Buyuk Marg'iloniylar + Marg'ilonning mashhur kishilari  ( 34294 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 4 B


AbdulAziz  12 Iyul 2010, 17:16:35

ОХУАБОБОЕВ Йслдош (1885, Марғилон сқинидаги Жсйбозор қишлоғи — 1943.28.2, Тошкент) — давлат ва жамоат арбоби. Марғилондаги пахта тозалаш з-дида ишчи (1901—04), Ўзганда батраклик қилган (1904—14). 1916 й. халқ қсзғолони қатнашчиси.

1917 й. Октсбрь тснтаришидан кейин Марғилон атрофида ташкил қилинган дастлабки қишлоқ шсроси, Марғилон уездидаги «Қсшчи» иттифоқи раиси (1919—21). Ўзбекистон ССА  МИК раиси (1925— 38), Ўзбекистон ССА  Олий Совети Лрезидиуми раиси (1938—43).

Ад.: Ўзбекистоннинг снги тарихи. 2-китоб [Ўзбекистон совет мустамлакачилиги даврида], Т., 2000.

Qayd etilgan


AbdulAziz  19 Iyul 2010, 11:13:43

ҒАФУА ОВА Дилбархон (1940.15.1, Марғилон ш.) — Ўзбекистон А еспубликаси халқ сқитувчиси (1995). Фарғона пед. институтини тугатган (1969). 1960 й.дан Марғилон ш.даги 12-, 1-мактабларда, 5-интернат мактабда бошлангич синф, 1964—99 й.ларда 1-мактабда она тили ва адабиёт сқитувчиси.

Qayd etilgan


AbdulAziz  19 Iyul 2010, 11:16:27

ЛЎЛАТХОА - Ксқон хонлигида хон ва унинг амалдорлари зулмига ва чор А оссиссининг мустамлакачилик сиёсатига қарши кстарилган халқ қсзғолони (1873—76) раҳбари — Исҳоқ Ҳасан сғли (1844 — Марғилон — 1876).

Исҳоқ Ҳасан Қсқондаги Тунқатор мадрасасида сқиган. Андижондаги масжидда имомлик қилган, савдогарлик б-н ҳам шуғулланган. Тошкентга келиб, Абдулмсмин оталиқ б-н танишгач, шу ерда вақтинча сшаб қолади. 1872 й. Шер Додҳо бошлиқ бир гуруҳ қсқонликлар Самарқандда истиқомат қилаётган Лслатбекни (Олимхоннннг невараси) Қсқонга таклиф қилиб, уни хон қилиб кстаришга ваъда қилишади. Лекин, Лслатбек бу таклифни рад стади. Шундан сснг қсқонликлар Тошкентга келиб, Абдулмсмин оталиқ б-н учрашганлар. Уларнинг илтимосига ксра, Исҳоқ Ҳасан «Лслатхон» номи б-н қсзғолонга бошчилик қилишга рози бслган ва Ааманганга келиб қсзғолонга раҳбарлик қила бошлаган. Унинг томонига йирик бой ва ҳарбийлар, ҳагто Худоёрхоннтт сғли ва б. қариндошлари ҳам стган.

1875 й. 22 июлда Худоёрхон Тошкентга қочишга мажбур бслади. Хон тахтига «Лслатхон» ва Худоёрхоннинг катта сғли Аасриддинбеклар асосий даъвогарлар сди. 1873 й.да қирғизлар «Лслатхон»ни Қсқон хони деб сълон қилган сдилар. Аммо, Худоёрхон Тошкентга қочгандан кейин Абдураҳмон офтобачи Аасриддинбекни хон деб сълон қилиб тахтга стқизган. Шу сабабли «Лслатхон» Абдураҳмон офтобачи ва Аасриддинхонларга қарши курашни бошлаб юборади. Оқибатда, Қсқон хонлигида икки ҳокимистчилик пайдо бслади. Бунинг олдини олиб, кучларни бирлаштириш мақсадида Абдураҳмон офтобачи 1875 й. 7 авг.да Чор А оссисси мустамлакачиларига қарши ғазавот сълон қилади ва халқ озодлик ҳарака-тини бошлаб юборади. «Лслатхон» бу ҳаракатни қсллаб қувватлайди, аммо қсшинини жангга олиб кирмайди.

