Ko‘kdan tosh yog‘adi, tuproqlar ko‘chadi, mozordan chiqishlar ro‘y beradi. Tayyoralar halokatga uchraydi. Lekin bugungi inson bularga qandaydir bahonalar topib, bu hodisalarni yer ko‘chishi, ma’danlarning portlashi kabi sabablar bilan bog‘lab, asl sababni chetlab o‘tishga harakat qiladilar. Holbuki, bularning bosh sababi - isyon. «Nega kofirlarga hech narsa bo‘lmayapti-yu, faqat bizda bo‘ladimi?», deya ko‘rma. Vaqti kelib ularga ham navbat keladi. Sen dinsizlar haqida bo‘lmag‘ur gaplar aytib gunohga botma.

Bu borada Alloh va Rasulning so‘zlariga diqqat qilish kerak. Agar ichkilik yaxshi narsa bo‘lsa, ichgan odamga nima sababdan darra uriladi, nihoyat nima uchun o‘ldiriladi? Yigirmadan ortiq roviylar rivoyat qilgan, jumladan Imom Muslim(r.a)ning hadisi shariflarida aytiladiki:

«Kimki sharob ichsa, darra uring. Ikkinchi marta ichsa, yana uring. Uchinchi marta ichsa ham uring. To‘rtinchi marta ichsa o‘ldiring». Oxirgi hukm mansux (bekor, qabul qilinmagan) bo‘lsa ham Imomi Molik(r.a)ga ko‘ra «qatl lozimdir» deyilgan. Boshqa gunohlar emas, zinokor va ichuvchilarga qatl jazosining loyiq ko‘rilishi, ularning zarari kattaligiga dalolat beradi. Boshqa musulmonlarni asrash uchun bir tadbir bu. Chunki ichkilik barcha yomonlik va gunohlarning boshidir. Unga o‘rgangan kimsadan har qanday yomonlik kutsa bo‘ladi.

Bir ibratli hikoya bor. Bir vaqtlar bir zot shahar tashqarisidagi bir go‘shada - nasroniylarning ibodat va riyozat uchun kiradigan yerlarida yashar ekan. Bir kun shayton musofir qiyofasiga kirib, u zotnikiga mehmon bo‘libdi. Uy egasi unga taom manzirat qilibdi, lekin uch kun davomida mehmon hech narsa yeb-ichmabdi. Uy egasi:

-   Sen qanday odamsanki, yeb-ichmay yashaysan? - debdi. Shayton aldab:
-   Bir gunoh qilib, so‘ngra tavba qilgandim. Alloh taolo mendan yemoq ehtiyojini ko‘tardi, - deyishi bilan obid:
-   Hay, menga ham o‘rgat, men ham yeb-ichish kulfatidan qutulay, - debdi.
Shayton ham unga javoban:
-   Yo ichkilik ichish, yo zino qilish yoki bir odam o‘ldirish lozimdir, - debdi. Bechora obid ko‘p o‘ylab, odam o‘ldirish bo‘lmaydi. Zino, u ham bo‘lmaydi. «Ichkilik... ey, bir oz ichaman, so‘ngra tavba qilaman, eng osoni shu», deb sharob ichibdi. Bu orada shayton qizi kasal bo‘lgan bir podshohning oldiga borib, «Falon joyda bir obid bor, nafasi juda yaxshi, inshoalloh u yerda qizingiz sog‘ayadi», - deb podshohni aldabdi. Bir onda qizni aravaga solib, obidning uyiga olib kelibdilar. Obid mast holida qizni zo‘rlab zino qilibdi. So‘ngra qilganiga pushaymon bo‘lib, «Ishqilib, podshohning xabari bo‘lmasin», deb o‘ylab o‘girganda, shayton kelib: «Uni o‘ldirib, ko‘mishdan boshqa chora yo‘q, qidirishsa, uyga yubordik deymiz», debdi. Shu sabab bo‘lib, bechora obid qotillik ham kilibdi. Lekin qizning o‘ldirilgani bilinib, ko‘milgan joyidan jasadi chiqarilgach, obidning qatliga farmon berilibdi...

Ko‘rdingizmi, bir ichkilik ham zinoga, ham qatlga sabab bo‘ldi. Bir necha daqiqalik zavq bu jinoyatlarning sodir bo‘lishiga arziydimi? Alloh azza va jalla butun bashariyatni, hususan ummati Muhammadni bu kabi hollardan muhofaza qilsin.

Ham sihatga foydali, ham kimsaga gunohi, zarari yo‘q xilma-xil ne’matlar: sharbatlar, ayronlar, meva suvlari to‘lib-toshib turgan holda es-hushi joyida, tuppa-tuzik odamlar mastlikka ruju qo‘yadilar, so‘ngida o‘zidan ketadilar, nima qilayogganini bilmay, o‘likday uxlab, qusib-qusib atrofni barbod qiladilar. Yo Rabbim, qanday ayanch hol bu?! Ichkilikning xush ko‘riladigan nimasi bor? Aqli salim hech qachon buni qabul qilmaydi. Musulmonlik esa avval boshdan buni rad etadi. Jabroil alayhissalom vositasida Payg‘ambarimizga bunday buyurilgan: «Ey Muhammad, xohlaganingcha yasha, faqat yaxshi bilki, so‘ngida o‘lasan, hayogingni, turmush tarzingni shunga ko‘ra tartibga sol, chunki natijada o‘lim bilan yuzma-yuz bo‘lasan. So‘nggi pushaymonning befoyda ekanini ham bilasan.

Ikkinchisi: istaganingni, xohlaganingdek sev, lekin yaxshi bilki, oxir sevganingdan ayrilasan. Shunday ekan bir zoti Ajallu a’loni sevki, sevganing sayin Undan ayrilish emas, balki Unga yaqinlashasan. Ha, qayta-qayta Allohni sev, foyda faqat Undandir.

Uchinchisi: har qanday yomonlikni qilishing mumkin. Ammo yaxshi bilki, qilganlaringning jazosini ko‘rasan. Ya’ni xayotingning har lahzasiga mas’ulsan». O’zimizni shunga ko‘ra tarbiyalamoq majburiyatidamiz, vassalom.

Boshqa bir hadisi sharifda esa:
«Mendan keyin ummatim sharobni ismini o‘zgartirib ichadi. Bunga umarosi, hokimlari yordamchi bo‘ladi». Bu hadisda bayon etilgan hikmat tom ma’nosi bilan amalga oshgandir. Kombinatlarga yuborilayotgan uzumlarga qarab ming afsus deyishdan, o‘zimizni to‘xtatolmaymiz. Chunki bu gunoh bo‘lishi bilan birga Haqqa qarshi ochiq isyondir. Buning albatga, jazosi og‘ir bo‘ladi.

ICHKILIK ICHGANLARNI ALLOH HIMOYA QILMAS

«Mastlik beruvchi har qanday narsa sharob hukmidadir. Mast qiluvchi narsaning ko‘pi ham, ozi ham haromdir». Demak, Payg‘ambar(s.a.v) amriga ko‘ra, uning bir qultumi ham harom. Bunga binoan sigaret harom degan olimlar ham bor. Chunki ketma-ket chekilganda uning ko‘pi odamni mast qilishi mumkin. Mast qilmasa ham uning yomon hidi yetarli emasmi? Bugun fan sigaretning zararini ochiq e’lon etayotganda, buni chekayotgan tabiblarga nima deyishni ham bilmayman. Quyidagi hadisi sharifda marhamat qilinadiki:

Abu Hurayra(r.a) rivoyat qilgan hadisda: «Alloh sharobni ham, pulini ham harom qilgan. O’lik hayvon go‘shtini va pulini ham harom qilgan. To‘ng‘iz go‘shti va pulini ham harom qilgandir». Ya’ni, inson ichmasa ham ichkilik sotib, ishlagan puli haromdir. Endi insof bilan ilk musulmonlar holiga qara-yu, bizning holimizga qara. Islomning ilk davrlarida eskidan o‘rganilgan bu iflos odatdan musulmonlarning qutulishi uchun nozil bo‘lgan Qur’on oyati ummatga yetkazilishi bilanoq, butun musulmonlar bir-birini xabardor qilib, o‘z qo‘llari bilan hozirlagan qancha ichkiliklari bo‘lsa, eshiklaridan tashqariga otib, shishalarini sindirganlar. Bu amrni bajarishga ularni hech kim majbur qilmagan. Faqat ichlaridagi iymon va sevgilari yetarli bo‘lgan. Ichkilikni shunday to‘kishlarigina emas, o‘z mollari, jonlarini fido qilishdan ham qochmaganlari hamisha ko‘z oldimizdadir. Islomga bo‘lgan sevgilari sababidan tug‘ilib o‘sgan mamlakatlarini tashlab, hijrat qilish oson deysizmi? So‘ng Badr, Uhud va boshqa jihodlarda Allohning dushmanlari bilan kanday urushganlari hammamizga ma’lum. Mana shu musulmon oshiqlar, sharobning ta’qiqlanganini eshitgach, hech taraddud etmay hamma shishalarini sindirib, himmatlarining yuksakligini ahli dunyoga isbot etganlar. Alloh ulardan rozi bo‘lsin.

