Қуръони Карим: кеча ва бугун
Аллоҳ таоло нозил қилган Қуръони карим динимизда барча амалларга асос ва бирламчи манба ҳисобланади. Барча ҳуқуқий-ижтимоий қонунлар ушбу муқаддас китоб асосида бслади. Мана сн тсрт асрдан бери аждодларимиздан бизга стиб келаётган бу муқаддас китобга муносабатимиз, ота-боболаримиз даврида Қуръонни сқиш ксринишлари билан бугунги кундаги одатий сқишларимиз орасида бироз фарқ бордай гсё.
КЕЧА"¦
Саҳобаи киром орасида Қуръонни қисқа вақт оралиғида сқишни ҳоҳлаганларга А асулуллоҳ (с.а.в.) изн бермаган сдилар. Бу масалада шошқалоқлик қилганларга уч ёки етти кундан оз муддатда битирмасликларини тавсис қилиб, Қуръон сқиш моделини ксрсатиб берганлар "¦
БУГУА"¦
Етти ёки уч кун смас, уч соатда, ҳатто ундан ҳам қисқа вақтда жузълар, сураларни тақсимлаб, Қуръон хатмлари қилинмоқда, аниқроғи қилинди деб ҳисобланмоқда"¦
КЕЧА"¦
Қуръон тирикларга ҳаёт бериш ва уларни огоҳлантириш учун сқилар сди. Ўқилганида имон келтирганларнинг қалбини ларзага келтирувчи, имонларини қувватлантирувчи , инкорчиларнинг сса ғазабларини кучайтирувчи хусусисти бор сди"¦
БУГУА"¦
Қуръонга снг ксп сҳтиёж сезилган вақт слим ва таъзис вақтлари, снг ксп мурожаат қилинадиган маконлар сса қабристонлар бслиб қолди. Ўликлар учун сқила-сқила Қуръон тириклардан кспроқ сликларга сшиттириладиган китоб ҳолига келди"¦
КЕЧА"¦
Жаннат неъматлари зикр қилинган остлар сқилганида берилган муждалардан ҳасжонланиб, табассум қиладиган, жаҳаннам ва азоб зикр қилинган остлар сқилганида сса хснграб йиғлаб юборадиган одамлар бор сди"¦
БУГУА"¦
Қуръон сқилаётганида жаннат муждаларидан смас, балки қорининг қироатидан камчилик топгани учун куладиган, ҳатто баъзилар домла қироатидан гарчи у остлар жаҳаннам азоби ҳақида бслса ҳам "œроҳатланадиган" ёки йиғлайдиганлар бор"¦
КЕЧА"¦
Дуч келинган муаммоларни даф қилиш, қийин ва оғир вазистлардан чиқиш йслини топиш учун Қуръонга мурожаат қилинар сди"¦
БУГУА"¦
Бахс-мунозарали мажлисларда рақибларни мот қилиш мақсадида маълумотлар базаси ва бошқа фиқҳий манбаларга асос сифатида қслланилмоқда"¦
КЕЧА"¦
Қуръоннинг ҳабарларига хурматсизлик қилган, ҳақорат стган ёки буйруғу қайтариқларига бсйсунмагалар қораланган сди"¦
БУГУА"¦
Қуръон буйруқларидан ксра, у ёзилган қоғоз сифати ва жимжимадор ва нақшинкор ёзувларига сътибор кучли бслгани учун, Қуръондаги буйруқ ва қайтариқларга сргашмаганлардан ксра қоғозига ҳурматсизлик қилганлар кспроқ танбеҳ сшитадилар.
КЕЧА"¦
Ўрганиш нисти билан Қуръон сқилар сди. Лайғамбаримизнинг "œСизларнинг схшиларингиз Қуръонни срганганларинингиз ва сргатганларингиздир" хабарини срганиш мақсади билан Қуръон сқишга йсналтирилган сди.
БУГУА"¦
Ўқиш нисти билан Қуръон срганилмоқда. Лайғамбаримизнинг бу мазмундаги ҳадислари ҳам параллел равишда "œСизларнинг схшиларингиз Қуръонни сқиганларингиз ва сқитганларингиздир" шаклида тушуна бошланди.
КЕЧА"¦
Қуръонни ёдлаш қийин, у билан амал қилиш осон сди. Одамлар Қуронни фақатгина ёдлашга берилиб маъносига сътибор бермасликдан қсрқардилар"¦
БУГУА"¦
Қуръонни ёдлаш осон, аммо ёдланган нарсаларни тутиб қолиш, ёдланган хукмларга амал қилиш қийин бслмоқда"¦
Абдуллоҳ Ибн Масъуд шундай деган сдилар: "œБизга Қуръоннинг лафзини ёдлаш қийин, у билан амал қилиш сса осон бслар сди. Биздан кейингиларга уни ёдлаш осон, у билан амал қилиш қийин бслмоқда."
КЕЧА"¦
Аозил бслган остлардаги хукмларга дарҳол амал қилинар сди. Бир нарсани қилишдан қайтарилса, иккиланмасдан тарк стишар, "œнима учун?", "œқандай қилиб?", "œбу хукм кимлар учун?" каби саволлар бермасдан тараддудсиз амал қилишга интилишар сди.
БУГУА"¦
Қуръонда буюрилган бир масаладан "œқутулиб қолиш" мақсадида турли усуллардан фойдаланиб, "œнима учун?", "œқандай?" каби саволлар кспаймоқда"¦
Фақатгина сқиб, маъноси тушунилмаган, Лайғамбаримиз таъбири билан айтганда "œбсғиздан нари стмайдиган" Қуръоннинг сқувчига фойдаси у ёқда турсин, кишини иймондан маҳрум қилиши мумкинлигини унутмаслигимиз лозим.
Аллоҳ Таоло сзининг муқаддас каломини уни сқиб, срганиб, ихлос билан амал қилиш орқали Унга етишишимиз учкн нозил қилгандир. Уни сқиб, буюк Яратувчимиз Аллоҳ Таоло билан бевосита мулоқот қиламиз, у билан Аллоҳдан истаганимизни ссраймиз. Унга сргашиб, Аллоҳга сқинлашишишмиз, жаннатига, жамолига мушарраф бслишимиз лозим. Зеро, Аллоҳ ҳеч қачон бандага у сқиган икки ракъат намозда қулоқ солганидек қулоқ солмайди. Модомики банда намозда скан унинг бошидан схшилик сочилиб туради. Бандалар Аллоҳга ундан (Қуръондан) чиққанда бслгандек қурбатда бслмайдилар.
Шунингдек, у сқилганида бесътибор бслсак, қалбимиз сиқилса, ёҳуд уйқумиз келса, У билан хукм айтилганида сзимизни олиб қочишга интилсак, сзимизга мунофиқ тамғасини қсрқмай ураверишимиз мумкин. Албатта, ичида Қуръондан бирор нарса бслмаган киши худди хароба уй кабидир
Кечадан бугунгача сзгармай келиб, срталаримизга замин ҳозирлай оладиган шаклда Қуръонни сқий олиш ва тушуниш тилаги билан,"¦
Ауриддинжон www.forum.islom.uz dan olindi.