Iqtibos: Y_U_R_I_S_T  06 Aprel 2009, 18:54:49

Турли хил нашрларда чоп стилган мақолаларим рсйхати

â„–   Мақола номи   Аашр номи   Чоп стилган сони   Санаси   Саҳифаси
1.      Душанбадан душанбагача!   "œЧемпион"   Аишона сони   12.08.2008   23-24-25

Juranlistikaga ilm qadamni jonajon forumdan boshlaganingiz bilan ham tabriklayman. Bu ham tarixiy voqea!

Ha, bu gapingiz to'ppa-100%to'g'ri. Eng birinchi maqolam aynan mana shu Forumda (siz aytgandek jonajon!) "chop etilgan" (albatta o'zim tomonimdan  )

Яна А­ТО'О ҳақида: Душанбадан душанбагача!
« : 23 Iyul 2008, 14:59:58 »

Мана 2010 йил Жанубий Африка А еспубликаси сшил майдонларида бслиб стадиган сайёрамиз биринчилигида иштирок стиш учун бериладиган 32 йслланмани қслга киритиш мақсадида 5 қитъа вакиллари сснги саралаш баҳсларини ҳам бошлаб юборишди. А­нди снг қизғин, снг ҳасжонли ва кимлар учундир снг қувончли-ю, кимлар учундир снг аламли сйинлар бошланди. Барча мамлакат миллий терма жамоалари майдонга фақат ва фақат бир мақсадда тушмоқда. Уларни сгона маслак бирлаштириб турибди: ғалаба қозониш ва 2010 йил ёз ойларида ЖАА га фақат "œморожний ейиш учун смас", балки майдонда туп суриш учун бориш. Лекин жой саноқли. Ҳамма ҳам туп суравермайди у ерда. Ҳамма ҳам чемпионлик учун курашавермайди у вақтда. Унда уни Жаҳон Чемпионатлиги қаерда қолади?
Шу сринда ҳақли савол туғилади. Хсш, финал босқичига кимлар йслланмани қслга киритади? ЖАА га йсл олиш учун жамоалар қайси хислатларга сга бслиши керак: жисмоний жиҳатдан бақувват бслиш зарурми ёки руҳий жиҳатдан устун? Жамоа сифатида тслиқ шаклланган бслиш талаб стиладими ёки тактик жиҳатдан ақлли йсл тутиш фойда келтирадими? Тажрибали мураббийга ишониш керакми ёки кучли футболчиларгами? Кспроқ тер тскиб меҳнат қилиш лозимми ёки шунчаки омаднинг сзи етарлими?
Мисмда ғужғон сйнаётган шунга схшаш саволларни ечимини анча вақт изладим. Охири бир қарорга келдим. Жамоада юқоридагиларнинг барчаси бслиши керак. А уҳистдан тортиб тактикагача, мураббийдан тортиб омадгача. Ахир у ерда кучлиларнинг снг кучлилари сараланади. У ерда ғолиб бслсангиз ҳазилакам ном олмайсиз: ЖАҲОА ЧЕМЛИОАИ! Мамлакат, қитъа ёки бирон турнирнинг смас, ЖАҲОАнинг! Бутун ер куррасининг! Буни сйлашнинг сзи ҳам даҳшат. Шу жойда мен бир нарсага ҳайрон қоламан: биз (съни сзбеклар) оддий саралаш баҳсларида шунчалик ҳасжонга тушаспмиз, шунчалик асабимизни сарфласпмиз, унда жаҳонда нақ беш марта тенгсиз деб топилган бразилисликлар нима қилишаркин-а? Қувончдан юраклари ёрилиб кетмаганини айтинг уларни!
Мавзудан четлашмаган ҳолда асосий муддаога стсам. Хуллас денг, мен сизлардан ссроқсиз бир ишга қсл уриб қсйдим. Ўзимча Жаҳон Чемпионатига чиқиш имконистларини ҳисоблайдиган ФОА МУЛА сйлаб топдим. Бу формула орқали сиз исталган жамоанинг имконистлари қандай сканлигини сзингиз ҳисоблаб ксришингиз мумкин. Фақат бу ерда сиздан футболга оид озгина билим талаб қилинади, холос. Демак формула қуйидагича:


Биламан, хозир сиз фақат формулани бошлаб берувчи ЖЧ ссзларигагина тушундингиз холос. Ва мендан қолган белгилар нимани англатишини тушунтиришимни талаб қилишга ҳаққингиз бор. Сизнинг талабингизни ерда қолдирмаган ҳолда сйлаб топган формуламни бир бошидан тушунтириб бераман.

ЖЧ — бу жамоанинг Жаҳон Чемпионатига чиқиш имконисти қай аҳволда сканлигини ксрсатади.

К — бу куч, тсғрироғи жамоанинг жисмоний кучини билдиради. Ўйинчилар 90 дақиқада давомида бир хил ҳаракатлана оладими, улар ҳар қандай шароитда ҳам (иссиқми, совуқми)  курашни сснги дақиқаларгача олиб бора оладими, бир ҳафта ичида икки марта бслиб стадиган муҳим баҳслар учун тайёрмилар ва шунга схшаш жиҳатларга қараб баҳо қсйилади.

А  — бу руҳист, съни жамоанинг руҳий тайёргарлиги қай даражада сканлигини белгилайди. Бунда балл берилаётганда мураббийдан тортиб оддий заҳира сйинчисигача сътиборга олиниши лозим. Уларнинг жиддий сйинларга руҳан тайёргарлиги қандай, ҳар қандай вазистда ҳам (йирик ҳисобдаги мағлубист ёки майдонда камчилик бслиб ҳаракат қилиш) ғалабага сари интилиши ва бунга сзи ҳам ишониши каби томонлари ҳисоблаб чиқилади.

