23 — Yusuf Ya`qubga e`lchi yubordi

Yusuf otasini juda ham sog`ingan e`di. Nega sog`inmasin, axir, oradan qancha zamonlar o`tdi.

E`ndi qanday sabr qilsin, sir fosh bo`ldi-ku!

Otasi yemasa, ichmasa, uxlamasa Yusuf qanday yeb, ichsin!

Sir ochildi va Alloh ta`olo Ya`qubning quvonishini hohladi.

Ko`p yig`lagani va qayg`urgani uchun Ya`qubning ko`zlari ko`r bo`lgan e`di.

Shuning uchun ham Yusuf akalariga:

("œBu ko`ylagimni olib borib, otamning yuziga tashlanglar. Uning ko'zlari sog'ayadi va huzurimga xonadoningizdagi barchani olib kelinglar!")- dedi.

24 — Ya`qub Yusufning huzurida

Akalar Yusufning ko'ylagiini Kan`onga olib kelar e`kanlar, Ya`qub Yusufning hidini his e`tdi va: ("œMen Yusufning hidini sezmoqdaman")- dedi.

[(Atrofidagilar): "œSiz hali ham e`ski adashishligingizdasiz!"- dedilar].

Lekin Ya`qub rost gapirgan e`di. (Xushxabarchi kelib, ko'ylagni Ya`qubning yuziga tashlagach, Ya`qubning ko`zlari ochildi va u: "œMen sizlarga Allohdan bilmagan narsalaringizni bilaman"- deb aytmaganmidim- dedi).

O`g`illar: (Otajon, ginoglarimiz uchun istig`for ayting, biz xato qiluvchilardan bo'ldik"- dedilar).

Ya`qub: ("œAlbatta,  gunohlaringizni kechirishi uchun robbimdan istigfor so`rayman. Darhaqiqat, U rahmli kechiruvchi zotdir"- dedi).

Ya`qub Misrga yetib kelganida Yusuf uning istiqboliga shiqdi. U ikkisining quvonchi haqida so`ramang!

Bu kun Misrdagi unutilmas va muborakli kunlardan biri bo`lgan e`di.

Yusuf ota-onasini taxtga o`tqazdi va hammalari Yusufga sajda qilib yiqildilar.

Yusuf: (Bu ilgari ko`rgan tushimning ta`biridir. Robbim uni haqiqatga aylantirdi")- dedi.

(Men o`n bir yulduz, Quyosh va Oyning menga sajda qilayotganlarini ko`rdim).

Yusuf Allohga ko`p go'zal hamdlar aytdi.

Yusuf bu ne`mat uchun Allohga ko`p shukr qildi.

Ya`qub va uning oilasi Misrda uzoq zamon qoldilar. Ya`qub va uning xotini Misrda vafot e`tdilar.

25 — Chiroyli xotima

Ulkan podshohlik Yusufni Alloh ta`ologa ibodat qilishdan to`sa olmadi.

Yusuf Alloh ta`oloni ko`p zikr qilar, Unga ibodat qilar va Undan qo`rqar e`di.

Yusuf Allohning hukmi bilan hukm qilar va Allohning amrlarini ijro e`tar e`di.

Yusuf podshohlikni ko`p ko`rmas va uni katta narsa deb hisoblamas e`di.

Yusuf podshohlardek o`lib, qiyomat kunida podshohlar bilan birga to`planishni yoqtirmas e`di.

Balki, U qul kabi o`lishni va qiyomat kuni solih bandalar bilan birga to`planishni yoqtirar e`di.

Yusuf quyidagicha duo qilar e`di:

("œRobbim, Sen menga podshohlikni berding va tushlar ta`birini bildirding. (E`y,) Osmonlar va Yerni yaratgan zot, Sen mening dunyo va oxiratdagi hojamsan, mening jonimni musulmon holimda ol va solih bandalar qatorida qil!").

Alloh ta`olo Yusufni musulmon holida vafot e`ttirdi va otalari Ibrohim, Ishoq va Ya`qublar qatoriga qo`shdi. Alloh  payg`ambarimizga va ularga salavot va salomlar yo`llasin!

 

Muso alayhissalom qissasi

 

    1. Kan'ondan Misrga

    Ya'qub alayhis-salom o'z o'g'illari bilan Kan'ondan Misrga ko'chdi.

    Chunki, Misrda uning o'g'li Yusuf alayhis-salom hokimlik qilardi.

    Ular Kan'onda qo'y boqib, echki sog'ib, jun sotib tirikchilik qilishardi. Misrda esa Yusufning xizmatkorlari ham turfa ne'matlar ichida edi.

    Ya'qub alayhis-salom va uning o'g'illari endi Kan'onda qolib nima qilishadi?!

    Yusuf alayhis-salom otasi hamda og'alarini Misrga chorlab elchi yubordi. Chunki, unga otasi va og'alarisiz taom tatimasdi.

    Axir shuncha yil begona yurtda hamma qarindoshlaridan ajralib yolg'iz yurish osonmi?!

    Otasi, akalari o'zlarining Kan'ondagi tor hovlilarini to'ldirib o'tirgan bir paytda Yusuf alayhis-salom muhtasham saroylarda huvillab o'tiradimi?!

    Nihoyat Ya'qub alayhis-salom o'g'illarini boshlab Misrga kirib keldi. Otasi va og'alarining tashrifidan behad shod bo'lgan Yusuf ularni izzat-ikrom bilan kutib oldi.

    Misr ahli  o'z xojasining, e'zozli podshohining oilasini quvonch bilan qarshiladi.

    Shahar ahli bu muborak oilaga qattiq mehr qo'ydilar. Chunki ular qo'li ochiq, saxovatli Yusufni juda-juda sevar edilar.

    Kishilar Yusufni o'zlariga mehribon, g'amxo'r og'a sifatida ko'rsalar, Ya'qub alayhis-salomni muhtaram ota o'rnida qabul qilgan edilar.

    Keksa yoshli, nuroniy Ya'qub alayhis-salomga shahar ahli xuddi o'z o'g'illaridek bo'ldi.

    Ular Misrni vatan tutib shod-xurram hayot kechira boshlashdi.

     

2. Yusuf alayhis-salom vafotidan so'ng

    Oradan bir muncha vaqt o'tib Ya'qub alayhis-salom hayot bilan vidolashdi. Yusuf alayhis-salom, umuman butun Misr ahli qattiq mahzun bo'ldilar....

    Ya'qub alayhis-salomni dafn etgan Misr ahli xuddi otalaridan ajragandek bo'lib qoldilar...

    Vaqt-soati etib Yusuf alayhis-salom ham bu dunyoni tark qildi.

    Ha, bu kun misrliklar uchun haqiqatan og'ir bo'ldi.

    Yusufga butun mamlakat motam tutdi. Misr ko'z yoshlarga g'arq bo'ldi...

    Boshqa barcha qayg'u musibatlar hozirgisining oldida hech narsa bo'lmay qoldi. Odamlar, go'yo musibatning achchiq ta'mini shu kungacha sira totmagandek edilar...

    Yusufni dafn qildilar. Hamma bir-biriga ta'ziya bildirar edi. Chunki, bu musibat barchaga barobar ta'sir qilgandi.

    Yusuf kattalarga aka, kichiklarga ota bo'lib qolgandi.

    Odamlar Yusuf alayhis-salomning qon-qarindoshlari huzuriga borib ta'ziya bildirdilar:

    - Ey Ulug'lar! Bugun sizlarning qayg'ularingiz biznikidan hasratliroq emas! Bugun biz mehribon og'amizni, g'amxo'r xojamizni, odil podshohimizni tuproqqa topshirib keldik.

    - U kichiklarimizni kattalar zo'rligidan, ojizlarimizni kuchlilar zulmidan himoya qilardi.

    Mazlumlarga yordam berar, och-nahorlarni to'ydirar, qo'rqqanlarni qanoti ostiga olar edi.

    U bizni haqqa boshladi. Allohni tanitdi. Ilgarilari biz Allohni ham, oxiratni ham bilmas edik.

    Ocharchilik yillarida u bizni saqlab qoldi. Boshqa yurtlarda odamlar ochlikdan tirishib jon berayotgan bir paytda bizlar to'q bo'ldik.

    Biz o'zimizning saxovatli podshohimizni aslo unutmaymiz. Sizlarning unga qon-qarindosh ekaningiz ham hamisha yodimizda turadi.

    Sizlar Misrga kelgan kun Yusuf qanchalar quvongan edi-ya!

    Podshohimiz quvonganini ko'rib bizlar ham behad shod bo'lgan edik.

    Mana shu shahar sizlarning ham shahringiz! O'rtadagi munosabatlarimiz xuddi ilgarigidek davom etaveradi!

3. Banu Isroil Misrda

    Uzoq yillar misrliklar o'z ahdlarida turdilar. Ular Kan'ondan kelgan ulug'larning fazlini hamisha yodda saqlar edilar. Kan'onlik ulug'lar "Banu Isroil" —  "Isroilning farzandlari" deyilardi. Isroil Ya'qub alayhissalomning ismlari.

    Lekin, vaqt o'tishi bilan odamlar ham asta-sekin o'zgardi. Xulqlar yomonlashdi, kishilar Allohni, da'vatni unutib mol-dunyoga berilib ketdilar.

    Endi odamlar Banu Isroilga ham boshqacha ko'z bilan qaray boshladi.

    Chunki, Banu Isroil faqat nasl-nasabi e'tibori bilangina farqlanib turardi. Boshqa hech narsada o'zgalardan farqi qolmagandi.

    Endi kishilar ularning boylariga hasad bilan, faqirlariga nafrat bilan qaray boshlashdi. Ya'qub avlodi Misrda chetdan kelib qolgan begonalardek kun kechirardi.

    Misrliklar: "Ya'qub avlodining Misrga nisbatan hech qanday haqqi yo'q. Misr misrliklarniki" degan e'tiqodda edilar.

    Hatto ba'zilar Yusufni ham nazar-pisand qilmay qo'yishgandi:

    "Yusuf Kan'ondan kelgan bir begona. Uni hokim sotib olgan. Aslida Kan'onlikning Misr ustidan hukm yuritishga sira haqqi yo'q..".

    Juda ko'pchilik misrliklar Yusufdan ko'rgan yaxshiliklarini unutdilar.

     

4. Misr fir'avnlari

    Misr taxtiga Banu Isroilni haddan ziyod yomon ko'ruvchi kimsalar kelishdi. Misr shohi o'ta zolim bir kishi bo'lib, Banu Isroilning payg'ambarlar avlodidan ekanini hamda ularning ulug' Misr shohi Yusuf alayhis-salomga qondoshligini tan olmasdi.

    Hatto Banu Isroilni odam o'rnida ko'rmasdi.

    Fir'avn o'z qavmi Qibtiylar bilan Banu Isroil orasida katta farq ko'rardi.

    Uningcha, Qibtiylar — shohlar avlodi va hukmronlik qilish uchun yaratilganlar. Banu Isroil esa qullar. Ular faqat xizmatkor bo'lmoqlari kerak. Fir'avn Banu Isroilga hayvon sifatida qaradi. Ya'ni, ularga faqat yiqilib qolmasliklari uchungina ozgina narsa berilar va tinimsiz ishlatilardi.

    Fir'avn o'zini hammadan yuqori qo'yadigan mutakabbir shoh edi.

    Alloh taologa iymon keltirmagan bu zolim: "Men sizlarning eng Oliy Parvardigoringizman" derdi. O'zining mol-davlati, qasrlari va kuch-qudrati bilan mag'rurlanib ketgandi.

    "Misr mulki va (oyoqlarim) tagidan oquvchi mana bu daryolar meniki emasmi?! Ko'rmaysizlarmi?!"

    U Bobil shohi Namrudga o'rinbosar bo'la olardi.

    Agar kimdir undan o'zgani oliy ko'radigan bo'lsa, darg'azab bo'lardi. Fir'avn odamlarni o'ziga ibodat qilishga buyurardi. Xalq Fir'avn qarshisiga tiz cho'kib, sajdalar qilardi.

    Lekin Banu Isroil Alloh va Uning rasullariga mo'min bo'lganliklari bois, Fir'avnga sajda qilishdan bosh tortishdi. G'azablangan Fir'avn bor zahrini Yaqub avlodi ustiga sochdi.

     

5. Go'daklarning so'yilishi

    Bir qibtiy folbin Fir'avn xuzuriga kelib shunday dedi:

    - "Banu Isroilda bir bola tug'iladi. Sening mulking uni qo'liga o'tadi".

    Fir'avnning g'azabi tutdi. Jallodlariga buyurdiki: Banu Isroilda tug'ilgan har bir o'g'il qilichdan o'tkazilsin! Fir'avn o'zini mutlaq shoh deb hisoblagani sababli, xohlagan kishisini o'ldirishga o'zini haqli deb bilardi.

    Misrli bir cho'pon suruvidan xohlagan qo'yini ushlab so'yishi mumkin.

    Fir'avn jallodlari butun Misr bo'ylab tarqaldilar. Ular qaerda bir chaqaloq dunyoga kelganidan habar topsalar, go'dakni qo'ydek bo'g'izlardilar.

    O'rmonda bo'rilar erkin yurardi. Ilon-chayonlarga hech kim hech narsa demasdi. Lekin Fir'avn mamlakatida tug'ilgan Bani Ya'qub o'g'illari — inson bolalari shafqatsiz qatl qilinardi. Minglab o'g'il chaqaloqlar ota-onalarining ko'z oldida bo'g'izlandi.

    Banu Isroilda farzand tug'ilgan uy motam tutardi. Bu kun mana shu oila uchun shod-xurramlik emas, mahzunlik va ko'zyoshlar kuni bo'lardi. Bir kunning o'zida yuzlab bolalar qurbon qilinardi.

    "Darhaqiqat Fir'avn (Musr) erida tug'yonga tushib uning aholisini bo'lak-bo'lak qildi. U ulardan bir toifani (yani Banu Isroilni) xorlab, o'g'illarini so'yar, ayollarini qoldirar edi. Albatta u buzg'unchi kimsalardan bo'ldi".

     

6. Musoning tug'ilishi

    Alloh taolo aynan Fir'avn qo'rqayotgan hodisaning amalga oshishini iroda qildi. Kelajakda Fir'avn mulkini qo'lga kiritishi yozib qo'yilgan go'dak dunyoga keldi.

    Banu Isroilning Fir'avn zulmidan ozod bo'lishiga, insonlarni Alloh ibodatiga qaytishiga va ularni zulmatlardan nur tomon odimlashiga sababchi bo'ladigan go'dak dunyoga keldi.

    Fir'avn va uning jallodlari qanchalik tirishmasinlar, Muso ibn Imron sog'-omon tug'ilganiga uch oy ham to'ldi.

7. Nilda

    Musoning onasi jajji go'dagidan qattiq xavotirda edi. Chunki jallodlar yangi tug'ilgan chaqaloqlarni tinimsiz o'ldirib turardilar. Ular o'nlab go'daklarni onalari bag'ridan yulqib olib, qatl qilardilar. Chumolidek sezgir, lochindek o'tkirko'z jallodlardan bechora ona bolasini qanday qilib saqlab qola oladi? Shu holatda Alloh taolo Musoning onasiga farzandini sandiqqa solib, Nil daryosiga oqizishga ilhomlantirdi.

    Allohu akbar!

    Mehribon, mushfiq onaizor qaysi yurak bilan tuqqan bolasini sandiqqa solib daryoga oqizib yuboradi?!

    Bolani sandiqda kim emizadi?!

    Sandiq ichida go'dak qandan nafas oladi?!

    Bularning barchasi munisa ona ko'nglidan kechsa-da, Allohga tavakkul qilib, U bergan ilhomga muvofiq ish tutdi.

    Aslida uy ham sandiqdan hafsizroq emasdi. Chunki go'dak ovchilari hamma joyda izg'ib yurishardi. Bechora ona Alloh amriga bo'ysunib emizikli bolasini sandiqqa soldi va uni Nilga qo'yib yubordi. Albatta ona uchun bu oson emasdi. Lekin u parvardigorga tavakkul qilib, sabr qildi.

    "Biz Musoning onasiga (Musoni tug'ib, uni ham Fir'avn odamlari kelib o'ldirishlaridan qo'rqib turgan paytda) vahiy qildikki: "Uni emizavergin! Bas, qachon (Fir'avn odamlari o'g'il ko'rganiningni bilishib qolib, uni o'ldirib ketishlaridan) qo'rqsang, uni daryoga tashlagin va qo'rqmagin ham, qayg'urmagin ham. Zero biz uni senga (ya'ni tirik holda) qaytarguvchidirmiz va uni payg'ambarlardan qilguvchidirmiz".