Ovqatlanish madaniyati  ( 30179 marta o'qilgan) Chop etish

1 2 3 B


Habib  27 Oktyabr 2010, 09:54:58

Assalomu Alaykum!

Bu mavzuda ovqatlanish madaniyatiga oid maqolalar, fikrlarni qoldirishimiz mumkin.



Qayd etilgan


AbdurRohman  27 Oktyabr 2010, 10:13:59

 :as:
Ovqatlanishni Alloh nomi bilan boshlash kerak!
 :bs1:
BISMILLAHIR ROHMANIR ROHIYM

Qayd etilgan


Habib  27 Oktyabr 2010, 10:16:48

Сиҳат тиласанг кам е

А амазони шариф муносабати билан руҳлар покланиб, ишларга барака кириб бораркан, «Аега йил бсйи рсза тутмайман-а?» деган сй тез-тез хаёлимдан кечиб туради.

Ҳазрати Яҳё Бин Муоз (қуддиса сирруҳу) айтадиларки, ксп еган, тез слур. Чунки у шаҳват стида ёнар. Очлик бир таомдирки, Аллоҳнинг хослари ундан тсқдирлар. Очлик муридга риёзатдир, тавба қилганларга тажрист съни, халосликдир, орифларга шарафдир.

Ана шундай улуғ шарафдан нега йил бсйи сзимизни маҳрум қиламиз? Очлик кснгил хотиржамлигига икки томонлама сабаб бслади: биринчидан емоқ орзуси билан сзингни тсрт тарафга уриш азобидан халос бсласан. Иккинчидан, меъданинг софлиги руҳнинг мусаффолигига, тани жонинг омонлигига сабаб бслади. Бунинг устига муттасил очлик риёзати билан тарбисланган нафс ҳою ҳавасларни кспайтирмайди. Яъни, сизга сна бир қанча ташвишлар камасди. Ахир сзингиз мушоҳада қилиб ксринг, бошингизга ёғилаётган балоларнинг ҳаммаси балойи нафс туфайли смасми? Аафс бало бслмай нима?

А­нди, нафс деганимиз фақат, емоқ ва ичмоқдан иборат смас-да.

Бир рсзадор дсстимиз айтадики: «Доим рсзали юриш қийин смасми? Доим рсзада юриш рсзасиз юришдан осонроқ-ку. Масалан, мен рамазон ойи бошида бошқалар каби бир неча кун азоб чекиб рсзага мослашмайман, ҳеч бир қийинчиликсиз рсзани тутиб кетавераман, организм бунга одатлангани учун бош оғриғи ҳам бслмайди. Кейин йил давомида организм ортиқча хилтлардан тозаланиб юргани учун рсзанинг биринчи кунларида оғзимни очиб юрмайман. Бундан ташқари ҳафтада камида икки марта тозаланиб борган организмнинг юки анча енгил бслади. Мис тиниқади. Ахир, табобатда ҳам ҳафтада икки марта қайт қилиш орқали меъдани тозалаш буюрилади-ку. Бунда сса меъда сз-сзидан тозаланади, қайт қилишнинг ҳожати қолмайди.

Ксп йиллар олдин менга шилимшиқ бир дард илашди. Белимни тутолмайман. Қийналиб бир томонга майишиб юраман. Баъзан дард оёғимга қараб тортиб кетади. Ўзимча, доимо рулда юришимдан ксраман. Машинамда қишин-ёзин жемфер олиб юрадиган ҳам бслдим. Бари-бир сша аҳвол. Бир сафар уйимизга узоқдан меҳмон келди.

— Ургутда бир табиб бор скан, шунга олиб борсангиз, — деб илтимос қилди. Олиб бордим. Табиб меҳмонни ксрди. Маслаҳат берди. А аҳмат айтиб чиқиб кетаётувдик менга:

— Сиз қолинг, — деб қолди. Қолдим. Бир-икки савол берди. Аегадир, жигар, юрак, умуртқа поғонасини текширди. — Ҳа?! Аима, касалим бор сканми? — дедим ичиб қисилиб. Ўеч гапирмайди табиб.