ICHKILIK - YOMONLIKLAR ONASI

Bu hadisi sharifning ma’nosi: «Sharob ichishdan saqlaning, chunki u barcha yomonliklarning kaliti, manbaidir».

Men bu o‘rinda hadis kitoblarida bitilgan ichkilik haqidagi hadislardan ba’zilarini naql etishni munosib ko‘rdim. Chunonchi, «Targ‘ib vat-Tarhib» nomli hadis kitobida ichkilik haqida 57 ta hadisi sharif naql etilgan. Ba’zilarini darj etib o‘tamiz:

1-hadis: Buxoriy, Muslim, Dovud, Termiziy va Nasoiylar asarlarida keltirilgan. Ya’ni:
«1. Zoniy (zinokor) zino qilmas, mo‘minlik holida.
2. O’g‘ri o‘g‘irlik qilmas, mo‘min bo‘lgan holda.
3. Ichuvchi sharob ichmas, mo‘min bo‘lgan holda».

Ya’ni, mo‘min bo‘da turib inson na zino qila oladi, na o‘g‘irlik va na sharob icha oladi. Agar bir mo‘min bulardan birini qilsa, undan islom alomati ketadi. Hatgo gunohlar kitobida yozilganki: Bir odamning sharob sotgan odamda qarzi bo‘lsa, qarzdor qarzini sharob pulidan bersa, qarzini to‘lagan hisoblanmaydi. Zero, sharob puli uniki emas - musulmonga sharob sotish haromdir...

11-hadisi sharifda: «Har kim zino yoki sharob ichsa Alloh undan iymonini oladi». Hadisdagi «naz’» so‘zi «tortib olmoq», masalan, quduqdan suv chiqarmoq ma’nosini beradi. Inson ko‘ylagini boshidan yechgandek iymon ham undan shunday chiqariladi. Binobarin, Allohga va oxirat kuniga iymon keltirgan kimsa ichkilik ichmasin va kishi Alloh va oxiratga ishonar ekan, ichkilik ichiladigan dasturxonga o‘tirmasin.

13-hadisda: «Kayf beruvchi har qanday narsa sharobdir va kayf beruvchi har narsa haromdir. Kimki dunyoda sharob ichib, bunga o‘rganib, odatlanib o‘lsa, oxirat sharoblaridan ichmaydi (ya’ni jannatga kirmaydi)». Uch kimsa jannatga kirmaydi: sharob ichishga odatlangan, qarindoshlari bilan arazlashib, ziyorat qilmaydiganlar va sehrni tasdiq ettanlar.

16-hadisda: «Sharob ichgan, foiz yegan, pulini foizga qarz bergan, yetim molini haqsiz yegan, ota-onaga osiy bo‘lganlarning jannatga kirmasliklari Allohning haqidir, ya’ni jannatga kirgizmaydi va ne’matlaridan yedirmaydi», deyiladi.

18 va 19-hadislarda esa sharob ichib o‘lgan odam butga sig‘ingan kimsa kabi Allohga yuzlanadi, deyilgan.

22-hadisi sharifda: «Uch kimsaga Alloh taborak va taolo jannatni harom qilgan. Bular: ichkilikka odatlanganlar, ota-onaga osiy bo‘lganlar va dayuslar, ya’ni oilasining iffatsizligini iqror qilib, u bilan yashagan badbaxtdir», deyilgan.

23-hadisda: «Jannatning hidi 500 yillik masofadan kelib tursa-da, berganini minnat qilgan, ota-onaga osiy bo‘lgan, ichkilikka ruju qo‘ygan odamlar undan bahramand bo‘lmaydilar», deyiladi.

24-hadis: «Uch kimsa borki, abadiy jannatga kira olmaydi: Dayuslar, o‘zlarini erkaklarga o‘xshatgan ayollar va ichkilikka o‘rganganlar».

26-hadis: «Sharob gunohlarning qadahidir, ayollar shayton tuzog‘idir, domidir, shayton odamni u bilan aldab, zalolatga tushiradi. Dunyo sevgisi esa butun xatolarning boshidir».

27-hadis: Abu Dardo(r.a)dan: «Do‘stim Rasululloh(s.a.v) vasiyat qildi: «Seni parchalasalar, yoqsalar ham Allohga hech narsani sherik qilma, farz namozlardan hech birini qasddan tark etma, kimki qasddan tark etsa, dinu mazhabdan chiqadi. Sharob ham ichma, chunki u butun sharrlarning miftohidir (yomonliklarning ochqichidir)».

