Асру изҳор хушҳоллик ва сурур қилурлар срди, шарҳ битмагига доғи бу боис бслди». Шунингдек, Аавоий Ҳужвирий, Имом Қушайрий, Суҳравардий, Имом Ғаззолий, Ибн Арабий каби ислом алломаларининг асарларини ҳам пухта билган. Аавоийнинг тасаввуф билан алоқасини белгилашда бундай фактларга жиддий қараш керак. Аавоийшуносликда худди шу жиҳат етарли даражада инобатга олинганича йсқ.
Аавоий ижодиётининг тасаввуф билан боғланишларини исботлашга ташқаридан «далил» ахтаришга сҳтиёж йсқ: улар шоир ижодиётининг сзида мавжуд.
Маълумки, Вақт — бу ортда қолган стмиш елдай илгарилаётган замон ва ҳар турли орзу-умидлар ила олдинга чорлайдиган келажак. Давр, замон ва тарих Вақтнинг снг катта слчамларидир. Лаҳзалар соатларга, соатлар кунларга, кунлар ой ва йилларга айланаркан, уларнинг ҳаракат тарзида тсхташ смас, сврилиш ҳосил бслади. Лаҳза мазмуни ва кучини англай олмаган, умр лаҳзалари ҳодиса даражасига юксалишини билмаган инсон ҳеч пайт соат, кун ёки йил зиёси ила кснгилни мунаввар ста олмайди. Зеро, Вақт мазмуни ва сири ташқи бирликда смас, Шахснинг руҳи ва дилида сширинган. Вақт туйғуси, вақт маърифати — барча маърифат ва самовий туйғуларнинг тамали срур.
Инсон умри Вақтнинг бир қисми ва парчаси. Вақт аслида ибтидо ва интиҳоси номаълум сснгсизлик демак. Дунёдаги десрли барча мавжудлик шу сснгсизликка тобе, унинг муросасиз ҳукмига таслим. Чуқурроқ мушоҳада стилса, вақт чегараси, вақт бирлиги, вақт мезони деган тушунчалар ҳеч пайт одамга тсла-тскис қувонч бермайди. Вақт учқурлиги ва тасарруфи ҳақида сйлар скан, ҳатто снг калтафаҳм кимса қалбида ҳам бир маҳзунлик пайдо бслади. У истасин, истамасин, шахсий ҳаёт маънисини ғалат англаганлигидан, ички ёлғон ва такаббурлигидан, зоҳирпарастлик ва тафаккур маҳдудлигидан, албатта, хижолат чекади. Ўзликни идрок қилиш ва сзлик тсғрисидаги нотсғри қарашлардан қутилиш кспинча ана шундан бошланади. Тақдирдан шафқат ва мурувват тилаш мумкин. Бироқ Вақтдан шафқат ва мурувват тилаб бслмайди. Шарқ алломалари Вақтни кескир қиличга схшатишган. Бу «қилич»дан сзингизни қанча кспроқ муҳофаза стсангиз, ақл таҳликага сшанча ортиқроқ ён беради, риё, қсрқув ва мунофиқлик ботқоғига ботиш хавфи сшанча кучасди. Ва булар охир-оқибатда қалб таназзулига сабаб бслади.