Bo'ka tumani haqida ensiklopediyalarda  ( 10148 marta o'qilgan) Chop etish

1 B


muxbir  13 Fevral 2010, 09:36:27

БЎКА ТУМААИ — Тошкент вилости таркибидаги туман. Вилостнинг жан.ғарбий қисмида жойлашган. 1943 й. 18 майда ташкил стилган. Шим.ғарбда вилостнинг Оққсрғон, шим.шарқда Лискент, жан.да Бекобод туманлари б-н, ғарбда Сирдарё вилостининг Оқолтин ва Гулистон туманлари, шарқда Тожикистон А еспубликаси б-н чегарадош. Майд. 0,59 минг км2. Аҳолиси 111,8 минг киши (2001). Б.т.да 1 шаҳар (Бска), 8 қишлоқ фуқаролари йиғини (Бсстон, Кскорол, Аамуна, А авот, Турон, Чиғатой, Қорақсйли, Қсштепа) бор. Маркази — Бска ш.

Табиати. Б.т. ҳудуди жан. ва жан.ғарбга томон Сирдарёга кис тушган тоғ олди текислигидан иборат. Иқлими кескин континентал, қуруқ икдим. Янв. нинг сртача т-раси —1" дан —1,5" гача, июлники 27°. Вегетаяис даври 210—215 кун. Йилига 250—350 мм ёғин тушади. Бсз тупроқлар б-н қопланган, лёссли текисликнинг ксп қисми узлаштирилган. Даре террасаларида аллювиал тупроклар, Сирдарё соҳилларида тсқайзорлар бор. Уларда чисбсри, қуён, тустовуқ учрайди.
Аҳолиси, асосан сзбеклар; шунингдек рус, тожик, қозоқ, киргиз, турк ва б. миллат вакиллари ҳам сшайди. Аҳолининг сртача зичлиги 1 км! га 155 киши. Шаҳарликлар 20,5 минг киши, қишлоқ аҳолиси 91,3 минг киши (2001).

Хсжалиги. Б.т. саноати камривожланган. Лахта тозалаш з-ди, маиший хизмат ксрсатиш, таъмирлаш, халқ истеъмоли моллари ишлаб чиқарувчи кичик корхоналар, автобазалар, автобустаксомотор парки бор. Туркис б-н ҳамкорликда қурилган «Аккуммашсервис» корхонаси трактор ва автомобиллар учун аккумулстор батареслари ишлаб чиқаради. 168 кичик корхона, 15 кооператив корхона мавжуд.
Қ. х. туман хужалигининг етакчи тармоғи бслиб, асосан пахтачилик, сабзавотчилик, чорвачиликка ихтисослашган. Туман ҳиссасига Тошкент вилости қ. х. слпи маҳсулотининг 8,2%, пахта слпи ҳосилининг 15,2%, ғалланинг 9,7% тсғри келади (1995). Б.т.даги 22 ширкат хсжалигининг 21 таси пахтачиликка, биттаси боғдорчилик, токчиликка ихтисослашган, 1 та хсжаликаро қ. х. корхонаси, 279 фермер хсжалиги, 206 шахсий кичик корхона бор. Умумий скин майд. (томорқалар б-н биргаликда) 38,7 минг га бслиб, асосан суғориладиган ерлардир. А­кин майдонининг асосий қисми пахта, ғалла, сабзавот, картошка, емхашак скинлари б-н банд. Лилла етиштирилади. Балиқчилик б-н шуғулланилади. Чорвачилиги асосан гсшт-сут етиштиришга ихтисослашган. Туманда 25,8 минг қорамол, шундан 11,8 минг сигир, 19,9 минг қсй ва счки бор. Б.т. Тошкент вилости ва республика туманлари б-н автомобиль йсллари орқали боғланган.
1999/2000 сқув йилида 52 умумий таълим мактабида 23400 сқувчи сқиди. Академик лияей, мусика мактаби, агроколлеж, 50 мактабгача ёшдаги болалар муассасаси, 48 кутубхона, музей, маданист саройи, кинотеатр мавжуд. Марказий касалхона (370 сринли), 3 қишлоқ касалхонаси, фельдшеракушерлик пунктларида 160 врач, 975 срта тиббий ходим фаолист ксрсатади. «Халқ овози» туман газ. (1952 й.дан) нашр стилади.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan