САВОЛ: Ҳозирги кунда ксп такрорланадиган саволлардан бири—касб-корга тааллуқли саволлардир. Баъзи кишилар касб сгаларига «сен уни қилма, буни қилма, гуноҳкор бсласан, касбинг нотсғри», деган гапни айтишспти. Мисол учун, аёл кишиларнинг енги калта, ёқаси очиқ ёки шунга схшаган шариат қоидаларига тсғри келмайдиган ксйлакларни тикиш ёки сотиш гуноҳ бслади, чунки сша ксйлакни кийиб ксчага чиққан аёл гуноҳ иш қилади, уни тикиб берган ёки сотган одам сша гуноҳига шерик бслади, дейилмоқда. Бунинг натижасида касбини ташлаб юбораётган кишилар ҳам бор. Ана шу масалани таҳлил қилиб берсангиз.
ЖАВОБ: Бисмиллаҳир роҳманир роҳийм.
Мана шундай ҳолат бошқа ерларда ҳам бор скан. Қувайтда чиқадиган илмий нашр-лардан бирида мана шу тсғрида ссз кетибди, шуни тушуниб олсак ҳаммага фойда бслади. Кувайт давлатидаги «ВАҚФ ВА ИСЛОМИЙ ИШЛАА  ВАЗИА ЛИГИ ҲУЗУА ИДАГИ ФАТВО ҲАЙАªАТИ» сркак кишиларга аёлларнинг кийимларини тикадиган устахоналарда ишлаш мумкинлиги тсғрисида фатво берган. Ўша ерда алоҳида зиёфатларга, тсйларга кийиладиган турли безакли ксйлакларни тикиш ва бошқа маъноларда гап кетади. Ўша фатво ҳайъати айтадики: «А­ркак кишилар аёллар кисдиган турли кийимларни сотишлари ёки уларни тикишлари, бичишлари мумкин. Агар сша ксйлакларнинг кскраклари очиқ бслса ҳам ва ста тор бслса ҳам фарқи йсқ. Агар улар тиккан ёки сотган ксйлакларни кийган аёллар турли йигинларда қатнашиб, сркаклар бор жойда юриб, уларнинг қадди-қоматига, аврат жойларига сркакларнинг назари тушадиган бслса ҳам барибир, бславеради» дейилади. Ва бу фатвони шарҳ қилиб айтиладики: «Аошаръий ҳолатларни вужудга келтирадиган кийимларни кийган аёл, аврат жойлари очиладими, ёки кийими юп-қалигидан бадани сезилиб турадими, ёки кийимининг торлигидан баданининг маълум қисмлари бсртиб, чиқиб турадими, у шу ҳолатда ксчада юрадими, бошқа жойда юрадими, сридан бошқага ксринадими—буларнинг ҳаммасининг гуноҳи сша аёлнинг сзига бслади. Чунки аёл сзи беркиниши керак, сзини сатр қилиши керак, тикувчи смас, бичувчи смас, сотувчи смас. Чунки Аллоҳ субҳанаҳу ва таоло «Аур» сурасида марҳамат қилиб айтганки: «Ва аёллар зийнатларини зоҳир қилиб ксрсатмасин. Табиий ҳолатда очилиб турган юзи, икки қсли бундан мустасно». Ана шу нарса бор. А­нди, сша кийимларни кийган аёл ношаръий ҳолатга тушиб қоладиган кийимларни сотган одам ёки уни тиккан одам, бичган одам сша кийимларни фақат шаръий ҳолатларда кийиш ва уни шариат қоидаларига мувофиқ тарзда олиб юришнинг масъулистини бсйнига олмайди.

Шунинг учун ношаръий тарзда кийиб, сзини ксрсатиб юрганлиги учун бунинг жавобини аёл киши беради. Аёлларнинг кийимларини бичиб, тикадиган ишда ишлайдиган сркаклар албатта шаръий одобларга риос қилишлари керак, аёлларга ксз тикмасликлари керак, уларга қслларини теккизмаслиги керак, холи қолмаслиги керак—бу бошқа шаръий ҳукмлар. Шу маънони жуда схши билиш керак. Худди шу қоидани—аёлларнинг кийимини тикиш, у кийим кскраги очиқ, енги қисқа, ста тор ёки юпқа бслиши маънолари масъу-листини сшани кийиб, гуноҳга қсл урган аёл киши тортади, уни тиккан ёки сотган одам тортмайди. Қадимги фиқҳ китобларимизда ҳам бунга схшаш маънолар муолажа қилинган. Шунингдек, Ҳанафий фиқҳининг машҳур китоблари—«Бадои-у санос», «Мабсут» ва бошқаларда кспроқ узум сотиш маъноси муҳокама қилинган, бизнинг мазҳабимизда айниқса шу нарсага сътибор берилган. Бир одам узум ёки узумнинг сиқилган сувини сотиб стирибди. Унинг ҳузурига шу узумдан ёки унинг сиқилган сувидан ҳаром ичимлик тайёрлайдиган одам келиб сотиб олмоқчи. Шунга сша узумни ёки узумнинг сувини сотса бсладими ёки бслмайдими, деган савол бор. Ҳанафий уламолар айтадики: «Сотса бслади. Чунки бу бозор—унга ҳар хил одам келади, сотиб олади. А­нди узумдан хамр тайёрлайдиган, маст қилувчи ичимлик тайёрлайдиган одам келиб олса, сҳтимол у сзи ейди, ҳалол нарсага ишлатади. Шунинг учун сотаверади, лекин уни олиб бориб у одам ҳалол ҳолида еб, ҳузур қилишнинг срнига ҳаром нарсага ишлатиб, ундан маст қилувчи ичимлик тайёрлаб ичса ёки сотса гуноҳини сзи кстаради, узумни сккан, сстирган ёки бозорга олиб келиб сотган гуноҳини кстармайди», де-йилган. Мана шу маъноларни биз схши тушунимиз керак. Сотилаётган нарса сзи ҳалол бслиши керак, савдо алдов ёки шариат ман қилган бошқа нарсалардан холи бслиши керак. Ўша нарса албатта зарар келтиришдан бошқа нарсага бурилмайдиган ҳолат бслса, унда сотиб бслмайди. Бунга уламоларимиз қуролни мисол қилиб келтиришган: «биров қурол сотиб стирибди, сша қуролни сзининг сғрилиги, муттаҳамлиги, одам слдириши билан машҳур бир одам келиб олмоқчи. У одам сша қуролни олса ёмонликдан бошқа нарсага ишлатиши сҳтимоли йсқ. Чунки сзининг тасарруфи билан шуни исбот қилиб қсйган. Ана шунинг учун унга қурол сотиб бслмайди, чунки қуролни схшиликка ишлатиш сҳтимоли йсқ. Ҳалиги узум ёки узумнинг сиқилган сувини сса схшиликка ишлатиш сҳтимоли бор—озуқа сифатида емоқ, ёки ичимлик сифатида ичмоқ. Ҳалол, пок ҳолида сотаётган одам шунинг нистини қилади» дейилган. Валлоҳу аълам.

ayollar ham nomahram bo'lgan erkak tikuvchilarga bormasliklari kk.

Assalomu aleykum va rahmatullohu va barokotuh!
 Assalomu aleykum! Aziz Dindoshim! man bu gaplarni o'qib o'zimga keraklik joyini oldim, va albatta sizlardan minnatdorman. katta rahmat sizlarga ............
 Alloh hamisha o'z panohida asrasin har bir bandasini....  Amiyn
 Assalomu aleykum va rahmatullohu va barokotuh!