Zodagonlar o‘zlarini kambag‘allar bilan birga teng bo‘lib Nuh (a.s.)ning da’vatlarini qabul etishga ko‘nmadilar, bunga ulardagi manmanlik yo‘l bermadi. Buning ustiga ular, Nuh (a.s.)ning huzuriga kelgan va imonni qabul etgan kambag‘allarni haydab yuborishni ham Nuh (a.s.)dan talab qildilar. Nuh (a.s.) esa ularga javoban shunday dedilar:


«Men (sizlarning talabingiz bilan) imon keltirganlarni (huzurimdan) quvib chiqaruvchi emasman. Zero, ular Parvardigorlari bilan ro‘baro‘ bo‘luvchilardir. Lekin sizlarning johil qavm ekanligingizni ko‘rib turibman».(Hud, 29.)

Alloh taolo Nuh (a.s.) qissalari orqali boylar va kiborlar bilan kambag‘al fuqarolar o‘rtasida biror tafovut yo‘qligini, kiborlar uchun hech qanday imtiyoz ham berilmasligini bayon etishni iroda qildi. Allohning huzuridagi huquq va vojibot-burchda hamma insonlar teng. Faqatgina taqvoli va ilmli insonlargagina dunyoda ham, oxiratda ham fazl beriladi:


«Albatta, Alloh nazdida (eng azizu) mukarramrog‘ingiz taqvodorrog‘ingizdir».(Hujurot, 13.)

Alloh taolo «Nuh» surasidagi oyati karimada shundan ogohlantiradiki, agar boy va kiborlar Alloh payg‘ambarining haq da’vatiga quloq osganlarida, insonlar orasida tabaqalanish paydo bo‘lmas edi.

4. Inson jasoratli va qat’iyatli bo‘lishi kerak. Nuh (a.s.) qissalaridan yana bir dars shuki, inson sifatlari orasida jasorat va qat’iyat juda katta fazilatdir. Bu fazilat bilan har qanday muammoni hal etish, har qanday qiyinchilikdan qutulib ketish mumkin.

Alloh taolo Nuh (a.s.)ga ana shu fazilatni bergan edi. Qavm uni jinni deb masxara qildi, toshbo‘ron qilamiz deb qo‘rqitdi:

«(Zodagonlar): «U (ya’ni Nuh) faqat bir jinni odamdir. Bas, uni biroz vaqtgacha kuzatib turinglar», - dedilar».(Mu’minun, 25.)


«Ular dedilar: «Qasamki, agar (da’vatingdan) to‘xtamasang, ey Nuh, albatta, toshbo‘ron qilinuvchilardan bo‘lursan!». (Shuaro, 116.)

Nuh (a.s.)dagi ana shu jasorat va qat’iyatlik Allohga bo‘lgan imonlarining mustahkamligida, yaxshilik ham, yomonlik ham Uning xohish-irodasisiz amalga oshmaslikka ishonishlarida edi.   

Hud payg‘ambarning qissalari Qur’oni karimda uch suraning yetti oyatida kelgan.

Arabiston yarim oroli-Jaziradagi bir tog‘ vodiysida(Yaman bilan Ummon orasida joylashgan Ahqof tog‘i yonidagi Hazramaut  vodiysi) Od qabilasi bo‘lib, ular nihoyatda baquvvat, sog‘lom, yeyish-ichishdan serob, ob-havosi yoqimli joyda farovon hayot kechirishardi. Hamma yerda buloqlardan suvlar oqib yotar, yerlari dehqonchilikka moslangan fayzli joy edi.

Od qabilasining kelib chiqish tarixida Ibn Jarir Tabariy Vahb ibn Munabbahdan shunday nasab bayon etadi: «Som ibn Nuhning xotini Saliyb binti Batoviyl ibn Mahvil ibn Xanux ibn Qaynon ibn Odam (a.s.) edi. Undan bir necha o‘g‘il dunyoga keldi: Afxashz ibn Som, Ashvaz ibn Som, Lovaz ibn Som, Uvaylam ibn Som.

Som ibn Nuhning yana bir Eram ibn Som nomli o‘g‘li ham bo‘lgan, lekin uning onasi Somning boshqa o‘g‘illarining onasi bilan birmi yoki boshqami ekanligi noma’lumdir. Nasab bilimdonlarining aytishlaricha, Od va Samud qabilalari Eram ibn Somdan tarqalgan zurriyotdir.

