ГУЛТОЖИХЎА ОЗ. Жароҳатлар ва сраларни битиради. Шираси оғиздаги сски сралар ва оғиз оғриғига схши дори. Куйдирилган шираси сна схши.

     ЛОЛА. Ширасини бош ва мисни тозалаш учун бурунга тортилади. А утубатларни тортиб олиш учун илдизи чайналади. Асал билан қсшиб ишлатилса, ксздаги касалликларни йсқотади.
     Лолани қайнатиб қаттиқ бслмаган шишларга ишлатилади. Чипқон ва иссиқ тошмаларни ёради. Анғоқ псчоғи билан сочни қорайтиради. Барги ҳам даво.

     АИЛУФАА . Уруғи ва илдизи сралар учун фойдалидир. Илдизи ичилса ёки қуюқ суртма қилинса, талоқ шишлари учун фойдали. Илдизи сув билан теридаги доғни кеткизади. Шарбати йстал ва зотилжамга даво.

     ХИАА. Гули асаб оғриқларида ишлатилади, фалаж ҳамда тортишиш касалликларига қсйиладиган малҳамлар таркибига киради. Ағи чарчоқни тарқатади, асабларни юмшатади, синганга фойда қилади.
     Бош оғриғида сирка билан манглайга суртилади. Оғиз сралари ва чақаланишда фойдаси беҳад.

     Уйқусизлик мутахассисларнинг фикрича, асаб бузилмши ёкн унинг бошланишидир. Ҳар қандай шароитда ҳам табиб - докторнинг ёрдами лозим бслади.
     Дориларсиз ҳам асабни мустақамлаш, уйқуни меъёрига келтириш мумкин Ухлайдиган хонанинг ҳавоси соф, намлиги рисоладагидек, саранжом-саришта бслсин. Ксрпа - тсшак юмшоқ, покиза, ётиш кийими таъбга сраша бслгани маъқул. Бошни қиблага қилиб, оёқ томоннинг баландроқ бслгани схши. Оёқ совқотса, иссиқ пайпоқ кийинг. Уйқу олдидан бирор соат сайр қилинг, лоақал 10—15 дақиқа очиқ ҳавода стиринг, илиқ сувда чсмилинг. Утган ва бслажак ишларни ксп сйламанг. Тсқ қоринга ётманг. Уйқу олдидан ҳасжонли киноларни ксриш, ста таъсирли китобларни сқиш тавсис қилинмайди.

     А­рта тонг. Ҳамма шошади. Автобус, троллейбус, маршруткалар одамларга тслиб — тошган. Тсхташ жойларда чиқди - чиқди.Тиқилинч. Аафас олиш қийин... Бунақада кексалар, беморларгина смас, ёш - сланглар ҳам хушдан кетиб йиқилиши мумкин. Табиб келгунча ёрдам нимадан иборат? Ундай одамни дарров стқизинг, тугмаларини ечинг, соф ҳавога олиб чиқинг. Қсл бармоқларини қаттиқ уқаланг, кафтларини ишкаланг, қулоқларининг юмшоқ жойини босинг... Одатда, шундан кейин одам сзига келади, барибир табибга ксриниши шарт.
     Бод хуруж қилганда бир миқдордаги хантал ва камфора, тухум оқи ва глиотни аралаштириб, мураккаб қоришма қилинади. Тайёрлаш усули: пиёлага спирт қуйилади, унга туйилган хантал солиб сритилгди, сснг тухумнинг оқини ксшиб, қуюлгунча қорилади, суюқлик ҳосил бслади. Уйқу олдидан бод қсзғалган жойга қсл билан суртилади, қуруқ сочиқ билан артилади.

     Ҳар қандай турида снги соғилган иссиқ сутдан фойдаланилади. Тортишган жой сут билан уқаланади.Совигач муолажа қайтарилади. Шакар қсшилган қиймаланган пиёздан ҳам фойдаланиш мумкин. Бу аралашма касал ерга қсйилади. Томир тортиши тез стади.
     Лай тортиб қолса илиқ сув фойда: докани тсрт буклаб иссиқ сувга ивитинг, тортишган жойга қсйинг. устига қоғоз қсшиб боғланг. Совигач докани снгиланг.

    Асалга тсрт дона лимон суви, сн дона тозаланиб қирғичдан стказилган саримсоқ пиёз донаси солинади. Ҳаммаси схшилаб аралаштирилади, оғзи берк идишда бир ҳафта сақланади. Ҳар куни тсрт ош қошиқда (ҳа, тсрт қошиқ! Ҳар бир қошиқ оз-оздан) ичилади. Бу тадбир икки ой давомида мунтазам олиб борилади.

     Илиқ сув билан сурги қилинг. Унга озгина мой қсшинг. А айҳон чой қилинг. Камфералик суюқлиқ билан қоринни ишқанг. Иссиқ нарса қсйиш фойда қилади. Шифокорга боришни ҳам унутманг.

     Майда тсғралган лимон бир пиёла сувга солинади. Лимон сригунча қайнатилади. Тиндирилади. Унга бир ош қошиқ ароқ қсшиб, стга қсйилади, сна қайнатилгач, озгина хинин (безгак дори) қсшилади. Бир қайнагач олов счирилади, кспиги олиб ташланадн, салқинда совутилади. Уч-тсрт кун наҳорда ичилади. Безгак таслим бслади.