Оилани ҳимос қилиш чоралари

Аикоҳ жиддий шартномадир. Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) буни шундай изоҳлаганлар:
"Сиз уларни Аллоҳни омонати билан олдингиз ва Аллоҳни калимаси билан ҳалолландингиз".
Ўткинчи никоҳ мумкин смас. Ўткинчи никоҳни фақат шианинг имомли мазҳаби керакли ҳисоблаган (маълумки, шиа мазҳаби ботил мазҳаб ҳисобланади).

Ислом дини оиланинг бузмаслик учун ҳар қандай чора қсллашга изн беради. Алғон ссзлаш гуноҳи кабира бслгани ҳолда, Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) уч ерда ёлғон ссзлашга рухсат берганлар. Буларнинг биттаси (оилани сақлаб қолиш учун) ср-хотинга айтилган ёлғондир.

Мусулмонларнинг вазифаси ср-хотинни сраштиришдир. Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) шундай дедилар:
"Бир аёлни срига чақимчилик қилиб, сртасини бузган кимса биздан смас". Ажрашиш снг охирги чорадир. Ишни ажрашишга қадар бормаслиги учун қслдан келган чоралар ксрилади. Зеро, Жаноби Ҳақ ажрашишни ҳеч севмайди. Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) шундай марҳамат қилганлар:
"Аллоҳ ҳузурида снг ёқимсиз нарса талоқдир".

"Ҳар қандай аёл жиддий бир сабаб бслмай туриб, сридан ажрашиш талабида бслса, жаннатнинг ҳиди унга ҳаром бслади".

"Турмуш қуринглар, лекин ажрашманглар. Чунки Аллоҳ ажрашувчи сркак ва аёлларни севмайди".

Бу борада Қуръони Каримга мурожаат қилсак:
"Улар билан тинч-тотув сшанглар. Агар уларни ёмон ксрсангиз ҳам (сабр қилиб, иноқ ҳолда сшайверинглар). Зеро, сизлар ёмон ксрган нарсада Аллоҳ ксп схшиликларни қилиб қсйган бслиши мумкин". (Аисо сураси, 19-ост).

"...Аммо сизларга итоат қилсалар, уларга қарши йсл ахтарманглар. Албатта, Аллоҳ снг юксак ва буюк бслган зотдир" (Аисо сураси, 34-ост).

Англашиладики, оилани ҳимос қилиш ибодат, бузиш сса жиностдир. Чунки бузилган оилани вайронаси остида ксп кишилар паришон бслмоқда. Ҳар ажрашиш етимлар ва бевалар сафини орттиради.

А­нди оилани ҳимос қилишнинг чораларини ксриб чиқсак.

1. Ҳақиқатгсй бслиш.
Муаммосиз ҳаёт бслмайди. Инсон фаришта смас. Шунинг учун бир-бирларини заифликлари билан қабул қилиш мажбуристидадирлар. Чунки дунёда айбсиз инсон бслмайди. Айбсиз дсст қидирган дсстсиз қолади.

Ҳаёт хаёл смас. Инсонларни қандай бслса, шундайлигича қабул қилиш, съни объектив бслиш лозим.

Аақадар ширин хаёл сурсак сурмасак, турмуш қурганимиздан кейин хаёлимиз сшаётган дунёмиз билан бир хил смаслигини ксрамиз.

Аикоҳ хутбасида Жаноби Ҳақдан ср-хотинга Ҳазрати Одам ва Ҳазрат Ҳавонинг муҳаббатини, Ҳазрати Лайғамбар ва Ҳазрати Ҳадичани севгисини, Ҳазрати Али ва Ҳазрати Фотимани дсстлигини беришини ссраймиз. Лекин Лайғамбарларнинг оила ҳаётида ҳам бир қанча дилхираликлар бслганлигини ҳам унутмаслигимиз керак.

Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) билан баъзи аёллари орасида баъзан-баъзан кичик келишмовчиликлар бслган. Таҳрим сурасининг илк остларида бунга ишора қилинган. Оила ҳаётининг катта-кичик можароларини табиий деб қабул қилмоқ керак.

Ойша онамиз (р.а.) ҳикос қиладилар:
А асулуллоҳ (с.а.в.) бир марта шундай дедилар:
- "А­й Ойша! Мендан рози бслган вақтингни ҳам, мендан хафа бслган вақтингни ҳам схши биламан".
- А­й А асулуллоҳ! Буни қаердан биласиз? - деб ссрадим.
"Мендан рози бслганингда Муҳаммаднинг А аббиси ҳаққи, дес онт ичасан. Мендан хафа бслганингда Иброҳимни А аббиси ҳаққи дес онт ичасан.
- Ҳа, сй А асулуллоҳ, ҳақиқатда шундай. Мен фақат исмингизни тарк стаман. Лекин севгингиз ичимда".
Ҳатто Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.)нинг ҳаётида ҳам бундай ҳолатлар бслгандан кейин бизларда ҳам бслиши табиийдир. Лайғамбаримиз буларни қандай қабул қилган бслсалар, биз ҳам шундай қаршилашимиз керак.

Ҳазрати Алининг хафалиги.
Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) бир кун Фотима (р.а.)нинг уйига кирдилар. Ҳазрати Алини уйда ксрмагач:
- Амакингни сғли қаерда? - деб ссрадилар. Фотима (р.а.):
- Орамизда бир нарса бслган сди. Мендан хафа бслиб ёнимда ухлашни хоҳламай чиқиб кетди, - дедилар. Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) Саҳл ибн Саъдга:
- Али қаерда, бор қараб кел, - дедилар. У бориб келди ва:
- А­й А асулуллоҳ, у масжидда ухлаб ётибди, - деди.
А асулуллоҳ (с.а.в.) масжидга бориб, Ҳазрати Алини ён бошлаб ётган, ксйнаги бир томонга тушиб вужуди тупроқ бслганини ксргач:
- Тур, сй, Абу Туроб, деб устидаги чангларни, тупроқларни қоқа бошладилар.
Ҳазрати Алини "Абу Туроб" деб чақириш унга жуда ёқар сди. Биз намунали оила сифатида тақдим стган ва ораларидаги муҳаббатга ҳавас қилган ва Ҳазрати Али ва Ҳазрати Фотима сртасида ҳам баъзан кичик хафагарчиликлар бслган.

Умар шундай бслса...
Ҳазрати Умар халифалик даврида бир одам аёлидан шикост қилиш учун унинг уйига келиб, сшигининг олдида чиқишини кутиб стирганда, ичкаридан шовқин сшитилади. Ҳазрати Умарнинг аёли сри халифага бақириб ётибди, лекин Умар оғзини очиб аёлига ҳеч нарса демасдан турибди. Буни ксрган одам бсйнини сгиб:
«Шиддатли ва қаттиққул бслишига қарамасдан, амир ал мсъминин Умарнинг аҳволи шундай бслса, менинг ҳолим қандай бслади», деб туриб кетар скан, халифа ташқарига чиқади ва унинг орасидан чақириб:
- Аимага келдинг? - деб ссрайди.
- А­й мсъминларнинг амири! Аёлимнинг ёмон хулқ-атворини ва менга нисбатан ҳадиддан ошишини сизга шикост қилиш учун келган сдим. Аёлингизнинг сизга бақирганини сшитиб айтишдан воз кечдим. Мсъминларнинг амири аёли билан шундай бслса, менинг дардимга қандай даво топади?
- Дсстим! Аёлимнинг устимдаги ҳақлари туфайли сабр қилспман. Зеро, у овқатимни пиширади, кийим ювади, болаларимни тарбислайди. Ҳолбуки, у бу ишларни қилиш мажбуристида смас. Бунинг устига кснглимни ҳаромга майл қилишига ғов бсладиган ҳам удир. Шу сабабли унинг жабрига ҳам чидайман.
- А­й мсъминларнинг амири! Менинг аёлим ҳам шундай.
- Бор дсстим аёлингнинг феълига сабр қил. Ҳаёт ксз очиб-юмгунча стиб кетади.

