БУ ИШ УЧУА БУЮА ИЛГАА ТАДБИА
Бу шундан иборат: курси тайёрлаб унга касални , стқазилади, (шу ерда) ҳозир бслган ходим қслини ка-салнинг икки тиззаси тагига киргазади. Кейин (табиб) ёриш тадбирини ксради. Олдин тошни топиб, уни ёри-ладиган ерга келтириб, шу ерда ушлаб туриш керак. Бунинг учун срта бармоқни сркаклар ва қизларнинг тсғри ичагига, жувон хотинларда сса бачадон йслига киргизилади ва тошни топилади; кейин иккинчи қсл билан тошнинг устидан босиб қорнининг юмшоқ ери ва киндикдаи сирпантириб қовуқ оғзи сқинигача туширилади. Тошни дарздан бир арпа бсйи қадар қуйига ҳайдашга тиришиладн. Даоздан ёришдан саклан, — бу
зкудс ёмон; дарз ҳақиқатда слдирадиган ердир. Тошни итаришда сустлик бслмасин, сустлик қилинса, ёриқ кенгайиб, битмайдиган бслиб қолади. Тошни итарсанг м ёриқни ичга стмайдиган деб билсанг, кескин, агар шу пайтгача қилинган иш қаттиқ аламга, қовуқ бсйнининг қайрилиб қолишига, қувват тушишига, ҳаракат ва ссздан қолишга, қовоқ ва ксзнинг ич-ичига тушиб кетишга олиб бормайди деб тушунсанг, шундай қилиҳ борди-ю, ёриш шундай ҳолларга олиб бораднган бслса, у чоғда ёрмай қссқол, чунки агар ёрар скансан, касал дарҳол слади. Кейин тош устидан қийшиқ қилиб озгинг ёрилади, ёрганда асабга тегишдан сақланиш билан бирликда ёриқ қовуқнинг бсйнига тушишига тиришилади. Чунки агар ёриқ қовуқнинг танасига тушиб қолса, ҳеч бир битманди. Бундаи ташқари мумкин бслганича ёриқ-аи кичкииа қилишга тириш. Агар тош кичкина бслса, кспинча, у сиқиш биланоқ отилиб чиқади, катта бслса, кенг ёриқ қилишга ва кспинча, тортиб оладиган илмоқ-қа муҳтож бслинади.Баъзан тош жуда катта бслиб уники ҳажмига мослаб ёриш мумкин бслмайди. У чоғда уни омбир билан майда-майда (бслакларга) майдала-нади ва синганини олинаверади. Қовуқда ҳеч бир нарса қолдирилмайди, чунки агар қолдирилса, (унинг сна) ҳажми ортиб катталашади.
(Баъзи вақтда) тош қовуқнинг бсйнида ва олатнннғ сқинида (сканлиги) билиниб туради, бу чоғда қовуқ-нинг устидан силаб босиш лозим бслади. Бу (ишда) сенга бир ёрдамчи керак бслади; тош бир ерга қадалиб қолса, сша жойни остдан очиб тошни чиқарилади. Кспинча, тош кетига қайтмаслиги учун (у турган жойни) орқасидан бсғиб бойлаб қсйиш тузукдир. Агар тоиа олатнинг бошига сқин келган бслса, у ердан уни чк-қаришга қаттиқ уринилмасин, чунки бундай қилиш,. кспикча, жароҳат пайдо қилади ва у битмайди. Балки (тошни) тсғрилаш, орқасидан бсғиб бойлаш ва уни чи-қариш учун олатнинг боши тагидан ёриш керак бслади,
Айтилганларнииг ҳаммасини қилиб, тошни чиқарсанг кспинча, қоринкинг қаттиқ сзилиши ва ёриқнииг оғрншидан шиш пайдо бслади; бу қсрқинчли нарсалардандир. Буни қайтарадиган нарсалардан бири касалга ҳуқ-на қилиб, ични тозалаш ва бундан кейин унга ични юмшатадиган нарса ичиришдир. Унга фақат бир озгина нарса едир, шунда ҳам юмшатувчи нарса едир. (Шиш-нинг) олдини олиш учун томирдан қон олишга муҳтож бслсанг, уни қиласан.