ICHKILIK JANNAT HIDIGA MONE’DIR

Jannatning mushk kabi xidi 500 yillik yo‘ldan kelib turadi. Amali bilan maqtangan, ota-onasiga osiy bo‘lgan va ichkilikka odatlanganlar, afsuski, bu go‘zal jannatning hatto hidini ham hidday olmaydilar. Ya’ni, aslo jannatga kira olmaydilar. Zero, jannat tozadir. Ichi iymon, tashqarisi solih amallar bilan bezatilgan mo‘min va muvahhidlarning joyidir. Umrini gunoh, isyon bilan o‘tkazgan badbaxtlar joyi emas. Yana bir hadisda Payg‘ambarimiz(s.a.v) shunday marhamat qiladilar:

«Alloh taolo va taqaddas hazratlari meni odamlarga rahmat qilib yubordi. Alloh mazomir va maozif deyiladigan cholg‘u asboblarini yo‘qotish, johiliyat odat va an’analarini, butga sig‘inishni yo‘qotish va man’ qilish uchun meni yubordi...»

Rabbimizning izzati va jaloli uchun qasam ichib aytdilarki: «Bandalarimdan har qaysisi ichkilik ichsa, mutlaqo, qiyomat kunida jannat unga harom bo‘ladi. Kimki dunyoda sharob ichmasa va uni tark etsa, unga Haziratul quds deyiladigan jannat bog‘chalarida istaganicha sharob ichiriladi». Lekin shuni bilish kerakki, jannat sharoblari bu dunyo sharoblaridek odamni aqldan chiqarib, mast qilmaydi, balki har on zavqini, nash’asini, sururini orttirib, hech bir tarzda zarari kuzatilmaydi. Holbuki, dunyo ichkiliklarining eng ozi ham insonni mast qiladi.

QIYOMAT KUNI YUZIGA NAZAR SOLINMAYDIGANLAR

Bu hadisda janobi Haq qiyomat kunida uch toifaning yuziga rahmat nazari bilan qaralmasligini marhamat qiladi. Bulardan biri: berganini minnat qilgan odobsizlar, ikkinchisi: g‘urur va kibrdan pocha va etaklari yerga sudralgan kiyim kiyganlar, uchinchisi: ichkilik ichishga odatlangan shuursiz bechoralar. Haq bergan go‘zal hayotni jirkanch holga keltirgan kishilar.

Hammamizga juda yaxshi ma’lumki, achigan, hidlangan ovqatlarni o‘zimiz ham yomaymiz, boshqalarga ham bermaymiz. Chunki nafsimiz undan xushlanmaydi. Qornimiz qanchalik och bo‘lsa ham yemaymiz. Chunki oshqozonimiz buziladi, kasal bo‘lamiz. Yegan ovqatimiz keyin bizga qimmatga tushadi. Uzum suvi deyiladigan zaqqum oylab, yillab idishlarda saqlanadi, achiydi, bijg‘iydi ko‘piradi, zaharu zaqqum bo‘ladi. Ba’zi birovlar esa unga oshiqu beqaror, puli bo‘lmasa ham shu zaqqumni ichish uchun o‘zini har yerga uradi. Ortiq yuzida hayo qolmaydi.

Boshqa bir hadisda Jabroil alayhissalom bayon etgani bo‘yicha, «Sharob ichishga da’vat etganlar butparastlar kabidir», deb buyuriladi. Butga sig‘inmasa ham, holi mushriklar, butparastlarga o‘xshash holda zikr etilganki, shirkdan qay darajada qochish kerak bo‘lsa, ichkilikning har navidan ham shunday qochish kerakligi bildirilgan.

Xuddi shunday boshqa bir hadisi sharifda ichkilikning nomini o‘zgartirib, «Bu sharob emas» deb ichmoq, foizni hech mensimay, «Bu savdo-sotiqdir, bugun busiz tijorat qilib bo‘lmaydi» deb, qo‘rqmasdan sudxo‘rlik bilan muomala qilmoq va zakot bermay tijorat qilmoq (ya’ni zakotni fuqaroga bermay, tijoratda qo‘llamoq), bu iflosliklar insonning ham o‘zini, ham qavmiyu millatini halok qiladi.

Bu dunyo yo‘qotishlarining hech qiymati yo‘q, zero hayot muvaqqatdir. Vafot etgan odam bu dunyoning falokatlaridan bir oz avval qutuladi. Oxiratdaga falokat esa bunga hech o‘xshamaydi. O’limsiz abadiy azob va iskanja... Asl falokat shu.

