УЗИЛГАА А ИШТА
Воқеий ҳикос
Феруза опа қаршисида турган талаба йигитга жуда ҳам раҳми келиб кетди. Шсрлик. Бор пулини олдириб қсйибди, ксзлари мслтирайди.
-Анди нима қилмоқчисан, сғлим? — ссради ҳамдардлик билан.
-Билмайман. Лойтахтда бирор танишим йсқ. Омадим келиб, талаба бслдим-у биринчи кундан бор пулимни йсқотдим... — йигитнинг боши умидсизлик билан сгилди.
Феруза опа бир он ниманидир сйлади, ниманидир чамалади:
-Исминг нима сди, сғлим?
-Шерзод.
-Уйингдагилар қачон пул юборишаркан?
-Уларга айтмадим. Улар менга берган пулни топиш учун қанча ишлашлари кераклигини биласизми?
-Шерзод, менга қара, сғлим. Мен сенга пул бераман. Артага ойлик оламан. Майлими? Хафа бслма, қсй.
Шерзод қулоқларига ишонмай қолди. Киприклари пирпиради.
-Борақол, хонангни тартибла, сртанги дарсларга тайёрлан, мен сенга пул бериб тураман.
-Лекин... опа... — Шерзод тараддудланиб турарди. — Берган пулингизни қайси пайтда қайтаришимни билмайман. Менга жуда ноқулай...
-Бир гап бслар.
Шерзод, ксзларида ҳайрат, Феруза опага қарай-қарай хона сшиги томон юрди.
* * *
Феруза опа уйга сйчан қайтди.
Шерзодга ойлигининг срмини берди. Фарзандлари ризқидан қийиб берди бу пулни. Худо йслида.
"œАллоҳим, сзинг меҳрибонсан, бир иложсиз бандангга қилинган ксмакни хайрли ст! Мен Шерзоддан жавоб саховатини кутмайман, мен Сендан ажр ва болаларим ризқига барака беришингни ёлвораман..."
* * *
Шерзод уйига бориб келди. Отаси берган пулдан Феруза опага олган қарзини қайтарди:
-А аҳмат, опажон. Бу схшилигингизни ҳеч қачон унутмайман.
-Майли, -Феруза опа самимий жилмайди. — Ашитдим, домлалар сендан хурсанд смиш. Курсда сз срнингни топиб олибсан.
Шерзод мақтовдан қизаринди:
-Йсғ-е, жа унчаликмас... — Сснг бир нарса ссига тушгандек бошини кстарди: - Артага тушдан кейин вақтингиз борми?
-Ҳа, - ҳайрон бслди Феруза опа.- Аима гап?
-Университутимизда танлов бслспти. Мен гуруҳимиз сардори бслиб қатнашспман. Сиз ҳам келинг.
-Майли, - деди сна Феруза опа. — Агар ишим чиқиб банд бслиб қолмасам, келаман, сени қсллаб-қувватлаб стираман.
* * *
Танлов ҳақиқатан ажойиб стди. Феруза опа Шерзодни фақат ётоқхона коридорида ксрган, бсшанггина қиёфасидан ҳа, деб қсйган, раҳми келганидан ёрдам берган сди.
Бугун йигитча саҳнада кутилмаган сзгариш билан намоён бслди. Микрофон олдида шошмай, равон, дона-дона ссзлади, берилган саволларга ҳам аниқ жавоблар қайтради, унинг гуруҳи тайёрлаган саҳна ксринишлари ҳакамлар ҳайъати томонидан аъло баҳоланди.
-Табриклайман, Шерзоджон, - Феруза опа танлов тугагач Шерзодни табриклади. — Шундай иқтидоринг бор скан-ку, индамай юрган скансан-да.
Шерзод камтарили билан жилмайди:
-Озгина ҳаракат қилдик-да... Унчалик зсрмасмиз... Устозларимиз ёрдам беришди.
* * *
Шундан кейин Шерзод университет талабалари ичида фаоллиги билан танила бошлади. Феруза оап билан ҳам сқинлашиб кетишди. Опа гоҳо кирларини ҳам ювиб берар, овқатларини пиширар, бу ёрдамни таъмасиз, Шерзодни сз сғлидай ксрганидан қиларди.
Феруза опанинг қсл телефонига Шерзоддан тез-тез смслар келиб турарди:
"œТонгдан кайфист чоғ бслса, кунингиз қувноқ бслади: икки скелет муштлашишга қарор қилишибди. Шунда биринчиси иккинчисига дебди: "œСускка уриш йсқ!"
"œЮракка ғамларни йслата ксрманг,
Ғамнинг рамҳи келмас ҳеч бир инсонга.
Ўзингизга бахтдан бошқасин ссрманг,
Анг бахтиёр бслинг ёруғ жаҳонда!"
