Shifo ul-ilal. Alixonto'ra Sog'uniy

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:32:20

ФАСЛ. БУВОСИЛАИАГ БАААИ

Бувосил деб орқа авратнинг чсраларида (атроф) пайдо бслгон иллатни айтур. 5-6 қисм бслур. Кспроқ бсладурғони уч қисмдир. Биринчи, салулий, съни ссгалга схшаш нарсадур, Иккинчиси, ина-бий, съни узумга схшаш нарса бслур. Учинчиси, тутий, съни пишган тутга схшаш нарсадур. Биринчиси ссгалга схшаш қаттиқроқ бслур.

Иккинчиси ундан юмшоқроқ бслур. Учинчиси ундин ҳам юмшоқроқ бслур. Бу иллатнинг асли сабаби, бағрнинг толнинг мижози бузилғондин бслур. Анди бу уч турлик. Иллатнинг ҳар бири иккига бслинур. Ташқи бувосилнинг доналари ксзга ксринмас кстан ичакнинг бир сллик, икки сллик, уч слликчалик, инжиқ келганда гоҳида кстан турулиб чиқар. Шунда бошқа киши қараса, ксрса бслур.

Бу иллатнинг аломатлари юзининг сариқлиги, лабларининг оқимтир бслиб, ғудурлиги, кам қувватлик, юрак сйнаши, гоҳида тил устининг қорамтир бслиши, кстан чсраларининг оғир бслиб тиқи-либ, орқа пешобнинг оз-оздин келиши, пешобнинг олди-кейиндан қон юрипшнинг кезаклик бслиши, қон юрмай қолганда доналарига қон тслиб, қаттиқ оғриб, қон юриб кетганда оғриқнинг пасайиши, мана булар ҳаммаси бу иллатларнинг аломатидур.

Анди бу иллатга зиён қиладурган нарсаларни айтурмиз. Анг биринчи зиёнли нарса, бу иллатга сирко лозимдир. Сирко деб аччиқ сувни, лози деб қизил қалампирни айтур. Ила диёрининг тилларида. От гсшти, сигир гсшти, счки гсштлари, айниқса тузлик сур гсштлар бслса, ксп зиён қилур. Ошқовоқ, саримсоқ, мурч ё схшаш нарсалар ҳам, мевалар, тузланган кскатлар, сут, қимиз, қатиқ, қаттиқ пишган тухум, патир нон, ични қотирадурғон ғизолар, сузма, бу нарсаларнинг ҳаммаси зиёнлидур. Аш қсй, қсзи, сғлоқ (улоқ), семиз товуқ, булардин қилган шсрвалари ҳам гсштлари лойиқ келур. Анди бу иллатнинг иложини баён қиламиз.

Агар йилга етмаган снгироқ, енгилроқ бслса, бунинг иложи шулки, қсйнинг сритган қуйруқ ёғи, бир-икки йиллик сски бслсин. Шунга бир миқдор соврунжонни снчиб ундек қилиб аралаштириб, малҳам қилиб олсин.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:33:27

Шундин срталаб-кечлаб икки вақт сурсун. Доналари тскилиб йсқолгунчалик, агар доналари ксзга ксринмайдурғон ички бувосир бслса, бу доридин пилта қи-либ, кечаси ётар вақтида аврат ичига қсйиб ётсин. Иншооллоҳ, фойдасини ксргай. Тажрибадан стган ишдур.

Яна бир иложи — илоннинг псстини сувда қайнатиб, татиғи кучи тамом сувга чиққандан кейин шу сувга уч мисқол сабрни солиб, устига жусайни қсшиб, ссқиб чиқиб, сувидин бир пиёла қсшсун. Бу уччовини қайнатиб қуюқлиги зиғир ёғидек бслганда бир шишага қуйиб олиб шундан ҳар куни икки-уч вақт бувосир доналарини ёғласин. Агар ичида бслса пилта бирла қуйсун.

