11. Matmusaning qo'shig'i

Beish qoldi Matmusa,

Endi ne qiluv kerak?

Bir tovuqqa albatta,

Ham donu ham suv kerak.

Bekor qolsang yostiq ham,

Yonboshingga botadi.

Televizorga tokay

Termilgancha yotadi?

Oinai jahonda

Kuylamagan og'iz yo'q.

O'ylab ko'rsa o'zidan

O'tadigan hofiz yo'q.

O'yladi, avval boshni,

So'ng yonboshni qashladi.

To'rtta odam yig'ilsa

Qo'shiq aytaboshladi.

Eshitarmi odamlar,

Eshitmasmi, ishi yo'q?!

«Bog' aro»ni ko'tarar,

Bas, deydigan kishi yo'q.

O'zi bo'lar mahliyo

O'zi aytgan kuylarga.

Taklif bo'lsa, bo'lmasa

Boraverar to'ylarga.

Matmusa kelgan yerdan

Qochar bo'ldi odamlar,

Tunlar quloqqa yostiq

Bosar bo'ldi odamlar.

Oqsoqollar dedilar:

Bir ilojni o'ylaylik.

Matmusani qishloqqa

To'ra qilib qo'yaylik.

Bo'lsa katta amaldor,

Kursisi baland bo'lsa:

Majlis, qabul, nutq, safar

Xullas doim band bo'lsa.

Balki qo'shiq aytishga

Vaqti qolmas, ulgurmas.

Amalidan uyalib

Hofizlikni ep ko'rmas...

Kelishdilar, Matmusa

Endi qishloq to'rasi.

Ko'payib qoldi, ko'ring,

Qadrdoni, jo'rasi.

U kursida o'ltirar,

Qo'lni qo'yib beliga.

Yana ham qiyin bo'ldi

Donishqishloq eliga.

Kimki biror ish bilan

Huzuriga kiradi —

Matmusa arz eshitmas,

Qo'shiq aytib beradi.

Chidab sukut saqlagan

Marhamatga esh bo'lur.

Qo'shig'ini maqtagan

Albat ishi besh bo'lur.

Oqibat Matmusaning

Kasali battar bo'ldi.

Sahar boshlab ashula

Kechgacha aytar bo'ldi.

Oqshomlari guzarda

Avjni olib turadi.

Eshitsang-ku xo'bu xo'b,

Eshitmasang — uradi.

To'ra bo'lgach, boshqa xil

Ovozlarni yo'kotdi.

Meni kulgi qildi, deb

Xo'rozlarni yo'qotdi.

Donishqishlosda endi

Boshqa biror qo'shiq yo'q.

Birgina Matmusaning

Qo'shig'iga to'siq yo'q.

Odamlar ijirg'annb,

O'qchib quloq soldilar.

Iloj qancha, oxiri

O'rganib ham qoldilar.

Hatto qo'msab, noyob deb,

So'ylar bo'ldi xaloyiq.

Matmusaga o'xshatib

Kuylar bo'ldi xaloyiq.

Qarsak, olqish, madhiya

Avjga chiqib basma-bas,

Xalq dedi: bizga endi

Boshqa qo'shiq kerakmas.

Hammamiz bu qo'shiqning

Fidoyisi bo'larmiz.

Uni aytib yashadik,

Uni aytib o'larmiz.

Alqissa, bulbuli yo'q,

Xo'rozi yo'q ul ma'vo —

Donishqishloqda xamon

Yangrar yolg'iz bir navo.

12. Matmusa va o'g'rilar

Savdo qilib Matmusa

Qaytar ekan yo'liga

Tushib qoldi shaharlik

O'g'rilarning qo'liga.

Yechintirdilar avval

So'ng do'pposlab urdilar

O'chsin deya ovozi

Karnay chalib turdilar.

Shu-shu ko'p yil Matmusa

Bu shaharga qaytmadi

Ichga yutdi alamin

Hech kimsaga aytmadi.

Aytsa nima, el faqat

Kulgi qilar ermaklab,

Qariganda nihoyat

Nabirasin yetaklab.

Matmusa yana o'sha

Shahar sari yo'l oldi

Bu safar katta to'yning

Ustidan chiqib qoldi.

G'at-g'at karnay, nog'ora

Takatumni urardi

Matmusadan nabira

Bu nima, deb so'rardi.

Bobo aytar: bu ishni

Mendan so'rma, bolajon,

Bir sho'rlikni hoynahoy

Qilmoqdalar chalajon.

Do'stlar kulmang, bu hikmat

Matmusadan qariroq,

Nog'orayu karnakdan

Yuring doim nariroq.

13. Matmusaning mexmondo'stligi

Mehmon juda azizdir

Donishqishloq tomonda

Derlar, mayli biz o'lsak

Mehmon bo'lsin omonda.

Mana, shaharlik mehmon

Qishloq kezib yuribdi.

Unga go'zal tabiat

Ma'qul bo'lib turibdi.

Ayniqsa to'palon soy

Mehmonga ёqib ketdi,

Ox-oh deb suvga tushdi,

Tushdi-yu oqib ketdi.

