Bir kuni Boylik, Ilm va Or-nomus uchrashib qolishibdi.
Boylik aytdi:
- Agar men yo'qolib qolsam saroyda bo'laman.
Ilm aytdi:
- Agar men yo'qolib qolsam, masjid va madrasalardan izlanglar o'sha yerda bo'laman.
- Agar men yo'qolib qolsam, - debdi Or-nomus,- izlab o'tirmanglar, hech qayerdan topolmaysizlar.

   

Albatta, taqvodorlar uchun Robbilari huzurida na'iym jannatlari bordur.

   

Bir kuni yaproqqa shamol:
-Seni seni sevib qoldim, men seni boshimda olib yuraman-debdi.
Rozi bo'lgan yaproqni shamol, daraxtdan yig'latib olib ketibdi.

Ertasiga qurib, yaproqni hazon qilib oyoq ostiga tashlab ketibdi.

...Go'zallik o'tkinchi ekanini bilmagan yaproqlar hali-hanuz daydi shamollarga ishonib, hazon bo'lishar ekan...

Саодат асрида А асулуллоҳ (с.а.в.) асҳоб ила суҳбатда сдилар. Бир йигит кириб келиб, одобсизлик билан:
— А А асулаллоҳ, мен фалончи аёл билан сқинлашмоқчиман, у билан зино қилмоқ истайман, — деди.
Асҳоби киром бу муомаладан ранжидилар. Улар орасида ғазабланганлар, ҳаёсиз йигитни уриб-суриб Лайғамбаримиз (с.а.в.) ҳузурларидан чиқариб ташлашни қасд қилганлар ҳам бслди. Баъзилари сса дсқ қилдилар. Суюкли Лайғамбаримиз (с.а.в.) ғазабдагиларни тийдилар, «Йигитга тегманг, бери келсин», дедилар. Йигит сқин келиб, тиз чскиб стирди. Лайғамбаримиз (с.а.в.) унинг тиззасига сзларининг муборак тиззаларини теккизиб стирдилар ва дедилар:
— Йигит, бировнинг онанг ила бундай ёмон иш қилишини истайсанми? Бу жирканч ҳаракат сенга хуш келадими?
Йигит шиддат билан: «Йсқ, А асулаллоҳ!» деб хитоб қилди.
Яна дедилар:
— Ундай бслса, бу жирканч ишни қилганинг аёлнинг авлодлари, сқинлари ҳам бундан қувонмайдилар. Агар бу хунук ишни сенинг онанг, синглингга қилсалар схшими? Аки холанг, амманг ёки қариндошларингдан бири ила шу ишни истасалар схши ксрасанми?
Бу саволдан сснг йигит срнидан сапчиб туриб кетиб: «Йсқ!» — деб бақириб юборди. А асулуллоҳ (с.а.в.) дедилар:
— Бошқа одамлар ҳам бу ишдан хурсанд бслмайдилар ва ҳеч бири буни схши ксрмайди. Айт, синглингга шундай қилсалар суюнасанми?
— Йсқ, асло!
Шундан кейин ҳазрат Лайғамбаримиз муборак қслларини йигитнинг кскрагига қсйиб бундай дуо қилдилар:
— Аллоҳим! Сен бу йигитнинг қалбини покиза қил. Аомуси ва шарафини муҳофаза айла ва гуноҳларини кечир.
Йигит А асулуллоҳ (с.а.в.) ҳузурларидан қувонган ҳолда чиқди.

Olam bozor o'lmush barcha xaridor,
Har kim ne ilinsa sotishga tayyor,
Kimdur do'stin sotar, kim tashna kim zor
Bu yo'lda iymonin asragan kim bor?!

"Harom eydigan odamning tana a'zolari hohlasa-hohlamasa gunohga boraveradi,halol eydigan odamniki esa toatga"

Аллоҳ таоло инсонларни шукр қилишга буюриб, бундай марҳамат қилади: «Яна А аббингиз сълон қилган (бу ссзлар)ни сслангиз: «Қасамки, агар (берилган неъматларимга) шукр қилсангиз, албатта, (уларни снада) зиёда қилурман. Бордию, ношукрчилик қилсангиз, албатта, азобим (ҳам) жуда қаттиқдир» (Иброҳим, 7).
Одатда, бизга бирор схшилик етса, «Аллоҳга шукр», деб қссмиз. Аеъматларга шукр қилиш учун ксп ҳолларда, тилимиздагина шукрона айтиш билан кифосланамиз. Аслида «шукр» ссзи миннатдор бслиш, раҳмат айтиш маъноларида бслиб, неъматларни Аллоҳ таолодан деб билиш ва У рози бсладиган тарзда сарфлашни англатади.

