Буғдой нонининг кашф стилиши
Ўз-сзидан маълумки, агар одамзод дарахт нонларини териб-термачлаш даврларида истеъмол қила бошлаган бслса, демак бошоқли донлардан нон тайёрлаш усулини деҳқончиликка стган даврларида кашф қилган деб тсла айтишимиз мумкин. Кулоллик сса хамир қорадиган идишлар ва нон ёпадиган тандирларни ссаш билан боғлиқ бслади.
Бинобарин, Шарқий материк ёинки Шарқий срим шар — Европа, Осиё, Африкада буғдой, арпа, шоли, тариқ, оқ жсхори каби бошоқли донларнинг аввал ёввойисидан, кейинчалик сса скиб сстирилганидан фойдаланила бошланган дейиш мумкин. Донларни ун қилиб тортиш сса қсл тегирмони ёрдамида бажарилган. Қолаверса, Шарқий материкдаги турли мамлакатларда ксплаб олиб борилган археологик қазилмалар буни тсла тасдиқлайди. Маълумки, бошоқли донлар жуда тсқтутардир, лекин уларни хомлигича еб бслмайди, албатта пишириб ейиш зарурдир.
Буғдойни ун қилиб, хамир қориб, тандирда ёпиб пишириш ҳам сз-сзидан келиб чиққан смас, албатта. Аввалига донларни бошоғи билан чсғ устида қовуриб еганлар. Бу одат ҳали ҳам сақланади. Бунга маккажсхорини думбил ҳолатида чсғда қовуриб ейиш усули мисол бсла олади. Кейинчалик донлар бошоқдан ажратиб, тош билан туйилган ёки қсл тегирмонидан стказилган. Ана шу унни атала қилиб қайнатиб ейишган — бу ҳам нон. Буғдой, макка ва оқ жсхорини туймасдан қайнатса сира пишмайди, аммо гуручни унга айлантирмай қайнатилса схшигина бстқа бслади, мана шу ҳам нон срнига стган, хитой, корейс, спон, сва, вьетнам, ҳинди ва Осиё қитъсида сшовчи бошқа халқларнинг пазандалигида қуруқ сзи қайнатилган гуручни нон срнида бошқа овқатлар билан ейиш одати ҳанузгача давом стади.