417-BOB
MAVZU: AYOLLAR KIYIMINI KIYIB NAMOZ O’QIMOQ KAROHAT EKANLIGI

597. Oisha (roziyallohu anho)dan rivoyat qilindi;aytdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ayollar libosida namoz o‘qimas edilar».
Bu hadis hasan-sahih.
Bu Hususda Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallamdan ruxsat ham rivoyat qilingan.

418-BOB
MAVZU: NAFL NAMOZIDA JOIZ BO’LGAN YURMOQLIK VA AMAL (BIROR ISH BAJARMOQLIK)

598. Oisha (roziyallohu anho)dan rivoyat qilindi; aytdilar: «Kelsam, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam uyda namoz o‘qiyotgan ekanlar, eshik ustlaridan yopiq edi. Shunda yurib kelib menga eshikni ochdilar, keyin yana joylariga qaytdilar». Oisha (onamiz) bu eshik qibla tomonda edi, deb sifatladilar.
Ibn Raslon, bu yurmoklikni bir qadam yoki ikki qadamlik yurish deb yeki to‘xtab-to‘xtab yurmoqlik deb aytadi. Ash-Shavqoniy esa bu qaydni o‘rinsiz deb biladi. Rasululloh sallallohu alayhi va sallam eshikni ochganlaridan keyin joylariga qaytganlari orqaga tisarilib-tisarilib yurish bilan voqe’ bo‘lgan. Abu Dovudning rivoyatida namoz joylariga qaytganlari ta’kidlangan.
Bu hadis hasan-g‘arib.

419-BOB
MAVZU: BIR RAK’ATDA IKKI (ZAM) SURA O’QIMOQ

599. Al-A’mashdan rivoyat qilindi; aytdi: «Abu Voildan eshitdim, dediki, «Bir kishi Abdulloh (ibn Mas’ud)dan (Qur’ondagi) ushbu «g‘oyri oosinin» yoki «yoo sinin» so‘zlari qanday qiroat qilinishini so‘radi.* (Abdulloh) aytdi: Shundan (shu qiroatdan) boshqa butun Qur’onni (ma’nosini fahmlab) o‘qidingmi?» «Ha», dedi. Abdulloh aytdiki, shundaylar borki, Qur’onni o‘qiydi-yu, uni xuddi (sifati) past xurmo (donalari)dek sochadi. Qur’on ularning taroqiyalaridan (bo‘g‘izlaridan) nariga o‘tmaydi. Men, bir-biriga o‘xshash shunday suralarni bilamanki, Rasululloh sallallohu alayhi va sallam ularni qo‘shib-birlashtirib o‘qir edilar». Shunda biz Alqamaga buyurdik, u (Abdulloh Ibn Mas’uddan bir-biriga o‘xshash suralarni) so‘radi. (Abdulloh ibn Mas’ud) aytdi: «Mufassal suralardan yigirmata borki, Nabiy sallallohu alayhi va sallam har rak’atda (ulardan) har ikki surani birlashtirib o‘qir edilar».
* Bu savol «Muhammad» surasidagi 15-oyatning qiroati haqidadir. «Sunani Termiziy»ning Misr nusxalaridan birida bu hadis 602 raqami bilan belgilangan. Uning izohida, jumladan, bunday deyiladi: «Bu qiroat mashhur yetti xil qiroatdan emas va o‘n xil qiroatga ham doxil emas...»

420-BOB
MAVZU: MASJID SARI YURMOQNING FAZILATI VA XAR BIR QADAMGA YOZILADIGAN SAVOB

600. Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam aytdilar: «Bir kishi chiroylik tahorat olishlik bilan tahorat olsa, keyin namozga chiqsa uni (uyidan) faqatgina namoz chiqarsa (yoki «qo‘zg‘otsa» dedilar), bosgan har bir qadami uchun Alloh uning darajasini yuksaltirgaydir yoki har bir qadami uchun uning bir xatosini ketkazgaydir».
Bu hadis hasan-sahih.

421-BOB
MAVZU: SHOMDAN KEYIN UYDA NAMOZ O’QIMOQ YANADA FAZILATLIROQ EKANLIGI

601. Ka’b ibn Ujra (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi; aytdi: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam Bani Abdulashhal masjidida shom namozini o‘qidilar. (So‘ng) odamlar nafl namolini o‘qishga turishdi. Shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam: «Bu namozni uylarda o‘qiigizlar...» - dedilar.
Bu hadis g‘arib.
Uni bitta shu vajhdan bilayotirmiz. Sahih bo‘lgani - Ibn Umar (roziyallohu anhumo)dan rivoyat qilingan hadisdirki, (unda) Ibn Umar bunday deydi: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam shomdan keyingi ikki rak’at namozni uylarida o‘qir edilar».
Huzayfa (roziyallohu anhu)dan esa bunday rivoyat qilingan: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam shom namozini o‘qidilar va keyin to xufton namozini o‘qigunlaricha masjidda namoz o‘qib turdilar».
Bu hadisda Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallam shomning farzidan keyingi ikki rak’atni uyda o‘qiganlariga doir dalolat bor.

