Ҳаёли бслайлик
Ҳаёли кишилар бирор гуноҳ ишни хаёлларига келтиришдан ҳам ҳижолат чекишади. Ҳатто сзларига боғлиқ бслмаган, кснгиларида кечган сйлари учун гуноҳкор бслишмаса ҳам, пушаймон бслиб, тавба-тазарру қилишади, Аллоҳ таолодан мағфират ссрашади. Чунки Аллоҳ таоло: «Ай Одам болалари, шайтон Оталарингизнинг авратларини сзларига ксрcатиш (съни устли аҳволга солиб қсйиш) учун уларнинг либосларини ечиб, жаннатдан чиқаргани каби сизларни ҳам алдаб қсймасин! Чунки у ва унинг малайлари сизларни сзингиз билмайдиган тарафдан ксриб турадилар (съни, улар сизларни қандай алдашганини сезмай қолишларингз мумкин). Албатта, биз шайтонни имонсиз кимсаларга дсст қилиб қсйганмиз» (Аҳзоб, 53), дес огоҳлантирган.
Инсон чинакам ҳаёли бслиб, маънисиз қилиқлардан сзини тийиб юрса, шайтон йсриғига тушиб қолишининг олди олинади. Лайғамбаримиз (алайҳиссалом) ста ҳаёли бслганлар ва умматларини ҳам шундай бслишга чақирганлар. Абу Саид Худрий (Аллоҳ рози бслсин): "œА асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) ҳаёда чимилдиқдаги келиндан ҳам стардилар. Қачон сзлари ёқтирмайдиган нарсани ксрсалар, дарҳол юзларидан (норозилик аломатлари орқали) билиб олардик" (Имом Муслим), дейди.
Айниқса, аёл-қизларнинг иболи, иффатли бслишлари уларнинг табиий гсзаллигини снада оширади. "œМода" дес ёки тақлид қилиб миллатимизга ёт услубда кийинаётган баъзи қиз-жувонлар, афсус, юздаги доғдек ксзга ташланади.
Баҳз ибн Ҳаким ривост қилади: "œМен А асулуллоҳдан (саллаллоҳу алайҳи васаллам), одамлар ксп (бир-бирларига аралашиб юрадиган) жойларда қандай юриш керак, деб ссрадим. А асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "œАврат жойингни ҳеч кимга ксрсатма", дедилар. Мен сна: "œОдамлардан холи, ёлғиз қолганимда-чи?" дедим. "œАлғиз қолганингда ҳам снг биринчи Аллоҳ таолодан услишинг керак" (Имом Аҳмад ва Термизий ривости), дедилар.
Имон дарахт бслса, унинг бир шохи ҳаё скани ҳадисларда келтирилган. А асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "œИмон олтмишдан ортиқ бслаклардан иборат. Унинг снг афзали "œЛа илаҳа иллаллоҳ" снг кичиги сса — одамларга озор берадиган нарсаларни йслдан олиб ташлаш. Ҳаё имоннинг бир бслагидир" (Муттафақун алайҳ), деганлар. Ҳаё билан имонимиз нурланади. Халқимиз "œИмонсизда ҳаё, ҳаёсизда имон бслмайди", деб бежиз айтмаган.
Абдуллоҳ ибн Масъуд (розийаллоҳу анҳу) ривост қилади: «Лайғамбаримиз (алайҳиссалом): "œАллоҳ таолодан ҳақиқий ҳаё билан ҳаё қилинглар", дедилар. "œБизлар Аллоҳ таолодан ҳаё қиламиз, алҳамдулиллаҳ", дедик. Аабий (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): "œУ ҳаё смас. Ким Аллоҳ таолодан чин ҳаё қилса, бош ва унинг атрофидаги (аъзо)ларни сақласин, қорин ва унинг атрофидаги (аъзо)ларни сақласин, слимни ва қайтиш (куни)ни ссга олсин. Ким охиратни хоҳласа, дунё зийнатлари билан алданмайди. Буларга амал қилган киши Аллоҳ таолодан ҳақиқий ҳаё қилган бслади", дедилар».
Аллоҳ таоло барчамизга Ўзидан қсрққан ҳолда чин ҳаё билан зийнатланишни, фақат сзгулик ва схшилик билан машғул бслишни насиб стсин!