Assalamu alaykum!
Sizlarga Allohning rahmatini, mag'firatini va salomini tilayman.
Allohga hamdlar va Rasululloh s.a.vga va u zotning ahli batlariga, ashobi kiromlariga salovotu salomlar bo'lsin.
Bu bo'limda sizlar, Islom dinining rivojlanishiga katta hissa qo'shganRasululloh s.a.v.ning muborak oilalaridagi ayollar, sahobiy ayollar, hamda Alloh va Uning Rasuli yo'lini mahkam tugan va natijada Allohning roziligini topgan,valiylik darajasiga erishgan ayollar to'g'risida ma'lumotlarga ega bo'lishingiz mumkin.
Bu soliha,mo'mina va qahramon ayollardan, hozirgi zamonamizning har bir ayoli va qizi o'rnak olsa va o'z hayotida oz bo'lsada ularga o'hshashga harakat qilsa va ular qilgan amallarni bajarsa,Allhning roziligini topadi, Inshaalloh.
Aziz, singiljonlar, bu ayollarni seving va ularga o'hshashga harakat qiling.
Sizga Allohning Rahmatini tilaymiz!

Hazrati Hadicha.

Hazrati Hadicha r.a. Rasululloh s.a.v.ning ilk zavjalari, imon keltirib,"mo'minlar onasi" degan nomni olishga musharraf bo'lgan, ilk musulmono ayoldir. Hazrat Hadicha r.a. islomiy da'vatning boshlanishida Rasululloh s.a.v.ga dalda va ko'makchi bo'ldi va bu da'vatning yoyilishiga sobitlik bilan yordam bergan.Bu ayol Nabiy s.a.v.ning farzandlarining volidayi muhtaramasidir.
Otalari Huvaylid ibn Asad ibn Qusayy ibn Abduluzza, onalari Zaida ibn Asommning qizi Fotima edi. Asommning to'liq ismi sharifi Jundub ibn Harm ibn Ravoha ibn Xojar ibn Abd ibn Mois ibn Liay ibn G'olib ibn Fixrdir.
Hazrati Hadicha r.a. hijratdan tahminan 68yil, "Fil voqea"sidan 15yil avval sharafli va hayrli oilada dunyoga keldilar. Yoshliklaridan go'zal va yuksak ahloq egasi qilib tarbiya topdilar. Odobli va oqila bo'lganlari uchun u kishini "Tohira"(ozoda, pokiza) deb chaqirar edilar. Otalari Huvaylid Fijor jangidan oldin vafot etdi. Shu sababli marhumning oilasidagi barcha ishlar Hadichaning amakisi Amr ibn Asad zimmasiga tushdi.

Ilk turmushlari.

Hazrati Hadicha r.a. o'zib ulg'aydi. Hsarafli nasab va yuksak odob ahloq egasi bo'lganliklari uchun u kishiga juda ko'p joylardan sovchilar kelar edi. Hadicha Qusay ibn Abduddor o'g'illarining ittifoqchisi Tamim qabilasidan Abu Xola ibn Zurora bilan turmush qurdilar. Undan Xola va Hind ismli ikki farzand ko'rdilar.Johiliyat paytida "Ummu Hind" degan kunya olganlar. Hind uzoq umr ko'rdi. RAsululloh s.a.v.ning saodatli zamonlariga yetishdi va musulmon bo'ldi. Hazrati Alining r.a. halifalik davrigacha yashadi va Jamal jangida shahid bo'ldi. Hazrati Hadichaning eri Abu XOla vafot etgach, Hadicha Mahzum qabilasidan Otiq ibn Oiz Abdulloh ibn Umar ibn Mahzum bilan oila qurdilar. Lekin ular o'rtasidagi bu turmush ham uzoq davom etmadi. Shundan so'ng Hazrati Hadicha r.a. boshqa turmush qurmadilar. Tijorat ishlari va farzand tarbiyasi bilan mashg'ul bo'ldilar.

Savdo safari.