— Сиз соппа-соҚсиз. Аммо баднафс скансиз, — деди дабдурустдан. — Белингиз оғрийди.

— Аима қиласиз, даволайсизми?

— Даволамайман. Даволаёлмайман. Сиз сзингиз сзингизни даволайсиз — деди узиб, очиқчасига.

— Мен қандай даволайман, — дедим ҳайратимни сширмай. — Қслимдан келса, шу пайтгача даволаб олмасмидим. Қилмаган амалим қолмади, бундан қутулишнинг иложи ҳеч бслмаспти-да. Дамламалар ҳам ичдим, тус жунидан белбоғ топиб ҳам боғладим. Қиздирилган кепак, ғишт, қайроқтош ҳам боғладим. Қадимги тош ҳаммомга кириб ксп йиллик шинни, сски асал суртиб буғхонада соатлаб стирдим ҳам, бир фойда қилгандай бслади сна сша аҳвол.

Табиб мени диққат билан тинглаб туриб мийиғида жилмайди?

— Буларнинг бирортаси фойда қилмайди, токи нафсингизни тиймас скансиз.

— Ларҳез буюрасизми?

Йсқ, ҳамма нарсани есверасиз. Фақат инсоф билан, меъёрида. Масалан, сиз гсштнинг ёҚли жойини, думба ёғини схши ксрасиз. Яхши қовурилган гсштни схши ксрасиз. Хамирли овқатларни ксп ейсиз. Буларнинг устидан бир косагина схдай сувни ҳам ичиб оласиз, тсғрими? — деди ксзларимга тик қараб. Айтганларининг бари тсғри сди.

— А­нди, буларни ким ёмон ксради? — дедим.

— Ҳаммасм схши ксради, деб сйлайсизми? — деди табиб жилмайиб. — Лекин снди сиз бу нарсалардан воз кечасиз ёки шу тарзда майишиб юраверасиз, танланг.

Мен албатта нафсимни тийишни маъқул ксрдим. Барибир, савол беришдан сзимни тис олмадим:

— Буларни емасам, нима ейман?

— Ҳаммасини есверасиз, фақат мен айтган нарсалардан сзингизни тиссиз, холос.

— Азиб олай бслмасам, — дедиму ручка, қоғоз излай бошладим...

— Шср, аччиқ, совуқ нарсаларни емайсиз, ичмайсиз. Қовурилган гсштдан сзингизни тиссиз. Ағли гсштларни емайсиз. Лалов емоқчи бслсангиз, гсшту сабзи-пиёзи қайнатиб тайёрланганидан ейсиз — шу. Ана шу айтганларимдан парҳез қилсангиз сизга табибнинг кераги йсқ.

Орадан бир ҳафта стди, бел оғриғим мутлоқ тузалиб кетди. Ургутга бордим.

— А аҳмат, А ажаббой ака, бир оғиз маслаҳатингиз билан неча йиллик дардимдан халос бслдим, — дедим. Анча суҳбатлашиб стирдик.

— Дарднинг 90 фойизи оҚиздан киради, — деди у суҳбатимиз ниҳоссида. Одамлар нотсғри овқатланадилар. Саломатлик учун ичиб саломатлигини йсқотганлар қанча бслса, соғлом бслай деб ксп овқатланиш натижасида соғлигини йсқотганлар ундан ҳам кспроқ.

Биласизми, мен узоқ йиллик амалиётимда бир нарсани кузатдим. А сзаи рамазон кунларида касаллар сони нисбатан камасди. Кспчилик беморларимиз, «рсза вақти анча тузалиб қоламан», деган гапни айтади. «Очлик мсъжизаси» деган меъёр ҳақида одамларга еб-ичмоқнинг меъёри ҳақида тушунтириш керак. Ҳазрат Аавоий

Сиҳат тиласанг кам е,
Иззат тиласанг кам де.

деб бекорга огоҳлантирмаганлар. Сиз шулар ҳақида ёзинг. Мен сшанда «Азаман» деган сдим, мана рамазони шариф муносабати билан сша ваъдамни бажардим шекилли.

