Shifo ul-ilal. Alixonto'ra Sog'uniy

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:24:27

Биринчилари одамларнинг ботин дардларига даво келтиради. Иккинчилари зоҳир дардларига шифо келтиради. Бу икки тоифанинг вужудлари, бу дунёга келишлари одам болалари учун Худо тарафидин берилган улуғ неъматдир. Бунинг қадрини билиб, биринчи, пайғамбарларнинг айтганларини қилиб, ботин иллати куфр, нифоқ дардидин қутулиб, дини имонни тузатмак керак. Иккинчи, ҳукамоларнинг деганларини маҳкам тутиб, тан соғлиғини топмоқ керак. Шунинг учун ҳукамолар, ҳар киши бир таом еб, шу таом схши сингиб, ҳазм бслмасдин туриб, очксзлик қилиб устига сна бир таом еса, сз қсли бирла заҳар-оғу ичиб, сзини ҳалок қилгандек бсладур, дейдурлар. Шунинг учун шариатимизда айтилур: бир киши тсқ қурсоқ устига таом егандин сна ейишга одам топмаса, итга бергани схшидур. Демакки, бундоқ таом емаклик тан-соғлиқни бузадир. Тарбисти бадан қилиб, тан соғлиқни сақламоқ ҳар бир кишига шариат бсйинча фарздир. Шул тсғрида туйиб туриб, устига шиғаб емаклик, шариатда ҳаром бслди. Мана анбиёларнинг айтган ссзлари. Шул ссзларга қараб, ҳар бир киши амал қилиши фарздир. Бслмаса, икки дунёда зиён курадур. Ксз ксриб турадурки, дард-касаллар кспинча томоқдин бузилиб бсла-дур. Анди ҳар киши нафсини тийиб, емак-ичмакнинг тартибини бузмаса, ундоқ одамнинг тани соғ бслишиға ҳукамолар кафилдирлар. Ақли бор одамга шу қадар ссз етса керак. Инсон дунёда огриқ ксрмай, таним соғлиқ билан стсин деса, 3 нарсани схши тутсун. Биринчи, емак-ичмакни сҳтиёт қилсин, иккинчи, соф ҳаво, учин-чи, тоза сув. Ҳавонинг тан-соғлиққа ксп дахли бор. Чунки ғизоға ҳар кунда уч қайта ҳожат тутса, ҳавога ҳар нафасда ҳожат тушадур. Ксп иллатлар ҳаво бузилгандан пайдо бсладур. Ҳар ким сзи слтурган уйни, ксра жойларини ксп покиза қилиб, тоза тутмоқ керак. Тозаликнинг тан-соғлиқка ксп дахли бордур. Мусулмончилик ҳам тозалик билан бсладур. Ксринг, агар танга ёки кийим-бошга бир қатра палид нарса тегиб қолса, намоз дуруст бслмайдур. Агни-бошларни, танларни пок, тоза тутмоқ, чиркин, сассиқ нарсалардан сақланмоқ, сзини ҳар вақтда хуш исли тутмоқ керак. Инсоннинг руҳи исли нарсалардан тарбист топадур. Шунинг учун ҳукамолар ёз кунларда ҳар сн кунда бир ҳаммом — мсрчага тушсин, қиш кунларда 10—15 кунда бир тушсин дейдур. Шариатимиз-да ҳар жума кунида ғусл-таҳорат қилмоқ суннат бслди. Анди бу вилостларда кспроқ пайдо бсладурғон иллат-оғриқларни баён қиламиз.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:35:42

Фасл.

Ҳиммонинг баёни. Ҳиммо деб, арабчада иситма, безгакни айтур. Қалтиратиб, титратиб тутса безгак дейилур. Бслмаса, қизитма, (иситма) тап дейилур. Мана бу юртларда — Ғулжада бу иллат кспдур. Ксплигини сабабларини айтиб стсак, ссз сзгариб кетадур. Анинг бошқа сабаблари сувнинг бузуқлиги, шаҳарнинг чуқурлиги, ҳавонинг пастлигидир.

Бу иситма, безгак ксп турли бслур. Ҳукамолар 70 неча турлигини баён қилиб, шунинг даволарини айтибдурлар. Биз бу сринда кспроқ бсладурғон бир нечаларини айтиб стамиз. Безгак катта, қсрқинчли иллатлардан булсаму, ксп бслишидан одамлар срганиб қолиб, қсрқмайдурғон бслиб қолибдурлар. Шунинг учун бепарволик қилиб, ксп одамларнинг ажалларига сабаб бсладур. Чунки безгак бир неча ой чсзилса, мундин қсрқинчли иллат пайдо буладур.

Дарднинг устига дард бслиб, ҳалок қиладур. Ҳеч иллат, дардни кичик санағани бслмайди. Дардни кичик ксриш стни кичик ксриб, хонимонини куйдирганга схшашдур. Безгакнинг снг биринчи аломати кезаклик (сқтин) тутиш, тутиб стгандан кейин қсйиб беришдур. Гоҳиси ҳар кунда тутадур. Гоҳи-си кун ошиб, гоҳиси уч кунда, мана бу уч турлиги кспроқ бсладур. Бундан бошқа тсрт кунда, беш кунда, олти кунда, етти кунда, саккиз кунда, тсққиз кунда, сн кунда бир йсли тутадурғон бслсаму, булар озроқдур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:38:48

Фасл.

Безгак иситмаларнинг иссиқ-совуғини ажратишнинг баёни. Билмак керакким, ҳар безгак ахир кун ошириб тутса, албатта сафродин, қуруқ иссиқдин бсладур. Бунинг аломатлари бош оғриқ, ташналик, қсл-оёқнинг оғриши, оғиз-бурун, тил, томоқ қуриш, иситма қаттиқ бслиш, юз-ксз, тиллари сарғайиш ва қисқа тутиши сафрога қараб бсладур. Агар холис бошқа нарса аралашмаган сафро бслса, қисқароқ тутиб стадур. Агар озроқ балғам аралашган бслса, узунроқ ушлайдур. Бунинг иложи уссуликка (чанқоққа) тамрихинди, қора срик, срик шулар,дин чилаб қсйиб бераверсин. Лекин оз чиламасин. Қувватли қилиб, ксп-ксп солиб музлатиб ичирсун. Иситмани қайтариш учуноқ безгак хинин доридан чснг киши бслса 3 вақт қоғоз гюрошок ичурсин. Лекин бир порошогини дард тутмасдин илгари пайқаб туриб, срим соат болдирроқ (олдинроқ) ичкизмоқ зарур. Ҳар қандоқ безгакка, айниқса иситмадин бслган безгаклар учун бундин ортиқ ҳеч бир даво бслмас. Алғизоқ безгак дори иситмаға ва бошқа касаллардаги иситмаларга ҳам бериш керак. Бутун ер юзидаги илгари, кейин стган ҳукамо-дсхтирлар шунинг фойдасини ксз билан ксришиб, ксп тажриба қилишиб, ҳаммалари тсхтам қилганлар. Лекин 1—2—3 порошок бирла фойдаси ксринмаса. 9—10 порошоккачалик бермоқ керак. Бунингму фойда-си бслмаса, бу чоғда дсхтирга қаратиб, бу замонда ривож топган укол дориларни соддирмоқ лозим. Лекин билиб қилса, сургу дори ҳар қандоқ безгак қисмига фойдаси бордур. Ҳар кунда тутадурғон бслса, тугиб стгандан кейин, кундузи тутса кечаси, кечаси тутса кундузи ичилмак керак. Безгак иситманинг ҳар қандоги бслсин, ёғ-гсшт, қатиқ зиён қилур. Қовун албатта, зиён қиладур, Балки ёг безгакни чақирадур. Аммо тарвуз иссиқдин бслган безгак-иситмаларга фойдаси бслур. Шундоқ бслса ҳам сувини сиқиб ичириш керак. Тарвуз сувига тамрихинди чилаб қсшуб ичулса, биринчи даво бслур. Агар тарвуз сувини — кспроқ қизиб кетса, берулсун. Баданда сафро моддаси ксп скандур. Дарҳол сургунинг чорасини қилсун. Мана мен фақир бу тсғрида сзим қилиб, қайта-қайта фойдасини ксрган баёнларини ёзганман. Ҳар киши сургуни ичишга қойим бслиб, дори ичмаги қийин бслса, мана бу муборак сургуни шарбат срнида ичиб, бизни ҳаққимизга дуо қилсун.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:40:46

Муборак сургу будир. Уч мисқол схши, тоза, снги санои макка олсун. Дорини аптекадан олсун. Чсп-чорларини тозаласун. Бир тола бслса ҳам чсии қолмасун. Икки қадоқ срик, сн мисқол тамрихинди (қорамтирдан қизгимтир тамрихинди схши бсладур). Йигирма мисқол таранжабин, срим мисқол қизил гул еки озроқ гулқанд. Агар йигирма-сттиз дона чилон қсшса, схши бслур. Қушмаса ҳам майли. Мана муборак сургунинг аъзолари. Анди муни билаш тартиби шулки, дастлаб санони хсб тозалаб, қизил гул билан қсшиб, бир чойнакка солиб, қайноқ сув қсйиб, утга қуйсун. Жимир-жимир бир оз қайнасун. Кейин ст таптида турсун. Оз бслганда 5—6 соат турсун.

