Бугунги кунимизда ҳаёт тақозосига ксра, аёлларнинг ксча-ксйда, ишхонада , жамоат жойларида, хонадонларда бегона сркаклар билан тез-тез тсқнашишларига тсғри келади. Бундай ҳолларда улар сзларини қандай тутишлари керак? Шарқона одобимизга ксра сркак-аёл муносабатлари қандай бслиши лозим? Шу ҳақдаги фикрларини билмоқчи бслиб бир неча кишига мурожаат қилдик :
А уқис Ғозиева, коллеж тарбисчиси:
Менимча, ҳаё-иффат масаласида ксп нарса аёлларимизнинг сзларига боғлиқ. Халқимизда «Ғунажин ксзини сузмаса , буқа ипини узмайди », деган мақол бор. Аёллар ишламай уйда стирсин, деган фикрдан йироқман. Ҳозирги пайтда муаллималик , дослик, чеварлик, тарбисчилик, врачлик каби ишларни аёлларсиз тасаввур қилиб ҳам бслмайди. Фақат аёлларимиз номаҳрам сркаклардан сзларини тортиб юришса, беҳаё қилиқлар ёки гап-ссзлар билан уларнинг нафсини «қитиқлашмаса», юриш-туришда одоб чегараларидан чиқишмаса, турли ортиқча гап-ссзлар, фитналарга срин қолмайди.
Аазокат Чориева, тадбиркор:
Ҳалисм сски дийдиёни бошлаб юрибсизларми? Ксзни каттароқ очинглар, ҳозир йигирма биринчи аср, сркак билан хотиннинг ҳуқуқи тенг, ҳатто ксп соҳаларда сркаклардан сзиб кетспмиз. Шундай бслгач, аёлларимиз ҳамма ишда сркаклар билан баравар. Агар бу кимгадир ёқмаётган бслса уйидаги хотинига хсжайинлик қилсин. Масалан, мен сркаклардан унча ҳайиқмайман, қсл бериб ксришаман, ҳазил-ҳузул қиламиз. Тсғри, бу айрим сркакларгаю баъзи дугоналаримга ёқмайди. Аримга хиёнат қилаётганим йсқ-ку, гаплашган билан осмон узилиб тушармиди ? Аксинча , сзини покдомон ксрсатиб юрган аёлларингизнинг пана-панада нима иш қилиб юрганларини айтиб берайми?...
Беҳзод Умаров , институт талабаси:
Яшириб нима қиламан, курсдош қизларимиз орасида йигитлар билан қсл бериб ксришиш, «аскис» айтишиш, ҳаттоки спишиб саломлашиш ва хайрлашиш тобора одат тусига кириб борспти. Бунда телевизорлардан ҳар куни пайдар-пай намойиш қилинаётган ғарб сериаллари ҳам «холис хизмат » қилаётганга схшайди . Ўнлаб йигитлар билан спишиб, қаҳқаҳлашиб, пинжига кириб юрган қиз сртага бир покиза йигитнинг садоқатли ёри, жуфти ҳалоли бсла олармикин? Ана шу нарсани қизларимиз сйламаётганлари мени ташвишга солади.
Гули Ҳамдамова, тиббиёт ҳамшираси:
Тавба, сркак- аёлларнинг бир-бирлари билан гаплашиб, ҳазил-ҳузул қилиб юришларининг нима ёмон томони бор? Менимча, бу қолоқ кишиларнинг инжиқлигидан бошқа нарса смас. Ахир дунёнинг жуда ксп ерларида сркаклар ҳатто туғруқхоналарда дослик қилаётган бир пайтда бу муаммони кстариб чиқишнинг сзи кулгили смасми? Масалан, менинг хсжайиним бирор марта сркаклар билан ҳамсуҳбат бслишимга ҳам, улар билан давраларда стиришимга ҳам қаршилик қилган смаслар. Яна билмадим, балки биз баъзи тартиб- қоидаларни тушунмасмиз"¦
Муниба Юнусова , уй бекаси:
Бозор шароитида бошқа шаҳарлардан мол келтириб сотаётган савдогарлар орасида аёллар ҳам кспайиб қолганини ҳамма билади. Мени бир нарса қийнайди: аёлларимиз узоқ шаҳарларга маҳрамсиз, бегона сркаклар билан бир транспортда қатнашспти. Яқинда маҳалламиздан бир сркак Хоразмга савдогарчиликка борган хотинидан шубҳаланиб , учта боласи билан талоқ қилиб юборди.
