RO’ZAGA DOIR FATVOLAR
520-FATVO
Ro‘za uch turli bo‘ladi - farz, vojib, nafl. Farz sanaluvchi ro‘za ikki xil - muayyan farz, ya’ni, Ramazon oyi ro‘zasi bilan kafforatuchun tutiladigan ro‘za va Ramazon oyida uzrli tutilmagan ro‘za qazosi. Vojib ham ikki xil - muayyan nazr va qachon hamda qanchaligi tayin etilmagan nazr. Qolgan ro‘zalar nafl hisoblanadi.
Ro‘zaning vaqti tong yorishgan vaqtdan boshlab, to quyosh botguniga qadardir. Saharlik qilayotganida tong yorishgani yoki yorishmaganida shak qilib qolsa, darhol yeb-ichishni to‘xtatadi. Bordi-yu, yeb-ichishda davom etaversa, lekin tong yorishgandan keyin ham yeb-ichishda davom etgani aniq bo‘lmasa, ro‘zasi durust. Agar aniqlansa, bir kuniga bir kun qazosini tutadi. Kafforat lozim emas.
«Olamgiriya», «Fathul-Qadir», «Tabyin»
Izoh:
Bu masala taqvim, soat keng joriy bo‘lmagan davrlarga to‘g‘ri keladi. Ammo bizning asrimizda shak qilishga o‘rin yo‘q. Qo‘lida taqvimi, soati bo‘la turib, aniq belgilab qo‘yilgan vaqtidan keyin ham yeb-ichaversa, albatta, ro‘zasi hisobga o‘tmaydi. Ro‘za kafforati bir kuniga 60 kun ro‘za tutish yoki 60 nafar miskinga taom berishdan iboratdir.
521-FATVO
Agar ikki kishi tong otganiga, yana ikki kishi tong otmaganiga guvohlik berganlaridan keyin yeb-ichishni to‘xtatmagan bo‘lsa, so‘ngra oldingilarning gapi rost chiqsa, ham qazo, ham kafforatni ado etadi Agar tong otdi, deb bir guvoh, tong otmadi, deb yana bir guvoh aytganidan keyin yeb-ichsa va oldingi guvohning gapi rost chiqib qolsa, bir kun ro‘za qazosi vojib bo‘ladi. Kafforat vojib bo‘lmaydi. Zero, tong otganiga bitta guvohning gapi to‘liq hujjat bo‘la olmaydi.
«Olamgiriya», «Qozixon»
522-FATVO
Quyosh botdi, deb ikki kishi, botgani yo‘q, deb ikki kishi guvohlik berganidan keyin og‘zini ochib yuborgan ro‘zadorga quyosh botmay turib iftorlik qilgani ma’lum bo‘lib qolsa, qazo vojib, kafforat vojib emas.
«Olamgiriya», «Qozixon»
