Душанбадан душанбагача!
( "œЧемпион", Аишона сони, 12.08.2008)
Ассалому алайкум. Ушбу мақолани сқишни бошлашингиздан олдин баъзи бир нарсаларни сслатиб стмоқчи сдим. Аввало уни сқиётган вақтингизда бу мақола бирор футбол мутахассисининг ёки қалами сткир журналистнинг иши смаслигини, буни шунчаки футболнинг оддий бир мухлиси, журналистиканинг хаваскор бир вакили қслдан келганча хижжалаб ёзганлигини унутманг. Шу сабабли ҳам олдиндан баъзи бир "œёпишмаган" жумлаларни, "œкамбағал" фикрларни ва "œсланғоч" сюжетни кечиришингизни ссрайман. Бундай хатолар мавжудлигини тан оламан. Илтимос, фақат "œЧумчуқ ссйса ҳам қассоб ссйсин" мақолини сслатган холда мени урушманг. Мисмдаги фикрларимни қоғозга туширгим келди, холос.
Иккинчидан сса, сиз ушбу мақолани мутоала қилаётган чоғингизда Самусл Ато’О нинг трансфери масаласи хали очиқ-ойдин бслмаганини ва унинг юртимизда тсп суриш сҳтимоли халисм мавжудлигини хис қилиб туринг.
Учинчидан, мен қуйида ёзган гапларим орқали кимнидир айбламоқчи, кимнингдир устидан ҳукм чиқармоқчи смасман. Менинг баъзи ссзларим киларнидин ранжитса ёки кимнидир шаънига тегиб кетса минг бор узр. Ишонинг, мен буни атайин қилмаганман! Хуллас, мақолани бошладим.
Катта сйинга старт берилди!
Душанба. 14 июль. Одатий ҳафтанинг бошланиши. Ҳар доимгидай срталаб ишга келдим. Компютерьни ёқдим. Лочтамни текшириш мақсадида интернетни очдим. Кейин сна у-бу сайтларни ксраётиб, (сша вақти
www.uff.uz сайтини ҳам очган сдим) битта форумда "œАто’О "œҚурувчи"да сйнайди" деган мавзу очилганини ксриб, ҳайрон бслиб сша мавзуни очдим. Ва "œЎзбек халқ сртаклари" тспламига негадир киритилмай қолган снги сртакни сқидим. (Ўша вақти буни юрагимга сқин олган ва ҳақиқатлигига ишонгандим) Бунга снада ишониш учун дарров "œҚурувчи" сайтини очдим. Ва катта ҳарфлар билан ёзилган "œ"œҚУА УВЧИ" ЛФКнинг ЯАА БИА КАШФИАТИ: ЖАМОАГА АТО’О, ХАВИ, ИАА¬ЕСТА, ЛУЙОЛА¬ КЕЛИШМОҚДА" номли мақолага ксзим тушди. Демак, катта сйинга старт берилганди.
Шиддатли ибтидо шармандали интиҳога айланмасинда!
Ҳаммаси жуда тез бслди. Хатто нима бслаётганлигини англолмай қолдик. Биз (сзбек футболи мухлисларини назарда тутаспман) карахт сдик. Интернет оламига сшин тезлигида тарқалган бу шов-шув кспчиликни ҳайратга солгани, кспчиликни сса шок(!)га туширгани табиий. А оссиснинг бир қатор йирик спорт сайтлари ва сна бир қанча расмий ахборот агентликларида бу маълумотга билдирган фикрлар рекорд даражага етди. Олдин улар очиқчасига устимиздан кулишни бошлашди. Қайсидир бири стулдан йиқилиб тушган, сна қайсидир бири кайфистини кстаргани учун "œҚурувчи"га рахмат айтган, сна бошқа биров сса "œЖуравли" ми, "œМуравей" ми деган маҳаллий жамоасига хатто А оналдиниони олиб келган бслди. Қозоқлар сса 14 июльни Ўзбекистонда "œҲазил куни"га айлантириб қсйишди. (Бизга пичинг қилиб албатта) Аммо уларга қарши аниқ жавоб қайтаролмаётгандик. Чунки ростини айтсам, сзимизни ҳам бунга ишонгимиз келмаётгандида.
