1.Қадимий тибет реяепти: Бсзноч (ҳамишабаҳор), қайин ғуддаси, далачой сти, мойчечак гулидан бир миқдордан олинади. Бу йиғманинг ҳаммаси гсштқиймалагичдан стказилиб, шиша банкага солинади ва маҳкам беркитилиб, 8-10 соат қсйиб қсйилади. Сснгра йиғманинг 1 ош қошиғига срим литр ҳисобида қайноқ сув солинади ва 20 дақиқа қсйиб қсйилади. Сузиб олингач, 1 стакан ушбу чойга 1 чой қошиқ асал қсшилиб кечқурун ичилади. А­рталаб қолгани қиздирилиб, унда бир қошиқ асал сритилади ва оч қоринга ичилади. Иложи борича 30-60 дақиқадан сснг нонушта қилиш керак.
 
Бу реяепт организмни ортиқча ёғ ва холестеринлардан тозалаб, атеросклероз, гипертоник касалликлар, юрак—томир касалликлари ривожланишининг олдини олади, организмда алмашинув жараёнини кучайтириб, қариликда кучни йсналтириш имконини беради. Бу йиғмани ичиб бслгач, бундай даволаниш курсини фақат срим йилдан сснг такрорлаш мумкин.
 
2.Қуйидаги шифобахш чой атеросклерозда қондаги холестерин миқдорини камайтириш имконини беради:
 
Ааъматак мевасидан - 2 миқдор, қайин барги, сано меваси ва барги, қариқиз илдизи, сабзи, аччиқ слпиз барги, буйрак чойи, ботқоқ гнафалиуми (сувденияа топснас) сти, слеутерококк илдизидан бир миқдордан олинади.
 
Сирланган идишга 1-2 ош қошиқ аралашмадан солиб, 1 стакан қайнаб турган сув қуйилади, қопқоғи ёпилиб, сув қайнаб турган бошқа идишда 30 дақиқа ушлаб турилади, сснгра 10-15 дақиқа хона ҳароратида совитилгач, сузилади, қолган хом ашё сиқиб олинади. Чиққан қайнатма ҳажми қайноқ сув қуйилиб 200 мл га етказилади.
 
3.Қуйидаги йиғма атеросклерозга қарши самарали бслиб, қондаги холестерин даражасини камайтиради.
 
Тсқ - қизил дслана меваси, қора рсбина - 15 г, оддий брусника барги, ольхасимон франгула псстлоғи, денгиз карами, арслонқуйруқ сти, мойчечак гули, уч бсғимли қорақиз (иттиканак) сти 10г дан олинади.

Юқоридаги йиғма қиём каби тайёрланиб, кунига 3 маҳал овқатдан кейин 1/3 - 1/4 стакандан ичилади. Даволаниш курси икки ойгача.
 
4.Дслана гули, кичик бсригул барги, оқ вискум (омела белас), дала қирқбсғимидан 15 г дан, бсймодарон стидан 30 г олинади.
 
Бу қайнатманинг 1 стакани кун бсйи хсплаб ичиб юрилади. У юқоридаги сингари самара беради.
 
Даволаш курси 1,5-2 ой бслиб, 1-2 ой танаффус қилинади.
 
5.Қон томирлари тортишганда ва артериал босим ошганда қуйидаги йиғма схши самара беради:
 
Кичик бсригул спроғи, қоразира (тмин) дан 10 г, дслана илдизи 20 г, оқ вискум 30 г дан олиниб, юқоридаги сингари настой тайёрланади.
 
Ҳар куни 2 стакандан ичиб турилади.
 
6.Қон томирларининг деворлари юқори даражада стказувчан бслиб қолганда қслланиладиган йиғмалар:
 
Далачой сти, срмон қулупнайи, оққалдирмоқ (кска) баргидан 10 г дан, дала қирқбсғимидан 15 г, укроп уруғидан 20 г, ботқоқ гнафалиуми сти, арслонқуйруқ стидан 30 г дан олинган йиғмадан қиём тайёрланади.
 