Хуллас, мана шундай смс-хабарномалар Феруза опанинг қсл телефонини ҳар куни "œйсқларди"...
* * *
Шерзод бугун университетни битириш остонасида. Диплом ишини аъло даражада уддалади. Домлалар ундан умидларини ошкора билдиришди ва, албатта, магистратурада сқишни давом сттириш лозимлигини уқтиришди.
Феруза опа сғли ва қизи билан гаплашиб, Шерзодга сз уйидан жой беришга қарор қилди. Шерзодни шу ердан рсйхатдан стказди.
Магистратура имтиҳони улар кутгандек бслди: Шерзод снди катта олий даргоҳда билим олишни давом сттириши мумкин сди.
Вақт ксз-очиб юмгунча стди.
Ўқиш пайтида ишга жойлашган Шерзод магистратурани битириши билан иш жойида лавозими кстарилди. Орадан ҳеч қанча вақт стмай, сзи уй олишга муваффақ бслди, Феруза опага хайр-у хсшни қуюқ қилиб, чиқиб кетди. Опанинг ксксида бир ери бсшаб қолгандек бслди...
Шу кетганча Шерзод қайтиб Феруза опани йсқламади. Опа ундан росмана хавотир ола бошлади. Бир-икки сим қоқди. Телефони счирилган.
Шерзоднинг хонадоши Салимни учратганда снги рақамини ссради.
-Ашитаман, - Феруза опа телефон қилганда Шерзоднинг овози анча кибрли ва бардам сди.
-Ассалому алайкум, Шерзоджон... — Шерзоднинг салобатли овозидан опа сзини бир лаҳза йсқотиб довдиради.
-Ва алайкум ассалом, - салмоқлаб алик олди Шерзод. — Узр, танимайроқ турибман. Ким билан гаплашспман...
-Вой... мен Феруза опангман, сғлим, Феруза опанг... ссингдан чиқардингми, Шерзоджон? — ҳижолат бслган Феруза опа шоша-пиша сзини таништирди.
-Феруза опа-а... — Шерзод чсзиб шундай деб, бироз жим қолди ва тссатдан деди: - А, сизми...
-Ҳа, ҳа...
Аегадир Шерзод сна сукутда қолди ва жиддий оҳангда деди:
-Феруза опа, нима хизмат?
Опа қалқиб тушди:
-Аима деганинг бу, Шерзоджон? Шунчаки ҳол-аҳволингни билай девдим. Ўзинг ҳақингда мундоқ хабар ҳам бермайсан.
-Мен схшиман. Биласизми, опа, менинг вақтим зиқ. Кейинроқ, гаплашармиз, а?
Феруза опа лаб жуфтлашга улгурмай алоқа узилди.
"œШерзодмиди шу ишқилиб? — Феруза опа сзига ишонмай турарди. — А адашдимми? Йсғ-е, сслади-ку... Ааҳотки шундай сзгарган бслса... тавба."
Анча вақт стиб, опа сна сим қоқди. Лекин Шерзод жавоб беришни сзига сп ксрмадими, ё вақти йсқмиди, ё касалми, хуллас, олмади.
Аввалги суҳбатдан дили оғриган Феруза опа Шерзоднинг уйида қолиб кетган буюмларини бериб юборишга қарор қилди. Салимни чақирди, Шерзоднинг буюмларини берди ва деди:
-Мен Шерзоддан ранжидим. Олти йил ксз олдимда юрди. Ксз олдимда ссди, унди... Мен ундан ҳеч нима таъма қилмайман. Фақат йсқлаб, ҳол-аҳвол ссраб қссй девдим... Унинг бу манманлиги схши смас, уни бир тийин қилади.
Салим бу ссзларни қандай етказган, бу номаълум, лекин Феруза опанинг телефонига келган смс опани йиқитди: "œЎзингизни фаришта ксрсатманг! Ардамларингиз тагидаги ҳамма илинжни доимо билиб турганман. Бевасиз, балки ёшгина, амалдор йигитни домингизга илинтирмоқчидирсиз?"
* * *
Опа касалхонада узоқ ётди. Ҳар сафар Шерзоддан келган смсни ссласа, юраги қайта хуруж бошлар сди.
Аҳтимол, снди опанинг кснгли ҳаммадан қолиши мумкин сди. Яхшилик жавоби шу бслса,деб хайрли ишлардан мутлақо қсл узмоғи ҳам мумкин сди.
Лекин Феруза опа Аллоҳни таниган аёл сди. Ҳаётда шундайлар учрашини биларди. Шерзодни қарғамади, ёмонламади, фақат қслини дуога очди:
- Аллоҳим, бир нонкср банданг етказган озор туфайли мени схшиликлардан тссувчи туйғуларга асир бслишдан қутқар...
Акром МАЛИК
Шарифа МИА ЗАҲАМДАМОВА