nimayam bir ish bubtiki

Nima bo'ganini ham yozingda   

Sabr
Yo'lda bir kishini boshqa biri haqorat qilib so'kayotganini ko'rgan yo'lovchi:"Seni shunchalar haqoratlab so'ksa, nima uchun indamaysan?" - deganida u "Agar it senga vovullasa, sen ham unga vovullaysanmi?" -deb so'radi. U:"Yo'q", deb javob berdi. Shunda u yana:"Agar seni eshak tepsa, sen ham uni tepasanmi?" -deb so'radi. U:"Yo'q", dedi. Shunda u kishi:"Axmoq kishi eshak yo it misoli bo'ladi", -deb javob berdi.

To'g'rilik
Hindistonda buyuk bir ulamolardan biri Qosimmi Nanutviy degan inson o'tgan ekan, u Dehlida turgan. Hindistonni Angliya bosib olganda ko'p ulamolarni qirib tashlagan. Shu qatori bu hazratni ham o'lim mahkum qilishibdi. Hazratni uylariga borishibdi, topa olishmagandan keyin masjiddan ahtara boshlashibdi. Hazratni bir dona kiyimlari bo'lgan ekan shu eski kiyimlarida, faqirona masjidni shupirib yurgan ekanlar. Shunda Anlichanlar kelib, Qosimi Nanutviyni so'rashibdi. Shu yerda hazrat aytadilarki:" Men umrimda yolg'on gapirmaganman, ular kelib mendan meni so'rashyapti" degan ekanlar. Shunda hazrat yarim qadam ortga yurib "Bir pas oldin shu yerdaydi!" dedilar. Shunda Anlichanlar yugurlab bir pas oldin shu yerda ekan uzoqqa ketmasidan oldin ushlanglar deb chiqib ketdi. Hazrat ham sekingina boshqa eshikdan qochib yuboribdilar.

Iqtibos: ziyoda86  06 Aprel 2009, 23:14:45

           nimayam bir ish bubtiki

Nima bo'ganini ham yozingda  

uzr man eshitgan hikoyada shunaqa yozilgan ekan 

 

                              Tabib va Hakiym

Bir tabibning yoniga bir bemor kelibdi. Tabib undan so'rabdi:

- Shikoyating nimadan, qaysi yering og'riyapti?

- Shikoyatim qalbimdan, qalb ko'zim ko'r... Ey tabib, qalbimni davola...

- Men tabibman, sening kasalingni esa men davolay olmayman...

- Unda mening dardimni kim davolay oladi?

- Hakiym, unga murojat qil!

- Hakiym kim?

- Ya Siyn... val Qur'anil Hakiym!

 

Ҳорун ар-А ашид ёнига бир файласуф келиб Қуръонда икки маротаба такрорланган
қиссаларни бир жойда жамлаб, кераксизини чиқариб ташлашни таклиф стади. Бу
ишни унинг сзидан бошқа ҳеч бир кимса уддалай олмаслигини ҳам уқтириб қссди.
Ҳорун ар-А ашид унинг ссзларини тинглаб бслгач, табибни чорлатади. Табибнинг
бу мавзуга не алоқаси бор, деб кспчилик ҳайрон бслади. Табиб калимасини сшитган
олим ҳам муфассирни, фақиҳни, ёки бирон бир олимни чақирмай, табибни ҳам чақирадими,
деб снсаси қотади. Табиб келгач: "Жаноби табиб қаршингиздаги "олим" қоидаларига
биноан ҳар икки нарсанинг бири ортиқча скан. Шунга ксра улуғ Яратувчимизнинг китоби
Қуръондаги икки марта такрорланган қиссаларни бир қилиш таклифини кстариб чиқдилар.
Биз олимимиз қоидаларини аввало сзларида тажрибадан стказсак. Олимдаги икки бир
хил аъзони кесиб ташласангиз. Одамга икки қсл, икки оёқ, икки ксз, йигирмата бармоқнинг
не кераги бор?!" дейди. Файласуф сз таклифидан хижолат чекиб ерга қарайди. Сарой аҳли
подшоҳ тутумига тасанно айтадилар.

 
ҲИКОЯТ
Юзланиб деди Худовандга росул (с.а.в.):
Умматим корини менга юклагил,
То гуноҳин бошқа кимса билмасин,
Умматимнинг айби ҳеч очилмасин.
Хақ таоло дедики, сй мсътабар,
Ксрсанг сди у гуноҳларни агар,
Тоб беролмасдинг боқиб, ҳайрон бслиб,
Сснг ҳижолатлар аро пинҳон булиб...
А­ди Ойша маҳбубинг, жонинг, ажаб,
Қолди кснглинг, бслди бир бсҳтон сабаб.
Гарчи айтганди уни аҳли мажоз,
Сен жснатдинг қизни сз уйига боз.
Севганингга стган ишинг мунчадир,
Умматинг ичра гуноҳкор қанчадир...
Тоб беролмассан гуноҳлар вазнига,
Умматингни қсй Худонинг измига...
Сен тиларсан, топмасин аҳли жаҳон
Умматинг стган гуноҳдан бир нишон.
Мен ҳам истарман, аё олий гавҳар,
Етмасин сенга гуноҳлардан хабар.
                           