Юқоридаги парҳезларни тутсин. Иншооллоҳ, бу ҳам ксп фойдалидур. Бу айтилган дорилар бу иллат снгироқ ва ҳам енгилроқ бслса кифос қилур. Бслмаса, бу иллатдан тамоман қутулиш учун дсхтирларга кестириб, операяис қилишдан бошқа чораси йсқдир. Лекин бу иллатга орқа пешобнинг юмшоқ бслиб туриши лозим. Ич қотиб қабзист бслиши зиёнлидир. Ғизолардин шсрва ва ҳам ёғлик нарсалар фойда қилур.

Ағлар ичида сариг ёғ ксп фойда қилур. Ҳам сиртидин суриб, ичидин еса бслур. Сут сзи фойда қилмаса ҳам, қатиқ фойда қилур. Лекин сариқ сувини тскмасдан снги-снги ивитиб ичмак керак. Яна бир иложи олтингугурт, мовзий, арпабодиён, муръа, кувар илдизининг пссти, илон пссти, жусай урути, бу дориларнинг бирисидан бир миқдор олиб, тус қумалоғини куйдириб шунинг чсғига солиб, бир тушук тосму ё гултувакму, шунинг остига солиб чсрасидин тутун чиқмаслик қилиб тешигини бувосир донасига тсғрилаб исласин. Ушбу дори билан уч-тсрт қатим исласа, иншооллоҳ фойдасини очиқ ксргай. Ис-лагандин болдир ҳайвонот стларининг бириси билан мойлаб турсин. Ислаш срталарида ҳам ст билан, қаймоқ билан мойлаб берсин.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:35:53

ФАСЛ. ҚУЛИАЧ БАААИ, ЯАªАИ СЎҚИА ИЧАК ОҒА ИШИ

Бу иллатни рус дсхтирлари апендеяит дейдурлар. Кспинча дсхтирлар бу иллатга операяис қилиб шул ичакни кесиб ташлайдилар. Кспроғи шунинг билан шифо топқай. Гоҳиси шифо топмайдур. Гоҳи бирлари ич ериш вақтида қазога учраб ҳалок бсладилар. Бу иллат сзи қсрқинчли иллат бслиш устига операяис қилмоқ сна қсрқинчлидур. Ксз олдимизда неча киши согайган бслса ҳам, бир неча кишининг ҳалок бслганини ксрдик.

Бу иллатнинг сабаби ичак ичида шилимшиқ ёпишқоқ моддалар пайдо бслиб, мунингдин киши тезаги туташиб, қотиб қумалоқ бслиб ичак ичида тссқинлик қилиб зангитларини сз йслида ташқари чиққани қсймасдан бу иллатни пайдо қилур. Бунинг аломати қуруқ тслғоқ оғриғидин бошқа, орқа тарафидин ҳеч нарса келмайдур.

Оғриқ қаттиқ бслиб, снг тарафдин киндик ости оғир бслиб, сна бир сабаби ичакларда ел пайдо бслғондин бслар. Бунинг аломати киндик ости қспчиб, қурсоқ ичида ғалдир-гулдур қилишидир. Анди бунинг биринчи иложи дастлабда амалча қилсун. Амадчани қари хсрознинг шсрвасидан қилса, ксп схшидур. Хсрозни қувлаб чарчатиб, ондин ссйиб шсрва қилур. Амалчани 3-4 қатим қилгандин кейин сургу дори ичсун. Мен.сзим фойдасини ксрган сургу сшбудир.

Қизилмис илдизини қирқиб-қирқиб тстраб қсйганидан бир чангални икки коса сувда қайнатиб татиғи чиққанда бир коса қолганда шунга икки сир қошиқ кастор ёғи қсшиб ичсун. Бир-икки йсл ичини бсшатиб, оғриғи пасанча бслур. Бу сургуга икки сир қошиқ бол қсшиб ичсун. Оғриқ тсхтамагунчалик ҳеч бир ғизо емасун. Агар ташна бслса, қайноқ сувга бол қатиб (қсшиб) шарбат ичсун. Ўзим бу тадбирларни қилиб, тажриба қилиб, фойдасини ксрдим.

