Zaharlanish holatlarida zaharli modda mavjud bo‘lgan yoki tekkan hamda mavjud bo‘lishi mumkin bo‘lgan barcha predmetlarga ehtiyotkorlik bilan yondashish kerak. Oziq-ovqatdan zaharlanish yoki intoksikatsiya belgilari bo‘lgan bemor so‘roq qilinganda, uning yoki atrofdagilarning fikricha, qaysi mahsulotlar kasallikka sabab bo‘lganligi, ular qayerdan sotib olinganligini aniqlash lozim. Voqea sodir bo‘lgan joyda aniq o‘lim belgilari (murda dog‘lari, murda qotishi) bo‘lgan murda topilganda uni
qanday holatda va ko‘rinishda topilgan bo‘lsa, shu ko‘rinishda militsiya yoki prokuratura xodimlari yetib kelguncha saqlab turishga to‘g‘ri keladi. O‘lim sodir bo‘lganini aniqlash uchun tibbiy xodimlar, hatto murda holati va ko‘rinishini o‘zgartirish zarur bo‘lsa ham, barcha kerakli tibbiy choralarni qo‘llashlari lozim. Qon dog‘lari va ifloslangan sohalarni yuvib tashlash mutlaqo man qilinadi. Murda qo‘lida siqilib qolgan jihozlarga (qurol, qog‘oz va boshqalar) tegish, o‘lim sababi haqida xulosa berish
feldsher vazifasiga kirmaydi. U faqatgina yuzaki ko‘rik asosida o‘lim sababi haqida xulosa qilish huquqiga ega emas. Voqea sodir bo‘lgan joydagi tezkor o‘lim haqida feldsher militsiyaga xabar berishi kerak.  Kriminal holat tufayli va yoki zo‘raki o‘limga shubha tug‘ilgan hollarda murda faqat militsiya yoki prokuratura organlari ruxsatidan so‘ng voqea sodir bo‘lgan joydan olib ketiladi. Murda voqea sodir bo‘lgan joyda qoldirilganda, unga tegilmaydigan sharoitda saqlash uchun, militsiya yoki prokuratura organlari xodimlari yetib kelguncha, murdani va u turgan joyni qo‘riqlash mas’ul shaxslarga topshiriladi va ularning familiyasi chaqiriq qog‘oziga yozib qo‘yiladi. 

Kriminal holat haqidagi barcha ma’lumotlarni operativ yoki voqea sodir bo‘lgan joyga yetib kelgan xodim faqat tergov organlari vakillariga va tez yordam xizmati ma’muriyatiga xabar qiladi. Agar sodir bo‘lgan voqeaning kriminal xususiyatga ega ekanligi chaqirilgan xodim yetib kelganda aniqlansa, u holda xodim stansiya katta navbatchi vrachini bu haqda xabardor qilishi kerak. Jarohatlangan shaxs gospitalizatsiya qilinsa, feldsher uni qaysi kasalxonaga yotqizilganini tez yordam stansiyasiga xa-
bar qilishi lozim. 

]

Tibbiy deontologiya tibbiyot xodimlarining shaxsiy manfaatinigina emas, balki ularning bemorga nisbatan burchi va mehribonligini ham ifoda etadi. 
Tibbiy deontologiyaning asosiy vazifalari mashhur jarroh N. Petrovning 1944 yilda chop etilgan «Jarrohlik deontologiyasi masalalari» kitobida belgilab berilgan. 
Ular quyidagilardan iborat:
1) tibbiy muassasa xodimlarining huquq va vazifalarini to‘g‘ri
taqsimlashga asoslangan ishni yo‘lga qo‘yish;
2) o‘tkazilayotgan davolash natijasining yaxshi bo‘lishida bemor ruhi-
yatini doim hisobga olib borish va uni avaylash;
3) turli kasalliklar to‘g‘risidagi ilmiy bilimlarni har bir bemorning
kasalligini aniqlash va davolashga qaratish;
4) «bemor jarrohlik uchun emas, balki jarrohlik bemor uchun» degan
shiorga amal qilish;
5) o‘z ish faoliyatida yo‘l qo‘yilgan xato va kamchiliklarni aniqlash
va muhokama qilish yo‘li bilan tajriba to‘plash. 
Jarrohlikda arzimas narsaning o‘zi yo‘q. Bu mashaqqatli va xatarli ishdir. Shu sababdan ham bu prinsiplarga amal qilmaslik deontologiya qoidalarini qo‘pol buzish demakdir.  Vrachning noto‘g‘ri xatti-harakati natijasida bemorning umumiy ahvoli og‘irlashishi va hatto «yangi yatrogen» kasalliklar kelib chiqishi mumkin. 
I. A. Kassirskiy yatrogen kasalliklarning sabab va shakllarini quyidagicha ta’riflab beradi:
— tibbiy xodimlarning ehtiyotsizligi tufayli bemorni shikastlantirish;
— tibbiy adabiyotni o‘qishga aloqador bo‘lgan bilvosita
shikastlantirish;

