ААДИЖОА ТУМААИ - Андижон вилости марказий қисмида жойлашган туман. 1926 й. 29 сент.да ташкил стилган. Жалақудуқ, Хсжаобод, Асака, Олтинксл, Балиқчи, Избоскан ва Лахтаобод туманлари б-н чегарадош. Майд. 0,38 минг км2. Аҳолиси 177,3 минг киши (2000). А.т.да 1 шаҳарча (Куйганёр) ва 9 қишлоқ фуқаролари йиғини (Бстақора, Арбоши, Кунжи, Аайман, Орол, Оқёр, Хақан, Хартум, Харабек) бор (2000). Маркази — Куйганёр шаҳарчаси.
Табиати. А.т. рельефи пасттекислик, қир ва адирлардан иборат. Шим,-шарқида Андижон — Отчопар, Тешиктош адирлари ва Харабек, Бстақора, Арбоши кирлари мавжуд. Иқдими кес-кин континентал. Июлнинг сртача т-раси 27,3°, снв.ники — 3°. Вегетаяис даври 160—180 кун. Йилига сртача 225 мм ёғин тушади. Туманнинг шим. ва шим.-шарқидан Қорадарё, Андижонсой оқиб стади. Совуқбулоқ булоғи, Усмон Юсупов номидаги Катта Фарғона канали, Қуйи Улуғнор канали, Куйганёр насос ст-сси, Кстарма насос ст-сси, Чинобод, Асака ташламалари бор. Туман адир қисмининг тупроғи арзиқ, қолган ерларда бсз тупроқ. Баҳорда адирлар сфемер ссимликлар б-н қопланади. Акин скилмайдиган ерларда шувоқ-шсра ссади. Аввойи ҳайвонлар кам учрайди, судралувчилар, кемирувчилар, қушлар бор.
Аҳолисининг аксари қисми сзбеклар; рус, тожик, уйғур, қирғиз ва б. миллат вакиллари ҳам бор. 1 км2 га сртача 465 киши тсғри келади. Шаҳарликлар 10,2 минг киши, қишлоқ аҳолиси 163,1 минг киши (2000).
Хсжалиги. Туман хсжалиги асосан қ.х.га ихтисослашган. Саноат, транспорт, алоқа корхоналари бор. Ширкат хсжаликлари пахтачилик, боғдорчилик, сабзавотчилик, ғаллачилик, полизчилик, чорвачилик б-н шуғулланади. Туманда 10 қсшма корхона, 114 кичик корхона, 14 акяисдорлик жамисти, 74 хусусий, 10 ширкат корхоналари мавжуд (2000). Қ.х.нинг етакчи тармоғи — пахтачилик. Қ.х.да суғориладиган ерлар 12,0 минг га, шу жумладан 5,8 минг га ерга пахта, 0,5 минг га ерга сабзавот, 1,2 минг га ерга беда, 0,2 минг га ерга шоли скилади, 0,2 минг га ер боғдан иборат. А.т.да 15 ширкат хсжалиги, 9 хсжаликлараро корхона, 1 сқув тажриба, 1 уруғчилик хсжалиги, 116 фермер хсжалиги, агрофирма бор. Туман ширкат ва шахсий хсжаликларида 37,2 минг қорамол, 37,7 минг қсй ва счки, 48,1 минг парранда боқилади (2000).
А.т. да Андижон қишлоқ ҳужалиги институти, Ўзбекистон А еспубликаси Қ.х. ва сув хсжалиги вазирлиги Қ. х. илмий и.ч. марказининг суғориладиган ерларда ғалла ва дуккакли ссимликлар етиштириш илмий тадқиқот ин-ти (1999) жойлашган. Булардан ташқари туманда Андижон вилост насос ст-сси, вилост сабзавот ва нав уруғлари очиқ турдаги акяисдорлик жамисти ва қ.х.ни кимёлаштириш маркази (лаб.) бор. 1999 й. 2 сент.да Оқёр саноат касб-ҳунар коллежи би-носи қурилиб ишга туширилди. Коллежда 280 сқувчи сқийди (2000). 2000 й.да академик лияей ташкил стилди. 1999/2000 сқув йилида 53 умумий таълим мактаби бслиб, 39,6 минг сқувчи таълим олди. Гимназис, 3 лияей мавжуд. 1465 сринли касалхона ва диспансер бслиб, уларда 94 врач, 458 срта маълумотли тиббий ходим ишлайди. «Андижон тонги» туман газ. 1962 й.дан чиқади (адади 2370).
Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси