ГУАОҲИ КАБИА АЛАА - ШИА К
Оламлар Ларвардигори Аллоҳга дату санолар, тақводорлар пешвоси саййидимиз Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васалламга саловот ва саломлар бслсин!
Ушбу китобда қайтарилган ва ҳаром қилинган бир қанча улкан гуноҳлар - гуноҳи кабиралар ҳақида ссз боради.
Аллоҳ ва Унинг А асули Китобу суннатда қайтарган ишлар гуноҳи кабирадир. (Бундай гуноҳлар учун дунёда ҳад-жазо белгиланган, охиратда таҳдид солинган, ёки уни содир қилган кишининг иймони инкор қилинган, ёки лаънатланган, ёки «биз ундан покмиз», «у биздан смас», каби ссзлар билан сифатланган.)
Аллоҳ таоло гуноҳи кабиралардан четланган кишининг кичик гуноҳларини кечиб юборишини, сснг уни жаннатга доҳил стишини хабар қилади:
«Агар сизлар ман стилган гунохларнинг катталаридан сақлансангизлар, қилган кичик гуноҳларингизни счирурмиз ва сизларни улуғ манзил — жаннатга киритурмиз» (Аисо сураси, 31).
«Улар катта гуноҳлардан ва бузуқликлардан четланадиган, ғазабланган вақтларида сса кечириб юборадиган зотлардир» (Шуро сураси, 37).
«Улар (съни жаннатга сазовор бслганлар) кичик хатолардан бошқа катта гуноҳлардан ва бузуқликлардан йироқ бсладиган зотлардир. Албатта Ларвардигорингиз мағфирати кенг зотдир...» (Ван-нажм сураси, 32).
А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам айтадилар: «Модомики, банда катта гуноҳлардан четланар скан, беш вақт намоз, жума кейинги жумагача ва рамазон кейинги рамазонгача бслган кичик гуноҳларга каффоратдир» (Муслим ва Термизий ривости).
Демак, қайси гуноҳлар кабира сканини билиб олишимиз жуда муҳим. Токи улардан четланайлик ва А аббимиз раҳматига мушарраф бслайлик.
Бир тоифа уламолар гуноҳи кабираларни еттита, деганлар ва А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васалламнинг қуйидаги ҳадиси шарифини ҳужжат қилганлар: «Лайғамбар соллаллоҳу алайҳи васаллам: «Ҳалок қилувчи еттита гуноҳдан сақланинглар», дедилар. «Улар қайсилар, ё А асулуллоҳ?» деб ссрашганида, «Аллоҳда ширк келтириш, сеҳр, Аллоҳ (слдиришни) ҳаром қилган жонни ноҳақ слдириш, етим молини ейиш, судхсрлик, душмандан ортга чекиниш, бузуқ хаёл билан покдомон мсмина аёлларга туҳмат қилиш», дес жавоб берганлар (Бухорий ва Муслим ривости).
Ибн Аббос розийаллоҳу анҳу сса: «Гуноҳи кабиралар еттитадан ксра, етмиштага сқинроқ», деганлар. Юқоридаги ҳадисда сса, гуноҳи кабиралар сони еттита смас, балки мазкур еттита амал гуноҳи кабиралардан скани баён қилинган, холос.
Хулласи калом, кимда-ким одам слдириш, зино, сғирлик каби дунёда ҳад жорий қилинган, охиратда азобланиши ёки ғазабга учраши ҳақида таҳдид солинган, Муҳаммад саллаллоҳу алайҳи васаллам томонидан лаънатланган ёки «иймонсиздир», «биздан смас», «биз ундан покмиз (бошқа-бошқамиз)» каби жумлалар билан сифатланган бирор амални қилса, у гуноҳи кабира содир стган бслади.
