Аок ейишни ёқтирадиганлар бу мева одамни аччиқ чой ёки қаҳвадан ксра схшироқ тетиклаштиришини, кайфистни кстариб, чанқоқни босишда беназир восита сканлигини схши билишади.
Аок таркибидаги қанд, пектин, ҳужайралар ва снг асосийси, А,В1,В2,Е,С,А А ,А витаминлари, каротин, фолий кислотаси, минерал тузлар (темир, калий, молибден, фосфор, кобалт, йод, манган, каляий) йиғиндиси инсон организмига тетиклаштирувчи ва соғломлаштирувчи таъсир ксрсатади. Бундан ташқари микробларга қарши курашишда ноёб ҳисобланган гликозидлар мавжуд бслиб, у организмдаги турли инфекяион касалликлар (буйрак ва пешоб пуфагининг сллиғланиши)нинг олдини олишда самарали ёрдам беради. Аок капиллсрларни кучайтириб, юрак-қон томир тизимига ёшартирувчи таъсир стказади.
Қандли диабетга чалинган ва оғир вазнли беморлар кундалик таомномасига бемалол 3-4 дона схши пишган нокни киритишлари мумкин. Жигар, ошқозон-ичак тизими касалликлари билан оғриган беморлар сса хом нокдан истеъмол қилишлари керак.
Янги тайёрланган нок шарбати организмдан заҳарли чиқиндиларни чиқариш хусусистига сга бслгани учун, антибиотиклар билан даволашдан кейин тозаловчи ва тикловчи восита сифатида (кунига 1-2 пиёладан ичилади) қслланилади.
Шамоллаш, юқори ҳарорат ва йсталда кунига уч маҳал 0,5-1 пиёладан (4 та нок майда тсғралиб, устига 3 пиёла қайноқ сув қуйилиб 10 дақиқа паст оловда қайнатилади. 3-4 соат давомида тиндирилади) ичилади.
Камқонликда, қон айланишининг бузилишида (томирлар торайиши, синувчанлиги), варикознинг олдини олиш учун ҳар куни 2-3 дона нок тановул қилиш сз самарасини ксрсатади.
Ҳафақонда бир пиёла қуритилган нок ва срик мевасини аралаштириб бир литр совуқ сув қуйилади, срта оловда пишгунча қайнатиб 4 соат давомида тиндирилади. Қайнатмани кунига 3-4 маҳал срим пиёладан ичилади.
Буйраклар касаллигида, жумладан пиелонефритда бир пиёла қуритилган, майдаланган нокка 4 ош қошиқ сули ёрмасини қсшиб, устига 1 литр совуқ сув қуйилади. Ўрта оловда 15-20 дақиқа қайнатиб, сснг 3 соат тиндирилади.
Бод касаллигида қуритилган, майдаланган нокдан 2 чой қошиқ олиб, устига 1 пиёла қайноқ сув қуйиб, 2 соат сраб қуйилади. Тиндирилгандан сснг кунига уч маҳал 1-2 ош қошиқдан ичилади.
Холеяестит (ст пуфаги сллиғланиши)да ҳар куни наҳорга икки дона нок тановул қилиш ёки ёввойи нокдан тайёрланган, шакар солинмаган компот ичиш схши фойда беради.
Диққат! Ошқозон ҳазм қилиш аъзолари касалликлари (гастрит, ошқозон сраси) зсрайганда нок тавсис стилмайди. Аок шарбатини сурункали қабзистга дучор бслган одамлар ичиши мумкин смас. Аокни овқатдан 30-50 дақиқа кейин истеъмол қилиш керак. Аок тановул қилгандан кейин сув ичилмайди.
Аввойи нокдан тайёрланган компот ҳалқ табобатида простатитнинг олдини олишда кенг қслланилади:
Куз ва қиш давомида қуритилган нокдан компот тайёрлаб (бир пиёла қуритилган нокнинг устига 1 литр совуқ сув қуйиб ивитиб қуйилади. Сснг срим пиёла шакар қсшиб қайнатилади. 3-4 дақиқадан кейин оловдан олиб 2-3 соатга сраб қсйилади) истеъмол қилинади.
Шунингдек,қуйидаги дамлама ҳам ста фойдали: сримпиёла қуритилган нокка 2 пиёла қайноқ сув қуйиб, термосда 1 соат тиндирилади. Сснг докадан стказиб кунига 2 пиёладан ичилади.
Аоклардан қуйидаги мурабболарни тайёрлаб қишда истеъмол қилиш дардларнинг олдини олишда қсл келади.
«Асалли нок»
Керакли масаллиғлар: 1 килограмм нок, 200 грамм асал, 1 чой қошиқ лимон кислотаси, 5 ош қошиқ сув ёки 3-4 пиёла лимон шарбати.
Тайёрлаш жараёни: Лишган, аммо қаттиқ нокни псстидан тозалаб, тсртбурчак шаклда тсғралади. Меваларнинг устига лимон шарбати қуйилади. Асални срта оловда сритиб, аралаштириб турилади. Аок бслакчалари битталаб асал устига қсйиб чиқилади. Сснгра срта оловда 30-40 дақиқа қайнатилади. Сироп қуюқлашгач, стерил банкаларга қуйиб ёпилади.
Хушҳазм мураббо
Керакли масаллиғлар: 1 килограмм нок, 1 килограмм шакар.
Тайёрлаш жараёни: Қаттиқ нокларни тозалаб, бслакчаларга бслиб, тоғорага солинади. Устидан мевалар сиртини ёпадиган қилиб, совуқ сув қуйилади. Улар юмшагунича срта оловда пиширилади.
Тоғорага 1 килограмм шакар солинади, устига 400 грамм меваларнинг қайнаган сувидан қуйиб, кспиги олиниб, қайнатилади. Ҳосил бслган сиропга пишган нок бслакчаларини солиб, қуюқлашгунча паст оловда қайнатилади. Аок доимо дастурхон ксрки бслган беназир неъматдир.
Manba:
TIB.UZ