Yuqoridagi hadisda g‘ayritabiiy hodisalar, zilzilalar, tabiatdagi o‘zgarishlar, o‘z-o‘zini o‘ldirishlarning qachon ro‘y berishi haqida so‘ralganda: Havoyi nafsiga tobe bo‘lib, qonuni ilohiyu Qur’on hukmlariga amal qilmaslik, ayollarning ot va mashinalarda kayfu maishat qilishlari, mastlik, zavq olamlarida kayfu safo qilish uchun ashulachi ayolarning ko‘pligi, nafratga loyiq yolg‘on guvohlik, uyalmay, siqilmay ular qo‘lidan ichkilik ichmoq, lutiylik muomalasining erkaklar va ayollar orasidagi zuhuri, namozxonlar tabaqasining hech tortinmasdan ahli shirkning oltin va kumush idishlaridan ichishlari - g‘ayri tabiiy falokatlarning bosh sababchilaridan ekanligini hazrati Payg‘ambarimiz ta’kidlab o‘tganlar.

OXIRATDA PESHONASIDA MUHR BILAN TIRILADIGANLAR

«Ichkilikka mubtalo odam ikki ko‘zi orasida: «Allohning mag‘firatidan mahrum» deyilgan yozuv bilan qabrdan turadi. Sudxo‘r ham ikki ko‘zi orasida: «Alloh huzurida hujjati yo‘q» degan yozuv bilan tiriladi. Xalq zarariga, lekin o‘zining foydasiga mol to‘plovchi, chayqovchilar ham: «Ey kofir, jahannamga hozirlan» deb yozilgan holda tiriladi».

Endi bu hadisni ham talkin qilib ko‘raylik. Avvalo shuni bilish kerakki, yahudiy yoki nasroniy kitoblarida ham oxirat, jannat va jahannam haqida yozilgan. O’limdan so‘ng amallarimizning hisobini beramiz, jazo va mukofotga noil bo‘lamiz. Qiyomat kuni keladi. U kun har bir payg‘ambar ummati bilan birga u yerda tayyor bo‘ladilar. Xisobdan so‘ng hamma o‘z joyini topadi; yo Jannat, yo Jahannam. Buni dunyoviy aql bilan tasavvur qilishga urinish behuda. Bu xususda kichik bir misol keltiraylik: Ipak bir qurtdan olinadi. U qurt zuluk va chuvalchangga o‘xshaydi. Rangi oq. Faqat tut yaprog‘i bilan oziqlanadi. Uyqudan so‘ng kattalashib, pilla o‘ray boshlaydi. O’zi shu pillaning ichida qoladi. O’n besh kundan so‘ng pillani teshib chiqadi. Endi qarasangiz shunday go‘zal kapalak. Vaholanki, pilla o‘rarkan, uzungina qurt edi. Na qanoti, na shoxlari, na ko‘zlari bor edi. Bu uzun hashorat 15 kunda ko‘zli, qoshli, nafis shoxlari bor, ipakdek qanotli, yeb-ichmas, uchar bir qush holiga keladi. Odam ham o‘lgan taqdirda ruhi qabrdan pilla qurtidek bir qush bo‘lib, oxirat olamiga ko‘chadi. Kapalaklar pilladan chiqqanlari kabi qobiqlari - jasadlarini tashlaydi, yaxshi odamlarning ruhi oxirat olamining bexisob ne’matlari ichida shahidlar, valiylardek yeb-ichib, hayoti ma’naviy bilan yashaydilar. Bunga iymon va islomiy hayot bilan erishish mumkin. Jasadi qabrda ekan, ma’naviy hayoti davom etadi. To qiyomatga qadar u yer ahli iymon uchun jannat bog‘chasi, ahli kufr uchun esa jahannam chuquri bo‘ladi. U yerda tong va oqshom payti loyiq ko‘rilgan Jannat yoki Jahannam ko‘rsatiladi. «Sening joying shu», - deydilar. Ahli iymon sevinch va surur, axli kufr azob va nadomatda qoladilar. Janobi Haq bizni axli iymon toifasidan aylab, O’zi sevgan va O’zi rozi bo‘lgan bandalaridan aylasin. Omin.