Агар қурсоқ ичйда гулдуроқ бслса, устидин такмид қилсин. Яъни кепак тузни қовуриб ё иссиқ кулни ёки тариқ қизил қсноққа схшаш нарсани қовуриб, куймагудек иссиқ қилиб оғриган жойга такмид. Елларни тарқатиб, огригини пасанча қилур. Қулинч билаи бошқа ич оғриқларининг фарқи шуки, бу иллатда пешоби келмас, қабзист бслур. Ўнг тараф киндик остидан бошлар. Ҳар қайсини биз ёзгандек сз аломатлари билан ажратгани бслур. Фаҳм билан иш қилмоқ керак.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:37:21

ФАСЛ. ТАШАААУЧАИАГ БАААИ

Ташаннуч деб, томир сингирларни тортишганини айтур. Агар томирлари тслиқ, қон томирлари кспчиган бслиб бирданоқ пайдо бслса, сзиндин бери ич суриш, қон олиш, қусиш, стмаган бслса ҳсл-совуқдин бадан томирлари модда тслғонликдин бслур. Агар бу аломатлар бслмаса, қуруқликдин бслур. Иложи агар совуқдин бслса, ташқари-ичидин иссиқлик қилмоқ керак.

Ташидин жсза-бсза сзиб сурсун. Туз қайнатиб нашатирний қайноқ сувга чилаб, шу сувлар билан пайи тортган қсл-оёқларини юзсин. Ичидин занжабил, долчин, қалампир, арпабодиён ё шунга схшаш нарсалардин чой срнида дамлаб ичсин. Агар қуруқ-иссиқдин бслса, бу чоғда ваннага тушсин. Баданларини, айниқса томирлари тортишган, қсл-оёқларини снги хом қаймоққа ёғласин. Ичидин гизосига снги соққан сутдин кспроқ ичсун. Семиз жсжа шсрвасидин ичсин. Янги кечқурунги соғилган сутга хитойнинг оқ шакаридан қсшиб ичса ксп фойдаликдур.

Сутни срталабки соққанидин кечқурунгиси схшироқдир. Ҳар тсғрида фойдаси ортиқдур. Яна бир иложи кунжут ёғини илимон қилиб, агар мумкин бслса, чснгроқ идишга кспроқ қуйиб, қсл-оёғини шул ёғ ичига чилаб, узун турсун. Уч-тсрт қатим шундоқ қилса, бунинг фойдаси ҳаммадин ортиқдур. Агар қсл-оёқ молиб слтургудек ёғ бслмаса, бир неча кун узмай устидин суртса ҳам кифос қилур. Агар юқоридек иложлар кор қилмаса, мижоз қуруқ бслиб, бу иллат қуруқликдин пайдо бслган бслса, сна иложи шулки, қсйнинг қуйруқ егидин уч снлик миқдори кенглиги-узунлиги оғриқ кишининг бсйниға сралвудек бслса бслсун.

Қалинлигини пичоқ сиртидек қилиб кесиб олсин. Мана шул ёғни бсйин гарданига сраб, устидин бир ёғлик билан сраб қсйсин. Шул ёғ ҳидлангунчалик турсун. Сунгра снгилаб шул тартиб билан сна ёғласин. Шундоқ қилиб бу иложи уч қатим қилсин. Иншооллоҳ, бу иллатнинг ҳар қандогига фойда қилур. Ўзим қилиб тажрибадан стказдим. Сирко, лози, аччиқ нарсалар, шср тузлик нарсалар, счки гсшти, калла гсшти булардин бошқа еллик ғизолар бу иллатга зибн қилур. Гоҳида сургу ичиб, ксп амал қилғондин, айниқса хуббул малик, сургудин, куп қусғондин, муздек совуқ сув ичгандин, заҳарлик жониворлар чаққандин, ҳайз нафос қонлари тсхтагандин ҳам бу иллат пайдо бслур.

