hurmating bilan so‘ra, chunki mo‘minning hurmati Alloh nazdida Baytullohning hurmatidan ulug‘dir". "Ey Allohning rasuli, — dedi u, — mening katta gunohim bor". Rasululloh: "Nima gunoh?" deb so‘radilar. "Mening molim ko‘p edi. Qo‘y-mollarim ham, otlarim ham ko‘p edi. Lekin bir kishi biron bir narsa so‘rasa, go‘yoki yuzimdan olov chiqib ketardi", dedi u. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Ey fosiq, ket oldimdan, o‘ting bilan meni ham yondirma. Jonim qo‘lida bo‘lgan Zotga qasamki, agar ming yil ro‘za tutsang va ming yil namoz o‘qisang ham, xasis bo‘lib o‘lsang, Alloh taolo seni do‘zaxga uloqtiradi. Xasislik kufrdan, kufr esa do‘zaxda ekanini, saxovat imondan va imon jannatda ekanini bilmaysanmi?!"

437. Oyisha onamiz (roziyallohu anho) Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallamdan rivoyat qiladilar. U zot aytdilar: "Saxiylik daraxtdir, uning ildizi jannatda va shoxlari dunyoga tushgan, kim uning shoxlaridan birini ushlasa, jannatga yetkazadi. Baxillik ham bir daraxtdir, ildizi do‘zaxda va shoxlari dunyoga tushgan, kim uning shoxini ushlasa, do‘zaxga eltadi".

438. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Xasis odam Allohdan uzoq, jannatdan ham uzoq, odamlardan ham uzoq va do‘zaxga yaqin. Saxiy esa, Allohga, jannatga va odamlarga yaqindir, do‘zaxdan uzoqdir".

439. Payg‘ambar sollallohu alayhi vasallam aytdilar: "Mollaringizni zakot bilan qo‘rg‘onlanglar, kasallaringizni sadaqa bilan davolanglar va balolarni duo bilan qarshi olinglar".