Somning o‘g‘li Lovaz ibn Som  amakisi Yofasning Shabaka ismli qiziga uylangan va undan Fors, Jurjon, Tasm, Amliyq ismli o‘g‘illar tug‘ilgan edi.

Amliyq ibn Lovaz ibn Som avlodlariga «Amoliyqa» deb nom berilgan va ular juda ko‘p bo‘lib, turli yerlarga tarqalib ketgan edilar. Mashriqliklar, hijozliklar, shomliklar, misrliklar, kan’onliklar va Misr fir’avnlari amoliyqalardan edi.
Bahraynliklar, ummonliklar Josim deb nomlanardi. Ular shaharlarda yashar edilar.

Lovazning Fors nomli o‘g‘lidan forslar tarqaldi lar. Uning Tasm, Amliyq, Umaym va Josim nomli o‘g‘illaridan esa arablar tarqalib, ular tabiiy arab tilida gaplashardilar. Ularni «haqiqiy arablar» deyiladi. Ismoil payg‘ambarga nisbat beriladigan arablarni esa «arablashgan arablar» deyiladi. Chunki avval boshqa tilda so‘zlashadigan Jurhum qabilasi arablarga aralashgandan keyingina arab tiliga o‘tishgan.

Somning o‘g‘li Eram ibn Som  Avs nomli o‘g‘il ko‘rdi. Avs ibn Eram esa uch o‘g‘il ko‘rdi: G’osir, Od va Ubayl. G’osir esa Samud, Judays nomli ikki o‘g‘il ko‘rdi.

Od, Samud, Amoliyqa, Umaym, Josim, Judays, Tasm avlodlarining barchasi arablar edi.

Od qabilasi Arab dengizi va Adan qo‘ltig‘i sohillari bo‘ylab cho‘zilib ketgan Xazramavtdan Yamangacha bo‘lgan yerlarning hammasini egallagan edi. 

Od qabilasining hukmdori Shaddod ismli kishi bo‘lib, xalqqa o‘zini Alloh deb tanitgan edi. Jannatga qiyos qilib bir shahar qurdirib, unga «Bog‘i Eram» (Ibn Xaldun o‘zining tarix kitobida shunday yozadi: «Bu yerda (Hazramavtda) Eram nomli hech qanday shahar yo‘q. Bu  napca xurofiy qissalardan bo‘lib, mufassirlarning zaiflari o‘z tafsirlarida rivoyat qilganlar. Ammo oyatda zikr etilgan «Eram» so‘zi qabila nomini bildiradi. (Afif Abdulfattoh Tabbora. Ma’al-anbiyo fil Qur’onil Karim. Lubnon. 86-bet.)  Ba’zi olimlarning fikrlaricha, Eram Yer yuzida aylanib yuradi: ba’zida Shomda, ba’zida Yamanda, ba’zi vaqtda esa Hijozda. (Ibn Kasir. Qisasul anbiyo. Qohira. 74-75-betlar.)  deb nom bergan edi.

Qabila odamlari ularga shunday ne’mat va farovon hayotni muhayyo qilib bergan Allohga emas, balki, butlarga, sanamlarga va hukmdor Shaddodga sig‘inardilar. (Z -102 .1988 (Talxis...))

Tarixchilarning xabarlariga qaraganda, Od qavmining uchta butlari bo‘lib, ular: Sado, Samud va Al-Habo (Ibn Kasirning "œQisasul-anbiyo» kitobida Od qavmi butlarining nomlari Samad, Samud va Haro deb keltirilgan. 75-bet.)  deb nomlanardi.

Ular but va sanamlarni o‘z qo‘llari bilan yasagan bo‘lsalarda, quvonch kelsa, sanamlarga sig‘inib shukr qilishar, musibatdan ham ularga iltijo qilar edilar. Keyinchalik u yerda fasod qo‘zg‘ab zo‘ravonlar tajovuz qilishib, zaiflarning ustidan hukmronlik qilishga o‘tdilar.

