СИА ДАА А ТУМААИ — Сирдарё вилостидаги туман. 1939 й. 10 фев.да ташкил стилган. Шим.шаркдан Тошкент вилости, жан.шаркдан Сайхунобод, жан.дан Гулистон туманлари, ғарбдан Қозоғистон А еспубликаси б-н чегарадош. Майд. 0,55 минг км2. Аҳолиси 110,5 минг киши (2003). Туманда 2 шаҳар (Сирдарё, Бахт.), 9 қишлоқ фуқаролари йиғини (Малик, Лахтазор, Сирдарё, Турон, Усмон Юсупов, Халқобод, Чолтсқай, Шоликор, Ҳақиқат) бор. Маркази — Сирдарё ш.
Табиати. Ер юзаси пастбаланд текисликлардан иборат (сртача бал. 240 м), шим.шарқ томонга бир оз кис. Ер ости сувлари юза, шср. Туман ҳудудининг шим. шим.шарқтомонидан Сирдарё, ғарб томонидан Киров номли каналнингснгтармоқлари стади. Оқова шср сувлар чиқариб юбориладиган канал, ариқзовур бор. Иқдими кескин континентал. Июлнинг сртача т-раси 27°—29°, снг юқори тра 42°, снв.нинг сртача т-раси —4°, снг паст тра —33°. Вегетаяис даври 195—200 кун. Йиллик ёғин 260—280 мм. Тупроқлари бсз, аллювиал, стлоқи ботқрқ ва шсрхок тупроқлар. Аввойи ссимликлардан шувоқ, снтоқ, шсра, қснғирбош, қиёқ, қоражусан, оқбош, қамиш, ҳар хил буталар, тол, жийда терак ва б. ссади. Аввойи ҳайвонлардан, чисбсри, тулки, бсрсиқ, қуён, ондатра, каламуш, калтакесак, илон; паррандалардан срдак, тустовуқ, калхат, чуғурчиқ; сув ҳавзаларида ҳар хил балиқлар бор.
Аҳолиси, асосан, сзбеклар, шунингдек, тожик, татар, қозоқ, рус, корейс ва б. миллат вакиллари ҳам сшайди. Аҳолининг сртача зичлиги 1 км2га 201 киши. Қишлоқ аҳолиси 75,7 минг киши, шаҳар аҳолиси 34,8 минг кишидан зиёд (2003).
Хсжалиги. Туман хсжалиги, асосан, қ.х.га ихтисослашган. С.т.да 160 кичик ва хусусий корхона, 3 қсшма корхона бор. Саноат корхоналаридан Тошкент машинасозлик з-дининг филиали, қурилиш ташкилотлари, 5 автокорхона, А еФДепо мактаб ва спорт жиҳозлари, сут, гуруч, 2 пахта тозалаш ва нон з-длари, Янгийсл пойабзал ф-касининг филиали, босмахона, қандолатчилик, квас ва лимонад и.ч. корхоналари, Сирдарё ш. бозори фаолист ксрсатади.
Қ.х.нинг етакчи тармоғи — пахтачилик, 12 ширкат, 793 фермер хсжалиги бор. Тумандаги суғориладиган ер майдони 27502 га, шу жумладан, 14760 га ерга пахта, 8666 га ерга дон, 890 га ерга беда, 68 га ерга сабзавот ва полиз, 1241 га ерга ем-хашак скинлари скилади. 1051 га ер мевазор ва токзор. Туман жамоа ва шахсий хсжаликларида 24990 қорамол (шу жумладан, 10152 сигир), 10610 қсй ва счки, 4,4 минг парранда, 834 от боқилади.
С.т.да 32 кутубхона (296 минг китоб), 16 клуб ва маданист уйи ишлаб турибди. 45 умумий таълим мактаби [(шу жумладан, 1 бошланғич, 6 тслиқсиз таснч, 38 срта умумий таълим (шундан 1 ихтисослашган срта мактаб)] бслиб, уларда 24456 сқувчига 1813 сқитувчи таълим-тарбис бермоқда. Касб-ҳунар лияейи, 2 касб-ҳунар коллежи, Сирдарё педагогика коллежи, 2 касб-ҳунар мактаби, мусиқа ва санъат, 3 спорт мактаби мавжуд. Марказий стадион, бир қанча спорт майдонлари ва спорт иншоотлари бор. Туманда марказий касалхона, туғруқхона, шошилинч тиббий ёрдам бслими, фельдшеракушерлик пунктлар, қишлоқ врачлик амбулаторислари, дорихона ва б. тиббий муассасаларда 201 врач, 1005 срта тиббий ходим ишлайди. Туман ҳудудидан Катта Ўзбекистон тракти стади. 2004 й.дан Тошкент — Самарқанд йсналишида катнай бошлаган слектр поезди, Гулистон — Тошкент слектр поезди, Сирдарё ст-сси орқали Тошкент — Андижон — Ааманган, Тошкент — Жиззах, Москва — Душанба поездлари стади.
1963 й.дан «Сирдарё» туман газ. чиқади (адади 2635).
«Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси»дан