Rahmatulloh Obidov. Payg'ambarlar tarixi islomiyat tarixidir  ( 232072 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 ... 44 B


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 06:14:38

Alloh taolo Muso (a.s.)ni bir necha payg‘ambarlik mo‘‘jizalari bilan quvvatlagan edi. Ularning biri qo‘llaridagi hassalari edi. Muso (a.s.) hassalarini yerga tashladilar, u shu ondayoq ajdarhoga aylandi. Qo‘llarini qo‘ynilaridan chiqargan edilar, hammayoq munavvar bo‘lib ketdi.

Ammo Fir’avn ham a’yonlar ham bu hodisani payg‘ambarlik mo‘‘jizasi emas, oddiy sehr  deb o‘ylashdi.

قَالَ لِلْمَلإ حَوْلَهُ إِنَّ هَذَا لَسَاحِرٌ عَلِيمٌ (٣٤)يُرِيدُ أَنْ يُخْرِجَكُمْ مِنْ أَرْضِكُمْ بِسِحْرِهِ فَمَاذَا تَأْمُرُونَ (٣٥)قَالُوا أَرْجِهْ وَأَخَاهُ وَابْعَثْ فِي الْمَدَائِنِ حَاشِرِينَ (٣٦)يَأْتُوكَ بِكُلِّ سَحَّارٍ عَلِيمٍ ٧

«Fir’avn atrofidagi zodagonlarga: «Aniqki, bu (Muso) bilimdon sehrgardir. U o‘z sehri bilan sizlarni o‘z yerlaringizdan chiqarmoqchi. Nima deysizlar?» - dedi. Ular aytishdi: «Uni va akasi (Horunni) qo‘yib turgin-da, hamma shaharlarga (sehrgarlarni yig‘ib keladigan kishilarni) jo‘natgin! Ular senga barcha o‘tkir sehrgarlarni keltirsinlar!». (Shuaro, 34-37.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 07:35:11

قَالَ أَجِئْتَنَا لِتُخْرِجَنَا مِنْ أَرْضِنَا بِسِحْرِكَ يَا مُوسَى (٥٧)فَلَنَأْتِيَنَّكَ بِسِحْرٍ مِثْلِهِ فَاجْعَلْ بَيْنَنَا وَبَيْنَكَ مَوْعِدًا لا نُخْلِفُهُ نَحْنُ وَلا أَنْتَ مَكَانًا سُوًى (٥٨)قَالَ مَوْعِدُكُمْ يَوْمُ الزِّينَةِ وَأَنْ يُحْشَرَ النَّاسُ ضُحًى


(Fir’avn) dedi: «Sen o‘z sehring bilan bizlarni yerimizdan chiqarish uchun keldingmi, ey Muso? U holda, bizlar ham senga xuddi o‘shanday sehr keltirurmiz. Bas, sen o‘zing bilan bizlarning o‘rtamizda bir joy tanlaginki, u sen ham, bizlar ham qarshilik qilmaydigan o‘rta bir joy bo‘lsin». (Muso) aytdi: «Va’da ziynat (bayram) kunidir. Odamlar choshgohda to‘planurlar». (Toha, 57-59.)

Ibn Abbos (r.a.) aytadilar: «Ziynat — bayram kuni bu Ashuro kuni edi. Alloh taolo shu kunda payg‘ambari Muso (a.s.)ni sehrgarlar ustidan g‘alaba qildirdi».

