БУХОА О ВИЛОЯТИ — ЎзА таркибидаги вилост. 1938 й. 15 снв.да ташкил стилган. Б. в. худуди асосан Қизилқум чслида жойлашган. Жан.шарқини Зарафшон водийси сгаллаган. Шим.гарбда Хоразм вилости ва Қорақалпоғистон А еспубликаси, шим. ва шарқдан Аавоий вилости, жан.шарқда Қашқадарё вилости, жан.гарбда Туркманистон б-н чегарадош. Майд. 39,4 минг км2. Аҳолиси 1443 мингдан зиёд киши (2001). Б. в. таркибида 11 қишлоқ тумани: Бухоро, Вобкент, Жондор, Когон, Олот, Лешку, А омитан, Шофиркон, Қоровулбозор, Қораксл, Ғиждувон (туманлар ҳақида алоҳида мақолаларга қ.; мас, Вобкент тумани), 11 шаҳар (Бухоро, Галаосиё, Вобкент, Газли, Когон, Олот, А омитан, Шофиркон, Қораксл, Қоровулбозор, Ғиждувон), З шаҳарча (Жондор, Зафаробод, Янгибозор), 121 қишлоқ фуқаролари йиғини бор. Маркази — Бухоро ш.
Табиати. Б. в. худудининг рельефи аксарист геоморфологик хусусистларига ксра бирмунча мураккаб текисликлардан иборат. Анг баланд жойи Қулжуқтов тизмаси. Қулжуқтов б-н Зарафшон дарёси водийси оралиғида Оёкоғитма ботиғи жойлашган. Текисликлар Амударё сзани томон кис.
Б. в.да қуйидаги рельеф ксринишларини ажратиш мумкин: 1) алоҳида ифодаланган паст тоғлар, платолар (Кулжуқтов, Тузкой тоғи, Жарқоқ, Саритош); 2) текис юзали плато ва қирлар (Қораксл, Денгизксл, Учбош, Қорақир); 3) дарё ва ксл ётқизиқлари б-н қопланган ва шамол таъсирида вужудга келган аккумулстив текисликлар; 4) алоҳида ифодаланган берк ботиқлар (Қорахотин, Оёқоғитма, Денгизксл); 5) ссси юзали воҳаларда бал. 5—15 м ли тепалар учрайди.
Тоғлар асосан силур, девон, тошксмир, бср, палеоген, неоген даврлари жинсларидан тузилган. Текислик ва қумликлар тсртламчи геологик давр табиий омиллари таъсирида сзгарган.
Фойдали қазилмалардан Сеталантепа, Жарқоқ, Газли, Учқирда газ, Кемачи, Зикри, Ўртабулокда нефтьгаз ҳамда графит конлари, оҳактош, бентонит (гилмос), гранит конлари топилган. Б. в.да жуда ксп минерал сув захиралари аниқланган. Қулжуқтов, Қорахотин, Жинғилди,Оёқоғитма ботиғи атрофларидан топилган сувлардан хсжаликда қисман фойдаланилади.
Вилост сейсмик жиҳатдан 7 балли, фақат Газли ш. атрофи 9 балли зилзила зонасига киради. Иқлими кескин континентал: ёзи иссиқ, узоқ, қуруқ, июлнинг сртача т-раси 28—32°, қумликларда 60—70° гача кстарилади. Янв.нинг сртача т-раси 0° дан—2° гача. Йилига 90—150 мм ёғин тушади. Асосан баҳор ва қишда ёғади. Вегетаяис даври 220 кун. Б. в.нинг асосий сув манбаи — АмуБухоро машина канали. Қуйимозор, Тсдакул, Шсркул сув омборларининг аҳамисти катта. Бундан ташқари воҳалар атрофида зовур ва оқова сувлар ташланадиган Денгизксл, Қорақир, Катта Тузкон ва Девхона каби ксллар мавжуд. Б. в. бсйича обикор ерларнинг 94,4% турли даражада шсрланган. Чсл зонасида кам чириндили қснғир тусли сур, қумли чсл, тақир тупроқлар ва шсрхоклар кенг тарқалган. Улар турли типдаги сйловлар ҳосил қилади.
Б. в. чслларида 55 оилага мансуб 580 тур юксак ссимликлар учрайди. Булардан 18 таси сндемик тур. Чсл ссимликлари скологик шароитга мое ҳолда алоҳида жамоалар ҳосил қилган. Қумли чслларда қандим (жузғун), саксовул, черкез, селин, патлоқ, сингрен, илоқ кспроқ бслса, гипсли чслларда қизилча, сассиқковрак, каррак, биюрғун кенг тарқалган. Шсрхокли ерларда шсражриқ, сарсазан, қорабарак, шсралар, тсқайзорларда туранғил тераги, жийда, тол, юлғун, қамиш каби турлар ссади. Ўсимликлар сйлов чорвачилиги учун озуқа манбаи. Воҳаларда маданий ссимликлар б-н бирга 200 дан ортиқ бегона ст тури учрайди. Б. в.да умуртқали ҳайвонларнинг 400 дан ортиқ тури сшайди. Сув ҳавзаларида балиқнинг 37 тури учрайди. Амфибисларнинг 2 тури (ксл бақаси, сшил қурбақа), судралиб юрувчиларнинг 40 тури (дашт агамаси, қум юмалоқбоши, қулоқли юмалоқбош калтакесак, счкемар, қум бсғма илони, сувилон, сқилон, кслбор илон, капчабош, чархилон, чипорилон ва б.), қушларнинг 300 дан ортиқ тури, сут смизувчиларнинг қарийб 50 тури (юмронқозиқ, қумсичқон, қумқуён, ксрсичқон, қум мушуги, тулки, ва б.), ҳашаротларнинг 300 га сқин тури учрайди. Б. в.да Бухоро «Жайран» скологик маркази, Варданзе давлат табиат ёдгорлиги, Денгизксл, Қорақир буюртма қсриқхоналари мавжуд. Бухоро воҳасининг чслга туташ ерларини қум босишдан сақлаш учун Агросрмон мелиораяисси тадбирлари стказилади.