Alloh ularni hidoyatga chorlash, Xudoni tanitish va sanamlardan voz kechishlari uchun Hud (To‘liq ismlari Hud ibn Abdulloh ibn Raboh ibn Al-Xalud ibn Od ibn Avs ibn Eram ibn Som ibo Nuhdir. Ba’zi nasab olimlarining aytishlaricha, Hud Obir ibn Sholix ibn Arfaxshad ibn Som ibn Nuhdir) (a.s.)ni payg‘ambar qilib yubordi:


«Od qabilasiga birodarlari Hudni (payg‘ambar) qilib yubordik. U aytdi: «Ey, Qavmim! Allohga sig‘iningiz! Sizlarga Undan o‘zga iloh yo‘qdir! Siz (soxta ilohlarni) faqat o‘zlaringiz to‘qib oluvchisizlar». (Hud, 50.)


«Od qavmiga ularning birodari Hudni elchi qilib yubordik. U (dedi): «Ey, qavmim! Allohga sig‘iningiz! Sizlarga undan o‘zga iloh yo‘qdir. Allohdan qo‘rqmaysizlarmi?!»(A’rof, 65.) — deb  yolg‘iz Allohga imon keltirishga chaqirdilar, toshlardan yasalgan haykallar insonga hech nima berolmasligini, ularning qo‘llaridan foyda ham, zarar ham yetkazish kelmasligini tushuntirdilar. Ammo qabila a’zolari tushunishni istamadilar. «Sening esing past, fikring sayoz, sen ham biz bilan yursang, biz yegan ovqatni yesang, biz ichgan narsani ichsang, bizdan nima ortiqliging borki, Xudoying bizni emas, seni payg‘ambarlikka tanlasin», deb gustohlik qildilar.

«Qavmining kofir bo‘lgan zodagonlari aytdilar: «Biz seni nodonlikda ekaningni ko‘rayapmiz. Biz seni yolg‘onchilardanmikan, deb gumon qilyapmiz». (U) aytdi: Ey, qavmim! Menda nodonlik yo‘q. Lekin, men olamlar Robbidan yuborilgan elchidirman. Sizlarga Robbimning topshiriqlarini yetkazurman va men sizlarga ishonchli nasihatgo‘yman». (A’rof, 66-68.) 


«Men bu da’vatim uchun sizlardan mukofot so‘ramayman. Mening mukofotim faqat olamlarning Parvardigori zimmasidadir. Sizlar har bir tepalikka o‘yin-kulgi uchun bir belgi (baland imoratlar) quraverasizlarmi?! Go‘yo mangu yashaymiz, deb qasrlarni solaverasizlarmi?! Qachon biror kishini jazoga tutsangizlar, berahmlarcha tutasizlarmi?! Bas, Allohdan qo‘rqinglar va menga itoat etinglar!». (Shuaro, 127-131.)     

Hud (a.s.) ularga: «Sizlar bilan qancha vaqt birga yashagan bo‘lsam, biror marta mening aqlim pastligini sezgan emasdinglar, biror marta sizlarga noto‘g‘ri maslahat bermagan edim. Agar Alloh taolo meni payg‘ambarlikka tanlagan, sizlarni hidoyatga chorlagan bo‘lsa, bu Allohning marhamati-ku! Agar Yaratgan payg‘ambar yubormaganda, sizlar bilan ishi bo‘lmay o‘z hollaringga tashlab qo‘yganida bundan yomon dahshat bo‘lmasdi-ku! Aqllaringni ishlatinglar, haqiqatni ko‘ringlar, gunohlaringga tavba qilib, imon keltiringlar, shunda Alloh hayotingizni yanada farovon qilib, molu-dunyoingizni ziyoda qiladi, quvvatlaringizni oshiradi, aks holda Allohning azobiga giriftor bo‘lasizlar», - dedilar.


«Ular dedilar: «Ey, Hud! Bizga biror hujjat keltirmading. Biz sening quruq gaping bilan ilohlarimizni tark etuvchi ham, senga ishonuvchi ham emasmiz. Biz seni balkim ilohlarimizdan birortasi chalib ketgandir, demoqchimiz. Hud dedi: «Men Allohni guvoh qilaman va sizlar ham guvoh bo‘lingizlarki, men sizlar keltirayotgan shirkdan bezorman».