قَالَ لَهُمْ مُوسَى وَيْلَكُمْ لا تَفْتَرُوا عَلَى اللَّهِ كَذِبًا فَيُسْحِتَكُمْ بِعَذَابٍ وَقَدْ خَابَ مَنِ افْتَرَى

«Fir’avn o‘z a’yonlarining maslahati bilan mamlakatning hamma taraflariga odam yuborib, eng zo‘r sehrgarlarni yig‘ishni buyurdi. Ularni Muso (a.s.) bilan yuzma-yuz qildi. «Muso ularga (sehrgarlarga) dedi: «Hollaringa voy! Sizlar Alloh sha’niga yolg‘on to‘qimangiz (mo‘‘jizani sehr demangiz), aks holda (Alloh) sizlarni azob bilan halok qilur! Yolg‘on to‘qiganlar noumid bo‘lishlari aniqdir». (O’sha sura, 61.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:15:33

وَجَاءَ السَّحَرَةُ فِرْعَوْنَ قَالُوا إِنَّ لَنَا لأجْرًا إِنْ كُنَّا نَحْنُ الْغَالِبِينَ (١١٣)قَالَ نَعَمْ وَإِنَّكُمْ لَمِنَ الْمُقَرَّبِينَ

«Fir’avn huzuriga sehrgarlar kelib: «Agar biz g‘olib bo‘lsak, bizga mukofot bormi?» - dedilar. «Albatta! - dedi u, - Sizlar menga yaqinlardan bo‘lursizlar». (A’rof, 113-114.) 
  
فَأَجْمِعُوا كَيْدَكُمْ ثُمَّ ائْتُوا صَفًّا وَقَدْ أَفْلَحَ الْيَوْمَ مَنِ اسْتَعْلَى (٦٤)قَالُوا يَا مُوسَى إِمَّا أَنْ تُلْقِيَ وَإِمَّا أَنْ نَكُونَ أَوَّلَ مَنْ أَلْقَى (٦٥)قَالَ بَلْ أَلْقُوا فَإِذَا حِبَالُهُمْ وَعِصِيُّهُمْ يُخَيَّلُ إِلَيْهِ مِنْ سِحْرِهِمْ أَنَّهَا تَسْعَى

«(Sehrgarlar bir-birlariga shivirlashib dedilar): «Bas, makr-hiylangizni yig‘ingiz, so‘ng saf tortib kelingiz. Bugun ustun bo‘lganlar iqbolli bo‘lurlar». (Maslahatlari bitgach), dedilar: «Ey Muso, sen (qo‘lingdagi asoyingni) tashlaysanmi yoki bizlar birinchi tashlovchi bo‘laylikmi?». (Muso) dedi: «Yo‘q, sizlar tashlanglar!». (Toha, 64-66.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:21:55

Sehrgarlar yerga tashlagan ip va tayoqlar qo‘rqinchli ilonlarga aylanib, hamma yoq to‘lib ketdi. Hatto Muso (a.s.) ham ularni ko‘rib qo‘rqib ketdilar. Ammo Alloh taolo buyurdi:

قُلْنَا لا تَخَفْ إِنَّكَ أَنْتَ الأعْلَى (٦٨)وَأَلْقِ مَا فِي يَمِينِكَ تَلْقَفْ مَا صَنَعُوا إِنَّمَا صَنَعُوا كَيْدُ سَاحِرٍ وَلا يُفْلِحُ السَّاحِرُ حَيْثُ أَتَى

«Biz aytdik: «Qo‘rqmagin! Albatta, sen o‘zing oliy (g‘olib)dirsan. Qo‘lingdagi narsani (asoyingni) tashlagin, ular yasagan narsalarni yutib yuborur. Ularning yasagani faqat bir sehrgarning makridir. Sehrgar esa, qaerda bo‘lmasin zafar topmas». (O’sha sura, 68-69.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:23:14

Shu on Muso (a.s.) yerga tashlagan asolari katta ajdarhoga aylanib, sehrgarlar paydo qilgan ilonlarni bitta qo‘ymay yutib yubordi.