Оминахон Бекмирзаева, меҳнат фахрисси :
Сир смас, айрим хонадонларда ёш келинлар қариндош сркаклар, куёвнинг дсстлари, қсни-қсшни ҳузурида бадани ксриниб турадиган ҳарир либосларда, кскси очиқ, енгсиз ксйлакларда, хушбсй атирларга «чсмилиб» бемалол юришаверади, ҳатто бир дастурхон атрофида стиришаверади. Ҳатто қайнота ва келинлар қучоқлашиб , спишиб ксришадиган хонадонлар ҳам бор смиш. Ахир , «шайтон ҳамиша ҳамроҳ», деганларидай табиатан қизиққон, сҳтиросли сзбек йигитлари бундай ҳолатлар олдида сз ҳис-туйғуларини жиловлай олишлари мушкул -ку!
Қодирхон Абдураззоқов , масжид имом-хатиби :
Динимиз аёлнинг номаҳрам сркак билан муносабатида ҳатто уларга назар солишдан ҳам қайтаради. Қуръони каримнинг Аур сурасида бундай дейилган: «Мсминаларга ҳам айтинг, ксзларини (номаҳрам сркакларга тикишдан) тсссинлар ва авратларини (ҳаромдан) сақласинлар!» (91-ост мазмуни ). Лайғамбаримиздан ривост қилинган
ҳадисда: «Бир сркак билан бир аёл ёлғиз қолишса, учинчилари албатта шайтон бслади», дейилган. Шунинг учун муслима опа-сингилларимиз номаҳрам сркаклар билан қсл бериб
ссрашиш ёки спишиб ксришиш каби ҳаром амаллар уёқда турсин , ҳатто агар жиддий зарурат бслмаса, мулоқотга киришмай, иффатларини асрашлари лозим.. Бир вақтлар момоларимиз сшикларидан чақириб келган сркакларга фақат томоқ қириб қсйиш билан жавоб қайтаришган скан.
А ислиқхон Мажнунова , журналист :
Мен аёлларнинг бошвоғи ечилиб кетишида асосан сркакларнинг айби бор, деб ҳисоблайман. Улар аёлларининг уйдан чиқиб кетгандан
кейинги юриш-туриши билан десрли қизиқишмайди. Айримлар хотинини бегона назарлардан мутлақо қизғанмайдиган бслиб қолган. Улар «сскилик сарқити» деб рашкни қоралашади. Шахсан мен бунга умуман қсшилмайман. Чунки инсон снг аввало сзига тегишли ва схши ксрган нарсасинигина бировлардан қизғанади. Қизғаниш асносида уни ҳимос қилади, асраб- авайлайди. А ашк — муҳаббатнинг заволи смас, балки асосидир. Кспни ксрганларнинг айтишларича, тирик мавжудотларнинг ичида фақатгина тснғиз деган махлуқ сз жуфтини бошқадан қизғанмас скан.
Фотимахон Сулаймон қори қизи, Ислом олимаси:
Ҳозирги шароитда мусулмон аёлларга турли сабабларга ксра ишлаб чиқаришда, шифохоналарда , тарбис муассасаларида ишлаш сҳтиёжи ортиб бормоқда. Аёл уйдан ташқарига чиқиши билан вазифа соҳасининг ташқарисига чиққан ҳисобланадики, бу ҳолда ҳаракат қилиши баъзи шартларга мувофиқ бслиши керак. Олимлар аёлнинг иш-ҳаракатларини срининг ҳаққига зарар берадиган ва зарар бермайдиган шаклда иккига ажратишган. Биринчисини ман стиб, иккинчисини жоиз ксришган. Ҳанафий фақиҳлардан Ибн Обиддиннинг айтишларича, қайси бир иш аёлга срининг ҳаққини чекласа, бу хил ишлар ман стилиши керак, аммо бундай зарарларга срин бермайдиган ишларни ман қилишдан маъно йсқ. Шунингдек , фарзи кифос бслган дослик, тикувчилик , муаллималик , шифокорлик каби ишлардан ҳам аёллар қайтарилмайди. Лекин ишхоналарда аёлларимиз иффат- ҳаёларини қаттиқ сақлашлари, сркаклар билан ёлғиз қолмасликлари, заруратсиз улар билан мулоқотга киришмасликлари керак. Аркаклар ҳам сз навбатида аёллар билан муносабатда исломий талабларга оғишмай риос қилишлари даркор.
Аҳмад Турсун суҳбатлашди .
Manba