Qabrdan qiyomatga kechish asnosida sharob ichganlarning peshonasiga «Ayban min raxmatillox» (Alloh rahmatidan benasiblar) lavxasi yoziladi. Hamma ko‘rib, biladigan bir badbaxt holiga keladi. Naqadar achinarli bir oqibat! Haq subhanahu va taolo xammamizni bunday shum oqibatdan asrasin. Omin, bihurmati sayyidil mursalin, valhamdu lillahi Rabbil olamin.

ILOVA

Oyisha onamiz, Allox undan rozi bo‘lsin, rivoyat qiddi: Payg‘ambar(s.a.v.) aytdilar: "Kim aroq ichuvchini bir luqma bilan taomlantirgan bo‘lsa, Alloh taolo uning jasadiga chayon va ilonni ega qilib qo‘yadi. Kim uning hojatini chiqargan bo‘lsa, Islomni buzishiga yordam bergan bo‘ladi. Kim unga qarz bergan bo‘lsa, mo‘minni o‘ldirishiga yordam bergan bo‘ladi, kim u bilan o‘tirishgan bo‘lsa, Alloh taolo qiyomat kunida uni ko‘r qilib, xushi yo‘q holatda tiriltiradi, kimiki aroq ichsa, uni uylantirmanglar. Agar kasal bo‘lsa, borib ko‘rmanglar, agar shohiddik bersa, shoxidligini qabul qilmanglar. Meni haq payg‘ambar qilib yuborgan Zotga qasamki, aroq ichgan kishi Tavrotda, Injilda, Zaburda, Furqonda(Qur’onda) la’natlangandir. Kim aroq ichsa, Allohning payg‘ambarlariga tushirgan kitoblarini inkor kilibdi. Kim halol sanasa, kofir bo‘libdi, kim xamrni halol sanasa, dunyo va oxiratda men undan bezorman".

Ato ibn Yosir aytadi: Bir kishi Ka’bul Axbordan so‘radi: "Aroq Tavrotda harom kilinganmi?". "Ha", dedi, keyin bu oyatni o‘qidi: "Ey mo‘minlar, aroq qimor, butlar va cho‘plar (ya’ni cho‘plar bilan folbinlik qilish) shayton amalidan bo‘lgan xarom ishdir" (Moida, 90). Tavrotda yozilgan: "Biz botilni yo‘q qilish uchun haqni nozil qildik va u bilan bekorchi o‘yinni, nog‘orani, surnayni botil qildik va aroqni ham, aroq ichuvchiga vayl azobi bo‘lsin. Alloh ulug‘ligiga va izzatiga qasam ichdiki, bu dunyoda undan to‘xtamasa, u qiyomat kunida chanqoq bo‘ladi. Men uni harom qilganimdan keyin tark qilsa, Men uni Hozirat ul-qudusda sug‘oraman".

So‘raldi: "Hozirat ul-qudus nima?". Aytdi: "Qudus -Alloh, hozira esa jannatdir".

Fakih Abu Lays Samarqandiy aytdi: Aroq ichishdan saqlangin, chunki unda o‘nta yomonlangan xislat bor:

1.   Agar uni ichsa, majnunga aylanadi. Bolalarga kulgi bo‘lib, ermakka aylanada. Aqllilar oldida yomon otliqdir.
Abu Dunyo aytganidek: Bog‘dod ko‘chalaridan birida bir mastning bavl qilayotganini ko‘rdim. U siydigini yuziga artib: "Ey Parvardigor, meni tavba qilguvchilardan, pokdomonlardan qilgin", deb aytardi.

Bir ko‘chada mast kishi yotgan edi, it kelib uning og‘zini va soqolini yaladi. U itga: "Ey do‘stim, ey do‘stim, Alloh senga barakot bersin", dedi. Keyin haligi it oyog‘ini ko‘tarib, uning yuziga bavl qildi. Haligi mast, issiq suv uchun Alloh senga barakot bersin, deb aytar edi...
2.    U molni yo‘q qilguvchi, aqlni ketkazuvchi. Umar, Alloh undan rozi bo‘lsin, aytganidek: "Ey Allohning elchisi, aroq borasida bizga fikringizni bering". Aytdilar: "Albatta, u molni yo‘qotguvchi, aqlni ketkazuvchidir''.
3.    Uni ichishlik odamlar, do‘stlar, og‘aynilar orasida adovatga sabab bo‘ladi. Alloh taolo aytganidek: "Ichishlik, qimor sababli shayton o‘rtalaringizga bug‘zu adovat solishni xohlaydi" (Moida, 91).
4.    Albatta, uni ichishlik Allohning zikridan va namozdan man’ qiladi. Alloh aytganidek: "Shayton sizlarni Allohning zikridan va namoz o‘qishdan to‘sishni istaydi, xolos. Endi to‘xtarsizlar?!" (Moida, 91.). Ya’ni, undan to‘xtanglar. Bu oyat tushgan vaqtda Umar ibn Xatgob: "Albatta, to‘xtaymiz, ey Rabbim", degan edi.
5.    Uni ichmoqlik zinoga olib boradi. Chunki ichgan vaqtida xotinini taloq qiladi, o‘zi sezmay qoladi.