فَأَلْقَى مُوسَى عَصَاهُ فَإِذَا هِيَ تَلْقَفُ مَا يَأْفِكُونَ (٤٥)فَأُلْقِيَ السَّحَرَةُ سَاجِدِينَ (٤٦)قَالُوا آمَنَّا بِرَبِّ الْعَالَمِينَ (٤٧)رَبِّ مُوسَى وَهَارُونَ (٤٨)قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلَسَوْفَ تَعْلَمُونَ لأقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَلأصَلِّبَنَّكُمْ أَجْمَعِينَ

«So‘ngra Muso asosini tashlagan edi, birdan u (aso) ularning «yasama»larini yuta boshladi. Bas, u sehrgarlar sajda qilgan hollarida yerga yiqildilar. «Barcha olamlarning Parvardigoriga, ya’ni Muso va Horunning Parvardigoriga imon keltirdik» - dedilar. (Fir’avn g‘azab bilan) aytdi: «Men izn bermay turib unga imon keltirdingizmi?! Albatta, u (Muso) sizlarga sehr o‘rgatgan kattangizdir. Bas, yaqinda bilursiz. Albatta, men oyoq-qo‘llaringizni qarama-qarshisiga (o‘ng qo‘l, chap oyog‘ingizni yoki aksincha) kesurman va sizlarning barchangizni osib tashlayman!». (Shuaro, 45-49.)

قَالَ آمَنْتُمْ لَهُ قَبْلَ أَنْ آذَنَ لَكُمْ إِنَّهُ لَكَبِيرُكُمُ الَّذِي عَلَّمَكُمُ السِّحْرَ فَلأقَطِّعَنَّ أَيْدِيَكُمْ وَأَرْجُلَكُمْ مِنْ خِلافٍ وَلأصَلِّبَنَّكُمْ فِي جُذُوعِ النَّخْلِ وَلَتَعْلَمُنَّ أَيُّنَا أَشَدُّ عَذَابًا وَأَبْقَى

(Fir’avn) aytdi: «Men izn bermay turib, unga imon keltirdingizmi?! Shubhasiz, u sizlarga sehr o‘rgatgan kattangizdir. Bas, endi (men), albatta, oyoq-qo‘llarin gizni qarama-qarshisiga (o‘ng qo‘l, chap oyog‘ingizni yoki aksincha) kesurman va sizlarni xurmo shoxlariga osurman, (o‘shanda) qaysimizning (ya’ni, meningmi yoki Musoning xudosi) azobi qattiqroq va boqiyroq ekanini bilib olursiz». (Toha, 71.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:27:07

Said ibn Jubayr, Ikrima, Qosim ibn Abi Burda va al-Avzo‘iylarning aytishlaricha, sehrgarlar imon keltirib yerga sajda qilgan onda, ularga jannatda tayyorlab qo‘yilgan ulug‘ maqomlar, bog‘lar va qasrlar ko‘rsatilgan. (Ibn Kasir. Qisasul-anbiyo. Qohira. 245-bet.) Shu sababli ular Fir’avnning tahdididan qo‘rqmadilar va e’tibor ham bermagan holda dedilar:

قَالُوا لا ضَيْرَ إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ (٥٠)إِنَّا نَطْمَعُ أَنْ يَغْفِرَ لَنَا رَبُّنَا خَطَايَانَا أَنْ كُنَّا أَوَّلَ الْمُؤْمِنِينَ

«Ular (sehrgarlar) dedilar: «Zarari yo‘q. Zero, biz Rabbimizga qaytuvchidirmiz. Biz Musoga imon keltirganlarning birinchisi bo‘lganimiz sababli, Rabbimiz bizning gunohlarimizni mag‘firat etishini umid qilurmiz». (Shuaro, 50-51.) 

قَالُوا إِنَّا إِلَى رَبِّنَا مُنْقَلِبُونَ (١٢٥)وَمَا تَنْقِمُ مِنَّا إِلا أَنْ آمَنَّا بِآيَاتِ رَبِّنَا لَمَّا جَاءَتْنَا رَبَّنَا أَفْرِغْ عَلَيْنَا صَبْرًا وَتَوَفَّنَا مُسْلِمِينَ

(Ular) dedilar: «Biz (o‘lsak), albatta, Rabbimiz huzuriga qaytuvchimiz. Sen faqatgina Rabbimiz oyatlari kelganda, ularga imon keltirganimiz uchungina bizdan o‘ch olmoqchisan. Ey Rabbimiz, ustimizga sabr (yomg‘irini) yog‘dir va bizni musulmon holimizda vafot ettir!». (A’rof, 125-126.) 