Бу чоғда сабаб бслган нарсаларга илож қилмак керак. Аки сабаблари тсхташи биланоқ бу иллат сз-сзидин тсхталур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:38:51

ФАСЛ. ЯА АҚОААИАГ БАААИ

Ярақон деб сариқ бслғонни айтур. Бунинг аломати юзи-ксзи, тамом баданлари сап-сариқ бслиб, бу иллат 16 қисмдир. Алғиз бир қисми илож қабул қилмас, бошқаларнинг иложлари бордир. Илож қабул қилмаслик белгиси бслса, орқа пешоби оқ келур. Бу иллатда орқа пешобининг оқ келиши схши смас. Бу иллатнинг қисқача сабаби сафро тошиб, қонга қсшилиб, бутун баданга тарқалганидан пайдо бслур. Анди бу иллат кспинча иссиқдин, гоҳида сафро халтасининг олди бсшаб, жигарда пайдо бслган сафрони сзига тортмай қолганидин бслур. Ҳар қандоқ бслса ҳам, сариқ бслган киши, гсшт-ёғ, кучли бслган ғизолардин парҳез қилмоқ керак.

Анди бу сринда сзим тажриба қилган дориларни ёзиб стаман. Биринчи иложи шулки, исканжабин риванчига шсхлани қсшиб, шунинг сувини ичгай. Шундоқки, 7 қошиқ шсхла сувина бир қошиқ исканжабин риванчи қсшилур. Исканжабин риванч бслса, юқорида иситма-безгак баёнида ва ҳам кезикларнинг баёнида ссашнинг тавсифларини ёзиб стдик. А иванчини схши узум сиркаси, шакар, бу уч нарсадин ссалур.

Шундоқки, бир қадоқ тоза сткир узум сиркасина уч қадоқ шакар қсшилур. Шунинг икки сар, съни 20 мисқол схши тоза риванчини олиб, чала снчиб, икки коса сувга солиб, бир коса сув қолгунчалик қайнатсун. Дорини таъм тотиғи чиққандан кейин сузиб олиб, устига сиркони шакарни қсшиб, сна бир оз қайнатиб, шарбат олсин. Мана шуни исканжабин риванчи деб айтурлар. Бу иллатга шсхлани сувини қсшиб ичгандек иситма безгак, тиб кезикларига, юрак оғриқ, қурсоқ огриқларга қайноқ сув ёки арпабодиённинг сувига схшаш сувларга қсшиб ичғай.

Агар бу дори тайёр бслмаса, ёлғиз риванчнинг сувига шсхла сувини қсшиб ичгай. Аки қайси бири топилса, шуни ичса ҳам бслур. Ичидин арпа кашкоби ичгай. Кашкобнинг баёни юқорида стди. Ўзи совуқлик қилсун. Ваннага тушсин. Терлашлик фойда қилур. Сариқ сувини тскмаган қатиқ ичсин. Сут, қаймоқ, сариёг зиён қилур. Кичик балиқни қуруқ сувда қайнатиб пишириб есин ва ҳам шунга қарасин. Сиёдонани (седана) ундек сзиб, хотин кишининг сути билан бурнига томизсин. Ксз сариғини тезда кутаргай.

Кск мош, бироз гуруч, жсжа шсрвасига солиб қайнатиб, шсрва гуруч қилиб, қатиқ, юмғоқ сут қсшиб ғизосига ичсун. Лекин ҳаммадан ғизосига арпа кашкоб схшироқдур. Қора срик ва срик, шафтоли қоқи, кск кишмиш, тамрихинди, шунга схшаш нарсаларнй чилаб ичсин. Аз кунлари бслса тархамак, бодрингларни артмасдан пссти бирла есин. Юқорида ёзилган сафро сургусидин ичсун. Агар мижози совуқ бслиб, ст халтасининг огзи бсшашиб жигардан сафрони тортмасликдин бу иллат пайдо бслган бслса, бу ҳолда мстний капли съни слпиз суви, зарчаба, бу уччовидан қайси бириси бслса ҳам фойда қилур. Қаҳрабони ичидин ичса, ҳам қслига тушиб қараб юрса, бу ҳам фойда қилур. Ҳар қандоғига бслсин.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:40:33

ФАСЛ. АМА ОЗ А АҲМ, ЯАªАИ БАЧАДОА

Туркийда бола ётқининг иллатларини айтур. Бу иллат хотин кишиларга махсусдир. Ҳайз қонинапоз қони бу жойдин келур. Ҳайз қонининг келиши хотинлар учун муборак ишдир. Чунки бола ксришнинг белгиси бслур. Туғмас хотинлардин ҳайз қони келмайдур. Хотинларни фарзи шарафи бола туғиш биландур. Анди бу қон ҳар хотиннинг сз одатича келиб турса, тан соғлиги ҳам бола бслишининг аломатидир. Агар одати бузилиб, бу қон келмай қолса, сз вақтида юрмаса, мижози бузилғондин бслур.

Тезда иложини қилмоқ керак. Бепарволик қилса бундин бир неча турли иллатлар пайдо бслур. Бош айланмоқ, ксз тинмоқ, қсл-оёқ сирқираб оғримоқ, бел, бош оғримоқ, кам иштаҳалик, бурун-юз устиларига қора доғ тушишлик, охирида истисқо бслиб, ҳамма бадан ишмаги шундин бслур. Бу иллатни кичик санамай сз вақтида чорасини қилмоқ керак. Бслмаса дарди бедавога қолур.

Бетобликдин, очликдин ориқлаб, қонсизланиб қолса ҳам, ҳайз қони тсхтагай, бунинг иложи схши ғизо еб-ичиб, схши тарбислаш билан бслур. Ксп ишлаб чарчашлик ҳам қонни қотириб, ҳайз йслини боглагай. Бунинг иложи кучли ишларии қилмай, сзига роҳат беришдир. Баданни сшнатадурғон снги соққан сут, семиз товуқ шсрваси, қсзи, сғлоқ шсрвалари, чала пиширилган тухум, сут-қаймоқли, шакарли чой. Бу схшаш нарсалардин ғизо қилгай. Агар мижози қуруқ-иссиқликдин тсхтаган бслса, бунинг аломати чиройи сзгариб, қорамтир бслиб, ориқлагай.

Юрак сйноқ бслиб, кснгли қоронғилашиб, очилмай туриши, киндик чсраларининг оғирлиги, қон томирларининг кспиб туришидир. Бунинг иложи, агар қон олишни билган киши бслса, оёғида тспиқ устидаги сопин деган томирдин қон олмоқ керак. Бслмаса одатига қараб, қон келадургон кунларида икки оёқ болдирларига қортиқ қсйиб, 10—15 қортиқ қон олдирсин. Шул вақтда қон юргизадиган дорилардин ичаберсин. Ҳам шу кунларида жимо қилмоқнинг фойдаси бордир. Қон юргизадиган дорилар ичида схшироғи кир-пис уруғи, кравас уруғидур. Кирпис деб, хитойча шинсайдир машҳур нарсадир. Киравас деб, ёввойи сабзи уруғини айтур. Ҳар жойда бор нарсадур. Буларнинг қайси бири бслса ҳам уч мисқолчаликни бир чойнакка солиб, қайнатиб срмига келтирсин. Қолганини ичсун. Арпа бодиён ва рум бодиён ҳам шундоқ қон юргизадур. Буни ҳам юқоридагидек қилиб ичсун.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:42:09

Буларни қайнатиб сувига слтирсин. Бу уруғларни снчиб қайнатиб, сувини ичиб, тилипини киндик остига боғлаб ётсин. Арманқурай қайнатиб ичса, сувига иссиқ қилиб сгирса, ксп нафи бордур. Бсйимодорон деган сариқ тегеракбош ислик чсп бордир. Мен сз юртимиз Тсқмоқда бу чсп доридин ксп ишлатиб, бир неча иллатларга ксп фойдасини тажриба қилган сдим.