Алқисса, нафсимиз устидан ғалабамиз, иродамизнинг тобланишига сабаб бсладиган қаноат неъматини ато стган А амазони шарифнинг моҳистини тслиқ англаб етмоқни барчамизга насиб стсин.

О.Ҳожиев
Манба

Qayd etilgan


Habib  27 Oktyabr 2010, 10:28:13

Ларҳезшунос-шифокорлар таомларнинг саоматликка зарарли турлари рсйхатини тузиб чиқдилар. Таомлар ҳамиша бир-бирларидан фарқланади.
Таомлардан инсон саломатлиги учун снг зарарлилари:
1. Ширин газли ичимликлар. Улар чанқоқни қондириш срнига баттар чанқатади. Чунки таркибида шакар миқдори ксп, дейлик, 1 стакан колада 5 чой қошиғи, бир литрда сса 25 қошиқ ёки 125 г миқдорида шакар солинади.
2. Картошкали чипслар, айниқса бутун картошкадан смас, пюресидан тайёрлангани соғлиққа зарар, унда углеводлар ва турли ёғлар, плюс сунъий  рангли қсшимчалар бор. Картофел фриси ҳам шунга киради.
3. "œСникерс", "œМарс" ва бошқалар. Улар ҳам очликни енгиш учун смас, аксинча қсзғатиш учун хизмат қилади. Ксп миқдордаги шакар ва турли кимёвий қсшимчалар унинг калориссини  оширади ва сна-сна истеъмол қилгинг келаверади.
4.Сосискалар, сарделькалар, қайнатилган колбасалар, паштетлар ва бошқа маҳсулотларда сширин ёғлар мавжуд. Уларнинг таркибида  ёғлар (чарви ёғи, ички ёғлар, чсчқа териси ва бошқалар.) 40%ни сгаллайди. Турли қсшимчалар сса таъмни схшилагани билан ҳазмни оғирлаштиради.
5. Ағли гсштлар, айниқса қовурилган ҳолдагиси ҳам соғлиққа зарар келтиради.
Ана шундай хулосаларга тасниб, саломатлигингиз учун сзингиз қайғурасиз, албатта. Касални авж олдиргандан ксра, унинг олдини олган маъқул. Дори-дармонга кетадиган маблағингиз бошқа фойдали озуқаларга ишлатилса ҳар томондан тежамкорликка сришасиз.