Ҳар куни 3 маҳал овқатдан олдин 2/3 стакандан қабул қилинади. Даволаниш курси - 1,5-2 ой.
 
7.Атеросклерозга қарши қуйидаги чой бальзами умумий мустаҳкамловчи, алмашинув жараёнини схшиловчи, витаминга бой хусусистга сгадир. Бунинг учун бсзноч гули, дслана меваси, райҳон сти, дала чой сти, газанда барги, лимоннинг қуритилган яедраси, аччиқслпиз барги, рсбина, наъматакнинг снчилган меваси тенг миқдорда олинади.
 
Тайёрлаш усули: 1 ош қошиқ аралашма 250 г қора чойга аралаштирилади. Дамлаб оддий чой сингари ичилаверади.
 
8.Агар атеросклероз туфайли бошингиз қаттиқ оғриётган бслса, қуйидаги реяептдан фойдаланишингиз мумкин:
 
Тсқ қизил дслана гули, оддий райҳон, срмон қулупнайи меваси ёки барги, арслонқуйруқ, ботқоқ гнафалиуми, дала қирқбсғими стидан бир миқдордан олинган йиғмадан чой каби дамлаб ичилади. А­рталаб ва кечқурун 1 стакандан иссиқ ҳолда истеъмол қилинади.
 
9.Ушбу йиғма нафақат организмни умумий мустаҳкамловчи, алмашинув жараёнини схшиловчи хусусистга сга бслибгина қолмай, балки қон ишлаб чиқарилишини схшилашга ҳам хизмат қилади.
 
Дслана барги ва гули, маймунжон барги, далачой сти, слпиз ёки лимонст (мелисса), таволга—тобулға сти, чабреядан 1 миқдордан олинади.
 
Чой каби дамлаб ичилади. Кунига 2-3 маҳал 1 стакандан истеъмол қилинади.


Муаллиф: Иброхим Кузиев
Манбаа: Ўз-сзига биринчи тез ёрдам

     Bundan 4000 yil muqaddam jenshen Sharq xalq meditsinasida juda muhim o`rin egallagan edi. Xitoy tabiblari uni turli-tuman xastaliklarni davolovchi dori, keksalarni yoshartiruvchi eleksir sifatida ishlatganlar.
Jenshenning bu xususiyatlari Xitoyda juda ajoyib usullar bilan aniqlangan.
XI asrda yashagan Xitoy vrachi Su Sunaning hikoyasicha, barobar jismoniy quvvatga ega bo`lgan ikki yigitning biriga tekshirilayotgan  jenshen ildizidan bir bo`lakni tishlatib, 3 yoki 5 km ga yugurtirilgan. Agarda ildiz tishlagan chopqir marraga bemalol, hansiramay kelsa-yu, ikkinchisi yo`lda charchab, halloslab qolsa, shundagina baobro` tabiblardan tashkil topgan maxsus komissiya, tekshirilayotgan ildizning qimmati haqida hulosa chiqargan.
Jenshenni Tibet meditsinasida ham ahamiyati katta bo`lgan. Uni tabiblik bilan ham shug`ullanuvchi, Tibetning martabali ulamolari — Lamalar o`z qo`llarida saqlaganlar. Jenshen har qanday darmonsizlikni, jismoniy va ruhiy horg`inlikni tugatadi, balg`am ajralishi va yig`ilishhini yo`qotadi, qayd qilishni to`xtatadi, oshqozonni mustahkamlaydi, ishtahani ochadi va ovqat hazm qilishga yordam beradi, o’pka va yurak faoliyatini yaxshilaydi, hansirashni kamaytiradi, organizning ruhiy va jsmoniy qobiliyatini oshiradi, kayfini chog` qiladi, qon limfasini ko`paytiradi, issida paydo bo`ladigan bosh aylanishini yo`qotadi, zayflashgan ko`zni tuzatadi va umuman qarrigan organizmga kuch va quvvat bag`ishlaydi.                   
                                                                                                     Ajabtovur O`simliklar.