Ф — бу снг керакли пунктлардан бири бслиб, у Федераяис маъносини беради. Бунда мамлакат футбол федераяиссининг Жаҳон Чемпионатига қандай қараётганлиги, жамоа ва мураббийлар штаби учун қандай шароитлар сратиб берганлиги, тайёргарлик давомида юзага келган муаммолар, уларни қай усулда ҳал стгани, хуллас федераяис саъй-ҳаракати баҳоланади.

15 — юқоридаги барча баҳолар қсшиб чиқилгач, улар 15 га бслинади. "œБу рақам нимани англатади?" демоқчимисиз. Бу 11 нафар асосий ва 3 нафар заҳира сйинчилари ҳамда 1 та мураббийнинг қсшилмасидан келиб чиққан. "œАега снди бсламиз?" деган савол ҳам пайдо бслдими сизда? Бунинг сабаби юқоридаги барча омиллар, съни жисмоний ҳолат, руҳий тайёргарлик ва сратилган шароитлар фақат бир кишининг кучини белгилаб бермайди. Бу шашка смас, футбол. (Миржалол Қосимов ссзларидан бу ерда бошқа мақсадда фойдаланаспман) Бу жамоавий сйин. Бунда бир кишининг айби учун барча ютқазиши ёки бир кишининг қахрамонлиги свазига ҳамма "œомон қолиши" мумкин. Унда сиз "œБу ерда мураббийнинг нима алоқаси бор, руҳист ва федераяис билан боғлиқликни тушунсак бслар, бироқ жисмоний куч мураббий учун айтарлик муҳим ва зарур жиҳат смас-ку" дейсизми? Йсқ, зарур. Мураббий учун жисмоний куч ҳеч бслмаса срнидан туриб йигитларга у-бу ксрсатмаларни бериши учун ҳам керак бслар балки.
 Қисқа қилиб айтганда: бир киши ҳамма учун, ҳамма бир киши учун. Ана шунинг учун умумий аҳвол ҳар бир сйинчига нисбат қилиб олинади ва 15 сонига бслинади.

О — бу снг керакли ва снг муҳим қисмлардан бири. ОМАД. Уни бекорга формуланинг сснгига қсйганим йсқ. Жамоа муҳим сйинларга бир ой, икки ой тайёрланади, тактикаларни тузиб чиқади, таркибни тартибга солади, охирида сса ксп нарсани омад ҳал қилади.
90 дақиқа давомида ташаббус сиз томонда бслди, лекин биргина кутилмаган зарба ва сиз мағлубистга учрадингиз. Бу ахир омад боғлиқ смасми?
Бутун сйин давомида тсхтовсиз ҳужумлар, аммо тсп бир дарвоза тссинига тегади, бир дарвоза устунига. Аки баъзида дарвоза чизиғидан секингина ортга қайтади. Бу ахир омаднинг "œиши" смасми?
А ақиб жамоасидан икки кишига қизил карточка ксрсатилиб, улар 9 киши сйнамоқда. Сиз икки марта пенальти тепиш имконистига сга бслдингиз. Бироқ"¦ Барчаси фойдасиз. Бири снга кетди, бири чапга. А ақиб сса ҳакам тсхталишлар учун қсшиб берган дақиқаларнинг сснги сонисларида гол киритди. Сиз сса бошингизни чангаллаб қолавердингиз. Бу ахир омаднинг қспол ҳазили смасми?
Формуланинг барча қисмларини тслиқ тушунтириб бердим. А­нди сна бир нарсани сслатиб стсам. Куч, руҳист, федераяис ва омад 5 баллик тизимда баҳоланади. Жаҳон Чемпионатига чиқиш имконисти ҳам айнан 5 баллик тизимда аён бслади. Минг бора сшитгандан, бир бора амалда синаб ксрган схши деганларидек, сизга бир мисолни ксрсатсам.
Масалан, сзимизнинг миллий терма жамоамиз имконистларини бир "œтарозига" слчаб ксрсак.
Куч — бизнинг футболчиларимиз жисмоний жиҳатдан схши аҳволда деб бемалол айта оламиз (бу аъло дегани смас!) Тсғри Қатар билан бслган биринчи учрашувнинг 60 дақиқасидан сснг уларнинг сққол толиққани сезилиб қолди. Буни мутасаддилар ва баъзи мухлислар (Қатарга шахсан ташриф буюрган) об-ҳаво билан изоҳлашди. Агар Қатардаги ҳолат ҳақиқатдан улар айтганчалик бслса, унда бунга ажабланишнинг кераги йсқ. (Фақат вақтлироқ борилмаганидан ҳайратлансак бслади) Австралис билан бслган учрашувда улар стган сафардаги сйин ростдан ҳам об-ҳавога боғлиқ бслганлигини исботлай олишди чамамда. Демак бу борада жамоамизга 4 балл қсйсак арзийди.
А уҳист — бу бизнинг оғриқли нуқтамиз. "œБалиқ бошидан" деганларидек, авваламбор мураббийнинг сзидаги, юзидаги руҳист барчага таъсир стиши мумкин. Бу сса сйинга"¦. Ўйин бошланиш арафасида сйинчиларнинг руҳисти мадҳис айтилаётган вақтдаёқ аён бслади. Ўзбекча ссзларни билмаслиги бу мадҳисни куйламаслик керак дегани смас. Мадҳисни ксзлардаги учқун билан ҳам айтса бслади. Мадҳисни тил билан смас, дил билан ҳам куйласа бслади. Аммо буни бизникилар тушунишмайди. Аки тушунишни ҳохлашмайди. А уҳист учун жамоамизга 3 балл берсам мени урушмайсиз деган умиддаман.
Федераяис — ватанимиз ютуғи учун снг ксп қайғуриши ва снг ксп ҳаракат қилиши керак бслган ушбу ташкилотимиз миллий терма жамоа учун жуда ксп ишларни амалга оширди. Катта мукофот пуллари, сртоқлик учрашувлари"¦ Бошқа томондан қараганда сса ҳеч нарса қилмади. Ҳатто Қатарга ақалли 2 кун олдинги билетни ҳам қила олишмади. Хуллас федераяис учун ҳам мос равишда 2,5 балл  бердим.
Омад — бизнинг омадимиз ҳақида ссз кетганда кспчиликнинг фикри бир жойдан чиқмайди. Кимдир ижобий, кимдир салбий фикр билдиради. Аки бслмаса ксп сонли мухлислар ҳужумчи ва ҳимосчиларни омадсизликда айблашса, дарвозабонни омадли йигит сканлигини бисёр таъкидлашади. Бизнинг омадсизлигимизни кспчилик тақвим билан ҳам изоҳлашмоқчи бслишади. Аммо бу ҳам нотсғри. Тақвимда ҳеч қандай "œвой-дод" дейдиган жойни сзи йсқ. Биз омадлимиз. Ишонинг. Буни биз стган босқичларда ҳам кузатганмиз. 3-4 сйин натижаси билан бизни омадсизга чиқариш срамайди. Агар ҳақиқатдан омадимиз бслмаганда борми, Қатар-Ўзбекистон 5:0, Ўзбекистон-Австралис 0:3 ҳисоби билан тугаган бслар сди. Хафа бслсангиз ҳам, танқид қилсангиз ҳам терма жамоамиз омади учун 4 балл бердим.
Ана снди балларни ҳисоблаб чиқсак ҳам бслади. Осиё минтақасидаги саралаш гуруҳлари 5 жамоадан иборатлигини ҳисобга олиб, гуруҳдаги сринларни қуйидагича белгиладим: (албатта буларнинг барчаси нисбий)
5—4 балл — 1-срин;
4—3 балл — 2-срин;
3-2 балл — 3 срин.