Аигора Шофайзиева
Манба

Qayd etilgan


Habib  27 Oktyabr 2010, 10:31:44



Ярим тайёр маҳсулотлардан сақланинг

Ярим тайёр маҳсулотларнинг ишқибозлари кспайиб кетган. Айниқса, ишлайдиган бекалар вақтдан ютиш мақсадида тезкор тайёрланадиган овқатларни кспроқ харид қилишади. Тсғри,  срим тайёр  маҳсулотлар десрли тайёр таомдай гап. Уни музлатиш ҳам шарт смас, қайнатилса ёки қовурилса бас, овқат тайёр. Хсш, уларнинг сифати қай даражада? Ярим тайёр маҳсулотлар соғлиққа фойдалими?
Сиз срим тайёр маҳсулотларни — дейлик, хамирдан тортиб,  котлетлар, блинчиклар, дслмалар, чучваралар, сузмали чучваралар,  қиймали булғор қалампиригача сотиб олиб, уларни кечки ёки срталабки таом сифатида дастурхонга тортасиз. Аммо шу сринда бир савол туғилади: сиз бундай маҳсулотларнинг сира фойдали ёки зарарли томонлари билан қизиқасизми? Ахир, сотиб олган  овқатингиз тез пишгани билан унинг таркибидаги сизга буткул номаълум жиҳатлари оилангиз саломатлигига зарар келтириши мумкин.    
Ярим тайёр  овқатлар сифати ундаги ингридиентларга ва дсконга олиб келинган вақти, сақланганлик ҳолатига боғлиқ. Буни сиз дсконлардаёқ аниқлашингиз лозим.Уларни сотиб олиш мумкинми ёки йсқми, буни билиш учун аввало срим тайёр маҳсулотларнинг ташқи ксриниши ва срамига сътибор беринг. Агар унинг шакли сзгарган бслса, қайта музлатилган бслиши мумкин. Масалан, оммабоп музқаймоқнинг сабзавотлари ёки сабзавотлар қоришмаси  "œқадоқланган" бслса, палахса бслиб қолмаса, демак, сз сифатини йсқотмаган бслади. Чучваралар ва сузмали чучваралар иккинчи қайта музлатилса унинг ранги қорасди ва бир-бирига ёпишади. Котлетлар, бифштекслар ва ҳоказолар шакли сзгаради ва улар ҳам ёпишқоқ ҳолатга келади. Дсконларда  срим тайёр маҳсулотлар сақланадиган совуткичлар кспинча тежамкорлик мақсадида счирилади. Махсус рефрижераторларда  смас,  оддий фургонларда  олиб келинган маҳсулотлар икки қайта музлатилмаганлигига ишонч ҳосил қилиш учун унинг ташқи ксринишига қаранг.
Хамири ёрилган ёки бсшашганлиги сезилса зинҳор чучваралар ва сузмали чучвараларни сотиб олманг. Бу маҳсулотнинг сифатсизлигидан далолат беради. Ярим тайёр маҳсулотларнинг хамирлари ранги одатда сариқ рангда бслиши керак. Бу хамир таркибида тухумнинг ксплигидан далолатдир.
Товарнинг нархи ва маркаси ҳам ишлаб чиқарилган маҳсулотнинг сифатидан гувоҳлик беради. Гсштли котлетнинг нархи гсштдан арзон турмаслиги керак. Ҳатто срим тайёр маҳсулотларнинг снг сифатсизи ҳам арзон смаслигини биласиз. Агар жуда арзон бслса, демак у гсштдан смас, сос маҳсулотидан қилинган. Бу ҳам қайсидир маънода соғлиққа фойда. Ҳатто йирик ишлаб чиқарувчилар ҳам ҳозир гсштли қийма  срнига пайлардан, тери ва  кемирчак тоғайлардан фойдаланиб,  унга суск уни, илик ёғлари ва крахмаллар қсшмоқдалар. Турли зираворларни қсшиш оқибатида гсштга схшаш таъм келиб чиқади ва маҳсулот тайёр бслади.