Hazrati Hadicha r.a.ning sarmoyalari va olib borayotgan ishlari juda katta bo'lib, buning ovozasi Shomgacha yetib borgan edi. Hadicha o'zlarining karvonblariga boshchilik qilish uchun halol va ishonchlik kishini ahtarar edilar. Bu davrda Makkada yolg'iz ishonchlik, halol va to'g'riso'z deb nom chiqargan yolg'iz Abdulloh o'g'li Muhammad al-Amin s.a.v. edilar. Hazrati Hadicha r.a. Muhammad al-Amin s.a.v.ga odam yuborib o'z karvonlariga boshchilik qilishni taklif qildilar. Aminus Sodiq bunga rozilik bildirdilar.Va karvon bilan Shomga ketdilar. Hadicha esa ularni qaytishini intizorlik bilan kutib, Makkada qoldilar. Oradan kunlar o'tib ular qaytishdi. Karvob bilan ketgan Maysara ismli qullari bu galgi savdo har diomgidan ham barokatli bo'lganini aytdi. Bundan tashqari safar davomida sodir bo'lgan bir qancha ajoyib hodisalarni aytdi. Bularni esihtib Hadicha r.a.ning bu ta'riflar sohibiga yanada mehrlari oshdi.

Bulardan keyin Hazrati Hadicha bir necha yillar avval ko'rgan tushlarini esladilar. Bu unut bo'lib ketgan tushni yana yodlariga tushishidan o'zlari ham hayron edilar. O'shanda tushlarida:Zim zimiston tun. Birdan osmonda quyosh paydo bo'ldi va bu quyosh to'g'ri Hadichaning hovlisiga tushdi. Bu tushdan o'shanda o'zlari ham hayron bo'lib, amakilariga aytgan edilar. Amakilari esa juda ilmlik va fasohatlik kishi bo'lgani uchun, yaqinda yana turmush qurishlarini va bu turmushlari oldingisidan ancha barakotli va hayrlik bo'lishini aytgan edilar. Hadicha esa, men hech qachon turmushga chiqmayman, degan edilar. Hozir esa nogoh shu tushlari yodlariga tushdi.
Muhammad al-Aminga s.a.v. ga bo'lgan mehr muhabbatlari kundan kunga kuchayib borar edi. "Ajabo, mening yoshim 40da, Muhammadning yoshi esa 25da, men bilan oila qurishga rozi bo'larmikin" deya o'ylardilar. Ana shunday kunlarning birida huzurlariga dugonalri Nafisa kirib keldi. Nafisa dugonasining qiynayiotgan savoldan bohabar bo'lgach,unga tasalli berdi. Va bu ishni o'zi hal qilishini aytdi. U yerdan to'g'ri chiqib Muahmmad al-Amin s.a.v.ning huzurlariga bordi. Va u zotga uylanish to'g'risida og'iz ochdi. Bu gapni Hadichadan chiqqanligini bildirmay u zot bilan suhbatlashdi. Va gapni orasida Hadichaga uylanasanmi, deya so'radi. Shunda Muhammad al-Amin s.a.v. agar u rozi bo'lsa uylanardim dedilar. Nafisa bu hushhabarni Hadichaga yetkazish uchun darhol yo'lga tushdi. Hazrati Hadicha bu hushhabarni eshitib behad hursand bo'ldilar. Alloh taoloning unga ehson qilgan baht va niyatlarining ijobat qo'lganiga shukrona qilib, faqirlarga infoq ehsonlar tarqatdilar.
Muhammad al- Aminning s.a.v. amakilari Abu Tolib, Hamza va Abbos Hadichanikiga sovchilikka borishdi. U kishining amakisi Amr ibn Asad bilan maslahatlashib to'y kunini belgiladilar. Bu habar butun Makkaga tarqaldi. Yigirmata tuya qiymatida mahr belgilandi. Kelinning uyida dasturhonlar yozildi, qurbonliklar so'yilib faqirlarga tarqatildi. Shunday qilib Hazrati Hadicha r.a. Muhammad al-Aminning s.a.v. ga zavja bo'ldilar. Hadicha Qurysh yigitlarining eng go'zali va fazilatlisi bilan turmush qurganidan bahtli edilar. Bu hayrli nikohdan:Qosim, Abdulloh, Zaynab, Ruqayya, Ummu Gulsum va Fotima nomli farzandlar dunyoga kelgan. Ba'zi manbaalarda Tohir yoki Toyyib ismlik o'g'illari ham bo'lgan deyiladi. Vallohi a'lam.