6.    Aroq hamma yomonliklar kalitidir. Agar uni ichsa, unga hamma gunohlar yengil bo‘lib qoladi.
7.    U fosiqlik majlisiga kirish bilan o‘zida sassiq hid borligi uchun maloikalarga aziyat berib qo‘yadiki, ozor bermaganga ozor berishlik joiz emas.
8.    Uni ichgan kishini sakson darra urishlik vojib bo‘ladi. Agar dunyoda urilmasa, qiyomat kunida o‘tdan bo‘lgan qamchi bilan boshiga uriladi. Urayotgan vaqtda otasi va do‘stlari qarab turadi.
9.    Aroq ichishlik bilan o‘zi uchun osmon eshigini yopib qo‘yadi, chunki qirq kungacha yaxshi amallari va qilgan duolari kabul bo‘lmaydi.
10.   Aroq ichuvchi xavotirga tushuvchidir, chunki u o‘layotgan vaqtida iymonsiz holda chiqishidan ko‘rqiladi. Bu azoblar dunyodadir, oxirat azoblariga yetmasdan oldindir.
Ammo oxirat azoblarini sanab bo‘lmaydi, undagi yiring, zaqqum, savoblarining yo‘q bo‘lishi va boshqalar. Oqil kishining ozgina lazzatni tark etib, katta lazzatni ixtiyor qilishi lozim bo‘ladi.

"œTanbehul-g‘ofiliyn" I-kitob, XV bobidan olindi. Toshkent "Movarounnahr", 2000 y.

ICHKILIKBOZLIK HAQIDA...³

Ichkilik bolalarning kasalmand va nimjon bo‘lib o‘sishlariga sabab bo‘ladi.
(Gippokrat)

Mast bo‘lish o‘z ixtiyori bilan aqldan ozishdir.
(Arastu)

Har qanday xujum va jinoyatlar ham xalqni va xalq boyliklarini ichkilikdek qiyratmaydi.
(F. Bekon)

Ichkilikbozlik - barcha illatlar asosidir.
(Abul Faraj)

Ichkilikboz odam na aqliy jixatdan, na axloqiy jixatdan oddinga qarab yurmaydi.
(L. N. Tolstoy)

Mastlik - aqldan ozish mashqidir.
(Pifagor)

Mast odam sog‘liq paytida yetti uxlab tushiga kirmagan yomon ishlarni qilishga qodir.
(J. London)

Badmastga damodam ichmog‘idin ne baxr,
Ki odamiylik qatlig‘a ichar qadax-qadax zaxr.
(Alisher Navoiy)

---

³  қаранг: «Донолар ичкиликбозлик хақида». Ксрсатилган манба, 14-18-бетлар

Menku axvolingga ko‘z solib dil xun
Ichma, zaxri mor deb, qo‘lingni to‘sdim.
Kayf ustida bo‘lgan avloding bir kun,
Seni la’natlarga ko‘mmasin, do‘stim.
(Jamol Kamol)

Ichkilik illat, keltirar kulfat.
(O’zbek maqoli)

Ichkilik mastlik keltiradi.
(Tojik maqoli)

Uch narsaga xavas qo‘yma: ichkilikka, ayollarga, boylikka.
(Xitoy maqoli)

Ichkilik kelgan joydan uyat qochadi.
(Ispan maqoli)

Jinni mastga yo‘l beradi.
(Ingliz maqoli)

«Salomatlik uchun» deb ko‘p ichganlar qabristonga vaqtli keladilar.
(Nemis maqoli)

Ichkilik kuchlini kuchsiz, olimni aqlsiz qiladi.
(Fransuz maqoli)