Миллий терма жамоамиз очкосини ҳисоблашга стамиз:



Демак, "œХушнуд формуласи" бсйича Ўзбекистон имконистлари 5 баллик тизимда 2,53 скан. Яна бир бора сслатаман, бу фақат менинг қарашларим свазига қурилган натижа. Балки сиз бизнинг жисмоний кучимизни юқори баҳоларсиз. Балки сиз Федераяисмиз учун берган 2,5 баллга қарши чиқарсиз. Балки сизга жамоамизнинг ҳозирги руҳий ҳолати 5 баҳодек туйилаётгандир. Марҳамат, ундай бслса сзингиз қайтатдан ҳисоблаб ксринг. Сизда натижа умуман бошқача чиқиши ҳам мумкин.
Ушбу формула орқали сиз нафақат Ўзбекистон ёки бошқа Осиё жамоалари имконистларини слчаб ксришингиз мумкин, балки буларга қсшиб дунёнинг исталган терма жамоаси (саралаш босқичида иштирок стаётган) ЖАА -2010 га бора олиши учун қандай имконист ҳосил қилганини ҳисоблашингиз мумкин.
Мақола охирида сизга сслатадиган сна бир ссзим бор. Аазарис сз номи билан назарис. Амалиётда ҳаммаси телба-тескари, кутилмаган бслиши ҳам мумкин. Барча физика, биохимис, кибернетика-ю ва сна алламбало фанлар қонунистларини бутунлай инкор қиладиган мсъжизалар дунёда минглаб топилади. Уларни ҳеч қандай формула-ю, ҳисоб-китоблар билан изоҳлаб бслмайди. А­нг сътиборлиси бундай мсъжизалар спортда, айниқса футболда ксп бора кузатилади. Ана шундай мсъжизалардан бирини сизга айтайми? Унда сшитинг, схшилаб сшитинг: Ўзбекистон терма жамоаси ЖАА -2010 да сйнайди!

ҚАТАА -ЎЗБЕКИСТОА: Меҳмон - атойи худо... Фақат сзбекларда шундай.

Биз сзбекларда схши бир удум бор, съни бизда меҳмонни жуда қадрлашади. Бу ақида спортга ҳам сз таъсирини стказмай қолмайди. А­ътибор қилсангиз охирги вақтларда Миллий терма жамоамиз айнан мана шу "œақидага" риос қилишни канда қилмай қолди. Шимолий Корес билан сйинда "œОддий сртоқлик учрашувида меҳмонларни хафа қилмайлик" деган бслсак, Австралис билан бслган учрашувда Хожибой Тожибоев гаплари билан айтганда "œустли меҳмонларни" услтириб қсймасликка "œҳаракат" қилдик. Аатижалар сса сизга маълум.
Аммо негадир биз бу мақол фақат сзбекларда қадрланиши унутиб қсйдик чамамда, Қатар билан бсладиган меҳмондаги учрашувга жиддий тайёргарлик ксрмадик. Аввал Қатарликлар ҳисобни очишганда буни оддий тасодифга йсйдик. Бизнинг футболчиларимиз хаёлида "œсахий мезбонлар" сзлари хоҳламагандек тсп киритиб қсйишганди. Ҳисоб 2:0 га етганда сса ҳимосчиларимиз буни тасодиф смаслигини тушуниб етишди ва Қатарликларга "œХой, "œМеҳмон — атойи худо" мақолини унутиб қсйдингларми?" дес ксп таъкидлашди. Уларга нималарнидир тушунтирмоқчи бслишди. Аммо минг афсуски "œбетакаллуф мезбонлар" "œБу спорт. Спортда мақолларга срин йсқ!" дес учинчи тспни киритишиб йигитлармизнинг ксзини очиб қсйишди. А­нди бу ҳол сзининг ижобий таъсирини ксрсатиб футболчиларимиз ҳам футболга умуман тсғри келмайдиган ушбу мақолни унутишса ёмон бслмасди.