Таранжабинни бир косага солсун, устига косани тслғизмай қайноқ сув аралаштириб қсйиб, бир оз тингандан кейин докада сузиб олсун. Сувини тиндириб қсйсин. Тамрихиндини урутидан ажратиб, ипчаларини айириб срик бирла қсшиб ивитиб қсйсун. Мана бу нарсаларнинг татиги схши чиққанда санони сузиб, бу шарбатларга қсшиб, сув срнида ҳар қанча ичса ичаверсин; Ҳам чанқоғини босар, ҳам сургу срнида стар. Мана ҳар қандоқ иссиқдин бслғон иллат, майли, қизитма безгак, майли бошқа касалларнинг ҳам ҳаммасига фойда қилур. Тамрихинди ва таранжабин мабодо топилмай қолса, срнига қора срик, шафтоли қоқи солса ҳам бслур. Алғиз сано срик бирламу бслур. Агар совуқ мижоз одам ёки совуқ безгак иситмаларга бу муборак сургуни қилмоқ бслса срим қадоқ кск кишмиш, беш мисқол схши сано, уч мисқол қизил мис илдизи, бир срим мисқол арпабодиён, срим мисқол қизил гул, кишмиш билан қизил мис илдизини тозаланиб бир қачаға (идиш) чиласун. Сано, арпабодиён, қизил гулни чойнакка солиб, қайноқ сув қуйиб, қайнатсун.

Бошқа дориларни татиғини чиқариб, сузиб, шарбатларини бир-бирига қсшиб, илмонроқ ичса, совутиб ичса, ҳам майли. Лекин холис сувни ичмакчи бслса, илимон ичмак керак. Билмак лозимки, сургу ичадурғон киши уч кун болдирроқ ич қотирадурғон нарсалардан сақланиб, мулойим ғизолар еб турса, сургу бемалол амал қилиб, қурсоқ оғритмай схши тозалайдур. Гурунчдин бслғон ғизоларнинг ҳаммаси қабзист қилур. Мулойим ғизоларнинг ичинда ҳаммадин схшироғи товуқ шсрвасидур. Лекин семиз бслмоғи, ёш жсжа бслиши шартдур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:43:45

Фасл.

Агар безгак ҳар куни тутса, бсшроқ, узун сзилиб ётса, бош огриқ йсқ бслса, аммо ташналик гоҳи бирида бслмас. Ксз қовоқлари шишмол бслиб, юзлари стуққандек ксринса, совуқдир. Биринчи аломати узоқроқ сзилиб тутиб, бушроқ тутушдур. Бу турлик безгаккаму хинин фойда қилур. Лекин гоҳида фойдаси билинмайму қолади. Агар безгак дориси фойда бермаса, беш мисқол тоза хитой реванчин, уч мисқол арпабодиённи қайноқ сувга солиб, қайнатиб, схши татиғи чиқсин. Арпа бодиённи болдирроқ солмоқ керак. Чунки мазаси кечроқ чиқар. Мана шундан ҳар куни 4 вақт, ҳар ичганда ош қошиқда иккида-учдан ичсун. Чснг киши бслса, агар бола бслса, бирдин ичсун. Бу дорини сзим тажриба қилиб ксриб, фойдасини ксрдим. Буткул бсйи, қсл-оёғи, қорни шишган, арабчада истисқо деган (дсхтирлар водианка деган) шишлик иллатга ҳам мундин ортуқ даво йсқдур. А еванчни хитойчада диҳонг дейдур, Лекин қорайган, сскирмаган, кучи кетмаган снги, схшироғини топиб олмоқ керак. Сабабки, ҳар бир дори сскириб қолса, кучи кетиб, фойда қилмайдур.