Шу вақт "œҚурувчи" сна ҳужумга стди. Анди Ато’О нинг визаси ҳақидаги маълумот жамоанинг расмий сайтидан срин сгаллади. Бизни ишончимизни ксрсатувчи "œспидометр" миллари секин юқорига кстарила бошлади. Ахир кимсан "œQuruvchi" PFC (Professional Football Club) расмий сайти, Ўзбекистон Футбол Федераяисси, Осиё Футбол Федераяисси расмий сайтлари ҳам шу ҳақида ёзишганди-да. Қандай ишонмаслик мумкин сди?! Бунинг устига сзимиз ҳам шундай бслиб чиқишини юракдан ҳохлаб турган бслсак. Хуллас, 1 неча кун ичида сут ишлаб чиқаришга мслжаланган заводнинг сайтида ҳам "œАто’О Тошкентда!" мақоласини учратиш мумкин сди. Бу шиддатли ибтидо сди.
Футболда шахматча усул — ГАМБИТ!
Шахматни схши биладиганлар Гамбит усулини билишса керак. Яъни бир ёки бир неча сипоҳ қурбон бериб, ксзланган мақсадга сришишни англатади бу усул. "œҚурувчи" сса бу усулни футболга олиб кирди. (Қойил-сй) Яъни улар ҳам мақсадга тслиқ сришиш учун қурбон беришди. Бу қурбон сса........Миржалол Қосимов сди.
Ҳа худди шундай. "œҚурувчи" "œжанг" қилаётгнди. Бу хабарни инкор қилувчи, ьунга шубҳа билан қаровчи Дунё ОАВ си билан курашарди. Бунинг устига мухлисларни ҳам ишонтириш керак сди. Жамоа бу "œжанг"да улар катта қуролни ишга туширишга аҳд қилишди. Сабаби сзбек афсонасининг бир оғизи ссзи миллионлаб сзбекларни, минглаб русларни ишонтира оларди. Буни сртак муаллифлари схши билишарди. Шу сабабли сртакнинг қайсидир саҳифасига Қосимов спизодини киритишди. Шу вароқни ёки йиртиб, ёки сқимай кетинг, азиз мухлис! Миржалол бу ерда айбдор смаслигини ахир сиз ҳам билиб турибсиз-ку!
Саробми ёки ишонч? Балки....
Ато’О Тошкентда — снди навбат сзбекларга! Ҳақиқатдн ҳам Ато’О Тошкентга учиб келгандан сснг ҳаммада ишонч 100% га ортди. Анди рус сайтларида бизникилар фаоллашди. Ҳатто баъзи қизиққон ҳамюртларимиз маданист ва маънавист чегарасидан чиқиб сскишга сскиш билан, ҳақоратга ҳақорат билан жавоб қайтаришди. Чунки снди фарқи йсқ сди. Ўтган машаққатли ва мавҳум 3 куннинг аламини олиш вақти етганди. Ўша вақти ишончданми ёки ҳасжонданми билмадиму, юрагимизнинг дукуллаши сшитиладиган даражада уриб турарди. "œАхир мен Ато’О ни сз ксзим билан ксрдим, у менга кулиб туриб қслини силкиди. Демак барча гаплар рост скан" деган фикрлар хаёлимиздан стгани табиий.
Қандай бахтли 8 соат! (Ато’О асропортга келгандан то Лресс-Конференяисга қадар)
Лресс-Конференяис: Бир нечта Ато’О билан, бир нечта залда!
Юқоридаги номга тушунмадизми? Аега? Агар тушунмаган бслсангиз, демак сиз интернет оламини схши кезиб чиқмабсиз. Бир "œсайр" қилганингизда сди, қанақасига битта залда битта инсон айтган гаплар 10 хил ксринишда бслишига хайрон бслардингиз. Битта сайт Ато’О нининг "œҚурувчи" таклиф стган шартнома хусусида умуман хабари йсқлигини бонг урган бслса, бошқаси "œЎйлаб ксраман" қабилида жавоб қайтарганини хабар қилди. Бирида асосий мақсад фақат мастер-класс сканлигига урғу берилган бслса, сна бирида Ато’О нинг Тошкентдаги "œоиласи" ҳақидаги мақола чоп стилди. Мухлислар учун снг ачинарли ҳол сса, буларнинг қайси бири ҳақиқатлигини аниқлашни, матбуот анжуманининг снг ишонарли вариантини топишни имкони бслмаспти. Менимча бунга Ато’О нинг сзи ҳам қийналса керак. Хуллас, матбуот анжумани "œАпиғлиқ қозон, ёпиғлигича қолсин" шиори остида стди. Ааҳот франяуз тили шунчалик маъноларга бой бслса? (Адашмасам Ато’О франяузчада гапирган) Аки бу таржимоннинг айбимикан?
Матбуот анжумани ҳақида холис фикр билдирдиган бслсак, Ато’О нинг "œҚайси шартнома ҳақида гапираётганингизни тушунмаспман" деган ссзларни айтишига ишониб бслмайди. Айтган тақдирда ҳам, умуман бошқа маънода ва бошқача ксринишда ссзлаган бслиши мумкин. Шов-шувга шов-шув билан жавоб беришни хуш ксрадиган рус матбуоти сса, унинг фақат шу ссзларинигина сшитган холос. Жаҳон журналистлари унинг "œАгарда "œҚурувчи"да сйнасам ҳам спорт формамни йсқотишдан қсрқмайман" ёки "œБир қарорга келишим билан биринчи сизларга хабар бераман" каби гапларига "œнегадир" сътиборни қаратиб стиришмади. Чунки бундай хабарлар Ато’О ни Тошкентда сйнаш сҳтимоли йсқ смаслигини исботлар сди-да!
Ахир сзингиз бир сйланг, Ато’О умрида нари борса икки-уч марта сшитган Ўзбекистон давлатига ташриф буюради-ю, нима учун келаётганини билмайдими?
Аки бутун интернет олами, газета ва журналлар, ҳатто хорижий ТВ лар ҳам сенсаяион трансфер ҳақида жар солади-ю, Ато’О ёки унинг дсстлари сшитмай қоладими?
Бунинг устига хабарингиз бслса, Ато’О Тошкентга келишдан олдин баъзи хорижий спорт сайтларида "œБарселона" клуби ва сйинчининг сзи бу трансфер ёлғонлиги, унинг "œБарса"да қолиши ҳақидаги снгилик босилиб чиққан бслса-ю, икки кундан кейин сна сшитмадим деб турса мантиққа зид смасми?
"œБиз ҳеч қандай "œҚурувчи" деган жамоани сшитмаганмиз" деб турган "œБарса" бир ҳафта ичида 4 та юлдузини (Ато’О, Луйол, Инеста, Фабрегас) ва бир нечта мутахассисларини мастер-класс стказиш учун Ўзбекистонга юборса кулгили смасми?
Шундан билиш мумкинки, хорижий матбуотнинг барча маълумотларига ҳам ишониш керак смас. Охирги кунларда "œАто’О "œҚурувчи"га аниқ стмайди" деб сълон қилинаётган мақолаларга ҳам сътибор бериш шарт смасдир балки? Яна билмадим, сйлайвериб бошим оғриб кетди.
Аслаб қолинг, PR-реклама бу — абстракт тушунча
Бслиб стган ҳар қандай воқеага икки хил назар билан боқиш мумкин. Бири — схши, бири — ёмон. Худди шунингдек "œАто’О воқеаси"га ҳам. Агар сиз "œҚурувчи"нинг мухлиси бслсангиз, ушбу трансфер амалга ошмай қолган тақдирда ҳам, бу воқеанинг ижобий томонларини "œкашф" ста оласиз. Агар сиз камида нейтрал мухлис бслсангиз, унда кспроқ салбий томонларини ҳам сслаб стасиз. Агар унга рақиб бслсангиз-ку, нима деб сйлашингизни ҳаммаси маълум.
Келинг, мен ҳам шу сринда сиз билан ушбу воқеалар ривожининг ижобий ва салбий томонлари ҳақидаги шахсий фикрим билан сртоқлашсам. А ухсат берасизми? А ахмат.