Iymon keltirgan ilk inson.

Muhammad s.a.v. 40yoshga to'lganlarida Hiro g'orida, Jabroil a.s. tomonlaridan, jaholatga to'lib ketgan zaminni titratib Allohning ilk kalomi yahgradi. Bu kalom zang bosgan qalblarni uyg'otish uchun, qabohat va jaholatga to'lib ketgan bechora zaminni poklash uchun, qalblarga malham bo'lish uchun va eng asosiysi shirkka botgan bandalarga Allohning Ahad ekanligini bildirish uchun ilk bor taraldi. Bu mujda kelganida Muhammad s.a.v.ga ilk  iymon keltirgan, Alloh oyatlarini tasdiqlagan, u kishining Rasul ekanlariga ishongan ilk inson va ilk ayol Hazrati Hadicha binti Huvaylid r.a. bo'ldilar. Rasululloh s.a.v.ni eng qiyin paytlarda qo'llab quvvatlagan, u kishini yonlarida doimo dalda, mashaqqatga to'la hayotlarida yonlaridan ayirilmagan ayol ham Hazrati Hadicha edilar.
Alloh taolo Jabroil a.s. tomonidan salom yuborgan ayol ham Hazrati Hadicha r.a. edilar. Bu salomni Muhammad s.a.v.dan eshitgan Hazrati Hadicha r.a.ning ko'zyoshlari yuzlarini yuvgan edi.

So'nggi oylar.

Hazrati Hadicha r.a. og'ir kasallikka chalinib yotib qoldilar. O'limlari yaqin ekanini his qilib turardilar. Bosh taraflarida qizlari Zaynab, Ummu Gulsum va Fotimalar turishardi. To'rtinchi qizlari Ruqayya esa o'sha kunlari Habashistonda edi. Hazrati Hadicha Rasululloh s.a.v.ga so'nggi marta qaradilar. Mo'minlar onasining nigohlarida sog'inch va qayg'u, ayriliq armoni mujassam edi. Biroq Rasululloh s.a.v Hadicha onamizga Jannatda birga bo'lish mujdasini berdilar (Hadid, 21).Nabiy s.a.v.ning ko'zlaridan rahmat yoshlari oqdi. Qalblari chuqur alam bilan to'lib toshdi. Bu holni ko'rgan qizlari ham unsiz yig'lardilar. Makka, zamonasining sayyida ayoli Hadicha binti Huvaylid r.a. bilan vidolashdi.(Fajr, 27-30) Hazrati Hadicha r.a. vafot etgan yilni Rasululloh s.a.v. qayg'u yili deb atadilar. Hazrati Hadicha r.a. hijratdan tahminan uch yil oldin, 65 yoshlarida vafot etdilar. Hojun qabristoniga dafn etildilar. Alloh taolo Hadicha onamizdan rozi bo'lsin va u kishini ham ohirat ne'matlari ila rozi etsin.
Hazrati Hadicha r.a.  huzuri Ilohiyga ketdilar, lekin u kishining hotirasi ulug' honadon ahli va mo'minlar qalbida boqiy qoldi va to qiyomatgacha boqiy qoladi,Inshaalloh

Rasululloh s.a.v.dan:"Menga qiyin damlarimda joni bilan, mol-mulki bilan yordam bergan barchadan qarzimni uzdim,lekin Hadicha bergan yordamlarni haqqini berlomadim. Uni rozi qilish Qiyomatga qoldi",degan ma'noda hadis rivoyat qilingan.
Rasululloh s.a.v Hazrati Hadichani juda qattiq sevardilar. Bu haqda Hazrati Oisha r.a. shunday deganlar:"Men Rasululloh s.a.v.ni hech bir ayoldan Hadichadan rashk qilganchalik rashk qilmaganman", deganlar. Holbuki, Hazrati Oisha Hazrati Hadichani o'limlaridan keyin Rasululloh s.a.v.ga turmushga chiqqanlar.Shu gapni o'zi ham Hazrati Hadicha Rasululloh s.a.v.ga qanchalik aziz va qanchalik sevikli ekanliklarini ko'rsatadi.