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:28:30

Muso (a.s.) o‘zlariga Alloh taolo tomonidan berilgan fazlni xalq ko‘zida va guvohligida oshkor qilgan va ochiqdan-ochiq mo‘‘jiza ko‘rsatgan bo‘lsalar-da, Fir’avn, Homon va ularning qavmi imon keltirmadilar. Aksincha, ularning Muso qavmiga bo‘lgan adovati yanada oshdi. Bani Isroilning boshiga kelishi mumkin bo‘lgan xavf-xatar battar kuchaydi.

Fir’avn qavmining zodagonlari aytdilar:

وَقَالَ الْمَلأ مِنْ قَوْمِ فِرْعَوْنَ أَتَذَرُ مُوسَى وَقَوْمَهُ لِيُفْسِدُوا فِي الأرْضِ وَيَذَرَكَ وَآلِهَتَكَ قَالَ سَنُقَتِّلُ أَبْنَاءَهُمْ وَنَسْتَحْيِي نِسَاءَهُمْ وَإِنَّا فَوْقَهُمْ قَاهِرُونَ

«(Ey Fir’avn), Muso va uning qavmini Yer (yuzi)da buzg‘unchilik qilishiga hamda seni va ilohlaringni (tan olmay) tark etishiga qo‘yib berasanmi?» (Fir’avn) dedi: «Ularning o‘g‘illarini (qatli om qilib) qirib tashlab, xotinlarini tirik qoldiramiz va biz ular ustidan g‘olibdirmiz!». (A’rof, 127.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:30:08

Haddidan oshgan va zulm-tajovuzkorlikka mukkasidan ketgan Fir’avn va uning qavmi bani Isroil  o‘rtasida ikkinchi bor qatag‘onni boshlab yubordi. Natijada ko‘plab yigitlar qirib tashlandi. Fir’avnning bunday zulmkorligidan sabr kosasi to‘lgan Isroil avlodlarini Muso (a.s.) sabr-bardoshga chaqirdilar:

قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ اسْتَعِينُوا بِاللَّهِ وَاصْبِرُوا إِنَّ الأرْضَ لِلَّهِ يُورِثُهَا مَنْ يَشَاءُ مِنْ عِبَادِهِ وَالْعَاقِبَةُ لِلْمُتَّقِينَ

"œMuso (o‘z) qavmiga aytdi: «Allohdan madad so‘rangiz va sabrli bo‘lingiz! Yer Allohnikidir! Uni (O’zi) xohlagan bandalariga meros qilib berur. Oqibat (yaxshiliklari) esa taqvodorlarga tegishlidir". (O’sha sura, 128.)

Bani Isroil  Muso (a.s.)ga imon keltirgan bo‘lsalar-da, Fir’avnning zulmidan o‘ta zerikkanlari uchun, payg‘ambarga nolib shikoyat qildilar. Ular, Muso tug‘ilmasdan oldin ham, hozir ham faqat uning sababidan ozor chekayotganlarini, ikki bor qatli omga duchor bo‘lganlarini minnat qildilar.

قَالُوا أُوذِينَا مِنْ قَبْلِ أَنْ تَأْتِيَنَا وَمِنْ بَعْدِ مَا جِئْتَنَا قَالَ عَسَى رَبُّكُمْ أَنْ يُهْلِكَ عَدُوَّكُمْ وَيَسْتَخْلِفَكُمْ فِي الأرْضِ فَيَنْظُرَ كَيْفَ تَعْمَلُونَ

(Qavm Musoga) dedilar: «(Sen) bizga kelmasingdan oldin ham, kelganingdan keyin ham ozorlandik. (Muso) dedi: «Rabbingiz dushmaningizni halok etib, sizlarni (Misrdek) yerga o‘rinbosar qilajak va qanday ish qilishingizni ko‘rajak». (O’sha sura, 129.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:37:23