Бундай катта акяисга қсл уришдан олдин "œҚурувчи" жамоаси пухта сйлагани ва сз олдига ксплаб мақсадлар қсйгани аниқ. Таваккалига ёки бирор мақсадни ксзламасдан бунга схшаш катта масштабли лойиҳа амалга оширилмаслиги барчага тушунарли. Хсш, ушбу мақсадларга қай даражада сришилди?
Анг аввало "œҚурувчи" бу трансфер орқали жамоа номини дунё спорт майдонида танитиш, катта шов-шувга сабаб бслиб ҳамманининг диққатини сзига қаратиш, қисқа қилиб айтганда сзини реклама қилишни мақсад қилиб қсйгани аниқ. Ва айтиш жоизки, бу мақсадга ошиғи билан сришилди. Фақатгина спорт оламида смас, кундалик ижтимоий ҳаётда ҳам бу катта шов-шувга сабаб бсла олди. Биз учун муҳим томони сса, нафақат "œҚурувчи" жамоаси барчага танилиб улгурди, балки Давлатимиз номи ҳам кспчиликнинг ёдида қоладиган бслди. Чунки "œАто’О "œҚурувчи" жамоаси аъзоси" номли мақолалар билан бирга "œАто’О Тошкентда" ёки "œАто’О Ўзбекистонда" сарлавҳалари остида ҳам жаҳон матбуотида ксплаб материаллар чоп стилди. Юртимизда спорт соҳасига, айниқса футболга бслган сътибор юқорилигининг бир исботи бслиб хизмат қилди. Лекин бир нарсани ҳам унутмаслигимиз лозимки, буларнинг барчасига фақат PR-реклама орқали сришилди. PR-реклама сса абстракт тушунча. Менинг шу гпимни хозирча ёдингизда сақлаб туринг. Аегалигини сал пастроқда тушунтираман.
Яна бир мақсад, "œҚурувчи"нинг халқаро учрашувлардаги рақибларига руҳий жиҳатдан таъсир қилиш сди. Хусусан, Арон Ислом А еспубликасининг матбуотида бу хабар "œилиқ" кутиб олинди деб бслмайди. Улар "œ"œСайпа"нинг рақиби жаҳон юлдузини сотиб олаётган смиш. Бу билан сса уларнинг таркиби снада кучасди. Бизга осон бслмаслиги аниқ" каби фикрларни билдириб стишган. Демак, бу мақсадни ҳам омалга ошди дейиш мумкин.
Барчамизга маълум бслган кейинги мақсад сса, бу МҲСК сйингоҳида мастер-класс стказиб тарбисланаётган ёш спортчиларни маҳоратини ошириш, республикадаги барча ёшлар кснглида спортга бслган қизиқиш ва муҳаббатни снада орттириш сди. Жамоа раҳбаристининг сйлаган бу сзгу орзуси ҳам амалга ошди. Мастер-классни 100% кснгилдагидек ва кутилганидек стди деб бслмаса ҳам, ҳар холда қилинган шунча тайёргарлик ва сарфланган маблағ бежиз кетмади деб қсрқмасдан айта оламиз. Аммо.....
Аммо шунча натижаларга сришилган бслса ҳам "œҚурувчи" жамоасининг снг асосий мақсади, сзбек футбол мухлисларининг сса асосий орзуси, съни Самусл Ато’О ни "œҚурувчи"нинг 9-рақамли футболкасида ксриш хозирча амалга ошмаспти. (Мастер-классдаги хисобмас, албатта) Бизга снг кераги ҳам, снг муҳими ҳам шу! Қолгани аҳамистсиз биз учун. Жамоа раҳбаристи шуни унутиб қсймаса бслди.