Шуни ҳам таъкидаб стиш керакки, айрим гуноҳи кабиралар бошқаларидан улканроқ бслади. Масалан, А асулуллоҳ саллаллоҳу алайҳи васаллам Аллоҳга ширк келтиришни гуноҳи кабиралардан, деб зикр қилганлар. Ваҳоланки, Аллоҳга ширк келтирган кимса - мушрикнинг гуноҳи ҳеч қачон кечирилмайди ва у дсзахда мангу қолади.
«Албатта Аллоҳ сзига (бирон нарса ё кимсанинг) шерик қилинишини кечирмайди. Шундан бошқа гуноҳларни сзи хоҳлаган бандалари учун кечиради. Кимки Аллоҳга ширк келтирса, демак, жуда қаттиқ йслдан озибди» (Аисо сураси, 116).
«...Албатта кимда-ким Аллоҳга ширк келтирса, Аллоҳ унга жаннатни ҳаром қилур ва борар жойи дсзах бслур. Зулм қилгувчилар учун бирон ёрдамчи бслмас» (Моида сураси, 72).
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи васаллам: «Сизларга гуноҳи кабираларнинг снг катталари ҳақида хабар берайми?» деб ссрадилар. «Ҳа, ё А асулуллоҳ!» дейишди. А асулуллоҳ соллаллоҳу алайҳи васаллам суснган ҳолда сдилар, стириб олдилар-да: «Огоҳ бслинглар, ёлғон гапириш ва ёлғон гувоҳлик бериш», дес такрорлайвердилар, ҳаттоки, биз, қанийди тсхталсалар, дедик» (Муттафақун алайҳ).
Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи васаллам ота-онага оқ бслиш ва ёлғон гапириш снг катта гуноҳи кабиралардан сканини айтдилар. Ҳолбуки, бу гуноҳлар еттита ҳалок қилувчи гуноҳлар сирасида саналмаган. Гуноҳи кабиралар еттитадан ксп сканига шунинг сзи сққол ҳужжатдир.
Ҳар қандай гуноҳдан, у хоҳ катта бслсин, хоҳ кичик, дарҳол тавба қилиш вожиб, тавбани орқага суриш жоиз смас. Бу иш Исломнинг снг муҳим жиҳати ва диннинг таъкидланган қоидаларидандир.
Аҳли сунна наздида тавбанинг вожиблиги Китоб ва суннатдан олинган.
Қуръоний ҳужжатлар, ҳадиси шарифлар ва салафи солиҳлар ссзларининг зоҳири шуки, ким Аллоҳга астойдил тавба қилса ва унда тавба шартлари тскис бслса, Аллоҳ унинг тавбасини қабул қилади.
Таассуфки, Ислом умматининг аксаристи амалининг гуноҳи кабира, ҳаром сканини билмайди. Бу борадаги таъқиқ ва таҳдидлар уларга етиб бормаган. Шунинг учун олим одам жоҳилларга тезлик, қсполлик қилмасдан, Аллоҳ сзига таълим берган нарсаларни уларга билдириши, ширинсухан ва хушмуомала бслиши лозим. Чунки банда билмаган нарсаси учун гуноҳкор булмайди.
"œ...Биз то бирон пайғамбар юбормагунча (у орқали Ўзимизнинг амру фармонларимизни юбориб, унга итоат қилишдан бош тортмагунларича, бирон кимсани) азоблагувчи смасмиз" (Ал Исро сураси, 15).
Саҳобалар Ҳабашистонда сканликларида Лайғамбар саллаллоҳу алайҳи васалламга ваҳий орқали вожиб ва ҳаромлар нозил бслган. Бу ҳукмлар сса уларга бир неча ойдан кейин етиб борган. Улар бу муддат мобайнида билмаганлари учун маъзур ҳисобланишган. (Қолаверса, Ислом умматидан билмаган, унутган ва мажбур стилган амалларининг гуноҳи кстарилган. - (Таржимон.)
Имом Ҳофиз Шамсуддин Заҳабийнинг "Гуноҳи кабиралар" китобидан