Fir’avn qavmini Alloh taolo birin-ketin sinovlarga duchor qila boshladi. Bu haqda oyati karimada shunday xabar berilgan:

وَلَقَدْ أَخَذْنَا آلَ فِرْعَوْنَ بِالسِّنِينَ وَنَقْصٍ مِنَ الثَّمَرَاتِ لَعَلَّهُمْ يَذَّكَّرُونَ

"œFir’avn qavmini zora eslatma olsalar, deb (qahatchilik) yillariga va mevalarning taqchilligiga duchor etdik". (O’sha sura, 130.)

Ammo kofir qavm, ommaviy yetgan bunday azobdan ibrat olish o‘rniga, ularning inod va inkorlari battar zo‘raydi. Ular buni Muso (a.s.)dan yashirib o‘tirmadilar:

وَقَالُوا مَهْمَا تَأْتِنَا بِهِ مِنْ آيَةٍ لِتَسْحَرَنَا بِهَا فَمَا نَحْنُ لَكَ بِمُؤْمِنِينَ (١٣٢)فَأَرْسَلْنَا عَلَيْهِمُ الطُّوفَانَ وَالْجَرَادَ وَالْقُمَّلَ وَالضَّفَادِعَ وَالدَّمَ آيَاتٍ مُفَصَّلاتٍ فَاسْتَكْبَرُوا وَكَانُوا قَوْمًا مُجْرِمِينَ

«(Ular Musoga) aytdilar: «Bizni sehrlash uchun har qanday mo‘‘jiza keltirsang ham, biz senga imon keltiruvchi emasmiz». Shundan keyin ular ustiga to‘fon, chigirtka, bit, baqalar va qon (balolari)ni aniq mo‘‘jizalar sifatida yubordik. (Shundan) so‘ng ham ular kibr qildilar va (o‘zlari oldindan) jinoyatchilar qavmi edilar. (A’rof, 132-133.)

Qayd etilgan


Musannif Adham  11 Fevral 2009, 08:56:43

Ibn Abbos (r.a.) aytadilar: «To‘fon balosidan murod ekin-tikinlarni va mevalarni to‘kib, yakson qiluvchi davomli yoqqan yomg‘irdir».

Ato va ba’zi olimlarning fikrlaricha, to‘fon o‘limning ko‘p bo‘lishidir.
Mujohid: «To‘fon suv va vabo kasalligidir» - degan.

Oysha (r.a.) rivoyat qiladilar: «Payg‘ambarimiz (s.a.v.) dedilar: «To‘fon o‘limdir».

Salmon al-Forsiy aytadilar: «Payg‘ambarimiz (s.a.v.)dan chigirtka haqida so‘raldi. Payg‘ambarimiz (s.a.v.) dedilar: «Chigirtka Allohning eng ko‘psonli askarlari bo‘lib, uni men yemayman, sizlarga yeyishni harom ham qilmayman».

Olimlarning e’tirof etishlaricha, Payg‘ambarimiz (s.a.v.) chigirtkani haromligi uchun emas, taqvo sababidan yemaganlar, shuningdek poklik sababidan piyoz, sarimsoqni yemaganlar. Ammo boshqa musulmonlarga bu narsalarning iste’moli man etilmaydi.

Abdulloh ibn Abu Avfo aytadilar: «Biz Rasululloh (s.a.v.) bilan yetti g‘azotda qatnashganmiz va safarda chigirtkani yeganmiz».

Ibn Abbos (r.a.) aytadilar: «Qummal donning ichidan chiqadigan qurtdir». Boshqa rivoyatda, qanotsiz chigirtka, deganlar.

Abdurrahmon ibn Zayd ibn Aslam: «Qummal burgadir» - degan.

Zafode’ - (birligi zifda’dir) barchaga mashhur bo‘lgan qurbaqadir. Qibtiylar ovqat uchun og‘izlarini ochsalar, ovqat o‘rniga qurbaqa tushardi.

Qayd etilgan