Nazrati Oisha binti Abu bakr r.a.

Mo'minlarning bu makarram onasi - Rasulullohga s.a.v. Alloh taolo Jabroil a.s. orqali dunyo va ohiratdagi juftlari, deya vahiy qilingan bahtli ayol, Qur'oni Karimning bir necha oyatlarining nozil bo'lishiga sababchi bo'lgan Muhammadning s.a.v. sevimli ayollar, Allohning sevimli bandasi Oisha r.a. binti Abu Bakrdirlar r.a. Allohning qilgan vahiysi sabab bo'lib Rasululloh s.a.v. Abu BAkrga Oisha haqida so'z ochganlarida Abu Bakr r.a. juda hursand bo'lgandilar. Chunki o'zlarining eng sevimli kishilari, do'stalri, eng asosiysi Allohning eng sevimli Rasulini kuyov qilish eng oliy baht edi. Rasululloh s.a.v. Oisha onamizga olti yoshlarida unashtirilganlar. To'ylari esa bir nech yil o'tgandan keyin, Madinaga hijrat qilishganidan keyin bo'lib o'tgan. Oisha r.a. Rasululloh s.a.v. muborak honadonlariga kelin bo'lib keldilar. U kishini seplarini ichida qo'g'irchoqlari ham bor edi. Bir kuni Rasululloh s.a.v. uylariga kirsalar Oisha onamiz qo'g'irchoqlarini bir nechalarini kelinchak libosida kiyintirib, yana bir nechasiga qanot taqib qo'ygan edilar. Rasululloh s.a.v.:"Nega bularga qanot taqib qo'yding?" deb so'radilar. "Bular Sulaymon a.s.ning otlari", deb javob berdilar.
"U holda ularga qanot ne hojat?"deb so'radilar Rasululloh s.a.v.
"Sulaymon a.s. otlarining qanoti yo'qmidi?"dedilar Oisha r.a.
Rasululloh s.a.v. buni eshitib kulib qo'yaqoldilar. Oisha onamiz kelin bo'lgan bo'lsalarda hali hanuz bolalaikdagi havaslari ketmagan edi. U kishi hamon bolalardek beg'ubor edilar.

Suyukli va vafodor zavja.

Hazrati Oisha r.a. muborak honadonda aql,ilm va fikr jihatdan tez kamol topa boshladilar. Bir beka sifatida Rasululloh s.a.v. ning barcha hizmatlarini bajarar,kerak bo'lganda tasalli berar edilar. Oisha onamiz Rasululloh s.a.v.ning amallari va muborak so'zlaridan iloji boricha ko'proq narsani o'rganishga harakat qilardilar. Bu fazilatlari Oisha onamizni Allohning Rasulini s.a.v. eng suyukli zavjalariga aylantirgan sabablardan biridir. Hazrati Oishada ham ayollar tabiatiga hos rashkchlik va shunga o'hshash hissiyotlar bor edi. Oisha onamiz Rasululloh s.a.v.ning eng sevimli ayollari bo'lsalarda, lekin boshqa ayollardan u kishini rashk qilardilar.
Rasululloh s.a.v. ba'zi kechalarda Madina qabristonini ziyorat qilar, u yerdagi birodarlari haqqiga duolar qilar edilar. Shunday tunlarning birida Oisha onamiz uyg'onib yonlarida Rasululloh s.a.v.ni topmaganlaridan ancha qayg'ulandilar. Birozdan keyin qaytib kelgan u muborak zot Oisha onamizni hafa holda ko'rgach:"Nima bo'ldi senga, ey, Oisha?" dedilar. Oisha onamiz javob bermaganlaridan keyin:
- ey Oisha, shaytonga mag'lub bo'libsan,- dedilar.Shayton so'zi u kishini e'tiborlarini tortib:
- Yo Rasululloh s.a.v. mening ham shaytonim bormi?- dedilar.
Nabiy s.a.v:"Albatta, har bir kishining shaytoni bo'ladi", deb javob berdilar. Shunda Hazrati Oisha r.a:"Sizniki ham bormi?" Deb so'radilar.
"Ha,meniki ham bor,lekin men Allohning yordami bilan uni mag'lub etganman",- deb javob berdilar.