Ўтган асрнинг машҳур шоири Аҳмад Шавқийнинг тулки ҳақида бир зарбулмасал шеъри бор, сша шеърни сқиб туриб сзбекчага енгил таржима қилишга ҳаракат қилдим. Тсмтоқ чиққан бслса маъзур тутинглар:
Воиз насиҳатгсй тснини кийиб,
Тулки томоқ қирди қовоғин уйиб,
Ер маккорга тслди, дес дод солди,
Улар ҳийласидан ксзга ёш олди.
Сснгра хитоб қилди халққа қараниб,
Ҳамду сано бирла ссзлади ёниб.
Деди: Ай бандалар! Тавба қилингиз!
Қушларни истаманг, зоҳид бслингиз!
Хсрозга айтинглар, қсйсин аразин,
Азон айтиб саҳар, ёйсин овозин..
"Зоҳидлари имоми" йсллади слчи,
"Муаззинга ушбу таклифни қил-чи"..
Жавоб берди хсроз: еткиз маккорга!
Мен ундан қилмадим ҳазар бекорга!
Зеро неча тождор, хушхон боболар,
Қорнида ем бслмиш, бесас-садолар..
Уларнинг олтинга тенг бир гапи бор:
Тулкининг дини бор, деган гап бекор!!
Арабчадаги оригинали:
برز الثعلب يوما....فى ثياب الواعظينا
فمشى في الارض يهدي ........ويسب الماكرينا
ويقول الحمد لله ......إله العالمينا
ياعباد الله توبوا.....فهو كهف التائبينا
وازهدوا في الطير إن الـ.......ـعيش عيش الزاهدينا
واطلبوا الديك يؤذن ......لصلاة الصبح فينا
فأتى الديك رسول .....من إمام الناسكينا
عرض الأمر عليه....وهو يرجو أن يلينا
فأجاب الديك عذرا......ياأضل المهتدينا
بلغ الثعلب عني ........عن جدودي الصالحينا
عن ذوي التيجان ممن..... دخل البطن اللعينا
إنهم قالوا وخير الـ..........ـقول قول العارفينا
مخطىء من ظن يوما.....إن للثعلب دينا
Аҳмад Шавқий ҳақида сшитмаганлар учун (унинг қисқа таржимаи ҳоли):
Аҳмад Шавқий 1868 йил Қоҳира шаҳрида Миср ҳокимига сқин зодагонлар оиласида туғилган. Ашлигидан зеҳни сткир бслган истеъдодли бу болани Миср волийси сз қарамоғига олиб, уни Қоҳиранинг снг етук мадрасаларидан бирида сқитади, кейин у ҳуқуқшунослик билим юртига кириб, уни 2 йилда юқори баҳолар билан тугатади, сснгра подшо нафақасида Франсисга кетиб, Ларижда ҳуқуқшунослик олий билимгоҳида таълим олади. 3 йил таҳсил олганидан кейин 1894 йили Қоҳирага қайтиб келади. Ўзининг "Шавқийёт" шеърий девонининг биринчи қисмини 1898 йил чоп стади. Биринчи жаҳон уруши бошланганида инглизлар уни Испанисга сургун қиладилар. Орада урушлар бслиб стиб, инглизлар Мисрни ҳимосларига олганидан кейин шоирга 1920 йилда Қоҳирага қайтишга рухсат тегади. Қалами сткир бслган Аҳмад Шавқий араб оламида донғи кетиб, 1927 йили унга "амируш шуаро" - "шоирлар амири" деган унвон (лақаб) берадилар. 1932 йили Қоҳирада вафот стади.
Аҳмад Шавқий араб тилида биринчи шеърий саҳна асарларини ёзиш билан танилган шоир ҳисобланади.
Унинг баъзи асарлари:
Шавқийёт (4 жилд). (Бунинг ичига унинг араб дунёсини титратган юзлаб қасидалари жойлашган, бу қасидаларга мисол қилиб "Ҳидост туғилди", "Муаллим", "Халифалик қулаши" марсисси, "Даштдаги оҳу", "Тун пардаси"ларни келтириш мумкин)).
Ҳинд бокираси.
Ҳудо (думли "ҳ" билан, ҳидост маъносидаги исм) хоним ишратхонаси.
Дарвоқеъ, шеърий саҳна асарларидан: "Клеопатра ҳалокати", "Лайли Мажнуни", "Антара"лар бор.
Болалар ҳақида ҳам баъзи шеърлари бслиб, "Мушугим", "Кема ва ҳайвонот" кабилар мисол бслади.