— psixopatik, psixoastenik reaksiyaga moyil bemorlar ruhiyatini shikastlantirish;
— tibbiy asbob-uskunalar yordamida o‘tkaziladigan noto‘g‘ri tekshirishlar, dori-darmonlarning yanglish berilishi va boshqalar. 

Bemor ruhiyatini asrash, yatrogen kasalliklarning oldini olishda o‘zini to‘g‘ri tutish, e’tiborli bo‘lish va ziyraklik sifatlarini alohida ta’kidlab o‘tish zarurdir.  Har bir tibbiy xodim yuqori darajada madaniyatli bo‘lishi kerak. Unda tibbiyotga zid, zararli odatlar (chekish, spirtli ichimliklar iste’mol qilish va
boshqalar) bo‘lmasligi darkor, undan shaxsiy gigiyena va estetika qoidalariga qat’iy amal qilish talab qilinadi, kiyimlari orasta, yurish-turishiga mos, bejirim bo‘lishi kerak. Chunki o‘ta rang-barang va qo‘pol
kiyimlar bemorga salbiy ta’sir ko‘rsatishi mumkin. Turli atir-upa va bo‘yoqlarni me’yorida ishlatish zarur. Bemorlar sog‘lig‘ini o‘ylaydigan tibbiy xodim, tabiiyki, ular yonida o‘zining shaxsiy ishlari to‘g‘risida gapirmasligi lozim. 

Tibbiy deontologiya qoidalariga amal qilish farmatsevtika xodimlariga ham taalluqlidir. Tibbiy xodim va provizor vrachlik sirasrorini oshkor qilmasligi kerak, chunonchi:
a) bemorning o‘zidan yoki davolash jarayoni davomida olingan ma’lumotlarni jamoatchilikka oshkor qilmaslik;
b) bemorlar to‘g‘risidagi ba’zi ma’lumotlarni ularning o‘zlariga ham bildirmaslik darkor. 

Tibbiy xodim va provizorlar malakali vrach kelgunga qadar jarohatlangan bemorlarga tibbiy yordam ko‘rsatishlari shart. Chunki o‘z vaqtida va to‘g‘ri ko‘rsatilgan birinchi yordam bemor taqdirini hal qiladi.
Buning uchun ular tibbiy yordam ko‘rsatish qoidalarini mukammal egallagan bo‘lishlari kerak. 
Provizor bemorni davolamasa va unga dori-darmonlar buyurmasa ham, bemor yoki uning qarindosh-urug‘lari bilan muloqotda bo‘ladi, kerakli dori-darmonlarni aniq va o‘z vaqtida tayyorlab berishi bilan bemor ruhiyatiga ijobiy ta’sir ko‘rsatadi, sog‘ayib ketishiga ishonch tug‘diradi.  Vrach ko‘rsatmasisiz bemorga u yoki bu dorini yozib beruvchi provizor mutlaqo nohaqdir. Chunki vrach bemorda bo‘lgan obyektiv o‘zgarishlarni, organizmning shaxsiy xususiyatlarini, qo‘shimcha kasalliklarni e’tiborga olib ish tutadiki, bu narsalar farmatsevtlarga ma’lum emas.  Tibbiy xodimlar hamda provizorlarning muhim fazilatlaridan eng asosiysi kasb pokligidir, uning ish mezoni esa yo‘l qo‘yilgan xato va kamchiliklarni o‘z vaqtida payqash hisoblanadi. Yo‘l qo‘yilgan xato va kamchilik bilan o‘z obro‘sining pasayishi yoki jazolanishdan qo‘rqmasdan inson hayotini saqlash, bemor sog‘lig‘ini tiklash tibbiyot xodimlari,
provizorlarning burchi hamda vazifasidir. 

