Darvin formulasiShu paytga qadar ko‘rib chiqqan barcha dalillardan boshqa, keling, endi bir marotaba bo‘lsa ham, evolyutsionistlarning qanday aqidaga ega ekanliklarini hatto bolalar ham tushunadigan sodda bir misol bilan o‘rganib chiqamiz:
Evolyutsiya nazariyasi hayotning tasodifan paydo bo‘lganligini ta’kidlaydi. Bu da’voga ko‘ra, jonsiz va shuursiz atomlar birlashib hujayrani paydo qilgan va so‘ngra ular bir amallab boshqa jonzotlarni, shujumladan, insonni ham yaratgan. Keling, shuhaqda bir oz mulohaza yuritaylik. Jonzotlarning tarkibiy elementlari bo‘lgan uglerod, fosfor, azot va kaliy kabi elementlarni bir joyga to‘plaganimizda, bor-yo‘g‘i bir uyum paydo bo‘ladi. Bu atom uyumiga har qancha ishlov berilmasin, u hatto bitta bo‘lsa ham jonzotni shakllantira olmaydi. Agar xohlasangiz, keling, shu mavzuda bir «tajriba» ta’rifini keltiramiz va evolyutsionistlar nomidan, ular «Darvin formulasi» nomi ostida barala ovoz chiqarmasdan aslida nimani da’vo qilayotganliklarini tekshirib ko‘ramiz:
Deylik, evolyutsionistlar jonzotlarning tarkibida mavjud bo‘lgan fosfor, azot, uglerod, kislorod, temir va magniy kabi ko‘plab moddalarni katta bochkalarga solsinlar, bundan tashqari, ular bu bochkalarga odatdagi sharoitlarda mavjud bo‘lmaydigan, lekin zaruriy deb hisoblanadigan moddalarni ham solsinlar. Ular bu aralashmaga istaganlaricha tabiiy sharoitlar ostida hosil bo‘lishi mumkin bo‘lmagan aminokislotalar va bir donasining paydo bo‘lish ehtimoli 10-950 bo‘lgan oqsillarni qo‘shsinlar. Bu aralashmalarga istaganlaricha issiqlik va namlik bersinlar. Istalgan, har qanday texnologik jihatdan ishlab chiqilgan qurilmalar bilan ularni qorishtirsinlar. Bu bochkalar yonida eng mashhur olimlarni biriktirib qo‘ysinlar. Bu mutaxassislar mazkur bochkalar yonida milliardlab, hatto trillionlab yillar navbatchilik qilib kutsinlar. Insonning paydo bo‘lishi uchun zarur deb hisoblangan har qanday sharoitlarni erkin holda qo‘llasinlar. Nima qilishlaridan qat’i nazar, ular bu bochkalardan insonni, deylik elektron mikroskop ostida o‘z hujayrasining tuzilishini tekshiradigan bir professorni yetishtira olmaslar. Jirafalar, sherlar, arilar, kanareykalar, otlar, delfinlar, atirgullar, orxideyalar, liliyalar, chinnigullar, bananlar, apelsinlar, olmalar, xurmolar, pomidorlar, qovunlar, tarvuzlar, anjirlar, zaytunlar, uzumlar, shaftolilar, tovuslar, qirg‘ovullar, rang-barang kapalaklar yoki shular kabi boshqa millionlab jonzotlarni yetishtira olmaslar. Haqiqatan ham, ular bu jondorlarning hatto bitta bo‘lsa ham hujayrasini qo‘lga kirita olmaslar.
Qisqasi, shuursiz atomlar birlashib hujayrani paydo qila olmaydi. Ular biror yangicha qaror qilib hujayrani ikkiga bo‘la olmaydi, so‘ngra boshqa qarorlar qabul qilib elektron mikroskopni birinchi bo‘lib ixtiro kilgan va so‘ng mana shu mikroskop ostida o‘z hujayrasining tarkibini o‘rganadigan professorlarni yarata olmaydi. Materiya ongsiz, jonsiz bir uyumdir va u Allohning a’lo darajadagi yaratishi bilangina jonlanadi.
Buning aksini da’vo etadigan evolyutsiya nazariyasi esa aqlga tamoman zid bir safsatadir. Evolyutsionistlarning da’volari yuzasidan bir oz bo‘lsa ham mulohaza yuritish, yuqoridagi misol kabi, bu haqiqatni oshkor etadi.