2. Аасиҳат.
А­р-хотин орасида келишмовчиликлар туғилган пайтларда муаммоларни ечилиши учун Қуръони Карим тавсис стган чораларни қсллаш сринли:

"...Бас, ибодат-тоатли ва срлари йсқлигида Аллоҳнинг ҳифзу-ҳимости билан (срларининг мол-мулкларини ва сз иффатларини) сақловчи хотинлар - схши хотунлардир. Хотинларингизнинг итоатсизлигидан қсрқсангиз, аввало уларга панд-насиҳат қилинглар, сснг (съни насиҳатларингиз кор қилмаса) уларни ётоқларда тарк қилингиз (улар билан бир жойда ётманг, сқинлашманг), сснгра (съни шунда ҳам сизларга бсйинсунмасалар) уринглар. Аммо сизларга итоат қилсалар, уларга қарши бошқа йсл ахтарманглар. Албатта, Аллоҳ снг юксак ва буюк зотдир" (Аисо сураси, 34-ост).

А­р аёлига самимий тарзда, муҳаббат билан насиҳат қилади. Қилинган хатоларни мулойимлик билан айтади. сзининг камчиликлари бслса, тан олиб тузатишга ҳаракат қилади. Вазистга қараб насиҳатнинг меъёрини белгилайди. Ақлига ва кснглига хитоб қилади. Келишмовчиликни сзлари ва болалари учун ёмон нарсаларга олиб келишини айтади.

3. Атоқда ёлғиз қолдириш.
Аасиҳатдан натижа бслмаса, иккинчи босқичга стади. Бу аёлни ётоқда ёлғиз қолдириш, съни ундан норизо бслиш тактикасидир. Бу жазо уни сзига келтириши мумкин. Лекин бу жазони узоқ муддат давом стиши маъқул смас. Акс таъсир қилиши мумкин. Бу фақат уй ичида бслади ва бошқалардан сширилади. Ҳатто болаларга ҳам билдирилмайди. Бу аснода аёл билан гаплашиб, пиширган нарсаси есверади. Жинсий алоқадан ташқари бошқа ҳамма сҳтиёжлари қондирилади. Фақат ётоқда унда тескари тарзда ётилади. Атоқхона ҳам айрилмайди.

4. Уриш.
Иккинчи босқич ҳам таъсир стмаса, енгилгина уриш мумкин. Агар қаттиқ урса, сзига жазо берилади. Чунки уришдан мақсад бир жойни оғритиш смас, хатосини англатиш.
А ивостга ксра, Айюб (а.с.) аёлини бир хатоси туфайли соғайгандан сснг юз марта қамчи уришга онт ичган сди. Ҳолбуки, аёлини унга қилган хизматлари, фидокорликлари бениҳос ксп сди. Айюб (а.с.) беихтиёр онт ичган, лекин кснгли юз марта чивиқ билан уришни истамас сди. Чора тополмай турганида Жаноби Ҳақ унга йсл ксрсатди

(Яна Биз Айюбга айтдик): "Қслингга бир боғ (новдани) олиб, у билан (хотинингни) ургин - қасамингни бузмагин" (Сод сураси, 44-ост).

Ҳийлаи шаър ҳукмларни енгиллатиш мақсадида Жаноби Ҳақни ксрсатган йслидир. Ҳийла калимасининг маъноси чора деганидир. сзбекчадаги алдаш маъносида смас.

Айюб (а.с.) аёлини юз қамчи срнига юзта новдани боғлаб аёлини уриб онтдан қутулган сди. Бунга ҳаттоки уриш ҳам дейилмайди.

Исломга ҳужум сшиги.

Ислом душманлари Қуръон аёлларни уришга рухсат беради деб беҳудага бақирмоқда, динимизни уриш, таёқ дини сифатида ксрсатишга ҳаракат қилишспти. Булар схши нистли ва ҳақиқатгсй кимсалар смас.