1875 й. 23 авг.да Махрам қалъаси остонасида руслар б-н Абдураҳмон офтобачининг қсшини сртасида қаттиқ жанг бслади. Қсқонликлар мағлубистга уч-райди. К. Л. Кауфман қсзғолончиларни бирин-кетин тормор стиб, Қсқон, Марғилон ва Ўш ни жангсиз босиб олган.

1875 й. 22 сент.да Кауфман Марғилон ш.га Аасриддинхонни таклиф қилиб, аҳоли учун жуда оғир бслган шартномага имзо чектиради. Аатижада, аҳоли Аасриддинхонга қарши қсзғолон кстаради. Аасриддинхон Тошкентга қочишга мажбур бслади. «Лслатхон» расман Қсқон хони деб сълон қилинади. Абдураҳмон офтобачи ҳам уни тан олади . «Лслатхон» б-н срашиб ҳарбий кучларини бирлаштиради. А ус аскарлари б-н бслган жангларда кучлар тенг бслмагани натижасида «Лслатхон» мағлубистга учрайди. 1876 й. 1 мартда Марғилон ш.да дорга осиб слдирилади.

Ад.: Бобобеков Ҳ. А., Лслатхон қсзғолони, Т., 1996; Қсқон тарихи, Т., 1996.

Qayd etilgan


AbdulAziz  20 Iyul 2010, 14:06:02

МАДАМИАБЕК, Муҳаммад Аминбек Аҳмадбек сғли (1892, Марғилон сқинидаги Сскчилик қишлоғи — 1920.14.5, Фарғона водийсидаги Қоровул қишлоғи) — Туркистонда совет режимига қарши кураш ҳаракати намосндаларидан бири (1918—20), Муваққат Фарғона ҳукумати раиси (1919—20).

Бошланғич мактабда савод чиқаргач, маҳаллий бойлар ва русларнинг савдо дсконларида ишлаган. Биринчи жаҳон уруши арафасида подшога қарши фаолисти учун полияис томонидан қслга олиниб, 14 й.га Сибирдаги Аерчинск деган жойга каторга қилинган (1914). 1917 й. фев. инқилобидан кейин М. озодликка чиққан. «Шсрои Уламо» ташкилотининг раҳбарлари уни Марғилон ш. миршаблари бошлиғи лавозимига тавсис қилишган. Туркистонда большевиклар ҳокимистни зсравонлик б-н сгаллагач, Фарғона вилости ҳарбий комиссари К. Осипов уни Марғилон милияисси бошлиғи стиб тайинлайди. Бироқ совет режимининг сиёсати М.ни озодлик учун курашга ундаган. 1918 й. март ойининг бошларида у сз милияионерлари б-н большевикларга қарши курашувчилар сафига стган. М. 1000 — 1500 йигит тсплаб, Марғилон ва Тошлоқ атрофларида қизил аскарларга қарши дастлабки жангларни бошлаган.

1918 й. снв.да М. қсл остида 16000 кишидан иборат қсшин бслган бслса, сша йил кузида уларнинг сони 30000 кишидан ортиб кетган. М. халқ орасида катта обрсга сга бслган. У водийдаги совет ҳокимисти органларига муқобил равишда сз сиёсий бошқарув усулини срнатган. Андижон уездидаги Ойимқишлоқ (ҳоз. Андижон вилости Жалолқудук, тумани)да бслган Фарғона водийси қсрбошиларининг қурултойида (1918 й. носб.) миллий озодлик ҳapaкати қатнашчиларининг Олий бош қсмондони стиб сайланган.

1918 й.нинг охиридаёқ мустақил ҳаракат қилишга уринаётган йирик қсрбошиларнинг фаолистини М. бошқаришга муваффақ бслди. М. йигитлари сртасида ҳарбий интизом кучли сди. Унинг йигитлари қизил армисга қарши жанг қилиш б-н бир қаторда босқинчи ва талончилардан иборат айрим маҳаллий кичик тсдаларга қарши ҳам шафқатсиз курашганлар.

М. 1919 й. 2 сент.да Жалолободда К. Монстров б-н иттифоқ тузган (қ. Крестьснлар армисси). 1919 й. сент. — окт.да унинг қсшини Жалолобод, Ўш ва Марғилонни қизил аскарлардан озод қилган, бироқ Андижон учун бслган жангларда енгилган. М. Бухоро амири Сайд Олимхон ва Хива хонлигининг амалдаги ҳукмдори Жунайдхон б-н қизил армисга қарши биргаликда курашиш учун музокаралар олиб борган. Афғонистон ва Туркисга сз вакилларини жснатган. А оссиснинг Қашқардаги собиқ консули Успенский ва Буюк Британиснинг бош консули Л. А­сертон оркали Европа давлатлари ва АҚШдан большевикларга карши кураш олиб бориш учун иқтисодий ва ҳарбий ёрдам олишга интилган. Ломирнинг А­ргаштом (Иркештом) овулида бслган йирик анжуманда (1919.22.10) М. бошчилигида Фарғона муваққат мухторист ҳукумати тузилган. М. ҳукумат бошлиғи бслиш б-н бир қаторда Олий бош қсмондон стиб ҳам сайланган.

Совет режими ва большевиклар миллий озодлик харакатига қарши курашиш учун А оссис марказидан доимий равишда Туркистонга снги-снги қизил аскар қисмлари ташланган. 1920 й. снв. ойининг срталарига келиб Фарғона водийсида жанговар ташаббус вақтинчалик қизил армис қслига стган. М. вақтдан ютиш учун 2-Туркистон сқчи дивизиссининг бошлиғи А. А. Верёвкин А охальский б-н Скобелев (ҳоз. Фарғона) ш.да сраш битимини имзолаган (1920.6.3). М. б-н бирга совет ҳокимисти томонига унинг снлаб қсрбошилари ва 3500 та йигити ҳам стган. Совет қсмондонлиги томонидан музокаралар стказиш учун қсрбошилар орасига юборилган М. Холхсжа А­шон буйруғи б-н қирғизларнинг Қоровул отлоғи атрофида хиёнаткорона слдирилган (1920.14.5). Унинг қабри ҳоз. Қирғизистон А еспубликаси ҳудуди — Олай водийсидаги Шиғай қишлоғида.

М. совет режими даврида «босмачи» сифатида ноҳақ қораланиб, унинг фаолисти сохталаштирилган. М.нинг серқирра фаолисти ҳақида Ўзбекистон, Италис, Германис, Туркис, Саудис Арабистони ва б. мамлакатларда и.т.лар олиб борилмоқда.

Ад.: Ибодинов М., Қсрбоши Мадаминбек, Т., 1993; Ўзбекистоннинг снги тарихи. 2-китоб [Ўзбекистон совет мустамлакачилиги даврида], Т., 2000; Туркестан в начале XX века: к истории истоков наяиональной независимости, Т., 2000; Каримов И., Мадаминбек, Т., 2002; А ажабов Қ. Хайдаров М, Туркистон тарихи (1917—1924), Т., 2002.

Қаҳрамон А ажабов.

Qayd etilgan


AbdulAziz  21 Iyul 2010, 14:56:26

БОБОЕВ Тожиали (1908.10.3 — Марғилон — 1984.26.5) — 2-жаҳон уруши қатнашчиси, кичик сержант. 1943 й.дан фронтда. 1006-сқчи полки пулемётчиси.

1945 й. 19 апр.да Германиснинг А ингенвальд р-нида душман б-н жанг қилиб, бошқа қисмларнинг олдинга силжишига ёрдам берди. Берлин бссағаларида бслган жангларда жасорат ксрсатди.

Б. Силезис вокзалига биринчи бслиб кирди ва унинг томига байрок тикди. Қаҳрамон унвонига сазовор бслган (1945). Урушдан кейин Марғилонда сшаган.

Qayd etilgan


AbdulAziz  02 Sentyabr 2010, 13:10:07

АҲМЕДОВ Умрзоқ (1887-1954) - марғилонлик ёғоч сймакори. Қсқон ва Марғилон сймакорларининг анъаналарини ривожлантирди. Ўйма безакли сшик, дарвоза ва б. меъморий қурилмалар устаси сифатида шуҳрат қозонди, «устои худрод» («мустақил ишловчи уста») лақабини олган. У лсла пардоз услубида ёғочга нақшлар солган, илк бор ёғоч сймакорлигида қора лок б-н ишлашни қсллаган. А.нинг айрим асарлари Ўзбекистон давлат санъат музейи ва республика Амалий санъат музейида сақланмоқда.

Qayd etilgan


AbdulAziz  02 Sentyabr 2010, 13:10:30

МААªА УФЖОАОВ Юсуфжон (1877, Марғилон — 1960) — ёғоч сймакори, дурадгор; халқ устаси. Ўйма нақшли сшик, ром, дераза, дарвозалар тай-ёрлаган, жавон, курси, қутича, сандал каби уй жиҳозлари ишлаган. М. сратган асарларида сймакорлик усулларини дадил қсллаши, нақш мужассамотларини снги мавзулар б-н бойитиши диққатга сазовор. Устанинг ноёб ишларидан бири — Алишер Аавоийнинг 500 й.лигига сймакори усулида сратган шоирнинг портрети (107x77 см, ёнғоқ ёғочи, лок, 1948), портрет атрофи анъанавий нақшлар б-н ҳоши-сланган.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


AbdulAziz  24 Dekabr 2010, 11:08:43

МАМАТБУВА ҲОФИЗ (асли Мухаммад Сатторов; 1885.14.1 — Марғилон — 1969.4.3) — Ўзбекистон халқ ҳофизи (1941). Халқ хонанда ва созандалари (Болтабой ҳофиз ва б.)дан халқ ашула йслларини срганган. Ҳамза бошчилигидаги агитбригада, Ўзбек стнографик труппасида (1925—26), Ҳамза театрида (1926—30) хонанда. Уруш йиллари Янгийсл мусиқали драма ва комедис театри студиссида ёш санъаткорларга ашула йслларини сргатган. Г. А ахимова раҳбарлигидаги фронт коняерт бригадасида хизмат қилган. М. ҳ. «Ксп срди ҳасратим», «Бир келсун», «Айладинг», «Кулинг», «Фиғонким», «Сайдинг қсс бер, сайёд» каби катта ашулаларни маҳорат б-н ижро стган. У «Ушшоқ», «Чоргоҳ», «Муножот», «Сегоҳ» ашула йслларини, айрим замонавий қсшиқлар («Узбекистондир», «Шодлик стсангчи ёшлар», «Дилраболар» каби)ни катта ашула услубида айтган. Ж. Султонов, М. Узоқов сингари снлаб халқ санъаткорларининг устози бслган.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


AbdulAziz  24 Dekabr 2010, 11:10:41

УЗОҚОВ Маъмуржон (1904.20.4 Марғилон — 1963.12.6) — Ўзбекистон халқ ҳофизи (1939). Маматбува ҳофиз, Болтабой А ажабов, Ҳамроқул қори сингари ҳофизлар таъсирида ашула айтишни бошлаган. Ҳасан қоридан дутор чалиш ва сллаларни, Ж. Султоиовдан катта ашуланинг мураккаб йслларини сзлаштирган. 1922 — 25 й.лар Худойберган ҳофиз Мақсумов, 1926—32 й.лар Ҳасан қори, 1933— 62 й.лар Ж. Султонов б-н ҳамнафасликда куйлаган. Дастлаб халқ тсйсайилларида, чойхоналарда хизмат қилган. Марғилон театрида хонанда (1937—39), Муқимий театрида [Тоҳир, Жарчи (С. Абдулла; Т. Жалилов, «Тоҳир ва Зуҳра») ролларини сйнаган] артист ва хонанда (1939—50), Ўзбекистон радиоқсмитаси (1950—52), Ўзбек давлат сстрадаси (1952—62)да сккахон хонанда. Баланд, ширадор ва ста таъсирли овоз соҳиби. А епертуаридан халқ ашула, слла ва катта ашулалар («Ул кун жонон», «Аасиҳат», «Келдим», «Жонон келур», «Ксзларинг», «Баёт», «Ларво стиб кет», «Калам қошинг», «Айладинг», «Алғиз», «Ксп срди ҳасратим жоно», «Сайдинг қссбер, сайёд»), бастакорлар асарлари (айниқса, М. Мирзаевнинг «Якка бу Фарғонада», «Суратинг», «Доғман», «Ар истаб», «Баҳор», «Қачон бслғай, ким», «Бир келиб кетсин» каби), мумтоз ашулалар («Феруз», «Мустаҳзод», «Баёт V») урин олган. У. Фарғона хонандалик мактаби анъаналарини давом сттирган ва сзбек мусиқа маданисти тарихида чуқур из қолдирган. Ижролари Ўзбекистон радиоси жамғармасига, бир нечта грампластинка ва компакт дискларга ёзилган. Вафотидан сснг «Буюк хизматлари учун» ордени (2000) б-н тақдирланган. Марғилон ксчалардан бири, болалар мусиқа мактаби ҳамда шаҳар маданист ва истироҳат боғига У. номи берилган. 1997 й.дан Марғилонда Ж. Султонов ва М. Узоқов номидаги хонандалар танлови стказилмоқда.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan


AbdulAziz  10 Fevral 2011, 08:54:19

СУЛТОАОВ Жсрахон (1903.29.1 Марғилон — 1965.19.10) — хонанда, бастакор, Ўзбекистон халқ ҳофизи (1939). Кенг диапазонли, кучли, юмшоқ хирилдоқ ва дардли овоз соҳиби. Хонандалик сабокларини илк бор отасидан олган, кейинчалик Мадали хофиздан слла йслларини, Болтабой А ажабов, Маматбува Сатторовлардан катта ашула, Содирхон ҳофиз, Мулла Тсйчи ҳофизлардан мақом йслларини сзлаштирган. Дастлаб халқ тсй-сайиллари, чойхоналарда хизмат қилган.

1926 й.дан М. Қориёқубов раҳбарлигидаги Ўзбек давлат коняерт-стнофафик труппасига катнашган. Марғилон (1928—32) ва Тошкент (1932—36 ва 1940—58) театрларида, Ўзбек давлат филармонисси (1936—39), Ўзбекистон радиоқсмитаси (1950—58)да сккахон хонанда. Мукимий театрида Ларфи ҳофиз («Тоҳир ва Зуҳра»), Аорқсзи («Аурхон») каби ролларни ҳам ижро стган.

С халқ орасида «катта ашула пири» номини олган, шунингдек, сллалар устаси, аскисчи сифатида ҳам танилган. Шогирди М. Узоқов билан 25 йилдан opтик, ҳамнафаслик қилиб, сзига хос талқин йслини сратган. А епертуаридан «Ушшоқ» ва «Содирхон Ушшоғи», «Дугоҳ Ҳусайн», «Беш парда Сувора» ва «Савти Сувора», «Ҳануз», «Чор зарб», «Чаман слла» каби мумтоз ашула ва сллалар, «Боғ аро», «Шафоат», «Хайрул башар», «Отга миндим» ва б. катта ашулалар урин олган. У сзбек халқ куй ва усуллари асосида бир қанча ашулалар ижод қилган. «Аайлайин», «Ўлмасун» (Аавоий), «Келинг, сй аҳбоблар» (Фурқат), «Бир қадаҳ» (Чустий), «Мубталоман» (С.Абдулла), «Минг қадам» (Ҳабибий), «Бир келсин», «А­й дилбари жононим», «Оҳким» каби катта ашулаларни чолғу жсрлигида ижро стиб снги услуб сратган. С. ижролари Ўзбекистон радиоси ва Санъатшунослик ин-ти фоножамгармаларида сақланмоқда, бир неча граммпластинка, аудиокассета ва компакт дискларга ёзилган.

Вафотидан сснг «Буюк хизматлари учун» ордени билан мукофотланган (2000). 1997 й.дан Марғилонда С. ва М. Узоқовлар номидаги А еспублика хонандалар танлови стказилмоқда.

«Ўзбекистон Миллий А­няиклопедисси»дан

Qayd etilgan