Анди сса бу машмашаларга бошқача ксз билан қарасак. Биринчидан, "œҚурувчи"нинг шов-шувлар марказида бслишга интилиши ҳақида. Агар ақл билан сйлаб ксрилса, жамоа номини бутун дунёга танитишнинг бошқа йсллари ҳам бор. Ана айтайлик, Осиё Чемпионлар Лигасида муваффақистли иштирок стиб, чемпион бслсалар. Ундан сснг Миллий Чемпионатда биринчиликка сришиб, МДҲ давлатлари Кубогида тенгсиз деб топилишса. Кейин сса снг асосий турнирда, съни Клублар сртасидаги Жаҳон Чемпионатида нималарга қодирлигини намойиш стиб, дунёнинг грант жамоаларини ер тишлатса. IFFHS нинг клублар рейтингида сенсаяион равишда 1-сринга кстарилишса. Хсш, снди айтингчи, азиз дсстим, шунда ҳам "œҚурувчи"ни ҳеч ким билмайдими? Шунда ҳам Ўзбекисон номини ҳеч ким сшитмайдими? Шунда жаҳон оммаси юртимиздаги спортга бслган қизиқишга шубҳа билан қарайдими?
Юқорида айтган гапим ссингиздан чиқмадими? Агар унутмаган бслсангиз, унда менга айтингчи сизга қайси бири схшироқ, қандайдир қуруқ ва абстракт PR-реклама орқали осонгина дунёга танилганими ёки ҳақиқий машаққатлар билан, ажойиб сйинлар билан ва бир нечта нуфузли Кубокларни қслларига ушлаб бошлари узра мардонавор кстарган ҳолда машҳур бслганими? Асл мухлис учун, асл ишқибоз учун қай бири афзал, қай бири мароқли? Бу менимча риторик савол бслди.
"œҚурувчи" жамоасини ёлғон гапирганликда айблаш бу адолатдан смас. Чунки улар ҳақиқатдан Ато’О га шартнома таклиф стишган ва уни жамоа сафига қсшилиши учун маблағни қизғанмасликларини маълум қилишган. Бироқ уларнинг снг катта хатоси бу шошмашошарликдир. Улар "œподадан олдин чанг чиқаришди" ва охир оқибат мухлисларнинг сътирозига дучор бслишди. "œАто’О билан музокаралар кетмоқда" қабилидаги хозирги замон давом феълида айтиладиган гап срнига "œАто’О билан шартнома тузилди" деган стган замон ишонч феълида гапиришди. (Аслида бундай замон бслмаса ҳам) Мана уларнинг катта хатоси! Мана уларнинг босган нотсғри қадами. Менимча, улар Лресс-Конференяисда Ато’О га трансфер ҳақида савол беришмайди ва аслида хозир музокаралар кетаётгани, унинг шартномани хали имзоламаганини ҳеч ким билмайди деб сйлашган бслса керак. Лекин касални сширсанг, иситмаси ошкор қилади дейди-ку, доно халқимиз. Мана бунинг исботи.
Хулоса срнида
Азиз мухлис, хулоса срнида шуни сна бир бор таъкидламоқчиманки, юқоридагиларнинг барчаси менинг шахсий фикрларим холос. Кспчилик бу фикрларга қсшилмаслигини, кспчилик мени танқидлрга ксмиб ташлашини ҳам биламан. Аммо бу гапларни барибир кимдир айтиши керак сди. Тан олиб айтишим керакки, халисм мен Ато’О ни "œҚурувчи"да сйнашига умид қиласпман. Оз бслсада барибир йилнинг сенсаяион трансфери амалга ошишига ишонаспман. Маслаҳатим, сиз ҳам бунга ишониб туринг, барибир бундан ҳеч нарса йсқотмайсиз. Балки бутун халқ, бутун футбол мухлислари чин кснгилдан шартнома имзоланишини хохласак, балки бу рсёбга чиқиб қолар. Асосийси амалга ошмаган тақдирда ҳам, бу фожиа смас-ку биз учун! "œЛахтакор-79" дек ста оғир фожиадан кейин ҳам ҳаётимиз бир маромда давом ставерган. Тсхтаб қолгани йсқ. Уни олдида бу умуман сариқ чақалик гап-ку. Кснгилга сқин олишга арзимайди. Шуни ёдингиздан чиқарманг, азиз мухлис! Саломат бслинг.
Ассалому алайкум ва рахматуллоҳу ва баракотуҳу!