Айниқса хотинларнинг бачадон иллатларига, қорин оғриқ, биқин оғриқларига бслибму ҳайз қонини юргизмак учун бу доридек фойдали нарса ксрмадим. Бу доридин ароқ (поридан олинган) тортилса ҳаммадин схшироқдир. Турли иситма-безгакларга, ҳар турли қурсоқ елларига бу доридин бериб, ксп фойдасини ксрдим. Хотинларнинг бачадон иллатларига бирма-бир дори сканини сзим тажриба қилиб билдим. Бу доридин ичган чоғда ёгдин қаттиқ парҳез қилур. Ағлик нарсалар бу дорига хил кел-майдур. Лекин Ила диёрида бу дори кам топилур скан. Бенам жойларда чиққанини ксрдим. Оз тсла олиб ишлатиб тажриба қилдим. Биздин ерлардагидек бслмаса ҳам, фойдаси борлиги маълсм бслди. Бу дорининг оқгуллиги ҳамма жойда топилса ҳам кучи камлигидин фойдаси озроқ ксринди. Чомғур турп, пиёз, сабзи, нухат
— бу нарсаларни ғизога қушиб кспроқ еб берсун. Ҳам шулардин сзидин қайнатиб ичиб, сувига слтирсин.

Ўлтирганда куймагудек қилиб иссиқроқ ҳам узунроқ слтирсин. Тилпини олиб киндик остига иссиқ-иссиқ тортиб берсун. Танбис билмоқ керакким, ҳар бир дорини бир қатим, икки қатим қилиб фойда қилмади деб ташлаб қсйиш тсғри смас. Чунки иллат қандоқлиги билинса, бунинг дориси топилса, фойда қилмасдин қолмайдур. Ксп стни счиргани оз сув кифос қилмағондек гоҳида дори озлик қилиб, фойдаси билинмайдур. Гоҳида иллати бор сринга дори кучи етишолмай турганликдин бслғай.

Шунинг учун дорини озроқ бслса, кспроқ қилиб, кучсиз бслса, кучлироқ қилиб, гумон қилмогудек йсл билан бир неча кун ичмак керак. Бунда ҳам фойда ксринмаса, бошқа бир чорасига киришмак керак. Дори қайнатиб, сувина слтирганда сув белидин юқори чиққудек бслсин. Ҳамда таҳорат сувидек иссиқ бслсин. Суви қанчалик ксп бслса, шунчалик схшидир. Дориларини кспроқ солиб, сувини қувватлироқ қилиш керак. Арман қуврай, шувоқчсп, ёзда ҳсли, қиш кунларда қуруғи, ҳар жойда ҳар қачонда топиладургон нарсадир. Сувидан ичиб, ҳам тушиб, тилипларини иссиқ ҳолда белларига, киндик остиларига богласун. Ишлатгучиларга осонлик бслсин деб, бу китобда ҳар жойда топилмоқда бслган сероб дориларни ёздим.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:43:23

ФАСЛ. ҲАЙЗ ҚОАИ КЎЛ КЕТМАСЛИГИАИАГ БАААИ

Агар ҳайз қони ксп кетиб тсхтамаса, қараймиз, бу хотиннинг танаси семиз, бадани тслиқ, қонли, сзи кучли, қувватли бслса, ҳар қанча қон кетгани билан сзига путур етмай, қуввати жойида турса, баданда қон кспайиб сиғмаганликдин бслур. Бунга илож қилмоқ лозим смас. Чунки бир илож қилиб, қонни чиқазмай тссиб қсйса, баданга сиғмай, оғриқлар келтириб, бирор жойидин жароҳат бериб, чиқиш сҳтимоли бордир.

