SAMARQANDIM
(qo‘shiq)

Samarqandim, xalqning qadim tabarruk tumorisan,
Tarixining iftixori, istiqboli — borisan,
Shaharlarning eng azali, zargari, me’morisan,
Taraqqiyot poydevori, pok ko‘ngillar yorisan.

Moviy gumbaz, moviy osmon — quyoshli kunlaring go‘zal!
Ulug‘bekning yulduzlari tiniq tunlaringni bezar.
Mehmonnavoz, bulbulovoz shahrim uzra jonim sezar,
Yuksaklikka chorlab ro‘y-rost, bobolarim ruhi kezar.

Minoralar, tinglasang gar, izhor etsa yuragini,
Jahon anglar, oy, naqadar, Yerga tinchlik keragini.
Noning totli, suving totli, Alp-er To‘nga qurgan shahar,
Farzandlaring nomdor, zotli, ro‘yo bo‘ldi afsonalar.

Samarqandim, xalqning qadim tabarruk tumorisan,
Tarixining iftixori, istiqboli — borisan,
Shaharlarning eng azali, zargari, me’morisan,
Taraqqiyot poydevori, pok ko‘ngillar yorisan.

Baxtiyor Doniyorov

SAMARQAND BO'YLAB TUNGI SAYR

- Samarqand, ildizing qayerda?
Kechangni chiroqlar parchalab tashlagan,
tun bilan nur o'rtasida
uzun arvohlar -
minoralar kеtib borar
kеlajak sari,
ba'zan
oyga boqib
to'xtab qolishar
(azon sasi urildimi quloqlarga?)
Zinalaringdan
choponiga o'ralgan
so'fi emas,
mеn o'rlab borayapman
falak
pеshtoqiga
va yеrga boqib notinch shivirlaman:
- Samarqand, ildizing qayеrda?


Mador bo'lgin endi umidlarimga,
mеning to'rt ming yillik bog'im!
Bir yaprog'ingman:
Yo'qotgim kеlmaydi ildizlarimni.

Ana, osmonning qurboni - shahid rasadxona,
ana, tarixning ko'milgan bеshigi - Afrosiyob...
Nеcha asr bo'ldi o'shanga?

- Tuproq, qani,
yoril!
Samarqand, ildizing qayеrda?

Yulduzlar orasida kеlajak yo'li,
Zamon poеzdini
Qalbim,
Qorqmay tort!
Va bitta vagonga
bobolar ruhini,
Qaygu alamini,
shavkat-shonini,
ushalmagan orzusini ort!

Bu kimlar?
Qaydaman?
Rеgiston, sеnmi?
Nеchun sеnga kеlsam,
kuksimni tuldirar jumlai jahon?
Balki anov moviy gumbaz tagida еtgan,
bobolarim
armonining
shamolidir bu?

Ammo ovozlar chiqar zamin qa'ridan:
Mеn, - dеydi (Spitamеn, sеnmisan?).
Mеn, - dеydi (Ulugbеk, sеnmi?),
Biz, - dеydi guvillab bir lashkar -
kеlajakka ergashib kеlar
sarbadorlar!

Samarqand, ildizing...
Savol ortiqcha...
Tеgramda mеn bilan o'ylanib,
mеn bilan qiynalib,
ildizga aylanib borar bir kеcha.

Usmon Azim.

Assalamu alaykum.
Menga Mashhurani xabar berishlariga qaraganda bu she'r muallifi Usmon Azim ekan.Shuning uchun bu xabarni tahrir qildim. Rozi bo'lasiz...

Karvonlar keladi yeti iqlimdan
Shohilar, chinnilar ortishib toy-toy
Bog’lari jannatdan nusha ko’chirgan
Yegani bol bo’lgan, tishlagani moy

Tilanmagan hech kim dunyoni, erkni
Gadolar boy bo’lgan bu yurtga kelib
Bog’bonining qizi malika bo’lgan
Cho’rilar oy bo’lgan bu yurtga kelib
Ayolin husnidan oy xijolatda
Aqliga tan bergan shohi, donosi
Hech qursa xon bo’lgan tuqqan o’g’ili
Hechsa donishmandning bo’lgan onasi

Shohlari mard bo’lgan, yurt olar bo’lsa
Butun yer yuzini olgan muljalga
Erlari mard bo’gan, gar sevib qolsa
Ikki shahar bergan bir dona holga

Dunyoni besh yuz yil o’qitib yetgan
Alisher bu yurtga tahsilga kelgan
Mangulikdan mangu shunday buyuk zot
Samarqandni aziz mehrob deb bilgan

Jannat ko’kartgani kamday tuprog’i
Ko’ksiga mukarram boshlarni olgan
Jonin bersalar ham o’zga yurtlarda
Shohlarning jasadi shunda ko’milgan

Bu tuproqda metin bardosh bo’lmasa
Jahongir Temurni qanday quchardi?
Balki Ulug’bekning hayoli birlan
Yulduzlarga tomon qushday uchardi

Bu tuproqda agar bo’lmasa bir siz
Ho’ja Ahror Valiy bosh qo’yarmidi?
Bibihonim yig’lab ko’zida surtib
Orzularin aytib yosh qo’yarmidi?