                        Фаридиддин Аттор

Bir dehqon oyog`in it qopib oldi,
Tishlab uzib oldi, zahrini soldi.
Og`riqdan voy-voylar va bedor edi
Uyida kichik bir qizi bor edi.
Qiz otaga ta`na toshin tashladi
Senda tish yo`qmi deb kula boshladi.
dodlab turgan dehqon kulib shul zamon
Qiziga o`grilib dedi: Onajon,
quvvatim yetardi olsam intiqom
Ammo nechuk qilay og`zimni xarom.
Agar inso boshiga qilich kelsa ham
It poyiga tishin urmaydi odam.
Yomonga yomonlik qilish-ku oson
Ammo it bo`lolmas HAQIQIY INSON!!
S.Sheroziy

Bir kishi erdi daraxtning ustida,
Silkitib, meva qoqardi pastiga.
Keldi bog'bon, dedi: ey buzg'un amal,
Ne qilursen, hay? Xudoyimdin uyal.
Dedikim: men - banda, bul - bog'i Xudo,
Mevasin yerman, Xudoyimdin ato.
Ko'r-ko'rona sen malomat aylama,
Qo'y bu ochko'zlikni, odat aylama.
Dedi: hoy, Aybak, keltur arqonni sen,
To bu dam olsin javobin Bul-Hasan.
O'g'rini tutdi, daraxtga bog'ladi,
Urdi andoqkim, tuyib, to'qmoqladi.
O'g'ri ul qichqirdi: insofing qani?
Begunohdin o'ldirarsen bandani.
Dedi bog'bon: men - Xudoning bandasi,
Ushbu kaltaklar - Xudoning zarbasi.

Jaloliddin Rumiy

ҚУА АªОА ОЯТЛАА И ОА ҚАЛИ ГАЛЛАШУВЧИ ААЛ
 
 :basmala

Ҳазрати Абдуллоҳ ибн Муборакдан қуйидаги ибратли ҳикос ривост қилинади:

