Abdurahmon Qoya. Islom axloqi  ( 109362 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 ... 15 B


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:17:59

Bir necha vaqtdan so‘ng, hijratning 4-yilida, shavvol oyida ikkinchi oyat nozil bo‘ldi: "Sizdan aroq(ichkilik) va qimor haqida so‘raydilar. Ayting: "Bularda katta gunoh va odamlar uchun foydalar bor. Bularning gunohi foydasidan kattaroqdir" ("Baqara" surasi, 219-oyat). Odamlarni ichkilikdan qaytargan birinchi oyat ham mana shu edi. Bu oyat nozil qilingach, ba’zi musulmonlar gunohi foydasidan ko‘proq, deb ichkilikni tashladilar.
Bir necha vaqtdan so‘ng payg‘ambarimizning sahobalaridan Abdurahmon bin Avor bir yig‘in o‘tkazdi. Dasturxonda ichkilik ham bor edi. Mehmonlar yedilar, ichdilar va mast bo‘ldilar. Shu ahvolda shom namozini o‘qishga kirishdilar. Imom bo‘lgan odam ko‘p ichgani sababli namozda o‘qigan "Kofirun" surasida adashib ketdi. Bu voqeadan so‘ng yana oyat tushirildi va shunday deb buyurildi: "Ey mo‘minlar, toki gapirayotgan gaplaringazni bilishingiz uchun mast holingazda namozga yaqin kelmanglar" ("Niso" surasi, 43-oyat).

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:18:32

Alloh taolo bu oyatlarni nozil qilib, ichkilik ichishni kamaytirib, buning to‘g‘ri ish bo‘lmasligini musulmonlarga bildirar edi. Ushbu ikkinchi oyatdan keyin juda ko‘p musulmonlar ichishni tashladilar.
Qur’on mufassirlarining fikricha, ichkilikni qat’iy ravishda taqiqlagan oxirgi oyat hijratning 5-yoki 6-yilida nozil bo‘ldi. Bu oyatning nozil bo‘lishiga sabab bo‘lgan voqea quyidagicha edi:
Madinalik musulmonlardan Atbon binni Molik bir ziyofat uyushtirdi. Unga madinalik musulmonlarni (bularni ansorlar deyiladi) hamda makkalik musulmonlarni (bularni muhojirlar deyiladi) taklif etdi. Birgalashib ovqatlana boshladilar. Dasturxonda ichkiliklar ham bor edi, ovqatlar yeyilib, ichilib bo‘lgach, mehmonlar mast bo‘lib qoldilar. Shu holda makkalik musulmonlardan biri - Sa’d binni Abu Vaqqos bir she’r o‘qidi, Unda o‘zini va qavmini rosa maqtagan, madinalik musulmonlarni esa kamsitgan edi. She’rni eshitgan madinalik musulmonlardan biri dasturxondan turdida, yeyilgan tuyaning kalla suyagini qo‘liga olib, u bilan Sa’d binni Abu Vaqqosning boshiga urib yarador qildi. O’sha ondayoq Sa’d binni Abu Vaqqos borib payg‘ambarimizga bu odamdan shikoyat qildi. Mana shu bo‘lib o‘tgan voqeadan so‘ng oxirgi oyat tushirildi va ichkiliklar harom qilindi. "Ey mo‘minlar, aroq (mast qiladigan ichkilik ichish), qimor (o‘ynash), butlar(ya’ni ularga siginish) va cho‘plar (ya’ni cho‘plar bilan folbinlik qilish) shayton amalidan bo‘lgan harom ishdir. Bas, najot topishingiz uchun ularning har biridan saqlaningaz" ("Moida" surasi, 90-oyat).