Hizir nazar slogan duo ketgan yurt
Qo’shiqqa aylanuq har azob, har dard
Shu yurt deb yashasang, o’lsang arziydi
Ikki dunyoda ham bitta Samarqand!!!

Xosiyat Bobomurodova

SAMARQAND HAQIDA ODDIY SATRLAR

Men bilaman,
U meni juda yaxshi ko'radi.
U mening tushlarimga kirmoq istaydi,
U meni bag'riga bosmoq istaydi,
Ko'rmoq bo'lar mening sog'inchimni.

U bobolarim tushini so'ylab bermoqchi,
Faqat qo'rqar sig'armikan ular bag'rimga.
U mening barcha orzularimni bilmoqchi,
Faqat qo'rqar sig'armikan ular bag'riga.

U mening onamga o'xshaydi -
Ko'zlari ma'yusdur uning ham.
U mening bolaligimga o'xshaydi -
U ham menga yozolmaydi xat.

Xurshid Davron

Samarqandga qachon...

Yo'lga boqib toldi ko'z qirim,
Suyagimni ezdi izg'irin,
Xush gap bilan dilni yoz qiling
Samarqandga qachon boramiz?

Unda ungan har bir giyohi,
Handalakbo'y qizlar nigohi
Tushlarimga kiradi gohi -
Samarqandga qachon boramiz?

Gulxan bo'ldi lablarimda so'z,
Dardlarimga yig'lar bunda kuz,
O'z ko'ksiga xanjar urgan do'st
Samarqandga qachon boramiz?

Yog'du edim, tongim qoraydi,
Men keng edim, olam toraydi,
Ko'ksimda bir qushcha so'raydi:
Samarqandga qachon boramiz?

Bu dunyoning asli biri kam,
Bir burji baxt, bir burjida g'am,
Ayt, ne uchun ko'zlaringda nam
Samarqandga qachon boramiz?

Andijon deb yig'ladi Bobur,
O'z yurtiga sig'madi Nosir,
Qodiriyning ko'zlari sohir
Samarqandga qachon boramiz?

O'z elingda hursan, sabosan,
Garchi shoxsan, zo'rsan, dahosan,
Yurting bo'lsin, garchi gadosan -
Samarqandga qachon boramiz?

Nurullo Oston

Samarqand

Qanday xursand bo`lmayin,
Quvonmay yutug'ingdan.
Bitta ko`ngli biyronu
Ham tili dudug’ingman.

Bag’ringda to`lib yurgan
Jayroningcha bo`lmadim.
Tog’ingda bog’ undirgan
Dehqoningcha bo`lmadim.

Farroshmasman har tongda
Yaltiratgan poyingni.
Bedormasman mirobday
Sharqiratgan soyingni.

Kimman? Bitta bemorga
Madormi aytar gapim.
O`ylasam tekkan emas
Cho`pon bolangcha nafim.

Shuhratingga bir hissa
Qo`sholmadim noningday.
Tuprog’ingday Xotamu
Kengmasman osmoningday.

Spitamen, Alp Erning
Qatorida normasman.
Senga suyangan, Seni
Suyagan chinormasman.

Senga ko`m-ko`k minorlar
Kabi mehr qo`ymabman.
Bilsam, seni bir chumchuq,
Chumolingcha sevmabman.

Sukutmasman bag’ringda
Va yo titroq, zormasman.
Afsus, yovga atalgan
Qamchimasman, dormasman.

Avf et, Mirzo Boburday
Senga shaydo bo`lmadim.
Ko`ksingda oqqan tiniq
Suvday paydo bo`lmadim.

Mirzo  ko`zida qotgan
Yulduzingman, Samarqand.
Kuylashni eplolmagan
Bir qizingman, Samarqand.

Menga hali yo`l bo`lsin,
Kuylash shuhrat-shoningni.
Hatto xarsangtoshingday
Maqtolmadim nomingni.

Pok nomingni zikr etib,
Sarxushu maxmur, mastman.
Bolalaring chorlagan
Cho`ponotangchamasman.

