Узбекистон халк шоири Икбол Мирзонинг шундай сатрлари бор:
Дунё кезсин, унта тилда суйласин,
Уйлаганда лек узбекча уйласин...

Чиндан хам бу сатрларда ЖОА бор...
Фарзандларим рус мактабда укийди. уйда гапирганларида русча суз кушмасликларини талаб киламан.

Аарзул Исломнинг "лугат"ларига келсак...
Бошка тилдан олинган шундай сузлар борки, уни узлаштириш дейилади. Тил шу билан бойийди.
Тафсисларингиз орасида бошка тиллар, масалан, форсча, арабча сузлар бор. Бу хам бахсталаб....
Менимча,  А¦ивилизаяисни хам, тамаддунни хам ишлатавериш керак. ушанда тилимиз снада бойийди.

lekin harflarni bir yoqlik qilinmasa bo`lmaydi. hozi ko`pchilikda kirillcha, lotincha aralash bo`lib ketyapti.

Hurmatli forumdoshlar!
Mavzularda o'zbek tili qoidalariga e'tibor berganingiz kabi, bir-biringizga muomalada ham o'zbekka xos bo'lgan xushfe'llikka e'tibor bering.

Mavzudagi so'nggi mulohazalar muhokama doirasidan chiqib, shaxsiy ayblovlarga o'tganligi sababli o'chirildi. Ushbu besamar bahsni keltirib chiqarganlarga ogohlantirish beraman. Istalgan mavzudagi bu kabi beizzat muomalaga chek qo'yiladi.

...замонамиз мусулмонлари ва зиёлилари
зиммасидаги бир вазифани ссга олиб стиш
даркор, деб сйлаймиз. Айтмоқчи
бслганимиз - кундалик турмушда
қслланадиган оддий исломий истилоҳлар
(терминлар) ҳақида. Мусулмон инсон бу
истилоҳларни срганиб, сз тилида сзлаштириб
бориши лозим. Чунки ушбу атамаларни
билиш инсон учун сзининг зиммасидаги
кундалик вазифаларини тсғри адо стишига
ёрдам беради. Исломий истилоҳларни билиш
чуқур илм ва машаққатли меҳнатни талаб
қилмайди. Бу маълумотлар атрофдаги
нарсаларга қизиқувчан бслиш ва фойдали
илм йслида сал фаоллашиш орқали қслга
киритилади. Бундай фаолликнинг шахс ва
жамист ҳаётига таъсири ижобий бслади.
Илм ва маърифатга чанқоқликнинг шахс учун
фойдаси ҳаммага тушунарли. Аммо бу
ишларнинг жамист учун фойдаси нималарда
ксриниши мумкин?
Агар мусулмонлар, айниқса, уларнинг
ораларидаги зиёли, маърифатли инсонлар сз
динлари ва тилларини схши билишга
интилсалар, Ислом ксрсатмаларини ҳаётга
оқилона татбиқ қилиб борсалар, бу улар
сшаётган муҳит ва даврнинг илм-фани,
маданисти ва сиёсатида сзининг муносиб
аксини топади. Бунга мисол қилиб Ўзбек
тилининг изоҳли Луғатини ксрсатиш мумкин.
Луғатда жуда ксп учрайдиган исломий
истилоҳлар китоб чоп стилган замон ва
муҳитдан, дарак бериб туради. Китобдаги
диний атамаларга қараб туриб, сша давр
кишиларининг, тилшуносларининг дунёқараш
ва тушунчаларини, билим ва маданистларини
англаш мумкин. Шунингдек, Луғатда Совет
империссининг сиёсати ва мафкураси акс
стади.
Шу айтилганлардан келиб чиққан
ҳолда Ўзбек тилининг изоҳли Луғатидаги
Ислом динига алоқадор атамаларнинг
ёзилиши ва уларга берилган таърифлар
жиддий танқид ва таҳрирга муҳтождир.
Баъзи ссзлар ва изоҳлар хато ёки чала
ёзилган. (Биз мисолларга тсхташни алоҳида
мавзу, деб биламиз). Ауқсонларнинг
айримлари муаллифларнинг мавзудан схши
хабардор смасликларидан келиб чиққан
бслса, баъзи хатолар давр сиёсати ва замона
шароитлари билан боғлиқ.
Ҳозир сса сиёсат ҳам, шароит ҳам тубдан
сзгарган. Шундай скан, Ўзбек тилининг
изоҳли Луғатини хатолардан тозалаш,
исломий таърифларни тсғрилаш, луғатга
кирмай қолган, аммо ҳаётда ишлатилаётган
ссзлар билан тслдириш зарур...
 ...нима
 бслганда ҳам олимлар ва мутахассислар сз
вазифаларини адо стиш йслларини
қидиришлари керак. Оддий одамларнинг
маърифатга томон интилишлари, сз
илмларини оширишга бслган ҳаракатлари сса
олимлар ва соҳа мутахассислари учун
иншоаллоҳ, туртки бслади, деб умид қиламиз.
 Islom Ovozi.

Nima uchun ko'cha harakati qoidasini buzgan kishiga militsiya hushtak chaladi-yu, butun boshli bir tilni buzayotgan odamlarga hech kim hushtak chalmaydi?

(Abdulla Qahhor)

Hushtak chalsa odobsizlik bo'ladi, jarima to'latish kerak yoki ...)) (hazil)

Kamon otayotgan odamning xotosidan ko'ra so'zlashuvda qilingan xato kattaroqdir.