Qayd etilgan


Habib  27 Oktyabr 2010, 10:33:18

Бу чучвара ва колбаса ишлаб чиқаришнинг легал усули бслиб, уларни тайёрлаш таъқиқланмаган. Тсғри, ишлаб чиқарувчи сз маҳсулотини маркаламоғи керак.  Сиз агар мол гсштидан қилинган срим тайёр маҳсулотни олдим десангиз снглишасиз. Унинг таркибида бутунлай бошқа нарсалар, зираворлар ва ҳоказолар бслиши мумкин.
Уни тайёрлаш жараёни кспроқ маҳсулот таркибига смас, музлатилиш технологиссига ҳам боғлиқ. Музлатиш икки турда, анъанавий ва шок ҳолатида бслади: анъанавий уч босқичда, съни  маҳсулот —5 Â°С да совутилади. Кейин маҳсулотдаги суюқлик тез  ажралиб, қаттиқ фазага стади, учинчи босқичда сса маҳсулот —18 Â°С да совутилади.
"œШок ҳолатидаги" музлатиш нисбатан самарали бслиб, унда маҳсулот —35 Â°С да совутилади. Шу боис маҳсулотнинг таъми сақланади. Шок ҳолатидаги музлатилган маҳсулотларни танлашни срганинг.
Ярим тайёр маҳсулотлар организмга зарарли сканлигини унутманг. Уларнинг барчасида туз ва турли озуқавий қсшимчалар, зираворларнинг ксплиги маълум. Маҳсулотларда "œсинтетик" қсшимчаларнинг ксплиги овқат ҳазм қилишда муаммолар туғдиради.
Тузнинг ксплиги сса табиийки, буйракка зарарли, шунингдек, ошқозон-ичак тракти шиллиқ пардасини  ишдан чиқаради.  Модификаяис қилинган крахмал сса ичакда унчалик ссрилмайди, функяионал тартибсизликни юзага чиқаради. Гсштли оқсилларнинг бошқа маҳсулотлар билан алмашиниши организмда айрим керакли аминокислоталарнинг етишмовчилигига олиб келади, иммунитетни пасайтиради. Ярим тайёр маҳсулотларни тсғри тайёрлаш муҳим. Ксплаб срим тайёр маҳсулотлар қайта музлатишга  сҳтиёж сезмайди. Блинчик ва котлетларни  дарҳол товага, чучваралар ва сузмали чучвараларни  қайноқ сув солинган кастрюлкаларга солиш мумкин. Меваларни аввал схини сритиш, сснгра истеъмол қилиш соғлиққа фойдали. Ксп музлатилган сримфабрикат маҳсулотни пишириш ҳам узоқ вақт талаб қилади. Уй шароитида тайёрланган чучварани икки дақиқада қайнатсангиз,  сримфабрикат маҳсулотларни 5-6 дақиқа қайнатиш тақозо қилинади.
Маҳсулотларни уй шароитида тайёрлаганга нима етсин. Унинг таркибида нима бор, нима йсқ, сзингиз гувоҳ бсласиз ва бемалол тсйиб тотинасиз. А­нг муҳими, фарзандларингиз соғлиги учун кафолатланган маҳсулотдан таом тайёрлайсиз. Бунинг учун барчамизнинг ризқи-насибамизни узайтирадиган тонгда ажратилган озгина вақт ва ҳафсала кифос.
Аз мавсуми, юртимизда авжи пишиқчилик. Турли сабзавот скинларидан ҳам арзон, ҳам сифатли, ҳам тсйимли таомлар тайёрласа бслади. Бир кило гсштнинг нархига турли хилдаги сабзавот скинларидан салкам  саккиз кг. маҳсулотларни  харид қилиш мумкин. Оддий блинчикка ҳам гсшт маҳсулотлари срнига сабзавотлардан тайёрланган салат ёки творог қсшиб ейилса соғлиққа нечоғли фойдали сканлигини англайсиз. Биринчидан, уларда табиий витаминлар ксп. Иккинчидан, "œтирик ссимликлар" организмда тез ҳазм бслади. Шунда сиз ҳам вақтдан ютасиз, ҳам тежамкорликка сришасиз, ҳам оилангиз саломатлигини мустаҳкамлаган бсласиз.

Аигора ШОФАЙЗИЕВА
Манба

Qayd etilgan


Habib  03 Noyabr 2010, 15:15:03

Kecha tushlikka chiqqanda to'g'rimdagi stolda o'tirganlarga e'tiborim tushdi. Ovqatimni yeb bo'lib, sheriklar bilan gaplashib o'tirgan edim.
To'g'rimdagi stolda yoshi katta ayol, bir yigit, va qiz o'tirashardi. Menimcha bitta oila edi ular.Ihtiyorsiz ravishda ovqat yeyayotgan  qo'llariga ko'zim tushdi. O'ng qo'lda pichoq, chap qo'lda vilka. (Keyin bilishimcha,pichoq bilan kesib, vilka bilan yeyilar ekan etika bo'yicha adashmasam.) Ona chap qo'lda ovqat yeyapti. O'g'il chap qo'lda non yeyapti. Qizi onasini takrorlayapti...Juda hunuk holat bo'larkan. Bu men ko'rgan holatlarning o'ndan biri xolos.
Sizchi aziz forumdosh? Siz bunga nima deysiz?