ҚАТАА : Даъвогаринг хон бслса, арзингни оллоҳга айт

Қатар дисквалификаяис қилинади! Одамни кулгисини қистатадиган хабар, шундай смасми? Ахир кимсан ОФК Лрезиденти (қироли деса тсғрироқ бслармиди) Бин Хаммомнинг юртдошлари келиб-келиб ҳал қилувчи босқичнинг гуруҳ пешқадами бслиб турган вақтда мусобақалардан четлаштирилармиди. 10 сентсбрда "œаниқ чиқиши" керак бслган ҳал қилув қароринининг номаълум муддатга кечикиши ҳам жаноб Бин Хаммомнинг "œшарофати" сканлиги ксриниб турибди-ку. Бекорга айтишмаган "œДаъвогаринг хон бслса, арзингни оллоҳга айт" деб.


ЎЗБЕКИСТОА-АВСТА АЛИЯ: Игна ташласанг ерга тушмайди

Ушбу сйинни кспчилик кутди. Интизор бслиб кутди. Мураббий ёки футболчилар кутмагандир, аммо мухлисларнинг ксзлари тсрт бслди. Армисда муддати тугашига оз қолган "œдетлар" қандай қилиб кун санашса, бизнинг фидоий мухлислар ҳам худди шундай қилишди. Хитой Халқ А еспубликасида бир неча йил аввал бир соат срнатилган скан. У соат орқага қараб ҳаракатланар ва Гонконгни Хитойга қсшилиш санасигача орқага қараб юриши керак сди (Гонконгни Хитойга қсшилишига фалон кун қолди дегандек). Мен бу маълумотни нима учун келтирдим биласизми? Агар қсйиб беришганда бизнинг фанатларимиз ҳам худди шундай соат срнатишарди. Фақат бундаги сана 10 сентсбрь кунини ксрсатарди. Буни исботини сса лиқ тслган "œЛахтакор" стадиони мисолида ксрдингиз.


ЗАА БАЛАА : Ўйнаб тепсанг ҳам, сйлаб теп.

Халқимизда бир мақол бор: "œЎйнаб гапирсанг ҳам, сйлаб гапир". Худди шу мақолни футболга қиёсласак юқоридаги жумла келиб чиқар скан. Яъни "œЎйнаб тепсанг ҳам, сйлаб теп".
Терма жамоамизнинг сснги сйинларини кузата туриб, узоқдан берилаётган зарбаларимизнинг қанчалик "œкучли" ва "œаниқ" бслаётганини сз ксзимиз билан ксрмоқдамиз. Биз мақтаган сша Илҳом Суюнов ҳам, биз кутган Сервер Жепаров ҳам зарбалар аниқлигида "œбирозгина" (атиги 5-10 метр) адашиб қолмоқда. Айниқса Илҳом Суюновни охирги марта қачон дарвоза томон узоқдан аниқ зарба бера олганини сслолмай қолдим. Ха, айтганча унутибман-ку. Бир марта иложсиз қолган вақти тспни Аестеровга қайтаришга мажбур бслган сди. Ўшанда тсп аниқ дарвозага борган, фақат сзимизникига! Илҳом ака, сиздан битта илтимос. Биламан сиз бизни, съни мухлисларни схши ксрасиз. Шунинг учун доимо тспни дарвоза орқасида стирган мухлислар томон тепаверасиз. Аммо бундан буён дарвозани ҳам аниқ мслжалга олаверинг. Қсрқманг, ҳеч қайси мухлис "œАега биз томонга тепмадинг?" деб танқид қилмайди. Аксинча хурсанд бслади. Ишонаверинг!


ЖЧ-2010: Куз ҳам келди, жсжани қачон санаймиз?

Қайсидир бир мақолада бизнинг терма жамоамиз учун куз снг қулай фасл сканлиги ҳақида сқигандим. Аммо... Ўтказилган иккита сйиндан сснг... Аки сентсбрь кузга кирмасмикин-а? Сентсбрь ойининг асли келиб чиқиши ёзга бориб тақалармикин ёки? Агар ҳақиқатдан бизни фақат куз фасли ЖАА -2010 га олиб чиқар скан унда бир иш қилишдан бошқа иложимиз йсқ. Иримга ста қаттиқ ишонадиган инглиз қироллари ҳар бир ойнинг 13-санасини календардан олиб ташлашган скан. Уларда 12 дан сснг бирдан 14-сана бошланиб кетаркан. Биз-ку иримга ишонмаймиз. Аммо мақола ҳақиқатдан тсғри чиқиши учун сентсбрь ойининг 6 ва 10-саналарини куз фаслига таалуқли смас дес ҳисоблашимиз керак. Уларни ёки ёзга "œҳадс стамиз" ёки қишга. Балки сша саналарни куз фаслининг "œдам олиш куни" дес белгилаб олармиз. Яъни шу кунларда куз фасли "œишга чиқмаган" бслади... Хсш, қалай?
Аслида-ку айбни фасл ва ойлардан смас, сзимиздан излашимиз керак. Бизнинг кучимиз етмаса фаслда нима айб? А ақиблар биздан схши сйнашса саналарда нима гуноҳ? Аима бслганда ҳам тайёргарликни жиддийроқ қилиш керак. Ўйнаганда "œюракни қсшиб" сйнаш керак. Йсқса бу кетишда саралаш баҳсининг охирларига бориб Хайрулла ака "œҚайтмай кетган оққушлар" мақоласининг мантиқий давоми сифатида "œСаналмай қолган жсжалар" номли мақола ёзса ажаб смас. Илоҳим шу кунларни ксриш насиб қилмасин бизга.

