ҚОААИАГ баданда меъёрида юриши саломатлик белгиси. Босим ошдими ёки бирдан камайдими! Чатоқ. Лоҳаслик. Бунда , мускуллар алоҳида аҳамистга молик. Юрак барча томирларга керагича қон етказади. Шу сабабли юрак гоҳ жадал, ё секинроқ ҳаракат қилади. Ҳаммаси унинг уришига боғлиқ. Босимнинг кучайиши озғин кишиларга қараганда, семизларда кспроқ учрайди. Бош оғриғи, гангираш, қулоқ шанғиллаши, баъзан бурундан қон келиши босимнинг иши. Ксзнинг хираланиши ҳам шундан.
     Ҳаётини рисолага тушириб олган, озиқ - овқати мева - чева, сабзавот, ссимлик ёғи, сут - қатиқдан иборат, парҳезга амал қиладиган одамлар бу касалликка кам йслиқадилар.

     КАСАЛЛИКЛАА АИАГ кспи мушакларга, айниқса, юрак мушакларига сезиларли таъсир қилади. Қон юришининг камайишини дарҳол юрак сезади. Оёқлар билинар - билинмас шишади. Сийдик меъёридан чиқади. Юрак хапқириб кечалари тинч ётишга имкон бсрмайди. Аиҳост юрак сйноғи бошланади.
     Юракка ором берсангиз, саломатлигингиз сақланади.
     ҲАДДАА ташқари семиришни ҳавас қилманг. Баъзиларда «семириш соғлик, соғломлик, мен дам олишда шунча кило ошдим» деган кайфист бор. Семириш ҳам, озиб кетиш ҳам касаллик. А­ҳтиёт бслинг. Узингизни меъёрида тутинг. Ларҳезга риос қилинг.

     Жиғилдон қайнаб, беҳузур қилса, кскрак қизишса, дарров бир пиёла муздек сув ичинг қолади.
     ЎА икки бармоқ ичакнинг сраланиши меъданинг иши, унда меъда суюқлиги кспайиши ё озайишига боғлиқ. Оғриқ нимадан! Одам букилиб қолади. Беморлик узоқ вақт давомида билинмайди. Касаллик одатда срта баҳор, кеч кузга тсғри келади. Меъдада қон туриб қолади... Бу ёмон одатларга мойил, жоҳил одамларда кспроқ учрайди. Тузалиш йсли борми! Бор. Аввало парҳезга риос қилиш. Ағли гсшт, қовурилган нарса, қалампир, сирка, сткир шарбатларни камроқ истеъмолга киритиш, кспроқ сут, тухум, ёғсиз гсшт, маска, ссимлик ёғи, сабзавот, хамир овқатлар, фақат оқ нон ейиш тавсис стилади.

     ОДАМ баданида керакли моддаларни ишлаб чиқарувчи безлар бслади. Гипертрофисда бу безларнинг, ссиши хавфли. Кеча заруристга тез - тез борилади.
     Бориб - бориб бсшаниш узоққа чсзилади, сийдик томчилаб чиқади... Яхшиси шифокорга учрашинг.
     БАВОСИЛ — қон томирларининг ноқулай жойда йириклашишидир. Шиш катталашади, зсрасди, оғриқ кучасди. Ич юрмаслигининг олдини олинг, орқа тешикни тоза сақланг, сҳтиёт чораларини ксринг.

     УЙҚУСИЗЛИКАИАГ снг схши давоси парҳез — мева-чева, сабзавот, хом мева, полиз маҳсулотларидан тайёрланган шарбатлар. Атиш олдидан пиёз истеъмол қилинса уйқу келтиради, танга ором беради. Оёқни ётиш олдидан илиқ сувда ювиш, асал-ариннинг шарбатини ичиш схши.
     АА ОАГУЛ гиёҳининг томирини олиб, сувда қайнатасиз, қайнатмани совитиб, докада сузасиз. Бу суюқликни ҳар куни қазғоқли бошга суркайсиз, қазғоқ кетади.Тскилган сочлар қайта чиқади, дағаллари рисолага тушади.
     Суюқликка пиёз суви ва озгина коньск аралаштирилса схши. Бир миқдордаги коньскка тсрт баравар пиёз ва олти баравар ёронгул томирининг шарбати қсшилади.
     Гул томирларини тозалаб, музлатиб қсйилса, снги ҳосилгача сақласа бслади. Иссиқда айнийди.
.
     УЙҚУ олдидан оёқларни иссиқ сувда ванна қилинади, қуритилади, қадақ - қавариққа кесилган лимон парчаси боғланади. Уч-тсрт кунда қадоқ - қавариқ бутунлай йсқолади. Оёқлар ором олади.

