ГИЁХВАНДЛИК - АСР ВАБОСИ
Аллоҳ таоло Ўзнинг каломи – Қуръони каримда бандалари Ҳазрати Инсон бўлиб яшаши учун инсонийлик чегараларини белгилаб қўйган. Инсоний ҳаёт деганда – банда тинч, соғлом ва хотиржам яшашлигидир. Қуръон оятлари билан баёнланган ҳалолликларнинг барчаси инсоннинг фойдаси учун. Нимаики бандасига зарар ёки касалликка дучор қиладиган ёки тинчини йўқотадиган амаллар бўлса, Аллоҳ таоло бандасига меҳрибонлигидан у йўлларни қатъий таъқиқлаган ва ҳаром деб белгилаб қўйган. Мана шундай тақиқланган амаллардан бири бу гиёҳвандликдир.
Қурони каримда Аллоҳ таоло: “Ўзларингизни ўзларингиз ҳалокатга ташламанглар”, деб марҳамат қилган. Бундан кўринадики охири ўлимга олиб келадиган ҳар қандай одатлардан инсон боласи четда бўлмоғи лозим, илоҳий амр шундай. Бу офатга қарши айни пайтда халқаро миқёсда мислсиз кураш олиб борилмоқда. Шунга қарамай, дунё бўйича гиёҳвандлик балосига гирифтор бўлган инсонлар талайгина.
Гиёҳванд моддалар қабул қилиниши инсон саломатлигига путур етиши хамда ундан ногирон фарзандларни дунёга келиши ва оилаларни барбод бўлиши холатлари жуда кўп кузатилади. Қарийб ўттиз йил давомида гиёҳванд моддаларни истеъмол қилувчи ўнта оилани кузатган француз олими Демманинг ўрганишича, мазкур оилаларда дунёга келган болаларнинг деярли аксарияти ногирон бўлиб туғилган. Тинимсиз заҳри қотилни истеъмол қилганларнинг аксарияти эса ўпка саратони, асаб, бўғма касалликлари билан оғриб, ҳаётдан эрта кўз юмган. Гиёҳвандлар ўз-ўзини эҳтиёт қилиш қобилиятини йўқотадилар. Кўпчилиги ўзини-ўзи ўлдиришга ҳаракат қилади.
Пайғамбаримиз Муҳаммад (с.а.в) ўз хадиси шарифларида “Ҳар бир маст қилгувчи хамрдир. Ҳар бир хамр ҳаромдир” - деганлар.
Нима нарса инсонни маст қилса, ақлини кетказса у ҳаром бўлади. спиртли ичимликми, гиёҳванд нашаларми ёки бирор моддаларни ҳидлаб маст бўладими барибир ҳаммаси ҳаром.
Пайғамбаримиз с.а.в.нинг мўъжизалари ушбу ҳадис шариф билан маълум бўлмоқда. “ҳар бир бўшаштирувчи” деганларида ҳозирги тил билан айтилганда наркотик моддаларининг алоҳида васфидир. Чунки бундай вабо, яъни наркотик моддалари ибтидоси, бошланиши ҳижрий 10 асрлардан бошланган. Фиқҳий китобларимизда ана ўша асрдан бошлаб, бу хилдаги масалалар кириб келган.
Исломда гиёҳвандликнинг зарар ва офати ҳақида уламолар кўплаб асарлар ёзишган, чунончи Имом Саноний шундай дейди: “Гиёҳвандлик нима нарсадан бўлишидан қатъи назар маст қилдими ёки афюн каби нарса бўлиб истеъмол қилинишида кайф бердими – у мутлоқ ҳаромдир”.
Имом Аъзам (раҳмутулоҳи алайҳ) мазҳабларидаги охирги мужтаҳид уламолардан Ибн Обидин ҳазратлари Ибн Ҳажардан нақл этиб шундай дейди: “Банг-афюн истемол этишда 120 хил диний ва дунёвий зарар, офатлар бўлади”.
Шайх Санъоний “Субулус салам” китобларида шундай фатво берганлар: “Нима бўлса ҳам, маст қилуви нарса ҳаромдир, хоҳ у нашага ўхшаган ичилмайдиган нарса бўлса ҳам”.
Шайх ал Хаттоб ўзларининг “Мавоҳибул Жалил” номли китобларида наша билан афюнни хамр деб санаганлар. Барча уламолар иттифоқ бўлиб: “Гиёҳвандлик моддалари орқали қилинган тижорат ҳаромдир, уларни истеъмол қилган ҳолда намоз ўқиган одамнинг намози қабул эмас, улардан келган фойда ҳаром, уни садақа қилса гуноҳкор бўлади, яхшилик ишларга ҳам ишлатиб бўлмайди” деб фатво беришган.
Аллома Ибн Ҳажар ал-Маккийнинг "Ал-фатово ал-исломия" номли асарида гиёҳвандлик иллати инсон саломатлиги ва жамият ҳаётига етказадиган бир юз йигирма хил жиддий зарар санаб ўтилган. Шунингдек ўз китобида “Гиёҳвандлик моддаларини истеъмол қилишда бир қанча диний ва дунёвий зарарлар мавжуд: у инсон тафаккурини ўтмаслаштиради, тананинг турли касалликларга чидамлилигини йўқотади, хотирани сусайтиради, бош, юрак, сил, истисқо хасталикларини юзага келтиради, ибодатдан тўсади, шарму ҳаёни кетказади, инсоний муносабатлар ва мурувватга зарар етказади”.
Бу иллатни яна бир зарарларидан бири бунга сарифланган маблағ исроф ва харом ишга сарфланган хисобланади.
Aллоҳ таоло Қурони каримда ай¬тади: "Еб-ичинглар, лекин исроф қилмaнглар, зеро Аллоҳ таоло исроф қилувчиларни хуш кўрмайди" (Аъроф сураси 31-оят).
Бошқа оятда эса шундай дейилади: "Ва ҳаргиз исроф қилмагин. Албaттa исрофгaрлар шaйтoнлаpнинг биродаридир. Шaйтoн эса, Парвардигорга ўта ношукр эди".(Исро сураси 27-оят)
Ҳадиси шарифда айтилади: “Аллоҳ mаоло сuз¬ларнu молу давлаmuнгuзнu uсроф ва зоё қилишликдан манъ эmадu"
Молу бойликни беҳуда ва бефойда сарф этиш шариатда ҳаром санaлгaнданидек, иноннинг жисмига ақлига динига ва наслига офат олиб келадиган гиёхванд моддалар албатта харом бўлади.
Унинг касофати бу билан чекланиб қолмайди, у кишиларнинг бор-йўқ молу дунёсидан жудо қилиб оилаларни, миллатларни, жамиятларни паришон этади. Наркотик балосига чалинганлар аҳли аёлларининг, фарзандларининг ризқини қийиб, баъзилари эса бор-будурини совуриб, ҳеч нарса тополмай қолганда ўғрилик, қотиллик, зино каби ҳаром йўлларга кириб топган ҳаром пулларига у заҳри қотилни олиб ўзларини ҳам, жамиятни ҳам заҳарлайдилар.
Барчаларимизни бундай иллатлардан огох бўлишимиз хамда фарзандларимиз ва яқин инсонларимизни захри қотил бўлган гиёхванд моддаларган эхтиёт қилишимиз шарт.
“Мирза Холиқ ота” жоме масжиди имом хатиби Хожиев Муҳаммадийхон.