Qayd etilgan


Habib  03 Noyabr 2010, 15:43:46

Овқатланиш одоби

Шариат нуқтаи назаридан таомнинг ҳалол йсл билан топилган ва пок бслиши асосий шарт ҳисобланади.
Таомни оз ейиш керак, қориннинг учдан бири овқатга, сна бири сувга, қолгани нафасга қолади. Агар таом шубҳали бслса, нафс ором олгудай миқдорда жуда кам ейилади.
Гсштли таомлар доимо ейилмайди, тарк ҳам қилинмайди, қирқ кунгача бутунлай гсшт емасликнинг зарари бор.
Сут ёки сутли таом билан балиқни, тухумни, гсштни, нордон нарсани, қовурилган гсшт билан қайнатилган гсштни, сски гсшт билан снги гсштни, турли мижозли овқатларни бир-бирига аралаштириб ейиш срамайди. Ҳидланган нарсани, хом пиёз ва саримсоқни истеъмол қилиш ҳам одобга тсғри келмайди.
Таомни қслларни ювиб, дастурхон устида стириб, снг қсл билан, «Бисмиллоҳ» айтиб тановул қилинади.
Катталар таомга қсл узатмагунча бошқалар кутиб туради, катталар ҳам уларни маҳтал қилмаслиги керак. Таом сз олдидан ейилади, аммо мевани ҳар қайси тарафдан олса бслади.
Уч бармоқ: бош, ксрсаткич, срта бармоқлар билан овқат ейиш суннатга мувофиқ бслади. Икки бармоқда таом ейиш такаббурлик аломатидир. Овқатланиш пайтида оч бслинса ҳам тез ва шитоб билан ейиш соғлиққа ҳам зарар, қалбни ҳам қотиради.
Луқма катта ҳам, кичик ҳам смас, сртача олинади, у схшилаб чайнаб сснгра ютилади. Уни снг тарафда чайнаш мақбулроқ.
Оғиздаги таомни ютмай туриб, идишга қсл узатилмайди, ташланган таом идишга қсйилмайди, қсйилган таом ёмонлашиб, камситилмайди.
Таомни иссиқ ҳолда еб бслмайди, у пуфланмайди, хсриллатиб, шапиллатиб истеъмол қилинмайди, устида нафас олинмайди, таом ейилаётган қслни коса ёки товоққа силкитилмайди.
Таом сузилган лаганнинг атрофидан ейилади, нон исроф қилинмайди, унинг устига бошқа емак қсйилмайди.
Таом устида хомуш стириш, оғизда таом билан ссзлаш, таом еб турган одамга савол бериш, ёнда овқатланаётган кишига назар солиш ҳам одобсизлик саналади.
Агар имкони бслса, танҳо ҳолда овқатланилмайди. Мабодо дастурхон атрофида пес, қстир, сра босган одамлар шерик бслиб қолса, улардан ҳазар қилинмайди.
Таомнинг схши, сархил, лаззатли жойини ёши улуғларга ёки ёндаги шерикларга тутилса, инъом-сҳсон қилинган бслади.
Доналаб санаб ейиладиган емишлар тоқ ейилади.
Қониқ билан ичишда уни тслдириб юборилса-очксзлик, оз бслса кибр аломатидир. Овқатни дастурхонга тскиб ёки оқизиб ейилмайди, оғиз косадаги таомга жуда сқин келтирилмайди ва катта ҳам очилмайди.
Мева псчоқлари, данаклари мева идишидан узоқроққа қсйилади ёхуд улар смолчада ёки қслда сақлаб турилади, фурсат топиб четроққа ташланади.
Сув, чой каьи ичимликлар уч бара нафас олиш билан бслиб-бслиб, стирган ҳолда, «Бисмиллоҳ» айтиб ичилади. Фақат зам-зам суви тик турган ҳолда қиблага юзланиб ичилади.
Мусулмонлар олтин, кумуш идишларда таом ейиш ва сув ичишдан қайтарилган. Чинни ва сопол идишларда таом ёки сув истеъмол қилинганда улар лаби учмаган, дарз кетмаган, синмаган бслиши кераклигига сътибор қилинади.
Овқатланиб бслингач, овқат идишлари ва ёғли бармоқларни слаб, сснг қсл сочиққа артилади, дастурхонга тспилган ушоқ, гурунч ва бошқа емаклар териб олиб ейилади. Дастурхонга ва таом сгасига дуо сқиб, берган неъматлари учун Аллоҳ таолога ҳамд шукрона айтиб, дастурхондан турилади.

Муслимаат.уз

Qayd etilgan


Habib  03 Noyabr 2010, 15:54:02

 Ovqatlanishni kattalardan boshlang. Zero, barakot kattalar bilan birgadir.
Ibn Abbosdan (r.a.)