"œОллоҳнинг муборак уйини (съни, Каъбани) зиёрат қилиб бслгач, Лайғамбаримиз (с.а.в.)-нинг қабрларини зиёрат қилиш мақсадида йслга чиққандим. Йслда келаётиб, узоқдан бир қорамтир нарса ксргандай бслдим. Ўша томонга сқинлашиб, келиб қарасам, устига жундан кийим кийиб, бошига жун рсмол сраб олган бир аёл скан. Унга:
- Ассалому алайкум ва роҳматуллоҳи ва барокатуҳ! — деб салом бердим.
У "œАсин" сурасининг 58-остидаги:
"œ(Уларга) А аҳмли А оббингизнинг саломидир!" — деган остни сқиб, алик олди.
Мен унга:
- Оллоҳнинг схшилиги бслсин! Сиз бу ерда бир сзингиз нима қилиб юрибсиз? — деб ссрадим. У:
- "œОллоҳ кимни адаштирса, уни ҳеч ким тсғри йслга сололмайди" деган остни сқиди. (Аъроф сураси, 186-ост).
Бу жавобидан унинг адашиб қолганини тушиндим. Кейин:
- Қаерга боришингиз керак сди? — деб ссрадим. У сса "œИсро" сурасининг 1-остидаги:
"œТунларнинг бирида бандасини Масжид Харомдан олиб, Масжид Ақсога олиб борган..." деган остни сқий бошлади. Унинг ушбу жавобидан хаж амалини бажариб, Маккадан Қудус шаҳрига қайтаётганини тушундим. Ундан:
- Бу ерларда юрганингизга неча кун бслди? — деб ссрадим. У "œМарсм" сурасининг 10-остидаги:
"œОмон-ссон ҳолатда уч кун" деган жойни сқиди. Мен:
- Анингизда ейдиган озиғингиз йсқ шекилли, - дедим. У сса:
- "œМенга едирадиган ҳам, ичкизадиган ҳам — У (Оллоҳ)" - деган "œШуъаро" сурасининг 79-остини сқиди. Мен ундан:
- Бундай саҳрода қандай қилиб таҳорат олиб юрибсиз?, - деб ссрадим. У сса "œАисо" сурасининг 43-остидаги:
"œАгар сув тополмасанглар, тоза тупроқ орқали тасммум олинглар" — деган остни сқиди. Мен сна:
- Менда еб-ичишга бир нималар бор, шулардан еб-ичволинг, - дедим.
У "œБақара" сурасининг 187-остидаги: "œШундан кейин, то кун ботгунга қадар рсзангларни давом сттиринглар!" — деган остни тиловат қилди. Мен сна:
- Хозир А амазон ойи смас-ку, дедим. У сса: "œБақара" сурасининг 158-остидаги:
"œКимда-ким чин кснгилдан (нафл) схшилик қилса (мукофотини олади). Чунки, Оллоҳ — ибодатларнинг савобини берувчи, шу билан бирга (ҳамма нарсани) тслиқ билувчи" — деган жойини сқиди. Мен:
- Сафарда юрган пайтда рсза тутмаса ҳам бслади-ку, дедим. У "œБақара" сурасининг 184-остидаги:
"œАгар билсанглар (қийин бслса ҳам), рсза тутмоқлик — сизлар учун хайрлироқдир!" деган жойини сқиди. Шунда мен:
- Аега мен билан менга схшаб, оддий тилда гаплашмайсиз? — деб ссрадим. У сса:
"œОдамнинг оғзидан қандай ссз чиқса ҳам, умуман қолдирмасдан ёзиб турувчи фаришта бор" — деган "œКаҳф" сурасининг 18-остини сқиди.
Мен унга:
- Сизни тусмга мингазиб, карвонингизгача етказиб қссйин, - дедим. У "œБақара" сурасининг:
"œСизлар қандай схшилик қилсанглар ҳам Оллоҳ ундан хабардор" - деган 197-остини сқиди. Уни мингазайин деб, тусмни чсктирдим. Шунда у аёл "œАур" сурасининг:
"œМсминларга айт! Ксзларини ҳаромга қарашдан сақласинлар" — деган 30-остини сқиди.
Тусга миниб бслгач:
"œБуларни (съни, тус ҳамда шунга схшаш жониворларни) бизга бсйсиндириб қсйган Оллоҳ — покдир! Бслмаса, бизнинг бунга кучимиз етмас сди. Шубҳасиз, биз Оллоҳга қайтарилурмиз" - деган "œЗухруф" сурасининг 13-14 остларини сқиди. Йслда келаётганимизда сса "œМуззаммил" сурасининг:
"œА­нди Қуръоннинг сзингларга енгил жойларидан тиловат қилинглар!" деган 20-остини сқиди. Мен:
"œКимга донолик (хикмат неъмати) берилса, демакки унга жуда ксп хайр (схшилик) берилибди" деган "œБақара" сурасининг 269-остини сқиб:
"œСизга ксп схшилик берилибди" - дедим. У сса худди шу остнинг давомидаги:
"œ...Буни фақатгина ақллилар тушунади" - деган остни сқиди.
Шундай қилиб, унинг карвонига етиб келдик. Кейин мен ундан:
"œАна, сизнинг карвонингиз. Улар орасида бирор бир қариндош-уруғингиз борми?" деб ссрадим. У:
"œМол-мулк ва бола-чақа — дунё ҳаётининг зийнати" деган "œКаҳф" сурасининг 46-остини сқиди. Карвонда унинг болалари борлигини тушундим. Кейин сса:
- Уларнинг карвондаги хизмати қандай? - деб ссрадим. Шунда у:
"œ...Улар юлдузларга қараб, йсл топади" - деган "œАаҳл" сурасининг 16-остини сқиди. Ушбу жавобдан болаларининг йсл ксрсатувчи сканликларини тушундим. Кейин сса карвон томонга ишора қилиб:
- Сизнинг болаларингиз анави турганларнинг қайсилари? — деб ссрадим. У:
"œ...Оллоҳ Иброҳимни Ўзига дсст тутди", "œОллоҳ албатта Муса билан ссзлашди" ва "œЯҳё! Китобга бор кучинг билан амал қил" - деган остларни тиловат қилди. ("œАисо" сурасининг 125, 164-остлари ва "œМарсм" сурасининг 12-ости). Шунда мен:
- А­й Иброҳим! А­й Муса! А­й Яҳё! - деб унинг учала сғлини чақирдим. Олдимга юзлари нурли уч йигит чиқиб келди. Оналари уларга:
"œ...Ҳозир ораларингдан бирингларни мана бу кумуш тангалар билан шаҳарга юборинглар. Қараб, тоза таомдан сотиб олиб келсин..." - деган "œКаҳф" сурасининг 19-остини сқиди.
Улардан бири бориб, озиқ-овқат олиб келди-да, менинг олдимга қсйди. Ҳалиги аёл сса:
"œҚилган схшиликларингиз свазига бемалол ичиб-енглар" - деган "œАл-Ҳаққа" сурасининг 24-ости каримасини сқиди. Мен ушбу аёлнинг болаларига:
- Менга ойинглар ҳақида айтиб бермасанглар, таомга оғиз ҳам тегмайман, - деб туриб олдим. Шунда улар:
- Бизнинг волидаи муҳтарамамиз "œОллоҳга ёқмайдиган бирор иш қилиб қсймайин" деган андиша билан қирқ йилдан буён Қуръон остларидан бошқа нарса ссзламайди, - дедилар...
Мен ушбу ҳолатдан жуда таъсирланиб, "œЖумъа" сурасининг:
"œБу — Оллоҳнинг Ўзи ҳоҳлаган бандаларига берадиган фазлидир. Оллоҳ — улуғ фазл Соҳибидир!" деган 4-остини сқидим".
 
******

Ожизона таржима муаллифи:  eng_ojiz_banda


islom.uz forumidan.