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:18:49

Ushbu oyat bilan ichkilik harom qilinganidan so‘ng payg‘ambarimiz topshiriqlariga ko‘ra jarchilar bu masalani xalqqa e’lon qildilar. Shundan keyin ichayotgan kishilarning hammalari ichkilikni tashladilar, uylaridagi ichkiliklarni ko‘chalarga to‘kdilar. Islom tarixchilarining yozishlaricha, Madina ko‘chalarida ichkiliklar suv bo‘lib oqdi. Payg‘ambarimiz shu vaqtda: "Kishini mast qiladigan narsalardan sizni qaytaraman. Ko‘p bo‘lsa ham, oz bo‘lsa ham, odamni mast qiluvchi narsalar haromdir", - deb buyurdilar.
Payg‘ambarimiz yana bir hadislarida marhamat qiladilar: "Ichkilik barcha yomonliklarning onasidir". Ya’ni har xil yomonlik va noxushliklar ichkilik tufayli sodir bo‘ladi. Chindan ham, o‘ylab ko‘rsak, juda ko‘p yovuzlik va yomonliklar mast odamlar tomonidan sodir qilinadi; yong‘inlar, o‘ldirishlar, har turli janjallar, urushlar, axloqsizliklarning ko‘pchiligi mast kishilar tufayli ro‘y beradi.


Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:19:05

Qing‘ir yo‘llar bilan pul topish uchun qimor va boshqa nojo‘ya o‘yinlarni o‘ynash islom dinida harom qilingan. Chunki bu o‘yinlarning juda ko‘p zararlari bor. qimor o‘yini odamlarni dangasalikka o‘rgatadi. Bu bilan odamlar qing‘ir yo‘llardan borib pul topib boyimoqchi bo‘ladilar. Islom dini mehnatsevarlik dinidir, mehnatsiz topilgan pulni halol deyilmaydi. Alloh taolo Qur’oni karimda: "Inson uchun faqat o‘zi qilgan harakatigina bo‘lur (ya’ni, kishi o‘zgalarga boqim va dardisar bo‘lmasligi kerak", — deb buyuradi ("Van-najm" surasi, 39-oyat). Demak, har qanday pulni ishlab, mehnat qilib topish kerak.
Inson uchun eng shirin, eng barakali pul o‘zi ishlab topgan puldir. Bekordan kelgan pul bekorga ketadi. Harom yoki shubhali yo‘llar bilan topilgan pul insonni baxtli qilmaydi. Harom pul kohish keltiradi, hayotning mazasini ketkizadi. Lekin mehnat qilib topilgan pul odamni ikki dunyoda ham baxtiyor qiladi hamda osoyishta yashashga sababchi bo‘ladi.


Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:19:23

Islom dinida odamlarning mollari va jonlari muqaddasdir. Bir kishining ikkinchi kishi moliga zarar yetkizishga haqi yo‘q. qimor o‘ynovchilar bir-birlarining mollariga va pullariga zarar yetkazganlari uchun harom ish qilgan hisoblanadilar. qimor o‘yini odamlar orasiga gina-kudurat va dushmanlik soladi; jamoat orasidagi totuvlikni buzadi. Shuning uchun Qur’oni karimda Alloh taolo buyuradi: "Ey mo‘minlar, xamr, qimor, butlar va cho‘plar shayton amalidan bo‘lgan harom ishlardir. Ichkilik, qimor sababli shayton o‘rtalaringizga buzuq adovat solishni hamda sizlarni Allohni zikr qilishdan va namoz o‘qishdan to‘sishni istaydi, xolos! Endi to‘xtarsizlar!" ("Moida" surasi, 90-91-oyatlar).
qimor o‘yini odamning vaqtini va kuchini ketkizadi, ruhiy salomatligini buzadi, oiladagi noxushliklarga sabab bo‘ladi. Ko‘p kishilar qimor  o‘ynab, barcha boyliklaridan judo bo‘ladilar, o‘zlarini, oilalarini, farzandlarini og‘ir ahvolga tushiradilar. qimor o‘ynash Alloh huzurida va xalq orasida odamning obro‘sini pastga uradi. Xalq qimor o‘ynovchilarga yaxshi ko‘z bilan qaramaydi.