Бу кунги дорифурушлардаги дорилар кспинча халта теги бслиб, сурилиб қолган дорилардир. Шунинг учун қорин оғритмоқдин бошқа фойдаси йсқ. Яна бир иложи ҳиндибадбсйдин ҳар куни жсхори донасидек ютсун. Буму совуқдин бслгон безгак-иситмаларга фойдаси кспдир. Елқурсоқ кишиларга ҳам фойдаси кспдур. Агар совуқдин бслса, бу ҳиндибадбсй деган дори шу ила тоғларидин чиқар. Ҳар қайси дсконда бордир. Сариғидан ксра қизғимтирроғи схшидур. Яна бир иложи мен ксп ишлатган тегаракбош сариқгулнинг арақи, агар арақиси бслмаса, сзини қайнатиб, ҳар кунда 3—4 қатим, шунинг сувидан ҳар ичганда 2—3 қошиқ ичса, ҳар турли совуқ безгакларга, гоҳида иссиқ-безгакларга ҳам фойда қилур. Бош оғриққа, қурсоқ оғриққа, меъда ичаклардаги қуртларга ксп фойда қилур. Тажрибадан стган.

Бу ерларда ҳам топилур. Кучсизроқ бслса ҳам оқи фойда қилур. Гап унинг срнини билиб ишлатмакда. Лекин пишган вақтини билиб олмоқ керак. Агар 3 кунда бир тутадурғон безгак бслса, безгак қуруқ-совуқдин бслур. Яъни, куйган сафродин пайдо бслур. Сафро сз вақтида чиқарилмасдин баданда туриб қолса, куйиб қорайиб кетар, Сариғлиги йсқ бслиб, қорайиб қодур. Буни савдо деб айтилур. Арабча қора демак бслур. Мижоз сафро борлиғида қуруқ-иссиқ бслса, савдога срилгандин кейин қуруқ-совуққа айланадур. Бу турлук безгакнинг кспинча аломати ссл ёқ биқинда санчиқ бсладур. Ҳар икки кун стуб, учинчи кунида тутар. Бунга ҳам неча хил дориларни бериб ксрдим, Лекин тоза риванч бслса, бундан ортиқ дорини ксрмадим. Юқорида ёзилган миқдорда ҳар ҳафта — 10 кун, балки 15—20 кунгачалик тсхтамаса, узмай ичмак керак. Буни ҳам тажри-ба қилиб, ксп фойдасини ксрдим.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 10:50:12

Фасл.

Зинҳор-зинхор иситма-безгак бслганларнинг сиртидин ёғ ва ёғли нарсаларни суртмаслик керак, ксп зарари бордур. Аммо совуқ безгак иситмалар учун жсзбувага схшаш нарсалар сзиб суртса, фойдаси бслур, зиён қилмас. Лекин пошсс қилиш, съни сувга лойиқ нарсалардин солиб қайнатиб, шунинг бирла қсл-оёқларини ёки тамом баданларини ювишлик фойда қилур. Ҳукамолар буни пошсс деб айтурлар. Дсхтирлар ванна дейдур. Бу сринда сзим тажриба қилган, фойдасини ксрган бир неча пошссни баён қиламан. Агар (иситма) тап безгак қуруқ-иссиқдин бслса, мунга лойиқ пошсс шулки, агар ёз кунлари бслса, (тол) сстатнинг майда ёпирмоқлик бутоқларидин 2—3 тутам олиб, муни тош устида ёки ёғочга қсйиб, ссқиб, бир оз сзиб, бир челак сувга солсун. Устига кова(ошқовоқ)дан 2—3 парчани қириб солсун.

Агар бирорта чангал гул, бинафша қсшса, сна схшироқ бслур. Арпа кепаги ёки арпани чала снчиб, бир ҳовуч мундин солса, мана шуларни қуввати чиққунчалик қайнатиб сузиб олиб, ёз сувидек қилиб, беморни шуни суви бирла ҳар куни ювилса, ксп фойда қилур. Лекин касал кишига малол келтирмай ювсин, Бу пошссни иссиқдин ҳар турли тап қизитмаларнинг ҳаммасига фойдали ксрдум. Озроқ срмонқсрай қсшиб қсйса, схши бслур. Агар иситмаси совуқдин бслса, буғдой кепаги, уч чангал срманқсрай, агар бор бслса арпабодиён, мана бу учовини схши қайнатиб, таҳорат сувидек қилиб, ювсун, Буму фойдаликдур. Лошсс қилмоқ учун чснг-кичикка бслибму ёш болаларга ксп нафлидур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 13:59:07

ФАСЛ. ҲУҚАА ҚИЛМОҚАИАГ БАААИ.