Аеъматларнинг баъзилари инсонга ёмонликдай туюлиши мумкин. Лекин Аллоҳ таоло банда ёқтирмаган нарсаларда ҳам схшиликлар ато стиши, неъматларини маълум сабаблар ва сабабларсиз ҳам бериши мумкин. Киши воситалар ортида ҳақиқий неъмат берувчи Зотнинг марҳамати борлигини идрок стса, қалб шукрона айтган бслади. Шукр сснгра тилга ксчади, съни «Аллоҳга шукр» ёки «Алҳамдулиллоҳ» дейилади. Шунингдек, олимлар Аллоҳ таолонинг «А аббингизнинг (сизга ато стган барча) неъматлари ҳақида сса (одамларга) ссзланг», ости хусусида фикр юритиш, сқиш ҳам шукрга далолат қилади, дейишган.
Банда қилган схши амаллари билан ҳам шукр келтириши мумкин. Аллоҳ таоло амр стган ибодатларни чиройли тарзда бажариш, гуноҳларнинг катта-кичигидан ҳам тийилиш билан инсон ҳақиқий шукр қилувчилардан бслади. Лайғамбаримиз (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) дуо, тоат-ибодат ва сзгу ишларда ксп давом стардилар. Саҳобалар: «А­й А асулуллоҳ, сиз барча гуноҳлардан покланган зотсиз-ку?» деб ссрашса: «Аллоҳга шукр қилмайинми?» деб жавоб берар сканлар.
Аллоҳ таоло: «Сснгра, сша кунда (қиёматда), албатта, (сизларга ато стилган барча) неъматлар тсғрисида ссроқ қилинурсиз» (Такосуp 8 ), деб марҳамат қилади. Демак, неъматларнинг шукрини қилдикми-йсқми, бу ҳақда, албатта ссраламиз. Муҳими умримизни, куч-қувватимизни гуноҳга ва фойдасиз нарсаларга сарфламаслигимиз керак. Аллоҳ рози бсладиган ва бошқаларга ҳам фойдаси тегадиган ишларни мунтазам бажариш неъматларнинг кспайишига, узилиб қолмаслигига сабабчидир.

«А­й имон келтирганлар! Аллоҳдан қсрқсаларинг ва (чинакам) мсмин бслсаларинг, рибо (судхсрлик) сарқитидан воз кечинглар!» (Бақара, 278) (Яъни, одамларга берган қарзларингиздан фойда олманглар).
"œА ибо" ссзи луғатда "œссиш" деган маънони билдиради. Одатда ссиш дейилганида, схшилик тушунилади. А ибодаги ссиш сса схшилиги ва баракаси бслмаган ссишдир.
А асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) "œА ибо гарчи кспайса ҳам, оқибати, албатта, озайишга қайтади", деганлар (Имом Аҳмад).
А ибода қарздор учун машаққат бор, чунки рибо сабабли қарзнинг миқдори кспайиб боради. А ибонинг оқибати ёмон. Биринчидан: рибо билан шуғулланган кишининг ризқини Аллоҳ баракасиз қилади. Иккинчидан, судхср бошқа бир кишига зулм қилади. Учинчидан, одамлар орасидаги дсстликни йсққа чиқаради. А ибо ҳаром бслишининг сабаби ҳам шудир.
А асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам) рибони одамнинг дсзахга тушишига сабаб бсладиган етти ҳалокатли нарса қаторида санаганлар.

*   *   *
А асулуллоҳ (соллаллоҳу алайҳи ва саллам): «Агар бир мусулмон мусулмон биродарига иккита қарз берса, унинг сша иккита қарзи учун икки садақа (савоб) олади», дес мусулмонларни рибосиз қарз беришга ундаганлар. У зотдан таълим олган Абу Дардонинг (Аллоҳ рози бслсин): «Мен бир кишига икки динор қарз бераман, сснгра сша берган қарзимни қайтариб оламан. Сснгра сша икки динорни сна қарзга беришим уларни садақа қилиб юборишимдан севимлироқдир», деб айтгани келтирилади.

Ва Унга ҳеч ким тенг бслмаган. (Аллоҳ таолога бирор зот на зотида, на сифатида ва на амалида тенг бслган смас, бслолмайди ҳам.)