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:19:45

Yutqizgan kishi pulini qaytarib olish uchun, yutgan kishi esa yanada ko‘proq yutish uchun qayta-qayta o‘ynaydilar. Oxirida ikkovlari ham bu o‘yinning quliga aylanadilar. qimorga o‘rgangan odamning bu o‘yinni tashlashi mushkil. Eng yaxshisi bu o‘yin bilan qiziqmaslik va o‘yinni boshlamasliqdir.
Qimor o‘yini karta bilangina o‘ynaladigan o‘yin emas. qimor o‘ynashni istagan kishi uni turli qurollar bilan o‘ynay beradi.
Hozirgi kunda odamlarni qimorga qiziqtirish uchun turli-turli o‘yinlar chiqarilgan. Bulardan har birining o‘z nomlari bor. qanday nom bilan atalmasin, qimor va behuda o‘yinlar islom dinida harom sanaladi.

Islom dinida oilaga juda katta ahamiyat beriladi. Oila hayoti nikoh bilan boshlanadi. Uylanguncha nikohsiz yashash dinimizda haromdir. Nikohsiz er va ayolning yaqinligiga zino qilish deyiladi.
Zino qilish gunohi kabiralardan sanalib, barcha dinlarda harom qilingan.Chunki zino odam uchun, millat uchun zararlidir. Qur’onda Alloh taolo: "Zinoga yaqinlashmanglar. Chunki (bu) buzuqliqdir - eng yomon yo‘ldir", - deb buyuradi. ("Isro" surasi, 32-oyat).

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:20:05

Payg‘ambarimiz ham odamlarni zino qilishdan qat’iy ravishda qaytarganlar va bir hadislarida "Zino qilgan kishi imonli holida zino qilmas", — deb marhamat qiladilar. Demak, zino qilgan kishining imoni, zino holida, u kishidan ayriladi. Bu hol tugagach, imon yana o‘ziga qaytadi.
Bironta ham millat oilasiz davom etmaydi. Shuning uchun dinimiz zinoni eng katta gunohlar qatoriga kiritgan. Zinoning juda ko‘p zararlari bor:
- Zino odamlarning va oilalarning obro‘si, sharafiga dog‘ tushiradi, yerga uradi, oila hayotini buzadi, yo‘qqa chiqaradi.
- Tug‘iladigan bolaning nasli noma’lum bo‘lib qoladi yoki bola nikohsiz ota-onadan tug‘iladi. Islom ulamolari nikohsiz ota-onadan tug‘ilgan bolaning shafqatsiz, marhamatsiz va qattiq ko‘ngilli bo‘lishini aytadilar.

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:20:33

- Zino tufayli juda ko‘p kasalliklar odamdan odamga yuqadi. Hozirgi kunda kishilarni halokatga eltayotgan kasalliklar zino orqasida kelib chiqmokda.
- Zino odamlar o‘rtasidagi urishishlar, tortishuvlar, hatto o‘ldirishlarga sabab bo‘ladi. Odamlar tinchligini buzadi.
- Zino qalbning qorayishiga, imonning zaiflashishiga sabab bo‘ladi. Zinokor o‘zi sezmasa ham, ma’naviy jihatdan juda ko‘p narsalardan mahrum bo‘ladi. Imoni zaiflangan odamning ibodatlari ham ozayib, axloqi buzila boradi.
Islom dini zinoga olib boruvchi botin yo‘llarni bekitgan. Erkaklar va ayollar orasidagi munosabatlar, tanishlar, qarindoshlar, yaqinlar va yot kishilar o‘rtasidagi munosabatlar qanday bo‘lishi kerak? Dinimiz bularning hammasini ayon ko‘rsatgan.
Islom dinida zino qilgan odamga og‘ir jazolar belgilangan. Lekin zinoning oxiratdagi jazosi bu dunyodagisidan og‘irrokdir. Alloh taolo buyuradiki: "Ular ("Allohning mo‘min bandalari) Alloh bilan birga boshqa biron ilohga iltijo qilmaslar va Alloh (o‘ldirishni harom qilgan) biron jonni nohaq o‘ldirmaslar hamda zino qilmaslar. Kim mana shu (gunohlardan birontasini) qilsa, uqubatga duchor bo‘lur. qiyomat kunida uning uchun azob bir necha barobar qilinur va u joyda xorlangan holida mangu qolur" ("Furqon" surasi, 68-69-oyatlar).