Ҳуқна деб арабчада амалчани; съни клизма қсймоқни айтилур. Бу иш илгаридан бери ислом ҳукамоларидин ишланиб келинган нарсадир. Ксп схши илождур, Бу замонамизда мошина клизма пайдо бслиб, ҳаммага расм-одат бслиб қолди. Клизма қсйишнинг бир неча турларини бу сринда ксрсатиб стаман. Мошина қсйиш иллатга қараб бсладур. Буни ҳам иссиқ-совуғи бор, агар иссиқ иллат бслса, совуқ дорилардин, агар совуқ бслса, иссиқ дорилардин қайнатиб, шунинг сувида қилмоқ керак, Шунда фойда тезроқ ксринур. Мошина қсйганда, бир қатим қсйибла тсхтатмай кети-кетидан 2—3 йсл қсйиш керак. Дастлабки қсйганда, мошина қачани тслғазмасдин илимон сувға шсрлиги билингандек қилиб, туз солиб, шунинг бирла бир қатим амал қилсун. Сувидан чиқазгандин кейинроқ оғриқни ҳолига қараб, бир қатим ё икки қатим амал қилсун.

Лекин ҳар вақтда амалнинг суви илимон бслмоқ керак. Албатта, совуқ бслмасин. Ортиқча иссиқ ҳам бслмасин, зиёни бор. Амалга қсшиладурғон совуқлик дорилар гулбинафша, нилуфар, арпанинг суви, ссгат(тол)нинг қайнатқон суви. Мана бу дориларнинг ҳаммасидан оз-ксп аралаштириб, қайнатиб, амалча сувини шундан қилмоқ керак. Ҳаммаси бслмаса, бир-иккиси бслсаму, кифос қиладур. Агар оғриқ бслмай, ич бсшатиш учун амалча қилмоқ керак бслса, атир совунни сзиб, қилса ҳам бслур. Амалча қилганда киши 5—10 минут ичакда сақлаб туриб чиқарса, сна бу схшироқ фойда қилур. Бслар-бслмасга амалча қилавериб, озорланиб қолган ҳам схши смас. Зарурат бслғонда қилгани схши. Соглиқни сақлаш қонуни бсйинча, ҳар кеча-кундузда бир қатим ич келмак, томоқ еб турган кишига агар мундин стиб кетишини билсинки, мижози бу-зилғон бслур. Ичнинг вақтида юриб туриши, тан-соғлиқнинг аломатидур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 13:59:58

Фасл.

Қайси иллатдан иситма қаттиқ бслса, айниқса, тиб касалларида қизитмаларга бехабар қолмай, компресс қилиб турмоқ ксп зарурдир. Бслибму ёз кунларида мижози иссиқ одамларда мунинг ксп фойдаси бордир. Агар компресс қилгондан сирка-уксус қилиб қилса, ҳарорати анча қайтади. Айниқса, бош устига узмай қилиб туриш керак. Ксп стказмай, снгилаб тез-тез алиштириб туриш керак. Агар (ошкски) юмғоқ сутни снчиб, ковани қириб аралаштириб, сирка сувини қизитиб бошга чапласа, дарҳол фойдаси ксринур. Лекин шуни ҳам устидан чупракни (латтани) ҳсллаб, салқин-муздек қилиб, йсткаб-йсткаб босиб туриш керак. Агар қизитиши қаттиқ, сткир қизитса, бу ҳолда катта чойшабни сувга солиб, шунга срамоқ керак. Аки тол ёпирмоғини сувга солиб, шунга сраб ётқизилмоқ керак. Ксп фойдаси бордир. Бслибму тиб иллатларида мундин бехабар қолмаслик керак.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 14:00:48

ФАСЛ. САА СОМ ИЛЛАТИАИАГ БАААИ

Сарсом деб арабчада кезик (юқимли) терламани айтур. Дсхтирлар тиб дейдур. Қора кезик, телба кезик, тсғри кезик бслиб, уч қисмга бслинур. Аспи чиққан, съни баданга қизил майда нарсалар тошиб кетган кезикни дсхтирлар сипной сс‹п дейдурлар. Бу иллат ксп қсрқинчли ҳам юқумли иллатдур. Анг қаттиги уч кундан стказмас. Енгил, схшиси еттинчи куни терлаб, енгил тортуб қолур.