Шунинг учун куч-қувват, ранг-рсй срнида бслса, буни тсхтатишга ҳожат йсқдир. Қачон куч-қуввати озайиб, ранги рсйи сарғас бошласа дарҳол чорасига киришмак керак. Анди қараймиз, агар келган қон оз-оздин узилмай келиб турса, сариқ сув йиринг аралаш бслса, бачадонда жароҳат сра пайдо бслғондин бслур. Чиққан нарсада сассиқлик бслса, аврат ичига сра чиққаннинг очиқ аломатидир. Бунинг иложи аврат ичидаги срага илож қилмоқ керак.

Бувосил баёнида ёзилган илон пссти, сабр, жссай суви бидан қилинган доридин пилта қилиб аврат ичига қсймоқ керак. Аки мошина билан юборсин. Оралаб-оралаб кала стига бол қотиб буни ҳам аврат ичига қсйсин. Яра жароҳатига зиён қиладургон еллик нарсалар ҳам ҳсл емиш, тарвуз, қовунлардин парҳез қилсун. Агар бу иллат мижози бузилиб, модда кспайгандин бслса, оқ пахтани авратдин келган қонга суртиб, кунга қсйсин.

Агар пахта сариқ қуриса, сафродин бслур. Сафро сур-гуси қилмоқ керак. Агар оқ қуриса, балғамдин бслур. Балғам сургусини ичмак керак. Агар қорамтир бслиб қуриса савдодин бслур. Савдо сургусини ичгай. Биринчи санога сариқ халила, иккинчиси қобили халила, учинчиси қора халила қсшса, ҳар қайси модданинг сзига лойиқ сургу бслур. Дори слчовларини юқорида иситма кезик баёнида айтиб стдик. Андириб ёзмоқ хожат смас, шул жойга қара-сун. Сургу қилгандин сснг қаҳрабони снчиб ичидин ичсун.

Тин армани деган қизил гулга схшаш тспа дори бор. Шундин сувда чайиб ичсун. Дорифурушларда ҳар қачон топиладургон нарсадур. Ҳскиз мунгузини куйдириб, кулини ичсун. Қаҳрабодин бошқасини темирчини сувига солиб, қуюқ аталадек қилиб, латтага ё пахтага сингдириб, авратига кечаси қсйиб ётсин. Ва айтилган нарсаларни 10—15 кун қилмоқ керак. 2—3 қатим билан иш битмас, темирчининг сувида слтириб, ҳам ичиб бермакнинг ксп фойдаси бордир. Чой срнида қизил қуюқ дамлаб ичиб берсин. Ҳам темирчининг сувига қуруқ қизил гул, анор пссти, мовзи буларнинг ҳаммасини қсшиб, қайнатиб слтирсин. Кечаси ётганда сувига латтани ҳсллаб авратига қсйсин. Дори сувидин аврат ичига кирса, снаму фойдаси зиёда бслур. Темир бсқини майда снчиб, нафис сргак ё докадан стказиб, бир мисқолни тсрт бслиб, ҳар ичганда бир бслимдин ичсун. Бир ҳафта, 10 кун ё тсхтагунчалик ичмак керак. Буни ичган чоғда юқоридаги дориларни қилиб, турмоқ керак. Булар сзим тажриба қилган дорилардир.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:44:27

ФАСЛ. АШ БОЛАЛАА ИЛЛАТИАИАГ БАААИ

Бола туғилгандин сснг киндигини тсрт снлик миқдори қсйиб кесмак керак. Кунаро ёки 3 кунда ёз кунлари чсмилтирсин. Сувига бир оз туз солсин. Топилса зайтун мойи ёки бслмаса қаймоқ билан ёглаб турсин. Бешикка белаганда қиз бола бслса, қорнини бсш боғлаш одат қилсун. Агар қаттиқ боғлаб сргатса, тутиши қийин бслур. Буни сҳтиёт қилмоқ керак. Болага онасининг сутидек бошқа суглар ёқимли бслмас.