«Agar sizlar imon va tavbadan bosh tortsangiz, bas, sizlarga yetkazishim topshirilgan narsani sizlarga yetkazib bo‘ldim. Robbim sizlardan boshqa qavmni o‘rinlaringizga xalifa qilib keltirur». (Hud, 53-54, 57.) 

Od qabilasi payg‘ambarlari xabar bergan azobni yolg‘on deb o‘yladilar, o‘zlari qo‘llari bilan yasab olgan haykallarga sig‘inishdan voz kechmadilar. Aksincha, Hud (as)ni qo‘rqitmoqchi bo‘lib:

"œBiz butlarimizdan biriga aytamiz, azobni bizdan daf qilib, seni mahkam ushlaydi va aqlingni kirgizib qo‘yadi", - deb dag‘dag‘a qildilar.

Alloh taolo Hud (a.s.)ning payg‘ambarliklarini mo‘‘jiza bilan quvvatlash, qavmlariga esa tavba qilib, hidoyatni topib olishlariga imkon berishni iroda qildi va ketma-ket uch yil bir tomchi ham yomg‘ir yog‘dirmay qurg‘oqchilikka mubtalo qildi. Mana shu qiyinchilikdan foydalanib, Hud (a.s.) qavmlarini yana hidoyatga chaqirdilar va ularga dedilar: «Ey, qavm! Allohga tavba qilib mag‘firat etishini so‘ranglar! Agar tavba qilsangizlar, Alloh sizlarni kechiradi, osmondan yomg‘ir yog‘diradi, barakangizni qaytaradi va asli holatingizga keltirib, quvvatlaringizni ziyoda qiladi».
Ammo qavmning diliga hidoyat tushmadi, tavbaga egilmadilar. Aksincha, ular Allohning payg‘ambaridan, o‘zlari ishonmagan holda, va’da qilingan azobni so‘radilar: 


«Aytdilar: «Faqat yagona Allohga sig‘inishimiz va ota-bobolarimiz sig‘inib kelgan narsani tark etishimizga (da’vat qilish uchun) bizning huzurimizga keldingmi? Agar rostgo‘ylardan bo‘lsang, bizga o‘sha va’da qilgan(va qo‘rqitgan) narsangni keltir!» (Hud) aytdi: «Sizlarning ustingizga Rabbingiz tomonidan azob va g‘azab yog‘ilib bo‘lgan. Sizlar va ota-bobolaringiz nomlarini atab sig‘inib yurgan, Alloh ularga biror hujjat tushirmagan (but-sanamlar) to‘g‘risida men bilan bahslashmoqchimisizlar?! Azob kelishini kutinglar! Men ham sizlar bilan birga kutuvchilardandirman». (A’rof, 70-71.) 

Hud (a.s.) duo qildilar va shu onda osmonni qora bulut qopladi. Qabila ahli: «Bu bulut odatdagi bulutlardan biri, yana yomg‘ir yog‘ib serobchilik bo‘ladigan bo‘ldi», deyishib bulutdan ko‘z uzmadilar. Shu payt qattiq bo‘ron ko‘tarilib, yaylovda o‘tlab yurgan mol-hollarni, tuya-qo‘ylarni uchirib, uloqtirib tashladi. Shaddod qurdirgan Bog‘i Eram vayron bo‘ldi, daraxtlar tomiri bilan qo‘porildi, hamma narsa mahv bo‘ldi.

Buni ko‘rib qabila qo‘rqib ketdi va jon saqlash uchun mustahkam imoratlar ichiga qochib kirdi, ammo balo umumiy edi, yetti kecha va sakkiz kun davom etgan dovuldan so‘ng butun qabila o‘liklarga aylandi. Alloh kalomi sharifda aytadi:


«Od qabilasi, dahshatli, quturgan bo‘ron bilan halok qilindilar. U(bo‘ronni Alloh) ularning ustiga yetti kecha va sakkiz kunduz hukmron qilib qo‘ydiki, endi u joydagi qavmni chirib ichi bo‘shab qolgan xurmo daraxtining tanasidek qulab halok bo‘lib yotganlarini ko‘rasiz. Bas, ulardan biror asoratni ko‘ryapsizmi?!». (Al-Haaqqa, 6-8.)