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:21:09

Kishining eng ko‘p gunohlariga sabab bo‘luvchi hamda jahannamga eltuvchi ikki a’zosi bor. Bular tili bilan jinsiy a’zosi. Bu a’zolarga hokim bo‘luvchi odamlar ma’naviy jihatdan yuksak martabalarga erishadilar. Payg‘ambarimiz bir hadislarida shunday marhamat qiladilar: "Kimki ikki labi va ikki oyog‘i orasidagi a’zolarini haromdan tiyishga kafillik bersa, men ham u kishining jannatga kirishiga kafillik beraman".

Tuhmat - xato qilmagan kishini ayblash, yolg‘on gaplar bilan u kishini obro‘sizlantirish, bo‘lmagan ig‘volarni qilib, xalq oldida u kishining nomini yomonga chiqarish demakdir.
Tuhmat islom dinida haromdir. Chunki tuhmat pokiza va gunohsiz kishilarni og‘ir ahvolga solib qo‘yadi.
So‘zlayotgan vaqtda so‘zning ma’nosini atroflicha o‘ylab gapirish lozim. Shuning uchun ham "Oldin o‘yla, keyin so‘yla", - deydi xalqimiz. Chunki til tig‘dan ham o‘tkirdir. Tig‘ yarasi tuzaladi, ammo til yarasi tuzalmaydi. Til bilan qilinadigan gunohi kabiralardan biri tuhmatdir.
Kishining eng "ko‘p gunohiga sabab bo‘ladigan a’zolaridan biri tildir. Juda ko‘p balolar va falokatlar odam boshiga tili tufayli tushadi. Maqolda aytilganidek: "Til balosi boshga".
Payg‘ambarimiz hazrat Muhammad (SAV) bir hadislarida marhamat qiladilarki: "Shubhasiz, odam bolasi qilgan xato va ayblarining ko‘pi tili tufaylidir".

Qayd etilgan


siddiqa  16 Aprel 2009, 06:21:30

Islom ulamolari shunday deydilar: "Ovqat yeyayotgan vaqtda og‘izga kirgan narsalarga e’tibor etgan kabi, zararli va yomon narsalarni tanavvul qilmaslikka harakat qilgan kabi, og‘izdan chiqqan so‘zlarga ham diqqat qilib, o‘zlarimiz bilan boshqalarga zarar yetkazmaslik axloqiy bir burchdir".
    Islom dini bu masalaga alohida diqqat qilishga da’vat qiladi. "Har qanday aytilgan gapga ishonavermaslik kerak", - deb uqtiradi. Masalan, Qur’onda buyuriladiki: "(Ey inson), o‘zing aniq bilmagan narsaga ergashma! Chunki quloq, ko‘z, dil - bularning barchasi to‘g‘risida (har bir inson) mas’ul bo‘lur (ya’ni eshitgan, ko‘rgan va ishongan har bir narsasi uchun kishi qiyomat kunida javob beradi" —("Isro" surasi, 36-oyat). Boshqa bir oyatda: "Ey mo‘minlar, agar sizlarga bir fosiq kimsa biron xabar keltirsa, sizlar (haqiqiy ahvolni) bilmagan holingazda biron qavmga musibat yetkizib qo‘yib, qilgan ishlaringizga afsus-nadomat chekib qolmasliklaringiz uchun (u fosiq kimsa olib kelgan xabarni) aniqlab, tekshirib ko‘ringlar", — deyiladi ("Hujurot" surasi, 6-oyat).

Qayd etilgan