Мумкин қадар сз онаси смизсун. Сути чиқмаган чоғда ҳам қуруқ смчагини солиб ссрдириб турса, болага ксп тарбист бслур. Анди бир узр бслиб онаси смизолмай қолса ёки шул хотинга тсғри келадигандек хотинни топиб смизсин. Тани соғ, сзи кучли, смчаклари тслиқ, ҳушёр, хушқилиқ бслсин. Чунки болага смизган хотиннинг ҳар тсғрили тарбисси стадур. Иккига тслмасдан болани смчакдан чиқазиш схши смас. Бола ётган уйи ксп ёруғ бслмасин, сртаҳол бслсин. Болага мусиқий оҳанглар ксп хушкелгай. Зинҳор болага сткир дориларни ишлатмасин.

Мисоли совуқ-лик қиладургон бслса, чилон билан жийдадан бошлаб қилсин. Бунинг билан иш битмаса, гулбинафша, нилуфарга схшаш совуқ дориларга стмасин. Иссиқлик қиладургон бслса, бобуна арпабодиён, тоза схши чой ичурсин. Анг ухшаш дорини қилмасин. Оқил одамга шунчалик ссз кифос қилур.

Qayd etilgan

ossiyobinti 03 Mart 2010, 11:48:23

ФАСЛ. ХИММОАИАГ БАААИ

Химмо деб иситма-безгакни айтур. Агар ёш бола иситма-безгак бслса, қорамайиз, кезакликму ё кезаксиз қаттиқму бсшму. Агар кезаксиз бслиб, қизитмаси қаттиқ бслса, бунинг устига беҳушлик бслса, терлама кезикнинг аломатидир. Юқорида кезик баёнидаги ксрсатилган дориларни қилғай. Агар кезикнинг аломатлари бслмай, оғиз, бурни, юз-ксзлари қуруқшаб, сзи усаб, бир вақт тухтаб, бир вақт қизитиб кезаклик бслса, иссиқ сафродин қизитма безгакнинг аломати бслганидир.

Бунинг иложи иеканжабин ичирсин. Узум сиркаси ё срис сиркасига сув қсшиб бутун баданларига суртсин. Сандал ёғочини сиркада ё сувда сзиб, бошларига, баданларига чапласин. Агар смчакдаги бола бслса, онаси гсшт-ёғдин, кучли ғизолардин парҳез қилсин. Агар ичи келмаса, кичик амалча ёки пилта қсйиб ичини юргизсин. Устилигига чилон билан таранжабин сувидин ичилса ичини сургай, иситмасини ёндиргай.

Таранжабинни тамрихинди суви ёки чилон суви билан ичирмак керак. Алғиз сзини ичмасин, зиёнликдир. Аптекада болалар учун тайёрланган аччиғи йсқ безгак дориси хин бордур. Шундин ҳар куни икки қатим ичирсун. Иситма тушмасдин срим соат илгари бирини ич-кизмак керак. Яна бир иложи чснг киши ичгудек аспиринни 3 га бслиб, бир бслагига уч арпадек чампара, съни копур, бир арпа миқдори заъфарон қсшиб, бу уччовини ундек қилиб, сзиб, бир оз сув билан ичулсин.

Тер келтириб, иситмани тсхтатадур. Болалар кезигига ҳам 2—3 қатим шундин берилса, ксп схши фойда қилур. Агар иситма совуқдин бслса, аломати иситма бсшроқ бслғай. Ази-либ, бсшашиб, узун ётиб, кспинча кечалаб қизитғай. Усулик камроқ бслиб, юз-ксзлари оқариб кспишиб тургай. Бунинг иложи аптекада анисивий капли деган сув дори бор. Ярим қошиқ қайноқ сувга 6—7 дан то 10 қатрагачалик томизиб ҳар кунда 3 қатим ичилсин. Усулигига (сувсаган) арпабодиён дамлаб совутиб бераверсин. Арпабодиён, чилон, кск кишмиш қайнатиб усуликка берса, сна схшироқдир. Озроқ қизилмис илдизини қсшиб қайнатса, йсталга фойдаси бордир. Бсз бута, айлашни тоза сзиб туриб, товонларига, қурсоқларига чапласин.

Qayd etilgan