САЙХУАОБОД ТУМААИ - Сирдарё вилостидаги туман. 1952 й. Верхневолинское тумани номи б-н ташкил қилинган. 1959 й. Сирдарё ва Гулистон туманлари таркибига қсшилган. 1970 й. 7 дек.да Ворошилов тумани номи б-н қайта ташкил стилди. 1984 й.дан Ст. номи б-н юритилади. Шим.да Тошкент вилостининг Қуйи Чирчиқ, Оққсрғон, шарқда Бска туманлари, шим.ғарб ва ғарбда вилостнинг Сирдарё, жан.да Гулистон туманлари б-н чегарадош. Майд. 0,55 минг км2. Ахолией 61,9 минг киши (2003). Туманда 1 шаҳарча (Сайхун), 7 қишлоқ фуқаролари йиғини (Гулистон, Истиқлол, Иттифоқ, Аурота, Шсрсзак, Янгиҳаёт, Ўзбекистон) бор. Туман маркази — Сайхун шаҳарчаси.
Табиати. Ст. Мирзачслнинг шарқида жойлашган. А ельефи пасттекислик. Грунт сувлари шср. Туман ҳудудидан «Ўнг тармоқ» канали оқиб стади (туман ҳудудидаги уз. 31 км). Ундан суғориш учун скин майдонларига кичик тармоклар чиқарилган (Шсрсзак канали — 15 км ва б.). Шср сизот сувлар арик, ва зовурлар орқали Бош Қайир, Шсрсзак ва б. коллекторларга оқади. Туман шаркда Сирдарёга туташган. Ласт жойларда баъзан кичик ксллар (Шсрксл, Қолгансир, Ксрксл) учрайди. Иқлими континентал. Ўртача тра июлда 28°, снв.да —2°дан —4° гача. Йиллик ёғин 200—250 мм. Вегетаяис даври 195—200 кун. Дастлабки кузги совуқ окт. срталаридан туша бошлайди, апр.нинг биринчи срмигача совуқ бслиши мумкин. Тупроқлари лёсс катлам устида пайдо бслган оч тусли бсз тупроқ ва стлоқи аллювиал тупроқлардан иборат. Аввойи ссимликлар (қамиш, снтоқ, ажриқ ва б.) йсл, ариқ, зовур ва ксл четларида учрайди. Ҳайвонлардан ёввойи срдак, қашқалдоқ, илон, калтакесак, сув ҳавзаларида баликлар бор.
Аҳолиси, асосан, сзбеклар, шунингдек, тожик, қозоқ, татар, рус, корейс ва б. миллат вакилари ҳам сшайди. Ахшшнинг сртача зичлиги 1 км2га 121,6 киши (2003). Қишлоқ аҳолиси 56461, шаҳар аҳолиси 5439 киши.
Хсжалиги. Деҳқончилик, асосан, пахтачилик — туман хсжалигининг негизини ташкил қилади. Ширкат хсжаликлари пахтачиликдан ташқари ғаллачилик, полизчилик, сабзавотчилик, чорвачилик б-н шуғулланади. Туманда 5 қсшма, 15 кичик, 56 хусусий корхоналар, 24 акяисдорлик жамистлари мавжуд. Саноат, транспорт, қурилиш, алоқа корхоналари бор. Шулардан пахта тозалаш з-ди, «Оқолтиндон» корхонаси, МТЛ, автокорхона, туман матлубот жамисти ва ишчилар коопераяисси ишлаб турибди, савдо, маданий ва маиший хизмат ксрсатиш шохобчалари мавжуд.
Тумандаги скин майдонларига пахта, дон, сабзавот, полиз, ем-хашак скинлари, картошка, беда скилади. С.т.да 11 ширкат, 795 фермер хсжаликлари фаолист ксрсатади. Туман ширкат ва шахсий хсжаликларида кррамол, қсй ва счки, от, парранда боқилади. Туман ҳудудидан Катта Ўзбекистон тракти стади. Умумий таълим мактаблари, гимназис, лияей, касб-ҳунар коллежи мавжуд. Марказий кутубхона ва унинг тармоқлари, маданист уйлари, болалар мусиқа мактаби бор. Касалхона, туғруқхона, болалар ва катталар поликлиникалари ва б. тиббий муассасалар аҳолига хизмат ксрсатади. «Янги ҳаёт» туман газ. чиқади.
«Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси»дан