Ya’ni, bor yomonliklarni bir xonaga qamasalar uning boshi ichkilikdir. Ichkilik ichdingmi, eshik ochiladi, yomonliklar maydonga chiqadi, ichuvchi bu yomonliklarning hammasini qilaveradi.

Yana bir hikoyani zikr etaman: kunlardan bir kun bir zot ibodat uchun odamlardan xoli bir joyga chekilibdi. U yerda ibodat bilan mashg‘ul ekan, buni ko‘rgan bir ayol unga oshiq bo‘libdi. Xizmatkorini yuborib: «Bir guvohlik masalasi tufayli sizni bizning xonim uyiga chaqiryapti», deb odamni aldab uyiga olib kelibdi. Xonalari ko‘p ekan, Har xonadan boshqasiga o‘tganda eshiklar qulflanibdi va nihoyat, g‘oyat go‘zal bir ayol o‘tirgan xonaga kirib qarasa, bir yosh go‘dak bilan katta bir idishda ichkilik turganmish. Ayol obidga: «Seni guvohlik uchun chaqirdim, maqsadim yo bu bolani o‘ldirasan, yo men bilan jinsiy muomala qilasan va yo shu sharobni ichasan. Bosh tortadigan bo‘lsang, dodu faryod qilib seni razilu rasvo qilaman», debdi. Bechora obid qarasa qutulishning hech chorasi yo‘q, sharob ichishga qaror qilibdi. Bir pastda tuppa-tuzuk odam mast bo‘lib zino ham qilibdi, go‘dakni ham o‘ldiribdi. Azizlar, sharob ichishdan saqlaning.

Alloh jalla va ala bizlarga aql, fikr, hidoyat nasib etsin, yomon, iflos oqibatlardan muhofaza etsin. Omin.

JANNAT NE’MATLARIDAN MAHRUM TO’RT KISHI

Hokimning isnodi sahih (manbai ishonchli) bir hadisi sharifini eslab o‘taylik. Zero, bunda farosatli odam uchun ko‘p ibrat va saboq bor. Abu Hurayra Rasululloh(s.a.v)dan naql qiladilarki: to‘rt kishining jannatga kirgizmasligi va ularga jannat ne’matlarini yedirmasligi Allohning haqidir: 1 - sharobga ruju qo‘yganlar, 2 - foiz yeganlar, 3 - yetim molini nohaq yeganlar, 4 - ota-onaga osiy bo‘lganlar.

SHAROB ICHISHGA ODATLANGANLAR

Bir paytlar bir boy hashamatli bir jome’ qurdiribdi. Afsuski, o‘zi ichkilikka o‘rgangan ekan. O’sha davrning taniqli ulamolaridan biri jome’ning ochilish marosimida binoning ichiga sharob to‘ldirilgan katta bir ko‘za qo‘ydiribdi. Odamlar jome’ga kirib, eshik tagida bu idishni ko‘rib, ajablanishib, buning nimaligini so‘rashibdi. U hazrat: «Sharob idishi», debdi. Jome’ni qurdirgan zot jahl bilan: «Jome’ga ichkilik qo‘yib bo‘ladimi?» - desa, hazrat javoban; «Do‘stim, bu jome’i sharif siz kabi bandalarning qurdirgan binosidir. Alloh yaratgan vujudga - ma’rifati ilohiya va asrori g‘aybiyalar bilan to‘la ko‘ngillarga ichkilik quyilsa hech narsa bo‘lmaydi-yu, inson qurgan binoga qo‘yilsa nima qilibdi?» - debdi. Jome’ qurdirgan zot so‘raganidan pushaymon bo‘lib, boshqa ichmaslik sharti bilan tavba qilibdi.

Ichkilik kabi 125 xil katga gunohlar, umuman 400 dan ortiq katta-kichik gunohlar mavjud deydilar. Bularning hammasi insoniylik javhari bo‘lgan ko‘ngilni qoraytiruvchi va ortiq yaxshilik bilan yomonlikni farqlay olmas darajada odamiylikdan chiqaruvchi, hatto hayvondan pastroqqa tushiruvchi falokat manbaidir. Janobi Haq hidoyat va ehson qilib, bu yomon odatlardan bizni qutqarsin va muhofaza qilsin. Nafs va shaytonga masxara bo‘lib, natijada kufr va zalolatga tushib, oxiratga iymonsiz kyotishdan, azob uyi - jahannamga tushishdan, rahmat uyi - jannat va ne’matlaridan mahrum qolishdan asrasin. Omin.