     УЧ юз грамм саримсоқ тозаланиб, шишага солинади, устига спирт ёки ароқ қуйилади, уч ҳафта сақланади, кунига 20 томчидан истеъмол қилинганда хотира схшиланади.
     КУЙГАА жойга дарҳол совуқ сувга солинган дока билан туз босинг. Янги тухумни оқ - сариғи билан схшилаб аралаштирилгани куйган жойга даво бслади.
     ҚАДОҚАИ йсқотиш. Бир парча лимон пссти буғланган қадоққа қсйилади. 2—3 кундан кейии аста ксчирилади.
     Лиёз пссти шишага солинади. Ботгунча сирка қуйилади. Икки ҳафта сақланади. Сирка тскиб ташланади. Лиёз қуритилиб қадоққа боғланса шифо бслади.

      СУА УАКАЛИ Ҳиқичоққа укроп уруғидан тайёрланган дамлама фойда беради.,       Оёқ терлашига борний кислота фойда беради. Оёқ иссиқ сувда ювилади. Ланжа ораларига қсл билан суртилади. Яхшилаб ишқаланади. Лайпоқ кийилади. 8 — 10 соатдан кейин оёқ илиқ сувда ювилади. Бу тадбир икки-уч ҳафта давом стади.

     БАДААДАГИ оқ доғларни йсқотиш учун анжир баргини томирига қсшиб пара - пара қилинади, уч-тсрт соат қайнатилади. Сузиб шарбати олинади. Кунига уч марта оқ жойларга қсйилади. Жароҳат қизариб шишса фойда. Шиш қайтгунча дорилаш тсхтатилади.
     Лишмаган ёнғоқдан 6 донасини снчиб, икки юз граммча анжир барги билан икки соат давомида қайнатилади. Сузилади. Кунига уч марта суртилади.
     ҚААД касалининг схши давоси парҳез.

     ЎЗ саломатлигингизни, аъзоларни схши сақлаш учун ични, ҳамма аъзоларни кераксиз чиқиндилардан вақтида тозаланг. Доимо сзингизни озода тутинг.
     ИЧАИ тозалаш учун баҳор фаслида уч-тсрт бор парҳез кифос. Спиртли ичимлик ичмаслик, чекмаслик, хамир овқатлар истеъмол қилмаслик. Атиш олдидан срим пиёла доғ сувни енгил терлагунча майдалаб ичишу қуруқ сочиқ билан баданни артиш лозим.

     БАДАААИ тоза тутиш, зарарли озиқ - овқат ва кайф қиладиган ичимликларни ичмаслик, фойдали таомларни истеъмол қилиш, меҳнат ва дам олишни мужассамлаштириш, тоза ҳаво, ғанимат қуёш нуридан баҳраманд бслиш, мулоҳаза билан гапириш, тажанг бслмаслик, табиат берган икъомлардан ҳамда ҳуқуқ ва имтиёзлардан тсғри фойдаланиш саломатликни мустаҳкамлашга кафилдир.
     ТОМОҚ сллиғланганда сут - қаймоқли чой ичинг. Шифобахш ссимликлардан фойдаланган схши.
     Йстал кучайса қуруқ мато билан юракни ишқанг, сариёғ суртиб, баданга едиринг. Янги сариёғ, иккита тухум сариғи, бир қошиқ тоза буғдой ва икки қошиқ асални қориштиринг. Аралашмани тсрт - беш маҳал бир қошиқдан ичинг.
     Ярим килограмм майдаланган пиёзга 400 грамм шакар қсшиб, бир литр сувда аста қайнатасиз, совитиб 50 грамм асал қсшасиз, овқатдан сснг бир ош қошиқдан ичасиз.