Anvar Hojiavmedov. She'riy san'atlarni bilasizmi?  ( 83985 marta o'qilgan) Chop etish

1 ... 16 17 18 19 20 21 B


AbdurRohman  09 Dekabr 2010, 19:15:41

МУҲАММАД ФУЗУЛИЙ

1. В. (байтдаги васл — ҳажр ссзлари сзаро зид маъноларни ифодаласпти, бинобарин, шоир тазод санъатидан фойдаланиб, ана шу ссзларни қсллаган.)
2.  Д. («шамътак» ссзидан ксриниб турибдики, шоир ошиқни шамъга схшатган.)
3. А. («муродим шамъи» иборасидаги шамъ ссзи сз маъносида смас, ксчма маънода қслланаспти, шунинг учун истиора саналади. «Фалаклар ёнди оҳимдин» иборасида сса муболаға ксзга ташланиб турибди. Даражасига ксра мазкур муболаға ғулув деб аталади.)
4. С. (байтда Лайло мажлисафрсз, съни анжуманни ёритувчи шамъга, Мажнун сса жигарни ёндирувчи оловга схшатилган, бинобарин, шоир ташбиҳ санъатидан фойдаланган.)
5. С. («баҳри ғам» (ғам денғйзи) ва «дард сайли» (алам-дард сели) иборалари истиорадир.)

Qayd etilgan


AbdurRohman  09 Dekabr 2010, 19:16:29

6. В. («ос», съни «ойга» ссзида ёритгич смас, Лайли назарда тутиласпти (истиора), «мисли сос» (сосдек) иборасида сса схшатиш ксзга ташланиб турибди (ташбиҳ.)
7.  С. (ғазал «мафоийлун мафоийлун мафоийлун мафоийлун» (чизмаси  V — — —   V — — —    V — — —    V — — —) рукнлари слчовида ёзилган. Бундай рукнлар таркиби ва чизмасига сга бслган вазн сса «ҳазажи мусаммани солим» саналади.)
8. Е. (ғазал байтларида ички қофис қслланган, буни сса мусажжаъ санъатига нисбат берилади.)
9. С. («ҳур», «нур» қофисларида «р» — равий, чсзиқ «у» унлиси сса ридф саналади. Чсзиқ унлидан кейин ундош равий келадиган қофис мурдаф қофис деб аталади.)
10. А. (байт «ҳазажи мусаддаси ахрами аштари мақсур» вазнида ёзилган бслиб, «мафъулун фоилун мафоийл» рукнлар таркибига сга. Бу рукнлар сса жавобда ксрсатилган чизма билан ифодаланади.)

Qayd etilgan


AbdurRohman  09 Dekabr 2010, 19:17:33

МАХТУМҚУЛИ

1. В. («Алиф» ссзи араб ёзувидаги ҳарфни ифодалайди. Шоир ошиқ қаддини тик алиф ҳарфига схшатган. Бу сса ҳарфий санъатга хосдир.)
2. Д. (байтдаги мард — номард ссзлари сзаро зид маънога сга. Бинобарин, шоир тазод санъатидан фойдаланган.)
3. Е. ( парчадаги арзон — қиммат, ҳалол — ҳаром ссзлари зид маъноларни ифодалаётгани учун тазод санъати намунаси ҳисобланади.)
4.  С. («нафсинг ксзи», «китоб юзи» иборалари — истиора, «сқур» ва «сқ ур» ссзлари шаклдошлиги туфайли тажнис санъати намунаси саналади.)
5. Д. (Искандар, Қорун номларига ишора қилинаспти, демак, шоир талмеҳ санъатига мурожаат стган.)

Qayd etilgan


AbdurRohman  09 Dekabr 2010, 19:18:18

6. В. (парчада мақол келтирилган, бинобарин, шоир ирсоли масал санъатидан фойдаланган. «Охири бир куни қилурсан сафар» жумласи сса сафар қилишни смас, ҳаётдан ксз юмиб, нариги дунёга жснашни назарда тутади, буни сса кинос дейилади.)
7. А. (байтда йигитлик бсстонга, қарилик хазон (куз)га схшатилган (ташбиҳ.) Йигитлик — қарилик, бсстон — хазон ссзлари сзаро зид маънога сга, шунинг учун тазод намунаси саналади.)
8. С. (кснгилга инсон хусусистлари ксчирилган (ташхис), «насиба оти» ибораси зса истиорадир.)
9. Д. («умринг гуии», «ажал қсли» иборалари истиора саналади, чунки уларнинг таркибидаги гул, қсл ссзлари ксчма маънода ишлатиласпти.)
10. В. (бисёри, зори, бори қофисларида чсзиқ «о» унлиси (ридф)дан сснг ундош равий — «р» ҳарфи келган. Бундай қофис сса мурдаф қофис саналади.)

Qayd etilgan


AbdurRohman  09 Dekabr 2010, 19:31:01

МУАДАА ИЖА

Муаллифдан..........................................................................   3

I. Шеърий санъатлар

Муболаға..............................................................................   4
Ташбиҳ................................................................................   6
Тамсил.................................................................................  7
Ҳусни таълил..........................................................................  7
Тажоҳули орифона...................................................................  8
Ташхис.................................................................................   8
Интоқ....................................................................................  9
Талмеҳ.................................................................................  10
Лафф ва нашр......................................................................   11
А ужуъ................................................................................... 12
Истиора................................................................................  12
Тансиқ ас-сифат...................................................................   13
Кинос......:...........................................................................   13
Ирсоли масал.......................................................................   14
Тазмин.................................................................................  14
Саволу жавоб......................................................................   15
Иқтибос..................:.............................................................   15
Тажнис...............................................................................   15
Тажниси томм......................................................................   16
Тажниси мураккаб................................................................  16
Ийҳом..................................................................................   17
Таносуб..............................................................................   17
Тазод..................................................................................  18
Иштиқоқ..............................................................................   18
Таъдил................................................................................  19
Тарду акс...........................................................................   19
Такрир................................................................................  20
Мукаррар............................................................................  20
Тазмини муздаваж...............................................................  21
Китобот..............................................................................  22
Талмиъ...............................................................................  23
Мувозана...........................................................................   23
А адди матлаъ......................................................................  24

II. Аруз илми

Аруз асослари ҳақида қисқача маълумот...................................   25
Баҳр ҳамда вазнларни аниқлаш усуллари.....................................   27
Шеъристимизда кенг қслланган вазнлар....................................   28

III. Мумтоз қофис

Қофиснинг тузилиши..............................................................   31
Қофис турлари.....................................................................   32
Мужаррад қофис................................................................    32
Мурдаф қофис...................................................................    32
Муқайсд қофис..................................................................     34
Муассас қофис..................................................................   34
Мутлақ қофис.....................................................................   35
Қофис санъатлари................................................................   36
Зулқофистайн.....................................................................   36
Зулқавофиъ.......................................................................   37
Тарсиъ............................................................................   37
Тажнисли қофис................................................................   37
Мусажжаъ.......................................................................   38
Мусалсал........................................................................   39
А адиф ва ҳожиб...............................................................    39
Мумтоз бадиист бсйича тест саволлари............... .............    41
Тсғри жавобларнинг изоҳли ксрсаткичи.....................................  77

Qayd etilgan