422-BOB
MAVZU: KISHI MUSULMON BO’LGANIDA G’USL QILMOG’I

602. Qays ibn Osim (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi: «U (Qays) Islomga kirdi va shunda Rasululloh sallallohu alayhi va sallam unga suv bilan va sidra bilan g‘usl qilmokni buyurdilar.
Sidra - yovvoyi gilos deyilgan bir daraxt. Uning yaproqlarini kuritib, o‘sha bilan hammomda g‘usl qiladilar.
Bu bobda Abu Hurayra (roziyallohu anhu)dan hadis rivoyat qilingan.
Bu hadis hasan. Uni bitta shu vajhdan bilayotirmiz. Ilm ahllarining amali shu hadis asosidadir. Islomni qabul qilgan kishining g‘usl qilmog‘ini va kiyimlarini ham yuvmog‘ini mustahab ko‘radilar.

423-BOB
MAVZU: XALO JOYGA KIRAYOTGANDA «BISMILLOH» DEMOQ

603. Ali ibn Abu Tolib (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam aytdilar: «Jinning ko‘zlari bilan Odam farzandlarining avrat (joylar)i orasida parda-to‘siq bo‘ladigan narsa - Odam farzandlaridan birontasi xalo joyga kirayotganida «Bismilloh» demog‘idir».
Hojatxonaga kirishda o‘qiladigan duo so‘zlari «Tahorat boblarishing 4-bobida bayon etilgan.
Bu hadis g‘arib.
Uni bitta shu vajhdan bilayotirmiz va isnodi sog‘lom emas. Anas (roziyallohu anhu) orqali Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallamdan bu mavzuda (shunga o‘xshash) bir narsa (hadis) rivoyat qilingan.

424-BOB
MAVZU: SAJDA VA TAHORAT ASARLARI QIYOMAT KUNIDA BU UMMATNING SIYMOSIDA KO’RINMOG’I

604. Abdulloh ibn Busr (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi; «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam dedilar: «Qiyomat kunida ummatim(ning siymosi) sajda asaridan oppoq-yarqiroq va tahorat ta’siridan porloq-yaltiroqdur!»
Bu hadis ushbu vajhdan Abdulloh ibn Busr rivoyati sifatida hasan-sahih-g‘arib.

425-BOB
MAVZU: TAHORATNI O’NG TOMON A’ZOLARIDAN BOSHLAMOQ MUSTAHAB EKANLIGI

605. Oisha (roziyallohu anho)dan rivoyat qilindi; aytdilar: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam tahorat olsalar - tahoratda, (soch-soqol) tarasalar - taramoqlikda va (poyabzal) kiysalar - kiymoqlikda o‘ngdan boshlashni sevar edilar».
Abush-Sha’sha’ning ismi - Sulaymon ibn Asvad Al-Muhoribiy.
Bu hadis hasan-sahih.

426-BOB
MAVZU: TAHORATGA YETGULIK SUVNING MIQDORI

606. Anas ibn Molik (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilindi: «Rasululloh sallallohu alayhi va sallam aytdilar: «Tahoratda ikki ratl (salkam ikki litr) suv yetarlidir».
Hadisning zohir ma’nosi shu: ikki litrdan oz bo‘lgan suv miqdori tahorat uchun kifoya qiladi, deyiladi. Holbuki, bu Abbod ibn Tamimning Ka’b qizi Ummu Ammor orqali Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallamdan rivoyat qilgan hadisiga ziddir. O’sha hadisda Payg‘ambar sallallohu alayhi va sallam «mudd»ning uchdan bir qismi bilan tahorat olganlari ma’lum qilinganki, «mudd» -Abu Hanifaning fikrlariga ko‘ra ikki litrdir.
Bu hadis g‘arib.
Uni yolg‘iz Shorikning rivoyatidan va shu lafz holida bilmoqdamiz.
Shu’ba, Abdulloh ibn Abdulloh ibn Jabr orqali Anas ibn Molik (roziyallohu anhu)dan rivoyat qilgan: «Nabiy sallallohu alayhi va sallam bir makkuk suv bilan tahorat olar edilar va besh makkuk (suv) bilan g‘usl qilar edilar».
Makkuk - suv o‘lchagich bir idish. An-Navaviy: «Makkuk»dan mudd ko‘zda tutilgan bo‘lishi mumkin» deydi. «Majma’-ul-bixor» muallifi esa bunday deydi: «Makkuk»dan mudd ko‘zda tutilgan. So’ qasd etilgani ham aytilgan. Ammo birinchi qavl muvofiqroq».