Goh cho'kar, goh ko'rinar,

Dod solar: «Qutqaringiz»,

«Spasite», «dast bideh»,

«O may frend, SOS, pliz».

Ispancha, portugalcha,

Lotincha qichqiradi

Belni ushlab Matmusa

Hayron bo'lib turadi.

«Shuncha tilda dodlashni

O'rganish havasmidi,

Undan ko'ra suzishni

O'rgansang bo'lmasmidi».

O'lar holga yetganda

Suv kirib tomog'idan

Mehmonni olib chiqdi

Ushlab bo'yin bog'idan.

«Shaharlik shaharlikda»

Der Matmusa ko'nglida,

Kerakli arqonini

Olib yurar bo'ynida.

Qirg'oqqa chiqdi shoshmay

So'ng aqlini yuritib

Arqonidan daraxtga

Osib qo'ydi quritib.

Matmusaning eshagi

Matmusaning eshagi aynib qoldi daf'atan
Yaqinlaship bo'lmaydi na orttan na orqadan
QO'sh-qavat arqonni ham uzar bo'ldi haromi
Xangraganda olamni buzar bo'ldi xaromi

Yaqinlashib bo'lmaydi, koptok qilib otadi
Bo'ldi, endi Matmusa eshagini sotadi.
Lekin qadimdan qolgan bozordagi qoida
Nima sotsang aybini aytish kerak joyida

Hech kimsa Matmusadek qiyin xolga qolmaydi
Bachchag'arni aybini aytsang birov olmaydi
Aytmasang, yana gunoh, Matmusa ko'p o'yladi
O'ylab - o'ylab bozorda shunday deya so'yladi

Eshagim bor xaloyiq, o'ta yuvosh jonivor
O'zi eshak bo'lsa ham to'rtta otning kuchi bor
Eshagim chaqqon eshak, ko'p xushnafas eshagim
Lekin bitta aybi bor: odam emas eshagim
Bozor axli kulardi: "shunaqa ham bo'larmi?"
"Eshak axir eshakda, eshak odam bo'larmi"
"Boshqa aybi bo'lmasa bunday jonvor qayda bor"
Eshakni olib ketti arzonga bir xaridor

Qutuldim dep azobdan xursand bo'ldi matmusa
Pulni cho'ntakka solib uyga qaytti Matmusa
Qaytdi-yu, qoldi xayron: axvol o'sha kechagi,
Og'ilda bog'liq turar pishqirgancha eshagi

Aftodaxol xaridor yig'lab turar qoshida
Qo'li, oyog'i bog'liq, to'rtta g'urra boshida.
Matmusaga der: "Inson, iymoningdan qayttingmi?!"
-Eshak sotting, "tepadi", "tishlaydi" dep aytingmi.

Eshak emas ajdarku bu maxluqing, meni yer.
Mening boshqa gapim yo'q, eshakni ol, pulni ber.
Matmusa der "men senga bu eshakni sotganman"
-Xush yor bo'l dep tayinlab, odammas deb aytganman

Do'stlar siz ham Matmusa hikmatin unutmanglar
Eshaklardan hech qachon odamiylik kutmanglar

Bir kun do'stim Matmusa chuqur o'yga tolibdi,
Barcha dono fikrini bir mezonga solibdi.
"Xozir men ham biznesmen, omad quvgan bolaman.
Ish joyimda maoshni juda katta olaman.

Yana buning ustiga oylik oshgan o'tgan oy,
Xammasini bir olsam, qay cho'ntakka solaman?

Men xam endi boyvachcha bolalardek bo'layin,
"ASAKA BANK" plastik so'm kartasin olayin.

Uch foizdan har oyda foyda zarar qilmaydi,
Eng muhimi, xotinim pul olganim bilmaydi!

Bir million bo'lsa ham cho'ntakka joy bo'ladi
Agar naqd pul bo'lsa bormi, somon qopga to'ladi.

Buni kazo kazolar "Avtoritet" deyishar
Matmusaning kimligin ana shunda bilishar".
Shu xayolda Matmusa "so'm kartochka" olibdi,
Barcha oylik maoshin shu xisobga solibdi.
Pul ko'payib xisobda yurar og'zi quloqda.
Biroq, tinglang, xangomaning eng qizig'i bu yoqda:
Endi do'stim Matmusa choyxonaga bormaydi,
Sababi choyxonada "so'm kartochka" olmaydi.

Bankomatda naqd pul yo'q, kassir bola avraydi,
Uyga borsa xotini pul bering deb javraydi.

Ichmay qo'ydi aroq ham, nos xumori qilmaydi,
Axir oddiy nosfurush terminalni bilmaydi.

Kartochkada mablag'i kundan kunga oshadi,
Lek qarzdor xammadan, sabr kosa toshadi.

Xullas do'stim Matmusa pul topolmay netadi?
Tashlab bola chaqani Toshkent tomon ketadi!
Shunday qilib Matmusa boy bo'libdi nixoyat,
Aytib bersam yo'lini, bo'lar yangi xikoyat.

ofarin mantmusa!!!!!!1111