Ўзига снг ксп мухлис йиғиши, десрли бутун инсонистнинг диққат-сътиборини қаратиши, ҳасжон ва сҳтиросларга бойлиги билан футбол бсйича жаҳон чемпионати Олимпиада сйинларидан сснг иккинчи сринда туради. Ҳар тсрт йилда бир марта бсладиган ушбу мусобақа ҳатто футболга қизиқмайдиганларни ҳам сзига торта олади, ҳатто дунёнинг снг чекка нуқталаридаги инсонларни ҳам телевизор топишга мажбур қилади. Бу мусобақа давомида кспчилик ортиқча хурсандчиликдан юрак касаллигига дучор бслса, кспчилик  аксинча тушкунликдан бу аҳволга тушади. Кспчилик тотализаторларда сз жамоасига ҳаддан зиёд ишонганиданми ёки ашаддий мухлислигиданми миллионларни "œбой беради", бошқалар сса аксинча миллионерга айланади. Бу сйинларда Кака, А оналдиньо туп сурмайди: БА АЗИЛИЯ сйнайди. Бу сйинларда Месси, А екелмига мухлислик қилинмайди: АА ГЕАТИАА учун қайғурилади. А­нди бу сйинларда сз укасидек бслиб кетган Криштиану А оналдонинг зарбасидан Ван дер Сар ташвишга тушади, аксинча азалий рақиблар бслган Терри ва Фердинанд елкама-елка туриб, бир дарвозани ҳимос қиладилар. Чемпионат вақтида ҳатто бир-бирини ксришга ксзи йсқ бслган А еал ва Барса мухлислари ёнма-ён туриб, бир овоздан "œИспанис" дес қичқиришади. Мундиал давомида снди Интер ва Милан мухлислари сзаро муштлашмасдан "œForza Italy" дес ҳайқиришади. Бу ҳам майлику-с, бу сйинлардан сснг Аргентинада ҳеч ким бир-бирига қарата сқ узмайди, чунки улар бир жамоага мухлислик қилади. Ютуқ ҳам, қайғу ҳам сртада. Мана шуниси билан қизиқдир Жаҳон Чемпионати. Мана шуниси билан ғаройибдир Жаҳон Чемпионати.
Менга Жаҳон Чемпионатининг бир жиҳати ҳаммасидан ҳам кспроқ ёқади: унинг футбол ривожига қсшадиган ҳиссаси! Қандай дейсизми? Тасаввурингизни бир ишга солингда, ҳозирда дунёнинг 5 қитъасида 2010-йил ЖАА  майдонларида бслиб стадиган Жаҳон Чемпионатига йслланмани қслга киритиш учун қандай шиддатли курашлар кечаётганини ксз олдингизга келтиринг. Тасаввур қиласпсизми? Ларагвай-Бразилис-Аргентина жуфтликларининг бир-бирига қарши жон-жаҳди билан сйнаётганини сйласпсизми? Германис-А оссис, Испанис-Туркис, Англис-Хорватис, Италис-Ирландис жамоалари сзаро сйинлар учун қай даражада тайёргарлик ксраётганини ҳис қиласпсизми?
Ксплаб давлатларнинг Футбол Федераяислари айнан мана шу вақтдагина сзининг нима иш билан шуғулланишини сслаб қолади. Тсғрироғини айтадиган бслсак, "œкспроқ" сйлашади бу ҳақида.
Мана шу вақтдагина футболчилар сзининг снг юқори спорт формасида сйнашга ҳаракат қилишади. Чунки улар билишади: агар кутилган натижага сришилса, улар бутун дунё ксз олдида майдонга туша олишади. Уларнинг суратлари ҳаттоки "œFrance Football" газетасида ҳам чоп стилиши мумкинлигини схши билишади. Яна улар бир нарсани ҳам билади: агар финал қисмига йслланма олишса, уларнинг сйинларини нафақат сзимизнинг Мирзаҳаким ака, балки А оссис, Англис, Германис ва ана борингки Андорра шарҳловчилари ҳам сз тилларида шарҳлашади. Ана шуларни унутмаган футболчилар  сависларини снада ошириш учун сз устида кспроқ ишлайдиган бслишади (Албатта ҳаммаси смас). Терма жамоа орасида ички рақобат ҳам кучасди (Фақат бу "œсоғлом рақобат" бслса схши бсларди). Футболчиларда ватанпарварлик руҳи ҳам бир неча бор ортади (Фақат уларда шунақа ҳиссиётни сзи бслса). Ўсиб келаётган ёш авлод ҳам акаларининг халқаро майдондаги ажойиб сйинларини ксриб (балки ажойибмасдир) футбол аталмиш "œмиллионлар сйини"га бслган муҳаббатлари юқори поғонага чиқади. Акаларига ҳавас қилган ҳолда, кучли футболчи бслиб етишиб, асосий таркиб либосини кийишдек бахтга мусссар бслиш учун тинмасдан ҳаракат қилишади, футбол сиру-синоатларини устозларидан мукаммал срганишади. (Фақат ёшлар ҳақиқатдан асосий таркибга чақирилса)
Жаҳон Чемпионатининг муҳимлигини ксриш учун снада узоқроққа бормайликда, оддийгина сзимизни мисол қилиб қсс қолайлик. Хсш, сиз Қатар ва Австралисдан қабул қилинган мағлубистлардан сснг бир кун бслсада тинч ухладингизми? Бир сонисга бслсада "œМиллий терма жамоамиз ЖАА га бора олармикин? Бизда ҳали ҳам имконист қолдимикин?" дес сйламаган вақтингиз бслдими? Йсқ албатта, шундай смасми? (Бу сизнинг қай даражадаги мухлис сканлигингизга ҳам боғлиқ. Агар оддийгина нейтрал мухлис бслсангиз (терма жамоа учун нейтрал мухлис бслишнинг сзи кулгили) унда мен мисолни нотсғри келтирибман. Тағин юқоридаги ссзларни юрагингизга сқин олиб стирманг, жаноб "œнейтрал мухлис")
А­нди сизга сна бир савол бераман. Айтингчи, сиз Осиё биринчилиги чорак финалида Саудис Арабистонига жамоамиз ютқазиб қсйган вақтда ҳам шу даражада қайғурганмидингиз? Осиё чемпионати бошланиш арафасида Терма Жамоамизнинг тайёргарлик жараёни кснгилдагидек смаслигини сйлаб шу даражада сиқилганмидингиз? Аки айтайлик Австралис терма жамоаси оддий сртоқлик ёхуд бошқа бирон турнир доирасида Ўзбекистонга келганда барча муҳим ишларингизни йиғиштириб қсйиб, 2-3 баравар қимматига билет сотиб олишгада рози бслиб "œЛахтакор" стадионига тушармидингиз?
Барча саволимга "œЙсқ" деб жавоб бердингиз-а? Аки нари борса "œБилмасам" деган жавоб ҳаёлингиздан стди. Жаҳон Чемпионатининг қанчалик аҳамистли сканлигига снди сзингиз ҳам гувоҳ бслгандирсиз.
Яна бир нарса одамни "œқувонтиради". Агар ксзланган мақсадга еришилмаган тақдирда ҳам, съни Жаҳон Чемпионатига чиқолмай қолинса ҳам бу фожеа ҳисобланмайди. Аксинча заиф жиҳатларни аниқлаб, уларни самарали бартараф стиб, кейинги чемпионатга бунданда жиддий тайёргарлик ксрилишига олиб келади. (Агар ҳақиқатдан шу ишларни бажарадиган жонкуср инсонлар бслса албатта) Фақат бундай фикрлаш бир ёмон оқибатга олиб келиши мумкин. Бир латифада айтилганидек, "œАмон ҳолатга бир чидайсан, сснг сна бир-икки ой чидаб юриб, охири б-и-и-и-и-р чидайсан, кейин сса срганиб ҳам қоласан". Худди шунга схшаб Жаҳон Чемпионатига чиқолмаган терма жамоалар бунга срганиб қолиб, оддий ҳолат сифатида қабул қилишмасдан, буни нафақат футбол инқирози, балки бутун бошли миллат қайғуси, халқ дарди сканлигини унутиб қсйишмаса бслди.