Бу иллатга ксп сҳтиёт бслиш даркор. Фақир бу иллатга ксп қараб, анча тажриба пайдо қилганман. Сарсом, съни терлама кезик иллатининг сзига хос махсус бир неча аломати бордур. Шу иллатлар, съни схши текшириб, аниқ кезиклигини билгандан кейин давосига биз ксрсатган йсл бирла киришмак керак. Бу иллатларнинг аломатлари шуки, дастлабки биринчи куниёқ иситма бирла бошлар.

Бу қизитма кундин-кунга зиёда бслур. Еттинчи кунгачалик агар енгилроғ бслса, еттинчи кунида бир схши тер келиб, шунинг бирла кундин-кунга енгилликка юз қсср. Бу иллатда схши тадбир қилинмаса ёки вақти етмасдин туриб, таом еб қсйса узилиб қолиб, 40-50 кунга чсзилиб кетадур. Тарбис қилмоқ керакким, ҳар иллатнинг узилиб қолғони, бошлаб ётқонидин оғирроқ бслур. Ксп одамларнинг ажалига сабаб бслур. Мундин ксп сҳтиёт қилмоқ керак. Кспинча узилиш, дард чиқмасдин туриб, томоқ еб қсйғонликдин ёки оғирроқ томоқ еб қсйғонликдин ёки ҳаракат қилиб, уён-буён юрганликдин бслур. Гоҳида қаттиқ хафа бслғондин бслур. Ксп сҳтиёт бслмоқ керак. Аиҳост нозик иллатдир.

Qayd etilgan

ossiyobinti 02 Mart 2010, 14:02:04

Фасл.

Иссиқ кезик, совуқ кезик бордур. Ҳар икковида ҳам жовлиб ётар. Гоҳи кишида дастлабки кундаёқ пайдо бслур. Гоҳида 2-3, гоҳиси ксп жовлир, гоҳиси озроқ. Дарднинг ксп-озлигига қараб бслур. Агар сарсом бслган киши беҳуш ақли билан ётса, уён-буён ксп сзини уринтирмай, ортиқча ксп жовлимай усулиқни (суюқлик) ссраб ксп-ксп ичиб турса, кснгли очиқ, сзи сергак бслса, схшилик аломатидир.

Ҳаммадин оғирроғи беҳушлик билан ётса, сувга рағбати йсқ бслса ёки бир қошиқ-срим қошиқ ичиб, ортиқча ичмаса, ётиши тинишсиз бслса, бунинг устига тили оғирроқ бслса, оёқ-қслларини ксп йиғиб-узатса мана булар оғирлик, қсрқинчлик аломатидир. Кезик сарсом иллати кспинча, иссиқдин, қон, сафродин бслур. Гоҳида совуқлик балғамдин бслур. Иссиқ сафродан бслса, аломати иситмаси қаттиқ жовлиши бор, сзи бадхулқ, чанқоғи ксп, юз-бети тезда ориқлаб кетар.

Агар иссиқ қон зиёдаликдан бслса, юз-ксз, тиллари қизил, томир ирғиб чиққан, иситмаси қаттиқ бслса, сафродин бслгандек смас. Лекин ҳар икковида ҳам лаблари ёрилиб, тиллари каз бойлаб, гоҳиси қорайиб, гоҳиси саргайиб, қуруқшаб турар. Совуқдин, балғамдин бслғоннинг белгиси иситма бслмас, бслса ҳам оз бслур. Ўзи беҳуд, карахт-ҳайронликда ётар, ташналик бслмас, агар ҳуши, тили бслмаса умид йуқдир. Билмак керакким, кезик иллатнинг қайси турлиги бслса ҳам сабаби шулки, миснинг пардаси шишиб, остидаги мис юмшоғини босур.

Шунинг учун ақл алмашиб жовлиб турадур. Анди бунинг даволарини баён қиламиз. Бу иллатнинг ҳар қандоғи 7 кунгача ксчиб турадур. Агар 7-куни Худонинг амри билан дард енгилса, 8-кундан бошлаб енгиллик бслур. Агар шу кунда дард енгса, кундан-кунга пастлаб кетар. Шу учун ҳукамолар бу кунни кураш куни деб айтурлар. 7-куни терламаса, ул вақт 9-11-13-15-17-19-21-27 кунгачалик ҳаммаси тоқ кунларда бслур, Лекин 17-кундин сткандан кейингиси хатарлидур. Бу иллат нозиклигидан ссзни узатиб ёздим, сна кснгилда ксп ссз қолди. Вақт торлигидан ёзолмадим.

Qayd etilgan