Assalom-u alaykum...

Umuman forumda yaxshi mavzular qo`yilganidan xursandman... Menda ham bir savol bor edi... menimcha bizning o`zbek tilimiz so`ngi yillarda ancha lug`aviy jihatdan boyib qoldi shekilli... (bu kesatiq emas...) men o`ylanmanki, yigitlarimiz, ayrim qizlarimiz tuturuqsiz gaplarni ko`p tilga olishayapti... ba`zi tengdoshlarimiz birga bo`lib qolishsa, betayin suhbatlardan nari o`tishmaydi... hey, inson... vaqtni bekorchi narsalar bilan yo`qotma... (achinib ketasan ularga)...

Assalomu alaykum!

Hurmatli Javohir, fikrlaringizning qaysidir qismiga qo`shilaman.
Siz aytingchi shu muammolarni hal qilish uchunnimalarga e`tibor berish kerak, umuman buni oldini olish uchun ota-onalar va yigit-qizlarning o`zlari nima qilishlai kerak???

Otabek:

Assalomu alaykum, aziz forumchilar!
Yana bir muammoli mavzuni o'rtaga tashlamoqchiman. Faqat "uffff, yana boshladi-ya..." demanglar.
Hozirda ayniqsa yoshlarimiz orasida o'ziga xos "urf-odat"ga aylangan narsa bor. Ya'ni, ona tilimiz qolib, rus, ingliz tillarini aralashtirib "g'aroyib til"da gapirishadi. Bu holat hozir rap va estrada qo'shiqlarimizda ham o'z aksini topmoqda. Xo'sh, biz nega boy ona tilimizda emas, savodsizligimizni, tilimizga hurmatsizligimizni namoyon qilib, rus va ingliz tillarida gaplashamiz? (rus va ingliz tilini umuman bilmaydigan yoshlar ham shu tillardagi eng "ommabop" so'zlardan "foydalanishmoqda" )

farzonochka:

Assalomu alaykum, ushbu muammoli savol juda ham orinli. Rostdan ham, shu kunlada, har xil sozla bilan ona tiimizni buzilishiga olib keladigan insonla kopayib ketvotti, lekin manimcha bu yaxhsi emas, axir bizzi millatimiz tili, biz uchun boshqa tilladan-da muhim emasmi, undan kegin, biz ozgalaga ozimizzi tilimizzi chuqurro orgatse yaxshi bolardi..

Mohinur:
Bu narsani o`ylab ko`rish kerak.
Ba'zida bu holat sharoitdan kelib chiqadi.
Ya'ni bola tojiklar orasida, yoki ruslar orasida katta bo`ladi va bu narsa uning tiliga ham ta'sir ko`rsatadi.
Ikkinchi siz aytgan holatga menam qarshiman.
Rus tili, yoki ingliz boshqa tillar biz uchun moda yoki, maqtanish belgisi emas.

Noza:
Bola ota onasi qaysi tilda gaplshsa u ham shuni eshitadi va albatta huddi shunday gapiradi.
Bu barchamizga ma'lum. Otabek siz etganizdek o'sha tilni bilmasa ham o'zlaricha "ommabop" bo'lgan so'zlardan foydalanishadi. Va buni "moda" deb o'ylashadi.
Lekin man tan olaman man ham har doim to'liq 100% o'zbekcha gapirmiman. Masalan ko'pincha XA o'rniga OK ni ishlataman. Rus tilidan ayniqsa "uje" so'zlarini ishlataman. Rosti bu so'zni o'zbekch tarjimasini bilmiman.

farzonochka:
Assalomu alaykum Mohinur, fikrlaringiz tori, boshqa til kere bolgan davralada gapira olish ham bir qobilyat osha tilda, biroq ozbe tilida gapirvotganda manimcha tori ish emas...

Otabek:
Men ham chet tilini bilishlik yomon odat, deb hisoblamayman. Onangizga :"Mamochka", deb, akangizga "Bratan", deb, yoki o'rtoqlaringiz bilan salomlashganda "Hi", "privet", deb gapirsangiz o'zingizning nazaringizda "MODNIY" bo'lishingiz, zamondan "oldin"da ekanligingizni "ko'rsatib qo'yishingiz" mumkin. Ammo tashqaridan bu holat ancha xunuk ko'rinsa kerak, nazarimda.

gareeb:
meni fikrimcha qaysi tilda gaplashishdan qat'iy nazar o'sha tilni hurmat qilish kerak. Agar ingliz , rus, uzbek tillarinining qorishmasidan gaplashasak bu uchala tilga ham hurmatsizlik bo'ladi. agar eplasa mayli gapirsin hohlagan tilida lekin osha tilni hurmatini joyiga qo'ysin. Yana boshqa masala shuki uzbek tilimizga boshqa tillardan kirib qolgan so'zlar juda ko'p. Agar sof o'zbek tilida gapiraman desangiz unda arabcha yoki forscha so'zlarni qo'shishga majbur bo'lib qolishingiz mumkin. Masalan tsitata o'rniga iqtibos desangiz buni ko'pchilik tushunmasligi mumkin vaholanki birinchisi ruscha ikkinchisi arabcha. Menimcha hamma uchun tushunarli tilda gapirgan ma'qul.

margilanets:
Judayam yaxshi mavzu ochibsiz.
Siz aytkanizdaka oliftalar juda ko'p uchraydi.
O'zi tuzik-quruq ruscha yo inglizchani bilsayam mayli. Yana tag'in gap orasiga ruscha qistirib gapiradi:

- karochi, manga qaragin, san bola uchilsya v shkole?
- Hammasi Okeymi? Normalniymi?
- Mamashkaga bryukki utyuklab qo'ygin dovdim

va hokazo. Qanaqa "chiroyli suhbat"-a?
Lekin ba'zi oilalar, ota-onalargayam tan bermiyman.
Uydayam ruscha gaplashishadi. Nima emish shunaqa bo'lsa yaxshi tarbiya ko'rarmish.
Naabarot, tarbiya buziladi-yu. Kere bo'sa ko'chadanam o'rganuradi. Lekin o'zimizi tilimizi xor qimaligimiz kere.