Бир футболга қизиқадиган ср кеча ксролмай қолган сйинни телевизор орқали ксришга чоғланибди. Шунда хотини келиб дебди:
-   Дадаси, мен ҳисобни сшитганман айтайми?
-   Йсқ-йсқ. Унда қизиғи қолмайди. Айтиб қсйма.
-   Ўзингиз биласиз, барибир ҳеч қайси гол уролмайди.

Яхшилаб сътибор берсам, ҳақиқатдан ҳам Хайрулла ака айтганларидек, мақолани мавзуга алоқадор бирор латифа билан бошлаш сзига хос анъанага айланиб қолибди. Бу сафар ҳам "œтарки одат амри маҳол" деганларидек шу ишга қсл урдим. Фақат бир фарқи бор. Фарқи юқоридаги латифа мавзуга, съни "œҚурувчи-Бунёдкор"-"œСайпа" сйинига тамомила тескари. Қандай дейсизми? Биринчидан, ушбу сйинни баъзи бир сабабларга ксра ксролмай қолган инсонлар ҳам сша кунни сзидаёқ ҳисоб қандай ксриниш олганини сшитиб улгурган. Иккинчидан, латифадагидан фарқли равишда МҲСК стадионида бслиб стган учрашувда мухлислар нақ 6 та голнинг гувоҳи бслишди!
Ўтган сонлардан бирида Хайрулла ака Олимхсжа Бсронов, Қахрамонов Асланов ва менга сйинларни ёритиш осонроқ бслгани (Уммон, КХДА  ва Қатар билан сйин), Бобур Акмаловга сса худди "œБунёдкор"-"œЛахтакор" сйини сингари жуда қийин учрашув, съни миллий терма жамоамизнинг Австралисга ютқазган сйинини шарҳлаш тушганини ссз сртасида қистириб стгандилар. 6-сонимизда Шуҳрат акага Теҳрондаги сйиндан репортаж тайёрлаш қанчалик осон ёки қийин бслганини билмайману, лекин менга бу сафар ҳам  "œомад кулиб боқди". Ахир сзингиз сйланг, жамоа минглаб мухлислар ксз снгида йирик ҳисобда ғалабага сришиб, Осиё Чемпионлар Лигасининг срим финалига йслланмани қслга киритиб турса-ю, сиз бу сйин ҳақида бирор нарса ёзишга қийналармидингиз? Ҳеч кимни ёмонламайсиз, ҳеч кимга таъна тошлари отмайсиз (рақиб ҳимосчилари ва дарвозабонини ҳисобга олмаганда). Хсш, осон сканми?..
Йсқ, қийин. Шу мухлис дегани савол беришни схши ксради-да. Мана хозир ҳам фикримни охирига етказмасимдан "œАега снди қийин?" деб дарров ссраб қолдингиз-а? Буни бир неча сабаблари бор. Биринчидан, мақолада фақат жамоани мақтасак ҳам тсғри келмайди. Бу бир ёқламалик бслиб қолади. Иккинчидан, хозир мухлисларнинг таъби анча "œнозик" бслиб қолган. Ҳар қандай мақолани ҳам сқийверишмайди улар. Уларга снгилик керак. Оддийгина қилиб, "œ9-дақиқа. Вильснусва. Бош билан зарба. Голл. 1:0" ёки "œ45-дақиқа. А ивалдо. Ленальти. Голлл. 3:0" деган тарздаги шарҳлар хозир ҳеч ким учун қизиқ смас. Бундай шарҳни бошқа нашрлар ҳам бериши мумкин.  Демак, сиз сйин мавзусидан четга чиқмаган ҳолда, учрашув воқеалари ҳақида ҳеч нарса ёзмаган ҳолда (!) қизиқарли мақолани сратишингиз керак. "œАна, холос" деб юбордингизми? Қсрқманг, мен бу сафар сизга мақолларни ссга олиб "œЛишди гилос" деб жавоб қайтармоқчи смасман. Шунчаки мақолани сқишга таклиф қилмоқчиман.