Quyoshingday saxiyu
Oying kabi to`lmadim.
Tonglar qirda o`t o`rgan
O`rog’ingcha bo`lmadim.

Tilim ojiz madhingga,
Mening mangu navro`zim.
"Sharq darvozasi" deymi?
YO "Baldai mahfuz"im.

She'r aytsam, jo`r bo`lguvchi
Yangrar sozim, Samarqand.
Qilsam, duo mehrobim,
Joynamozim, Samarqand.

"Baldai mahfuz" - muhofaza qilingan shahar.
Kamina

САМАА ҚААД

Оташин барк ёнди гулранг
Чархнинг меҳробида,
Чарх урар кснглим хаёлнинг
Оташин гирдобида.

Субҳидам офтоби кскнинг
Гумбазида ёнди, ё
Анди бу фируза гумбаз
Субҳидам офтобида.

Тонг смас бу, тонгда бслсам
Мен хаёл обида ғарк,
Тонг қилибдир чунки кснглим
Бу хаёлдек обида.

Ксҳна шаҳрим, тарихингни
Ксз юмиб қилсам хаёл,
Ғарқ ксринди мазлум слнинг
Ксз ёши селобида.

Бу саройлар ғишти слнинг
Ашки бирлан хокидан,
А ангу бсёғи корилмиш
Қайғунинг зардобида.

Чулғаниб сокин хаёлга
Жим ётар соғоналар.
Ае ксрар Мирзо Улуғбек
Беш асрлик хобида?

Кенг фалакни кучди инсон,
Лек минг йил стса ҳам
Илк муаллимдир Самарканд
Илми афлок бобида.

Бош сгиб устоз Улуғбек
Қошида турдим бу тонг,
Чарх уриб кснглим хаёлнинг
Оташин гирдобида.
1967

Erkin Vohidov

САМАА ҚААД

Салобатинг, камолингга изламай қиёс,
А им, Қоҳира, тақдиридан ссзласам бир оз;
Ҳомер билан Ҳеродот ҳам қилмай сътироз,
Шаҳрим, сени мангулик-ла қсйиб ёнма-ён,
Бири тарих, сна бири ёзарди достон.

Аммо улар қилиб кетди қилар ишини,
Сен-чи, ҳамон лол стасан ксрган кишини,
Ссзлагандай ҳар ким чала қолган тушини,
Сайёҳ айтиб тугатолмас, бегона гарчанд,
О, мен қандай тамом қилай мадҳинг,
Самарқанд!

Завол олиб келган чоғи сенга Искандар,
Камолингни ксриб шошиб қолди шу қадар,
«Юз сгирдим ҳаммасидан, бориб айт, шамол,
Шу ер менинг Ватаним», деб айтарди дарҳол.

Аммо бошқа бир йсл билан айтиб сирини,
Шу диёрга пайванд қилди сз тақдирини,
Бу лаънатдан поклаш учун она-Ерини,
Мардлар қилич сланғочлаб кирди майдонга,
Ўлди, аммо доғ туширмай слди виждонга.

Кечир, шақрим, босиб стган йслинг ксп узоқ,
Ҳар бир кунинг китоблардан маълумдир, бироқ
Уни қайта такрорлашга ҳожат йсқ бироқ,
Аммо снги кашфиётдай кстариб баланд,
Ғуруримни айтмоқчиман сенда, Самарқанд.

Чигирткадай ёпирилди. Шаркдан гур стиб,
Ўтди қанча водийларни чслдай қуритиб,
Қанча бсғди икки қитъа ёқасини тутиб,
Танти тақдир сркалаган мсғул зотлилар,
Чингиз отли, Боту отли, учқур отлилар.

Зулмат ичра шуъла сочиб стар қаҳрамон,
Курашларда устоз бслар шафқатсиз замон,
Тарих уни олиб кетар мангулик томон,
Шу тахлит бахт қуши қсниб азиз бошингга,
Темур отли сғлон келган сди қошингга.

Ҳеч бир дардга бслган смас манманлик даво,
Босзиднинг бошига ҳам шу бслди бало,
Сснг Европа қудратингга бслиб маҳлиё
Қсрқув ичра назар солди сенга, Самарқанд,
Босзиднинг кулфатидан шод сди гарчанд.

Шайтон йслдан урди сснгра ҳакамларингни,
А­слайсанми қондай қизил шабнамларингни?
Азиб адо қилолмасман аламларингни,
Аммо шунча кучли сди ишонч, бардошинг,
Қуёшингни ютолмади аччиқ ксзёшинг.