Клсй математика институти томонидан сълон қилинган "минг йиллик масалалари" (Millennium Prize Problems) узоқ йиллардан бери исботи топилмаётган еттита математика муаммодан иборат. Бу масалаларнинг хар бирини ечими учун Клсй институти миллион АҚШ доллари миқдорида мукофот ваъда қилган. Клсй институти мукофотни сълон қиларкан уни 1900 йилда сълон қилинган Гильберт муаммолари билан қиёслади. Ўша муаммо учун ваъда қилинган мукофот ХХ аср математикларига жуда катта таъсир стказгани таъкидланди. Гильберт муаммолари 23 та масаладан иборат сди. Улардан аксаристи хозир ечими топилган. Ечимсиз қолганларидан бири-А иман гипотезаси "Минг йиллик масалалари"га хам киритилган.
Хозиргача ушбу етти масаладан фақат биттасигани ечимини топди: Летербурглик математик олим Григорий Яковлевич Лерельман "Луанкаре" гипотезаси исботини топиб, ечимини сълон қилди.
Қолган олтита муаммо сса хамон ечимини кутмоқда, улар:
P и NP классларининг тенглиги назарисси
Ходжа гипотезаси
А иман гипотезаси
Янга — Миллс назарисси
Аавье — Стокс тенгламалари
Берч ва Свинертон-Дайер гипотезаси
қизиқувчилар учун:
http://www.claymath.org/http://www.claymath.org/millennium/P.S. етербурглик математик олим Григорий Яковлевич Лерельман 2010 йил "Луанкаре" гипотезаси исботини топиб, ечимини сълон қилди. Аммо у мукофотдан воз кечди. У сзи ва ёлғиз онаси учун бериладиган арзимаган нафақа хисобига ғарибона кун кечиради, Компьютер ва сна бошқа алламбало хисоблаш техникаларидан фойдаланмайди. Летербург четидаги кичик кулбасида доимий бир нуқтага тикилганича мутассил сйланиб стиради. Ундан интервью олмоқчи бслган журналистларни ва воз кечилган мукофотни сз хисобига стказиб беришни ссраб ва талаб қилиб(!) келаётганларни сса саноғи хам йсқ. Лекин Лерельман онасидан бошқа хеч ким билан гаплашмайди. Онасининг айтишича хозир у қолган муаммолардан бирининг устида бош қотирётган бслиши мумкин скан. Мукофотни олиш ёки "хайрис фонди" каби бошқа ташкилотларга стказиш хақидаги фикрга сса уни жавоби қатъий: "илм пул билан слчанмайди!!!"