Дарди бедавога слтган - баддуо
воқеий ҳикос
Ахтамқул Карим.
Болалик пайтимда бир тиланчи чол дсмбирасини кстариб, уйма — уй кириб юрар, одамлар кснглини хушнуд қилгани учун нимани берсалар индамай олиб кетарди. Ҳар гал отам у чолнинг дсмбирасида қсшиқ айттирар, биз болалар у айтган қсшиқлар маъносини унчалик тушунмасак-да, чолнинг ҳазин ва дардчил овозидан завқланиб стирардик. Бу қартайган чолни ксрган киши унинг ичи тсла дард деган сйга борарди. Гсё у бизларга айтиб берган қсшиқ баҳонасида ичига срнашиб олган дарддан фориғ бслаётгандай сди. Кунлардан бир кун чол қаёққадир ғойиб бслди. Биз сса бу сирли ғойиб бслиш сирини англай олмай ҳайрон сдик.
Орадан бир йилча вақт стди. Дсмбирачи чол тссатдан ҳовлимизда пайдо бслди. У снди олдингига қараганда анча букчайиб қолган бслиб, ксзлари аллақандай қаҳрли ва аламнок ксринар, аввалги хушчақчақлиги ва қувноқлигидан асар ҳам йсқ сди. Отам одатига ксра уни ссрига таклиф қилдилар. Бир пиёла чой узатиб ҳол — аҳвол ссрадилар. Шунда дсмбирачи чол негадир ёш боладек ҳснграб йиғлади. Ҳаммамиз ҳайратда лол қотдик. Ҳар доим қувноқ ва хушчақчақ қиёфада ксришга срганганимиздан уни бошқача тасаввур қилолмасдик. Дсмбирачи чол сзини тутиб олганидан сснг сски қадрдони олдига юрагини бсшатиш учун келган одамдек, отамга қараб:
«- Ака, уйим куйди... Уйим куйди, ака,» - дес титрарди бутун вужудини қалтироқ тутиб. Отам нима бслганини ссрадилар. Дсмбирачи чол қанча урунмасин, сзини ҳеч тутолмас, ич — ичидан силкиниб — силкиниб йиғларди. Йиғлаб туриб шундай деди: «- Куёвим юзимни қора қилди, қизимни уч боласи билан йслда бораётган катта машинанинг тагига итариб юборди. Ҳозиргача шундан сзимга келолмай юрибман. У куёв смас ёв скан, билмаган сканман».
Чолнинг бу ссзларидан ҳанг — манг бслиб қолдик. Шунда отам унга тасалли бериш нистида: «- Аега бундай қилди, ё бирон касали борми?» - деб ссрадилар. Чол чуқур уҳ тортиб деди:
«- Ар — хотин йслда кетаётганда негадир жанжаллашиб қолган. Бекатга етиб боргунча жанжаллари авжга чиқади. Қизим сшанда ҳомиладор бслган. Қслида бир боласи, ёнида уч сшар сғилчасини етаклаб бораётган скан. Куёвим бориб — бориб хотини билан болаларига шундай қиладими?! Ҳайвондан баттар скан. Ҳайвон ҳам боласига буни раво ксрмаса керак». Чол сна йиғларди. Отам унга таскин беришга уриниб:
«- Йиғламанг, тақдир скан-да, хотини билан болаларини шундай қилган бслса, икки дунёсини хароб қилибди» - дедилар.
Дсмбирачи чол бироз сйланиб турди-да, отамга юзланиб қаҳрли овозда деди: «- Мен у баттолни отиб ташласалар ҳам рози смасман. Қамоқда чиритсалар ҳам асло кечирмайман. Фақат худодан бита тилагим борки, хотини билан болаларига раҳм қилмаган бслса, илоё, пес бслиб қолсин. Ал олдида бошини кстаролмай юрсин. Бир тирноққа зор стсин. Худодан шунигина тилайман. Ундан бошқа давойим йсқ». Чолнинг бу қарғишидан бутун вужудим титраб кетди. Бирдан юзи олачипор бслиб кетган одамни ксз олдимга келтирдим. Бундан оғир жазо бслмаса керак деб сйладим. Аазаримда, мазлум чол дунёдаги снг кучли бир одамга айланди. «Хонумоним куйди», дес скираётган чол срнидан турди-да, ҳовлимиздан шахдам чиқиб кетди.
Орадан қанча йиллар стди. Бу воқеа ссимиздан ҳам чиқиб кетган скан. Дсмбирачи чолнинг куёви озодликдан сн тсрт йилга маҳрум стилгани қанча тез тарқалган бслса, бора — бора уни ҳеч ким ссламай ҳам қсйди. Дсмбирасини кстариб, одамларга хурсандчилик улашиб юрадиган сша чол ҳам бошқа қишлоғимизда ксринмади. Биз уни фарзанд доғида қаттиқ қайғуриб оламдан стганини сшитдик. Шу билан ҳаммаси тугаган бслди. Бироқ ...
Ўлмаган қул соғ бслса, қайтиб келади, деган ҳикмат тсғри скан. Дсмбирачи чолнинг куёви ҳам сн йилдан кспроқ қамоқда ётиб озодликка чиқди. Лекин... А товба, ё Оллоҳ! Хотини билан болаларига раҳм қилмаган, дсмбирачи чолнинг қарғишига қолган сша куёвнинг юзлари жирканадиган даражада хунуклашиб кетган сди. Уйига қайтганидан сснг у бир хотинга уйланди. Чол айтгандек фарзанд ксрмади. Кейинчалик хотини ҳам срига схшаб дардга йслиқди. Одамлар дардманд ср — хотиннинг олдига боришдан ор қилар, қаерда ксриб қолсалар, юзларини тескари сгириб стадиган бслишди. Дсмбирачи чол қилган дуоибад Оллоҳнинг қудрати билан куёвни бир умр бош кстармайдиган қилиб қсйди. Кейинчалик ҳам қслида дсмбирасини тутганча силкиниб — силкиниб йиғлаётган, отамга дарду ҳасратини тскиб, шундан сзига бир таскин излаётган ва аламзада қиёфада куёвини дуоибад қилаётган чол ксз олдимдан ставерди. У билан охирги марта ксришганимизда қсшиқ срнида бутун вужудимизни карахт қилиб ташлаган бир скирик умрбод хотирамизда муҳрланиб қолганди: «Илоё, тирноққа зор стсин, сл олдида бошини кстаролмай юрсин».
Дуоибад жуда ёмон нарса. Мазлумнинг баддуоси сса инчунун. Буни биз ҳаётда исботини ксрдик. Ҳадиси шарифда Оллоҳ билан мазлум мазлум сртасида парда тссиқ бслмайди дейилган. Ҳаққирост, мазлумнинг дуоси ижобат скан.