Kim ovqatlanmoqchi bo’lsa, Allohning nomini esga olsin. («Bismillahirrohmanirrohiym», desin) Agar Alloh nomini zikr etishni unutgan bo’lsa, "Bismillahi ‘ala avvalihi va axirihi" (Ovqatning avvalida va oxirida Allohning nomi bilan), deb aytsin.
Oishadan (r.a.)

"œOvqatni jamoa bo’lib yenglar. Ovqatlanish boshlanganda Allohning ismini zikr eting. Shunda siz uchun barakot bo’ladi.
Vahishydan (r.a.)

Ovqatni sovutinglar. Sovugan taomda barakot yanada ko’p bo’ladi.
Asmo binti Abu Bakrdan (r.a.)

Ovqatlanayotgan mahalda idishning o’rtasidan yemanglar. Idish chetidan yenglar. Zero, baraka ustdan tushadi.
Ibn Abbosdan (r.a.)

Dasturxon yozilganda har kim o’z oldidan yesin. Birovning oldidan va idishning o’rtasidan yemasin. Zero, idishlar o’rtasida barakot bo’ladi. Dasturxon yig’ishtirilmasdan o’rnidan turmasin. Atrofdagilar taomdan qo’lini tortmagunicha to’ysa ham, qo’lini ovqatdan tortmasin va sheriklarini kuzatsin. Chunki ovqatga ehtiyojmand (qorni to’ymagan  tarj.) kimsa uyalib qo’lini ovqatdan tortishi mumkin.
Ibn Umardan (r.a.)

Ovqatlanayotgan mahalda ushoq tushsa, ustidagini tozalab keyin uni yeng. Ushoqni shaytonga qoldirmang.
Jobirdan (r.a.)

Kimki dasturxonga tushgan ushoklarni yesa, kambag’allikdan omon qoladi.
Abu Hurayradan (r.a.)

Kimki biror narsa yemoqchi bo’lsa, o’ng qo’l bilan yesin, o’ng qo’l bilan ichsin, o’ng qo’lida olsin, o’ng qo’lida bersin. Zero, shayton chap qo’li bilan yeydi, chap qo’li bilan ichadi, chap qo’li bilan beradi, chap qo’li bilan oladi.
Abu Hurayradan (r.a.)

Sizning Alloh taologa eng sevimli bo’lganingiz ovqatni oz yegan va jussasi kichiklaringizdir.
Ibn Abbosdan (r.a.)

Yegan ovqatingizni Allohning zikri va namoz bilan hazm qiling. Ovqat ustida uxlamang. Aks holda qalblaringiz qotadi.
Oishadan (r.a.)

Har kasallikning boshi qorinni ortiqcha to’ldirishdir.
Anasdan (r.a.)

 Biror narsa ichayotganda shimib iching, bir yutumda nafas olmay ichmang. Aks holda bu jigar kasalligiga sabab bo’ladi.Ibn Abu Husayndon (r.a.)

Alloh taolo aytadi: " Qullar Mening nazarimda yeyish ozligidan ko’ra shomil (mukammal)roq bir parda bilan   yopinmadilar".
Ibn Abbosdan (r.a.)

Yeb shukr qilgan kishiga ro’za tutib sabr qilgan darajada ajr beriladi.
Abu Hurayradan (r.a.)
   
Bir kishilik ovqat ikki kishiga, ikki kishilik ovqat uch kishiga, uch kishiniki to’rt kishiga va to’rt kishiniki besh va olti kishiga yetadi.
Umardan (r.a.)

Men boryo’g’i bir qulman. Bir qul yebichganidek yebichaman.
Anasdan (r.a.)

Rasululloh sollallohu alayhi vasallam ovqatlangandan so’ng ushbu duoni o’qir edilar: "Alhamdu lillahillaziy atamana va saqona va jaalana minal muslimiyn" (Bizni yediribichirib va musulmonlardan qilgan Allohga hamd bo’lsin).
Abu Saiddan (r.a.)