Бу ғалаба, Ўзбекистон жамоаларининг (шунингдек, миллий терма жамоа ҳам) сснги 3-4 ойдаги илк муваффақисти бслди, менимча. Бу ерда мен бир сзбек жамоасининг бошқа бири устидан қозонилган ғалабасини смас, халқаро сйинлардагисини назарда тутдим. Албатта, "œБунёдкор"нинг стган ҳафта А­рон пойтахтида "œСайпа" билан ишончли сйнаб дуранга имзо чекканини ҳам ғалабага қиёсласак арзийди. Аммо барибир натижа натижада! Тағин у йирик ксринишда бслса!..
...Ўйин бошланишидан аввалроқ МҲСК стадиони тслиб бслган ва ҳамма учрашувни интиқлик билан кутаётган сди. Стадионнинг киравериш олди йиртилган чипталар билан тслиб-тошганининг сзи ҳам майдонга ксп сонли мухлисларни ташриф буюрганидан далолат берарди. Бунинг устига ҳали майдонга кирмасингиздан байрамона руҳни ҳис қилардингиз: сзбекона карнайнинг шсх ва сйноқи овози сизга беихтиёр хуш кайфист тақдим старди.
Ўз жойимни сгалаганимдан сснг, журналистларга хос равишда хар доимгидек мухлислар сйин ҳақида қандай фикрда сканлигини билишга қизиқдим. Чунки снг холис ҳакам бу — мухлис сканлиги барчангизга аён. (Бобур Акмаловнинг "œМухлис қандай бслса..." мақоласидагига схшаш мухлислар бундан мустасно)
Кспчилик "œБунёдкор"нинг бугунги сйинда "œсиндиришига" имони комил сканлигини сшириб стирмади. Бир мухлис сса "œссини еган" курсдоши билан катта суммадан гаров сйнаганини ҳам айтиб стди. Ўртоғини "œссини еган" дес таърифлаганига сабаб, у "œСайпа"ни ғалаба қозонади деган скан. Яна бошқа бир "œмухлис" стадионга фақат А ивалдони ксргани келганини, унга ким ютишини умуман фарқи йсқлигини очиқ тан олиб қсс қолди.
Менга снг ёққан фикрлардан бири, бу сйиннинг соат 16:00 да бошлангани ҳақида икки дсстнинг сзаро суҳбатидаги ссзлар бслди:
-   Ўртоқ, сйин бекор бунақа вақтли бошландида. Дарсга кирмаганимиз учун иккита "œнб" тушадиган бслди.
-   Аимасини айтасан, агар 6 да бошланганида зср бсларди. Ўйинга домламиз билан бирга келардик!..
"œГуруч курмаксиз бслмайди" деганларидек, ҳалисм бугун қайси жамоалар куч синашини билмайдиганлар ҳам йсқ смасди. (Ҳеч бслмаса учрашув билетига қараб қсйишса ёмон бслмасди) Ўйин вақтида "œАега Гейнрихни туширишмаспти?" дес савол берадиганлар ҳам йсқ смасди (Гейнрихни "œБунёдкор"га нима алоқаси бор ҳайронман). Хавфли ҳужум вақтида "œИроқ жамоаси ҳам кучли скан-а?" деб шеригига пичирлаётганлар ҳам йсқ смасди. Ярим ҳазил, срим чин аралаш "œБизникилар қайси рангда сйнаспти сзи?" деб ссраётганлар ҳам йсқ смасди. Аммо буларнинг барчаси сткинчи гаплар. Бундай ксринишдаги мухлислик бслган, бслмоқда, бслади ҳам. Бунга сътибор бермаслигимизнинг сна бир сабаби бундай "œтоифа"дагилар сша куни озчилик сди. Асосий мухлислар таркибини "œашаддий"лар ташкил старди. Буни стадион узра кстарилган тслқиндан, бир сонисга бслсада сукут сақламасдан ҳайқириб турган мухлислардан сезиш қийин смасди. Ўйиндан сснг уйга қайтсам овозим "œғиппа" бсғилиб қолибди. Ахир хар гал гол бслганда (улар ҳам кам бслса майли сди), ҳар гал Жасур Ҳасанов қанотдан ҳужумни бошлаганда, ҳар гал А ивалдо чиройли тсп оширганда, ҳар гал Бугало хавфни бартараф стганда, ҳар гал Вильснусвага тсп оширилганда бақиравергандан кейин томоқ қурғурда нима айб?


Олдин айтиб стганимдек, учрашувда содир бслган воқеаларни умуман шарҳламоқчи смасман. Бир хилликдан қочиш мақсадида сизга бошқача тартибда сйин ҳақида тасаввур бермоқчиман. Яъни телепатис орқали...
Ўйин вақтида футболчиларнинг мисларидан минг хил ҳаёл стади. Ўйинга алоқадор ва алоқасиз. "œБунёдкор"-"œСайпа" учрашувида ҳам футболчилар ҳаёлидан нималардир стгани табиий. Биз сса сизга сша ҳаёллардан баъзиларини сксклюзив тарзда тақдим стмоқчимиз. Яна бир бор сслатиб стамиз, бу сксклюзив. Ҳали ҳеч ким сшитмаган, ҳатто сйинчиларнинг сзи ҳам!

Демак бир бошидан бошладик:

1.   А ивалдо: Фан-клуб мен ҳақимда нима деб бақираётганини билиш учун тезроқ сзбекчани срганишим керак.
2.   Сервер Жепаров: Меҳмондсстлик қилиб, пенальтиларни легионерларга бердим.
3.   М.Улуғбек метро бекати жетон сотувчиси: Зср сйин бсласпти шекилли, ҳайқириқлар менга ҳам сшитиласпти.
4.   Ҳусайн Каеби (90+4 дақиқа): Хозир барибир ҳакам менга қизил карточка ксрсатади. Ундан ксра секингина сзим чиқиб кета қолай.
5.   Транслаяис режиссёри: Ҳой, барака топгурлар, секинроқ, олдинги голни такроран беришга ҳам улгурмаспмиз.
6.   Комил Жумаев: Жасур Ҳасанов секинроқ югурмаса, шарҳлашга улгурмаспман.
7.   "œСайпа" муҳлислари: Ўзбекларни меҳмондсст деб сшигандим. Ҳақиқатдан ҳам бизни роса голлар билан "œмеҳмон қилишди".
8.   Қуёш: Кеч бслиб қолибди. Кетардим-у, ажойиб сйин бсласптида. Яна озгина томоша қилайчи, кейинроқ ботарман.

Шу сринда сна бир мақолни ссласак. "œМинг бора сшитгандан, бир бора ксрган схши" Бас шундай скан, биз қолган телепатик ҳаёлларни суратлари билан бирга бера қоламиз. Зеро бу фикрлар ҳақиқат сканлигига сзингиз гувоҳ бслинг.


Ўйин скунланди. Ажойиб кайфистда уйга қайтиш учун йслга отландим. Стадиондан чиқиб секин йсл ёқалаб кетаётсам, бирдан стадиондан бир тсда оломон ҳайқириқлар билан чиқиб кела бошлади. Аввалига уларни "œБунёдкор" жамоаси мухлислари ғалаба нашидасини сурмоқда деб сйладим. Аммо улар Фан-клуб аъзоларига схшамади.  Кейинги вариант ҳаёлимга келди: "œОтасини молини бслолмаган куч-ғайратга тслган йигитлар сзаро куч синашмоқда" Ксча тили билан айтганда: "œишкал". Бу вариант ҳам тсғри келмади. Сабаби "œкск кийимли" акаларимиз уларни ксриб ҳеч қандай реакяис билдиришмади. Демак, у ерда тинчлик. Аммо шунча одам тсда бслиб, бақириб юришига нима сабаб? Қизиқишим ортди ва сша томонга қадамимни тезлатдим. Борсам....
Борсам слликка сқин инсон футбол ксриш учун МҲСК стадионига ташриф буюрган таниқли ссз устаси Обид Асомов ва уларнинг шогирди Ўткир Муҳаммадхсжаевни сраб олишган скан. Ҳожибой Тожибоев гапи билан айтганда, ийе, узр, адашиб кетдим (Тилимиз марҳум қизиқчини ҳажвисларини сслашга срганиб қолибди). Обид Асомовнинг гапи билан айтганда демоқчи сдим аслида. Хуллас, сзларининг латифаси ҳаётда бслмоқда сди. "œВой, Обид! Боллар Обид! О-б-и-и-и-д-д-д!" деган ҳайқириқларни сз қулоғим билан сшитмаганимда балки ишонмаган бслардим.
Мен бу фикрларни нега айтаспман, биласизми? Бу билан шуни таъкидламоқчиманки, футбол - бу миллионлар сйини! У ёш, ирқ, миллат, жинс, ҳудуд ва ниҳост касб танламайди! Уни бирдек севишади. Бирдек ардоқлашади. Мана шу спортга бслган муҳаббатингиз ссниб қолмасин дейман. Жамоаларимиз ғалабалари тез-тез такрорланиб турса, умид қиламанки ҳеч қачон бундай бслмайди.
 


1. Жасур Ҳасанов: Кейинги сафар сал секинроқ югурмасам, ҳимосчидан ҳам, тспдан ҳам стиб кетиб қоласпман
2. Вохид Шайхвайсий: Орқада турган монитордан ҳисоб нечалигини билиб олсам ёмон бслмасди. Гол ксплигидан адашиб кетдим.
3. Луизао: Иккита легионерлар ҳам гол урди. Мен ҳам хозир бориб уриб келмасам, кейинги учрашувда срнимга Гочкулиев тушиши мумкин.
4. Вильснусва: Бугун каллам схши ишласпти-а?
6. Лиер Литтбарски: Мен машғулот вақтида баскетбол сргатганмидим нима бало. Ҳамма ҳимосчилар қсли билан сйнади бугун.
7. "œСайпа" ҳимосчиси: А ивалдони бир марта йиқитсам армоним йсқ сди.
9. Ан ҳакам: Бслди снди, "œСайпа"ликлар тспни қсли билан қучоқлаб олса ҳам бошқа пенальти бериб стирманг.
11. "œСайпа" сйинчиси: Ўзи менга шу реклама баннери ёқмай турганди-да. Бир тепиб йиқитиб қсс қолдим.
12. "œСайпа" сйинчиси: Жароҳат олдим деб ётсам зср бсларди. "œБунёдкор"ни тиббий машинаси ёқиб қолди. Мазза скан. А­ронда бунақаси йсқ! Йиқилсаммикин?
13. Қосимов: Қани снди, миллий терма жамоа ҳам  шунақа сйнаса.
17. Азиз Ҳайдаров: Хосе-Луисга теккан тсп дарвозага кириб кетспти-а?
20. Ҳусайн Каеби: Ота-боболарим машҳур воллейболчи стишган!
21. У.Бақоев: А оса чарчадим. Озгина стириб дам олсам майлими?

Eng birinchi blog! >> Hazil suratlar jamlanmasi:

[вложение удалено Администратором]

Eng birinchi blog >> Hazil suratlar jamlanmasi-2:

[вложение удалено Администратором]

Assalomu Alaykum janob Y_U_R_I_S_T Bloglar moro bo'sin. Men birinchi ChehMik (kemshik deganga o'xshirkan; ) blog ochsa kerak deb o'ylagandim. Sizga nasib bo'ganakan. Endi maza qilib Ctrl+C bilan Ctrl+Vni ishlatarkansizda

Mayli, olib tashladim

 
Rasmlarga gap yo'q. Yotvolib kuladigan bo'pti