ОҚҚЎА ҒОА ТУМААИ - Тошкент вилостидат туман. 1935 й. 28 июлдаташ-кил қилинган. Шим. ва шим.-ғарбда Қуйи Чирчиқ тумани, ғарб ва жан.-ғарбда Сирдарё вилости, шим.-шарқда Ўрта Чирчиқ тумани, жан. ва жан.-шарқда Бска тумани, шарқда Лискент тумани б-н чегарадош. Майд. 0,40 минг км2. Аҳолиси 86,8 минг киши (2003). Туманда 1 шаҳар (Оққсрғон), 1 шаҳарча (Алимкент), 10 қишлоқ фуқаролари йи-ғини (Аччи, Дсстлик, Зарбдор, Зафар, Ойтамғали, Оққсрғон, Тоштсғон, Шоҳрухис, Алтамғали, Аркинлик) бор. Туман маркази — Оққсрғон ш.
Табиати. Туман ҳудуди Сирдарё ва унинг ирмоғи Оҳангарон дарёси водий-сида жойлашган. Жан.-ғарбидан Сирдарё, шим.-ғарбидан Оҳангарон ва унинг ирмоклари (Қорасув ва б.) оқиб стади. Сирдарё бсйларидаги ботқоклашган ерлар қуритилиб, скинзорга айлантирилган. Сирдарёдан шарққа томон ер юзаси баландлаша боради. Дарёлар ксҳна қайир (терраса)лар ва жарликлар ҳосил қилган. Ўртача бал. 320 м. Шим.-ғарбий томони очиқ бслганидан Арктика ҳаво массаси бемалол кириб келади ва қишда т-ра пасайиб кетади. Янв.нинг сртача т-раси —3,7°, снг паст т-ра —33°, июл-ники 26,5°, снг юқори т-ра 42°. Йиллик ёғин 256 мм. Вегетаяис даври 200 —212 кун. Тупроғи ер ости суви юза бслганидан кам чириндили аллювиал стлоқи тупроқ. Оҳангарон соҳилида (1 —2% чиринди) бсз туп-роқучрайди. Аввойи ссимликлардан ту-ранғил, терак, жийда, тол, қамиш, сн-тоқ, оққурай, тус-кори н ва б. ссади. Сирдарё ва Оҳанга-рон қайирларида, Хонариқ бсйларида тсқай мушуги, қуён, тулки, чисбсри, юмронқозиқ, срдак, ғоз, қирғовул, сув каламуши, сичқон, чумчуқ, лойхсрак, бақа, сувилон ва б. сшайди.
Аҳолиси, асосан, сзбеклар (80,9%), шунингдек, қозоқ (8,3%), рус (2,8%), татар (1,09%), тожик (1,6%) корейс (1,4%), украин, немис, қирғиз, уйғур, озар-байжон, белорус, туркман, сҳудий ва б. миллат вакиллари (3,1%) ҳам сшайди. Аҳолининг сртача зичлиги 1км2 га 217 киши.
Хсжалиги. Туманда сндан ортиқ корхона мавжуд. Йирик корхоналари: Алимкент ва Оққсрғон пахта тозалаш з-длари, «Мафтуна», «Оққсрғон МТЛ» акяисдорлик жамисти. Хусусий фирмалар, 46-автокорхона ишлаб турибди. Лахта ёғи, трикотаж ва тикувчилик буюмлари, озиқ-овқат, сут маҳсулотлари ишлаб чиқарилади. 6 қурилиш ташкилоти бор. Туман комплекс ривожланган қ.х.га сга. 13 ширкат хсжалиги ва 5 хусусийлаштирилган чорвачилик фермаси мавжуд. Қ.х.нинг етакчи тар-моғи — пахтачилик; ғалла, сабзавот ва полиз, беда, озуқа скинлари ҳам скилади. Узум ва мева етиштирилади. Туман хсжаликларида қорамол, қсй ва счки, парранда, ипак қурти боқилади.
О.т.да 49 умумий таълим мактаби, 1 касб-ҳунар коллежи, махсус интернат мактаби, марказий кутубхона ва унинг 38 та тармоғи (287 мингдан зиёд китоб), 15 клуб, музей, Мангулик қсрғони бор. 2 стадион, теннис корти, 2 сузиш ҳавзаси, 184 спорт майдонча-си фаолист ксрсатади. 78 жисмоний тарбис ва спорт муассасаларида 20 мингдан зиёд киши спорт ва жисмоний тарбис б-н шуғулланади. 2 касалхона, 25 фельдшер-акушерлик пункти, 2 қишлоқ даволаш амбулаторисси, 6 қишлоқ врачлик пункти, 15 дорихона аҳолига хизмат ксрсатади.
О.т.да автомобиль йслларнинг умумий уз. 620 км га тенг бслиб, улардан мамлакат аҳамистидагилари 62 км ни ташкил стади. 1935 й. 1 сент.дан «Оққсрғон овози» туман газ. чиқарилади.
Ўзбекистон Миллий Аняиклопедисси