Ислом назарида уриш ёмон одат. Ҳазрати Лайғамбар (с.а.в.) ҳаётларида ҳеч кимни урмаганлар, юз уришни, ёмон ссз айтишни таъқиқлаганлар.
Муовис ибн Ҳойда (р.а.) айтади:
А­й, А асулуллоҳ! Аёлларимизнинг бизни устимиздаги ҳаққи нима? - деб ссрадим.
- "Еганингизни едириш, кийганингизни кийдириш, юзларига урмслик, қилган ишларини ва сзларининг ксримсиз сканлигини айтмаслик, уларни ётоқда ёлғиз қолдиришга мажбур бслинса, бу ишни фақат уй ичида қилиш".
Ҳазрати Ойша волидамизнинг айтишларича Лайғамбаримиз ҳаётлари давомида ҳеч бир хизматчини, ҳеч бир аёлини шапалоқ урмаганлар, ҳатто ҳеч бир нарсани қсллари билан урмаганлар. Иёс ибн Абдуллоҳни ривост қилишича А асулуллоҳ (с.а.в.):
"Аллоҳни бандалари бслган аёлларни урманглар" деганлар. Ҳазрати Умар А асулуллоҳнинг ёнларига келиб, аёлларнинг срларига исёнкор бсла бошлаганларини айтганда, Лайғамбаримиз уларни уришга рухсат бердилар. Кейин ксп аёллар Ҳазрати Лайғамбаримиз (с.а.в.)нинг аёлларини ёнига келиб шикост қила бошладилар. Буни ксрган А асулуллоҳ (с.а.в.):
"Муҳаммаднинг оиласига етмишта аёл келди. Ҳаммаси срларидан шикост қилади, аёлларини урган сркаклар хайрли кимсалар смас", дедилар.
Остда айтилган насиҳат, ётоқни айириш ва уриш чоралари навбати билан қилинади. Биринчиси фойда бермаса, иккинчиси, иккинчиси фойда бермаса, учинчиси синаб ксрилади.
Аёлини жазолаш ҳаққи чегарасиз смас. Аёл срига фақат шаръий истакларда итоат стади. Шаръий бслмаган истакларига қарши чиқса, срнинг уришга ҳаққи йсқ.

Дори аччиқ бслса ҳам...
Ҳар сркак бир хил бслмаганидай ҳар аёл ҳам бир хил бслмайди. Машҳур психолог Мазҳар Усмоннинг таъкидлашича, баъзи аёллар мазоҳистдир. Яъни қаттиққсллик ва тезликдан завқ олишади.
"Аёлларда мазоҳистлик кспроқдир. Зотан аёлнинг фитрати бунга мойилдир. Аёллар сзларига бош сгган заиф инсонларни севишмайди. Таснадиган бир соҳиб, метин бир руҳ қидирадилар. Бир қанча аёллар срларининг уришини истайдилар, сзларига қаттиқ муомала қилмайдиган срдан рози бслмайдилар.
Бу айтилганларга қараб дарров уришга югурилмайди. Чора бслмаса, аксинча касаллик ортишига сабаб бсладиган бслса, фойдаланилмайди. Ажрашиш катта фалокат бслгани учун зарарнинг оз бслгани танланади.
Бу ерда уриш ссзи бошқа ибора бслмагани учун ишлатилган. Сскиш, юзга ва бошқа нозик жойларга уриш ман қилинади. Из қоладиган тарзда уриш ҳам мумкин смас. Ибн Аббос бу ерда айтилган уришни мисвок ва ҳоказо билан уриш деб изоҳлаган. Ҳазрати Лайғамбаримиз (с.а.в.) шундай деганлар:
"Баъзиларингиз аёлларингизни қул каби уришдан услмайсизми? А­рталаб аёлни уриб, кечқурун қсйнига олиш қандай бслади?"
Сабаб ва натижа қанчалик шаръий блмасин "уриш" атамаси ёқимсиздир. Бу ерда баҳона ё ношаръий сабаблар билан аёлини урадиган кишиларнинг ҳар миллатда бор сканлигини унутмаслик керак. Айтиш мумкинки, Ислом бу борада срта йслни тутган.
Лайғамбаримизни хизматкорларидан Салмо исмли бир аёл бор сди. Бу аёл А асулуллоҳ (с.а.в.)нинг сғиллари Иброҳим ва қизлари Фотима онамизнинг туғилишида дослик қилганди. Қсллари билан дунёга келтирган Ҳазрати Фотимани вафот стганида ҳам Салмо (р.а.) ювган.