Kim ovqat yesa, qo’llarini go’shtning yog’i va hidi tufayli yuvsin.
Ibn Umardan (r.a.)

Тirnoqlaringizni oling va ularni ko’ming. Barmoqlaringiz orasini tozalang. Og’zingizni ovqat qoldiqlaridan tozalang va misvok tuting. Mening yonimga tishi sarg’aygan va og’zi hidli holda kelmang’. Abdulloh ibn Bashirdan (r.a.)

Sizlardan biringiz ovqat yeganda shunday desin: "Allohumma bariklana fihi va at’imna xoyron minhu" (ya’ni, "Allohim, bu ovqatni bizga barakotli qil va bizga bundan xayrlisini yedirgin"). Agar sut ichsa, shunday desin: "Allohumma barik lana fihi va zidna minhu" (Allohim, bizga uni barakotli qilib, undanda ziyodasini ber). Zero, yegulik va ichgulik ichida sutdanda yetarli biror narsa yo’q.
Ibn Abbosdan (r.a.)

Ovqatlangandan so’ng barmoqlar orasini ishqalab yuving, og’zingizni chayqang. Bu o’tkir tishlar va oziq tishlar uchun foydalidir.
Imron ibn Husayndan (r.a.)

(Ko’llarni yuvib, "Bismillah..."debovsatlanishni boshlash, o’ng qo’lda o’z oldidai yeyish, ovsatning juda iseits bo’lmasligi, hamma dasturxondan turmaguncha turib ketmaslik, o’zi to’s bo’lsa ham, yeyayotgandek ko’rinish, ushoq tushsa, tozalab yeyish yebichish odobi sanaladi. Inimliklarni bir nafasda emas, uch yutumda ichish, tik turib yebichmaslik, yebichilgach, Allohga hamd aytib duo qilish, so’l va og’izni yuvish, misvok bilan tozalash ham yebichish odoblariga kiradi.)


Manba: Musulmonning odobi

Qayd etilgan


yoqutxon  03 Noyabr 2010, 21:02:55

Assalom, aleykum.
Avallo taom halol yo'l bilan topilgan, halol narsalardan tayyorlargan, shubhali narsalardan holi bo'lishi kerak.Ovqatdan oldin va keyin qo'llarni yuvish lozim. Nabiy(s.a.v) bu hususda:
" Yemakdan oldin qo'l yuvish faqirlikni, yemakdan keyin yuvish esa ,gunohlarni ketkazadi", degan ekanlar.
Dasturhon oldida odob bilan o'tiriladi. Yonboshlab, kerilib ovqat yeyish odobsizlikdir. Payg'ambarimiz(s.a.v)  yemak mahali ba'zan tizzalariga cho'kkalab, bazan ikki oyoqlari uzra bazida esa o'ng oyoqlari uzra chap tizzalariga cho'kkalab o'tirganlar.
Ovqatni Bissmilloh deb boshlab, o'ng qo'l bilan oldidan olib yeyish lozim. Taom paytida irkit hol va so'zlardan tiyilish kerak. Yemakdan keyin idishni tozalab qo'yish, tushgan non ushoqlarini terib yeyish fazilatdir. Nabiy(s.a.v) ochqomasdan turib ovqatlanishdan , qorinni to'ldirib yeyishdan qaytarganlar. "Odam bolalari to'ldirgan idishlarning eng yomoni tiqin  qorindir. Odamzod gavdasini tik tutib yurishi uchun bir necha luqma yetarlidir. Agar bu kamlik qilsa qorinlarini uchga bo'lsin bir qismini ovqat, bir qismini suv va birf qismini havo bilan to'ldirsin " degan ma'noda o'git berganlar.
Buyuk bobomiz Alisher Navoiy ham bir baytida aytadilar:

Oldiga kelganini yemak- hayvoning ishi
Og'ziga kelganini demak- nodoning ishi.


Ulug' hakim Ibn Sino:" Tib bilmini ikki satrga yig'dim: yeganda oz ye va hazm bo'lmasdan hech narsa yema.Shifo hazm qilishdadir" degan edilar. Ovqatdan keyin albatta Ollohga hamd aytish zarur.


Qayd etilgan