Davolash sifati ko‘pgina hollarda vrach buyurgan muolajani o‘z vaqtida aniq va puxta bajarishga va bemorlarni parvarish qilishga bog‘liq bo‘ladi, bu mas’uliyat tibbiy hamshiralar va enagalarga ham yuklanadi. Tibbiyot hamshiralari o‘z ishlarining sir-asrorini yaxshi biladigan, pok, aql-zakovatli, o‘z kasblarini mukammal egallagan kishilar bo‘lmog‘i kerak. 

      Bemorning tezda sog‘ayib ketishini yaxshi parvarishsiz hamda enaga (sanitarka)larsiz tasavvur qilish qiyin. Enaga tibbiy hamshiraning birinchi yordamchisidir. Faqat ulargina boshqa tibbiyot xodimlariga qaraganda bemor yonida ko‘proq bo‘ladilar.  Bemorning tezroq tuzalib ketishida unga aytilgan har bir shirin so‘z katta ahamiyatga ega. Shu asnoda Servantesning ajoyib so‘zlarini keltirish
o‘rinlidir: «Xushmuomalali bo‘lishning hech bir qiyinchiligi ham yo‘q va hech bir narsa u kabi yuqori baholanmaydi». Bemorlarda kasallik tufayli paydo bo‘ladigan injiqlik, achchiqlanish hollarida xushmuomalalik kasalning tuzalishi uchun muhim omildir. 

Har bir kishining baxtsiz hodisalarda birinchi yordam ko‘rsatish usullari va qoidalarini bilishi muhimdir. Ayniqsa bu masala IIO xodimlari uchun alohida ahamiyatga ega, chunki ular voqea sodir bo‘lgan joyga
birinchilar qatorida yetib keladilar. Shuning uchun ham IIO xodimlari jarohatlanganga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish hamda har qanday ekstremal holatlarda, jumladan jangovar harakatlarda ham, bir-biriga va o‘z-o‘ziga yordam ko‘rsatish usullarini to‘liq bilishlari kerak. Bu esa, o‘z navbatida, ularning birinchi tibbiy yordam ko‘rsatish maxsus kursini o‘rganishlari zarurligini taqozo etadi.  Bunday kursning asosiy maqsad va vazifasi tinglovchilarga birinchi tibbiy yordam ko‘rsatishning ahamiyati va imkoniyatlari haqidagi nazariy bilimlarni singdirishdan iborat. Bu bilimlarning o‘zlashtirilishi IIO
xodimlariga quyidagi imkoniyatlarni beradi:
— jarohatlangan shaxsning ahvolini obyektiv baholash hamda uning hayoti va salomatligiga nisbatan xavf darajasini aniqlash;
— yetkazilgan jarohat darajasini belgilab, ko‘rsatiladigan birinchi tibbiy yordam bo‘yicha asosiy va ikkilamchi chora-tadbirlarni to‘g‘ri aniqlash, terminal holatdagi jarohatlanganlar va bemorlarga, zarur bo‘lganda qo‘ldan keladigan birinchi reanimatsion usullarni qo‘llash;
— jarohatlanganlar va bemorlarni mavjud vositalar bilan immo-bilizatsiya qilish va voqea sodir bo‘lgan joydan shifoxonaga olib borish;
— mutaxassis shifokorga jarohat olingan holatni hamda jarohatlanganlarga ko‘rsatiladigan navbatdagi tibbiy yordamni yengillashtirish uchun qo‘llangan birinchi tez yordamni malakali qilib aytib berish.  

Tinglovchilarga quyidagi asosiy tibbiy qo‘llanmalar bo‘yicha, ya’ni qon ketishi turlarini aniqlash va uni tezlik bilan to‘xtatish, jarohat turlarini aniqlash va uni tashqi muhitdan steril bog‘lam bilan ajratish, kuyish va sovuq olishda yordam ko‘rsatish, tayanch-harakat organlari shikastlangan-da fiksatsiya qiluvchi bog‘lam qo‘yish, jarohatlanganlarni to‘g‘ri tashish, o‘pkani sun’iy nafas oldirish va yurakni bilvosita massaj qilish, zaharla-nish, ilon va boshqa zaharli hasharotlar chaqqanda yordam ko‘rsatish
ko‘nikmalarini hosil qilish. Bu bilimlar va qo‘llanmalar IIO xodimlariga o‘z vaqtida va sifatli tezkor tibbiy yordam ko‘rsatish imkonini beradi.