  Eh, Zamira opa, manimcha mendek e'tibor beradigan bo'lmasa kerak. Man bu forum mavzusini hozir ko'rdim. Bundan sal oldin Oldin o'zbek tilini o'rganaylik degan mavzuda forum ochgandim. O'zbek tili masalasini hamma joyda ko'taraman. Hatto, O'zbekistonda Iqtisodiyot Universitetida o'qib yurganimda, milliy guruhlarga rus o'qituvchilar dars berishardi. Mani jahlim chiqib, ularga qarshi bosh ko'targanman, ishonasizmi, hech kim yonimni olmagan, aksincha o'zimning kursdoshlarim manga tanbeh berishgan, ruschani o'rganish kerak, hamma biladi-ku nimaga san bilmaysan deb. Man aytganman, ahir man Universitetga kirishda rus tilidan imtihon topshirmaganman-ku, bu milliy guruh, bu guruhda o'zbekcha dars berilishi kerak, man ruschani bilsam yaxshi ammo majbur emasmanku, deb. Eeee shu kunlarni eslasam...Hozirgi o'zbeklarning ahvolini ko'rsam ichim achiydi. Har bir gapida kamida 1 ta ruscha so'z bor. Ko'cha to'la ruscha reklamalar. Yaqinda O'zbekistonga borib kelgandim, MTS ofislarida, aviakassalarda ruslar ishlaydi, ko'pchiligi yillar davomida O'zbekistonda yashab o'zbekchani o' harfini ham bilmaydi. Man bilet olgani aviakassaga kirdim. Mani o'zbek ekanligimni bilib ham ruscha gapiryapti, man ham unga ataydan o'zbekcha gapirdim, u esa yana ruscha javob beryapti, xullas shunaqa gaplashib biletni oldim. Ko'chada manga ruscha biror narsa so'rab murojaat qilganlarga o'zbekcha gapirdim yoki man ruscha bilmayman dedim. Bu qilig'imni ko'rganlar mani millatchi deb o'ylashlari mumkin, ammo O'zbekistonda boshqa millatlardan o'zbekchani bilishi kerakligini eslatib qo'yishga mani haqqim bo'lsa kerak deb o'ylayman. Yoki boshqalar o'xshab zo'r-bazo'r ruscha gapiraymi ularga kulgi bo'lib, sizlar nima deysizlar?

Iqtibos: Abu Muso  16 Sentyabr 2011, 11:46:01

Yumshoq H mi, qattiq H mi?  (Hojiboy Tojiboevdan)

Valaykum assalom. Menga qolsa shu "x" ni umuman olib tashlash kerak. Yumshog'i yetadi:)

Xayr so'zini "x" bilan yozilishini bilsam ham ataylab "h" bilan yozgim kelaveradi, nimagalini so'rasangiz "x" harfini yomon ko'raman:)

Yaxshiyam qattiq "s" yumshoq "s" ni ajratishmabdi olimlarimiz.

Men shuni tushunmayman, Kiril alifbesiga o'tayotgan paytimiz shuncha muammo turib nimaga endi 2 ta h belgilangan. Bu ortiqcha, meni shaxsiy fikrim.

Turk tilida 1 dona "h" bor, kamayib qolgani yo'q. Qolaversa Arab tilidagiday "x" ni o'rnida "h" yozsak boshqa ma'noga kelib qolmaydi xozirgi O'zbek tilida.

Zamira opa, x harfi hamda h harfining ham bo'lgani yaxshi. Turk alifbosi bilan solishtirganda bizning alifbo ancha soddaroq va osonroq, chunki ular o,ö va u,ü bor, shuningdek i va ı harflari bor. Shunday bir Turkiya aholisiga og'irlik qilmagan katta alifbo, biz o'zbeklarga o'zimizning soddagina alifbomiz og'irlik qilmaydi.
Masalan, mani o'zim x va h harflarini ajratishda unchalik qiynalmayman. Va doimo shunga e'tiborli bo'lishga harakat qilib kelaman. Bitta h qilib olsak, ko'p narsalar o'zgarib ketadi, talaffuzimizda ancha o'zgarish bo'ladi, ishonavering

Iqtibos: Kapalak  16 Sentyabr 2011, 12:00:47

Iqtibos: Abu Muso  16 Sentyabr 2011, 11:46:01

Yumshoq H mi, qattiq H mi?   (Hojiboy Tojiboevdan)

Valaykum assalom. Menga qolsa shu "x" ni umuman olib tashlash kerak. Yumshog'i yetadi:)

Xayr so'zini "x" bilan yozilishini bilsam ham ataylab "h" bilan yozgim kelaveradi, nimagalini so'rasangiz "x" harfini yomon ko'raman:)

Yaxshiyam qattiq "s" yumshoq "s" ni ajratishmabdi olimlarimiz.

Men shuni tushunmayman, Kiril alifbesiga o'tayotgan paytimiz shuncha muammo turib nimaga endi 2 ta h belgilangan. Bu ortiqcha, meni shaxsiy fikrim.

Turk tilida 1 dona "h" bor, kamayib qolgani yo'q. Qolaversa Arab tilidagiday "x" ni o'rnida "h" yozsak boshqa ma'noga kelib qolmaydi xozirgi O'zbek tilida.

Bu gapingizni Ho'ja Nasriddin Afandi eshitganda rosa xunob bo'lgan bo'lardi. Chunki "hih" deganda eshak yurimaydida, albatta, "xix" deyish kerak.

Bu hazil javobimni ko'ngillaringizga olmanglar, tag'in.

O'zbek alifbosida "c" harfi ishlatilmaydi, eski alifbodagi "я" harfini "ts"ning o'rniga "c" bilan ifodalashganida yaxshiroq bo'lardi, chamamda.